Gaziantep‟ten önemli bilim ve sanat adamları, büyük dilciler çıkmıştır. Türkçeye çok önemli iki büyük sözlüğü, yani Farsça-Türkçe Burhan-ı Katı ile Arapça-Türkçe Kâmûsı‟l-Muhît fî Okyânûsi‟l-Basît adlı sözlükleri kazandıran Mütercim Asım Anteplidir. Dîvânü Lügâti‟t-Türk‟ü Türkçeye ilk çeviren Muallim Rifat Bilge Antep‟e Bağlı Kilis‟te dünyaya gelmiştir. Kültür adamı Cemil Câhit Güzelbey Anteplidir. Türk Dil Kurumu‟nda özellikle Derleme Sözlüğü‟ne Gaziantep yöresinden katkılarıyla tanınan dil uzmanı Ömer Asım Aksoy Gazianteplidir.
Rami Ayas Türkçeye önemli katkıların olduğu bir ilde doğmuş, okumuş ve çalışmıştır. Türkçe duyarlılığında bu etkenin önemi vurgulanmalıdır.
Ayas, antolojilere ve çağdaş Türk şiir tarihine alınmalıdır. Yaşamı ve şiir dünyası bakımından Nâmık Kemâl‟den bugüne uzanan çizgide uygarlaşma sürecinin sorunlarını, bireysel konuların izdüşümlerini şiire yansıtan ve bu iki dünya arasında bir dönüşüm yaşayan pek çok şairden biri olarak Ayas bunu hak etmektedir.
İkinci Yeni tarihinde de Ayas‟a artık hak ettiği yer verilmelidir.
Şiirleri üzerinde başka çalışmalar da yapılmalı, şiirlerindeki dil kullanımı, izlekler gibi konularda değişik bakış açıları, yaklaşımlar ve kuramlar aracılığıyla başka çalışmalar da yapılmalıdır. Özellikle din-dil ilişkileri bağlamında Ayas‟ın Prof. Dr. Mehmet Aydın, Prof. Dr. Ethem Ruhi Fığlalı ve Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk ile birlikte yükünü paylaştığı din aydınlanması açısından da hakkında çalışmalar yapılmalıdır. Türkçenin bir bilim dili ve din dili olma çabasına katkıları ayrıca incelenmelidir.
Ayas hakkında başta Kubbealtı Mecmuası olmak üzere Türk Edebiyatı, Türk Dili gibi dergilerde incelemeler, özel sayılar ve özel bölümler yayımlanmalıdır.
Şair hem şiirleriyle hem bilimsel çalışmalarıyla hakkında bir armağan kitap yayımlanmasını da hak etmektedir. Türkiye‟de sosyolojinin ve farklı şiir akımlarının akışına katılıp katkıda bulunmuş bir değer olarak Ayas yaşarken en az iki ayrı armağan kitapla, çok sevdiği ülkesinin, bilimin ve dilinin emektarları tarafından değerinin bilindiğini görmelidir.
Yukarıda sunulan önerilerin gerçekleştirilmesinde asıl kurumlar başta Gaziantep İmam-Hatip Lisesi olmak üzere Ankara Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Harran Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi‟dir.
KAYNAKÇA
Acar, Z. (2012). Sezai Karakoç kuĢağı-Ġkinci Yeni. Ankara: Kişisel Yayınları. Ağca, H. (1999). Yazılı anlatım. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
Akgün, A. (2002). İlhan Berk şiirinde nesne sorunu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Akkanat, C. (2012). Gelenek ve Ġkinci Yeni Ģiiri(2). İstanbul: Metamorfoz Yayıncılık. Aşkaroğlu, V. (2016). Ġkinci Yeni aykırı sözĢörler. Ankara: Kültür Ajans Yayınları. Ayas, M. R. (1967a). Kendimiz ve davranışlarımız. Radyo konuşmaları, (Ramazan 1966-
1967). Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Yayınları, LXXV, 71-74.
Ayas, M. R. (1967b). Zekât üzerine I-II. Radyo konuşmaları (Ramazan 1966-1967). Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Yayınları, LXXV, 74-76, 76-79.
Ayas, M. R. (1976). Mehmed İzzet Bey‟in bir yazısı. Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Dergisi, XXI, 285-301.
Ayas, M. R. (1981a). Topluluk ve din eğitimi. Atatürk‟ün 100. doğum yılında Türkiye I. din eğitimi semineri. Ġlahiyat Vakfı Yayınları, 369-373.
Ayas, M. R. (1982a). Çalışma kavramı hakkında. Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Ġslam Ġlimleri Enstitüsü Yayınları Ġslam ilimleri Enstitüsü Dergisi, S. V, 79-87. Ayas, M. R. (1982b). Kur‟ân-ı Kerim‟de Çalışma Kavramı. Ankara Üniversitesi Ġlahiyat
Fakültesi Ġslam Ġlimleri Enstitüsü Yayınları Ġslam ilimleri Enstitüsü Dergisi, S. V, 112.
Ayas, M. R., Tümer, G. (1982c). Lise ve dengi okullar için din kültürü ve ahlak bilgisi 1.sınıf. Ankara: MEB Devlet Kitapları.
Ayas, M. R. (1983). Sosyoloji üzerine. Ankara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, C. XXVI, 203-206.
Ayas, M. R. (1985, Nisan). Üniversite gençliğinin zihin hayatı. Sözel Bildiri, uluslararası terörizm ve gençlik sempozyumu bildirileri, Cumhuriyet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü, Sivas.
Ayas, M. R. (1986). Felsefe ve Sosyal bilimler öğretimi ve yayını üzerine birtakım düşünceler. Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Dergisi, XXVIII, 73-77.
Ayas, M. R. (1987). Üniversite gençliğinin zihin hayatı. Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Dergisi, XXIX, 263-266.
Ayas, M. R. (1989a). Felsefe ve Sosyal bilimler öğretimi ve yayını üzerine birtakım düşünceler. Sözel Bildiri, Felsefe ve Sosyal Bilimler Kongresi, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Erzurum.
Ayas, M. R. (1989c). Türkiye‟de Din bilimleri ve araştırmaları ne durumda? Sözel Bildiri, Günümüz Din Bilimleri Araştırmaları ve Problemleri Sempozyumu, Haziran. Ayas, M. R. (1990, Eylül). Türkiye‟de eğitim ve bilgi ortamının geliştirilmesi ana sorunu.
Sözel Bildiri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitim Bilimleri Birinci Ulusal Kongresi Bildiriler, Ankara.
Ayas, M. R. (1992a). Bir gerçeklik bilimi olarak sosyoloji ve Tahir Çağatay. Ankara Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Dergisi, XXXIII, 11-41.
Ayas, M. R. (1992b). 1940‟lı yıllardan bugüne Türk gençliğinin dinî değerleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Ġlahiyat Fakültesi Dergisi, VII, 7-11.
Ayas, M. R. (1993, Kasım). Türkiye‟de sosyoloji eğitimi ve bilgi düzeyi sorunu. Sözel Bildiri, Dünyada ve Türkiye‟de Güncel Sosyolojik Gelişmeler-I. Ulusal Sosyoloji Kongresi, İzmir.
Ayas, M. R. (1994). Kur‟an-ı Kerim de çalıĢma kavramı: sosyolojik bir yaklaĢma. İzmir: Akademi Kitabevi.
Ayas, M. R.,Atay, H., Bilgin, B., Öztürk, Y. N., Güneş, A., Elik, H. (1995). Ġslâm gerçeği. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Ayas, M. R. (1997a). İki hedef bağlamında zihin hayatımız. Sözel Bildiri, Uluslararası Dördüncü Türk Kültürü Kongresi, Ankara.
Ayas, M. R. (1997b). Bir İslam toplumu olarak Türkiye‟nin var olma sorunu. Türkiye‟nin Çağdaşlaşma Problemi ve İslam Sempozyumu, Ankara.
Ayas, M. R. (2001, Aralık). Mevlana Celaleddin ve Mevleviliğin teşekkül süreci üzerine sosyolojik bir sunum. Sözel Bildiri, Birinci Uluslararası Mevlana, Mesnevi ve Mevlevihaneler Sempozyumu, Manisa.
Ayas, M. R. (2011). Kınalı kayalar. Duesseldorf: Grupella Verlag.
Ayas, M. R. (2012). Türkiye‟de ilk tarikat zümreleĢmeleri üzerine din sosyolojisi açısından bir araĢtırma. (3) İstanbul: İz Yayınları.
Ayas, K. G. (2012). Türk din sosyolojisinde Mehmet Rami Ayas, İstanbul: İz Yayınları. Ayas, M. R. (2013). Kenan Eli Ģiirleri. İstanbul: Nefes Yayınları.
Bezirci, A. (2013). Ġkinci Yeni olayı(3). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
Cengiz, M. Cemal Süreya Ġkinci Yeni bilincinin kurucu gücü. İstanbul: Şiirden Yayınları. Çebi, H. (1987). Bütün yönleriyle Necip Fazıl Kısakürek‟in Ģiiri. Ankara: Kültür ve Turizm
Bakanlığı Yayınları.
el-Farabi, Ebu Nasr, es-Siyasetü‟l-Medeniyye veya Mebadi‟ u‟l-Mevcudat. (M. R. Ayas, M. Aydın ve A. Şener, Çev.). İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Freyer, H. (2012). Sosyoloji kuramları tarihi. (T. Çağatay, Çev. M. R. Ayas, Haz.). Ankara: Doğubatı Yayınları.
Fuat, M. (2000). Ġkinci Yeni tartıĢması. İstanbul: Adam Yayınları.
Geçgel, H. (2002). İkinci Yeni şiirinin çevresinde Ece Ayhan. (Yayımlanmamış Doktora Lisans Tezi).
Gencan, T. N. (1977). Türk Dili. Ankara: Doğan Hızlan Türk Dil Kurumu Yayınları. Gür, A., Koçakoğlu, B. (2009). Yeni Türk Edebiyatı‟nda kaynak olarak poetika. Turkish
Studies, C. IV/1-I,79-187.
İlhan, A. (2004). Ġkinci Yeni savaĢı. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
İlhan, N. (2011). Cemal Süreya‟nın şiirinde ölüm teması. Turkish Studies. S. 6/2, s.475. İsen, M. Türkçenin biyografi
kaynakları.http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/turkcenin_biyografi_kayna klari.pdf sayfasından elde edilmiştir.
İztv. (2015). İkinci Yeni [Belgesel]. İstanbul.
Kantemir, E. (1997). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin Yayınevi.
Kaplan, R. (1981). Şiirimizde İkinci Yeni Hareketi. (1981), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara.
Kaplan, M. (2008). Tevfik Fikret. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaplan, M. (2014). ġiir tahlilleri-2 Cumhuriyet Devri Türk ġiiri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaya, A. (2005). Ġkinci Yeni poetikası. Ankara: Hece Yayınları. Oğuzkan, F. (1997). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Özgür Yayınları. Okay, M. O. (2014). Poetika dersleri (3). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Örgen, E. (2008 Kasım). 1940 sonrasında Türk şiirinde ölüm. Sözel Bildiri, İstanbul. Özmen, G. (2001). Cemal Süreya‟da ölüm. E Dergisi, S.22, 59-62.
Sargut, C. N. (2015). Kenan Rıfai kimdir?. (Online forum yorumu). http://www.cemalnur.org/contents/detail/kenan-rifai-kimdir/24(08.02.2015).
sayfasından elde edilmiştir.
Sarıkaya, O. (2014). Ġkinci Yeni‟nin boy aynası. Ankara: Hece Yayınları.
Sönmez, S. (2007). Bir şiir kıyısı: Mehmet Rami Ayas. Kitap-lık Dergisi, 104, 8. Süreya, C. (1992). Folklor Ģiire düĢman. İstanbul: Can yayınları.
Tuncer, H. (1997). Garipçiler. İzmir: Kanyılmaz Matbaası. Tuncer, H. (2003). Ġkinci Yeni(ci)ler sıkı Ģairler. Orkun Yayınları.
Uyar, T. (1983 Mart). Cemal Sureya, Tomris Uyar, Edip Cansever ve Turgut Uyar ile bir açıkoturum. (Online forum yorumu). http://www.edebiyathaber.net/cemal-sureya- tomris-uyar-edip-cansever-ve-turgut-uyar-ile-bir-acikoturum/sayfasından elde edilmiştir.
Yeniay, M. (2013). Öteki bilinç/Gerçeküstücülük ve Ġkinci Yeni. İstanbul: Şiirden Yayınları.
Ek: A Kısa YaĢam Öyküsü
Mehmet Rami Ayas 19.7.1931‟de Gaziantep‟te doğdu. İlkokulu, ortaokulu ve o sıralarda dört yıla çıkarılan liseyi Gaziantep‟te okudu. 1953‟te Gaziantep Lisesi 7/Edebiyat Bölümü‟nden lise bitirme ve olgunluk sınavlarını iyi derece ile başararak mezun oldu. 1953-1957 yıllan arasında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi‟nde asıl, Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü‟nde dinleyici öğrenci olarak öğrenim gördü. Haziran 1957‟de İlahiyat Fakültesi‟nden mezun oluncaya değin öğrenciliğini bu şekilde sürdürdü. (Ayas, 2012, s.393).
1957-1958 öğretim yılında Diyarbakır İmam-Hatip Okulu‟nda meslek dersleri öğretmeni olarak görevde bulundu ve derslerin bitiminde askerlik görevi için oradan ayrıldı. Yedek subay olarak 18 ay askerlik yaptı. 30 Kasım 1959‟da terhis edildikten sonra Antalya Lisesi‟ne atandı, Antalya İmam-Hatip Okulu‟nda meslek dersleri yanı sıra felsefe ve sosyoloji okuttu (1959-1962). 1962-1963 öğretim yılı başında Gaziantep İmam-Hatip Okulu‟na müdür olarak atandı. Gaziantep‟te üç öğretim yılı müdürlük ve öğretmenlik görevini yürüttü (1962-1965).
17.6.1965‟te Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi‟ne Din Sosyolojisi alanında asistan adayı olarak naklen atandı. 15.7.1965‟te ise asistan olarak göreve başladı. Ankara Üniversitesi Din Sosyolojisi Kürsüsünde 25.11.1970‟te Doktor, 30.11.1979‟da Doçent, 02.11.1988‟de ise Din Sosyolojisi ve Din Psikolojisi Anabilim Dalında Profesör oldu. Bu fakültede Din Sosyolojisi Kürsüsü Başkanı, Din Sosyolojisi ve Psikolojisi Anabilim Dalı Başkanı, İslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Bölümü Başkan Yardımcısı, İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi‟nde Sosyoloji Bölümü Kurucu Başkanı (1982-1984), Gaziantep Üniversitesinde Şanlıurfa İlahiyat Fakültesi Kurucu Dekanı (1988-1992) görevlerinde bulundu. İnönü Üniversitesi‟nde bulunduğu iki yıl içinde orada Sosyoloji Bölümü için bir akademik kadro ve bir sosyoloji kitaplığı oluşturmaya çalıştı.
1988-1989 öğretim yılı başında öğretime açılan Şanlıurfa İlahiyat Fakültesi‟nin kuruluş hazırlıklarını geçekleştirdi. 20.10.1992‟de buradaki Dekanlık görevinden ayrılıp, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi‟ndeki görevine başladı. Din Sosyolojisi Anabilim Dalı Başkanlığı ve 26.01.1993‟ten yaş haddinden emekli olduğu 20.7.1998‟e kadar Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü Başkanlığı‟nı yürüttü. Emekli olduktan sonra da 2001 Şubatına kadar Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü‟nde Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı yüksek lisans ve doktora derslerini vermeye devam etti.