BÖLÜM 4. ÖZET, YARGI VE ÖNERİLER
4.3. Öneriler
Uygulama Önerileri
1. Çatışma yönetimi hizmet içi eğitim kurslarına katılmış olan yöneticilerin, kurslara katılmayanlardan daha fazla fonksiyonel olan çatışma ile karşılaştığı; çatışma yönetimi hizmet içi eğitim kurslarına katılmamış yöneticilerin hissedilen çatışmayla daha fazla karşılaştığı belirlenmiştir. Buna göre yöneticiler, çatışma yönetimi ile ilgili daha çok kurs ve hizmet içi eğitim almalıdır.
2. İlkokul yöneticileri, öğretmenler ve çevre arasında sağlıklı bir iletişim kurmak için, sıklıkla etkinlikler ve toplantılar düzenleyip bir araya gelmek maksadıyla imkanlar yaratmalıdır.
Araştırma Önerileri
1. Bu çalışma, İstanbul ili, Ümraniye ilçesinde bulunan ilkokullardaki yöneticilere uygulanmıştır; gelecekteki çalışmalar, daha büyük bir örneklem üzerinde uygulanabilir.
2. Aynı konu, yöneticilere nitel bir çalışma olarak uygulanıp çatışma ile ilgili daha ayrıntılı bilgiler edinilebilir.
3. İlkokul yöneticileri için çatışma çözme stratejilerini içeren müdahale programları hazırlanıp etkililiği incelenebilir.
70
4. Aynı çalışma öğretmenlere yönelik uygulanıp yöneticiler ve öğretmenler arasında karşılaştırma yapılabilir.
5. Farklı öğretim kademelerinde ve resmi okullar ile özel okulları karşılaştırma amacıyla da bu konu araştırılabilir.
71
EKLER
OKUL YÖNETİCİLERİ İLE ÖĞRETMENLER ARASINDA YAŞANAN ÇATIŞMA TÜRLERİ VE YÖNETİCİLERİN UYGULADIKLARI ÇÖZÜM
YOLLARI ANKET FORMU
Sayın Yönetici,
Çatışma; kişiler ve grupların kendi içinde ve birbirleri arasındaki anlaşmazlık, farklılık veya uyuşmazlıkları içeren bir etkileşim durumu olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, ilk okullarda yaşanan çalışma türlerini ve yöneticilerin izledikleri çözüm yöntemlerini belirlemektir.
Anketi, ilgili bölümlere ilişkin gerekli açıklamaları okuyarak doldurunuz. Bu ankete vereceğiniz yanıtlar yalnız bilimsel araştırma amacı ile kullanılacak, bunun dışında hiçbir birey veya kuruma verilmeyecektir. Anketlerden elde edilecek veriler toplu olarak değerlendirileceğinden anket formlarına isim yazmanız beklenmemektedir.
Araştırmanın sağlıklı sonuçlara ulaşmasının, sizlerin anketi tam ve doğru olarak doldurmanıza bağlı olduğunu unutmayınız. Lütfen hiçbir soruyu yanıtsız bırakmayınız.
Gösterdiğiniz ilgi ve katkılarınız için teşekkür ederim.
Esen KURT Maltepe Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Öğrencisi ve Müdür Yardımcısı
72
KİŞİSEL BİLGİLER
Cinsiyetiniz
Erkek ( )
Kadın ( )
Yaşınız 25-33
( )
34-44 ( )
45-53 ( )
5 4
ü üzeri
( )
Mesleki Kıdeminiz 0-5
( )
6-10 ( )
11-15 ( )
1 6
ü üzeri
( ) Yöneticilikteki Kıdeminiz (Yıl olarak) 0-8
( )
9-18 ( )
19-27 ( )
2 8
ü üzeri
( ) Şu an çalışmakta olduğunuz okulda
yönetici olarak kaçıncı yılınız?
0-5 ( )
6-10 ( )
11-15 ( )
1 6
ü üzeri
( )
Branşınız Sınıf
Öğretmeni ( )
Branş Öğretmeni
( ) Okul yöneticisi olarak eğitim yönetimi
konusunda seminer ya da kursa katıldınız mı?
Evet ( )
Hayır ( ) Katıldığınız seminer ya da kurslarda
çatışma yönetimi ile ilgili konulara yer verildi mi?
Evet ( )
Hayır ( )
73 AÇIKLAMA
Aşağıda, ilkokullarda yaşanan çatışma türleri ile ilgili anket soruları sınıflandırılmıştır. Okulunuzda yaşanan çatışmalar doğrultusunda size en uygun gelen seçeneği altındaki kutucuğa ‘x’ işaretini koyarak belirtebilirsiniz
İLKÖĞRETİM OKULLARINDA
YAŞANAN ÇATIŞMA TÜRLERİ
(3) Her zaman (2) Ara sıra (1) Hiçbir zaman
1. Öğretim personeli arasındaki rekabet ortamı, personelin verimliliğinin artmasını sağlar mı?
2. Öğretim personeli arasındaki anlaşmazlıklar, okulun verimini düşürür mü?
3. Okuldaki kaynakların (tepegöz, projection, teyp vb.) kullanmak amacıyla paylaşımında öğretmenler arasında uyuşmazlık yaşanmakta
mıdır?
4. Sizin tarafınızdan verilen görevleri, öğretmenler itiraz etmeden
kabul ederler mi?
5. Öğretim personeli ile yaşadığınız anlaşmazlıklarda stres yaşar mısınız?
6. Okul içinde yaşanan çatışmalar okulun çevresi tarafından fark edilirmi?
7. Ödüllendireceğiniz öğretmenleri belirlerken zorlanır mısınız?
8. Derslerine plansız olarak giren öğretmenleri uyardığınızda problem
yaşar mısınız?
9. Disiplin suçu işleyen öğrenciye nasıl davranılacağı konusunda,
okulunuzdaki diğer yöneticilerle görüş ayrılığı yaşar mısınız?
10. Branş öğretmenleri, ikinci kademe öğrencilerinin
başarısızlıklarında sınıf öğretmenlerini sorumlu gördükleri için aralarında tartışırlar mı?
11. Okulunuzun ihtiyaçlarını Milli Eğitim Müdürlüğüne bildirmenize
rağmen, ihtiyaçların karşılanmaması durumunda Milli Eğitim Müdürlüğü ile tartışma yaşar mısınız?
74 İLKÖĞRETİM OKULLARINDA YA
ŞANAN ÇATIŞMA TÜRLERİ
(3) Her zaman (2) Ara sıra (1)Hiçbir zaman
12. Rehber öğretmeninizin okul ile ilgili önerilerini dikkate alır mısınız?
13. Öğretim personeli arasındaki tartışmalar, okulunuzda yenilik ve değişikliklere yol açar mı?
14. Okulunuzda meydana gelen anlaşmazlıklar, öğretim personeli arasındaki uyum, birlik ve beraberliğe zarar verir mi?
15. Sizin tarafınızdan alınan kararlar, öğretim personeli tarafından kayıtsız şartsız kabul edilir mi?
16. Öğretim personeli ile yaşadığınız anlaşmazlıklarda kızgınlık yaşar mısınız?
17. Okul içinde yaşanan tartışmalar, öğretim personelinin çalışmasını engeller mi?
18. İzin isteyen öğretmenin,sınıfının boş kalacağı
gerekçesiyle, izin talebini işleme koymakta tereddüt eder misiniz ? 19. Yıllık planlarını zamanında teslim etmeyen öğretmenleri uyardığınızda problem yaşar mısınız?
20. Öğretim personeli, sene başında sınıfların paylaşımıyla ilgili anlaşmazlık yaşarlar mı?
21. Sınıf öğretmenleri, branş öğretmenlerinin öğrencilerin davranışlarının düzeltilmesi için gayret göstermedikleri, sadece bilgi
aktardıkları düşüncesiyle aralarında tartışırlar mı?
22. Okulunuzla ilgili problemleri Milli Eğitim Müdürlüğüne bildirmenize rağmen, ilgilenilmemesi durumunda Milli Eğitim Müdürlüğü ile tartışma yaşar mısınız?
23. Rehber öğretmeninizin öğrencilerle ilgili alan bilgisinden yararlanır mısınız?
75
Herhangi bir konuda öğretmenlerle aranızda bir farklılık, uyuşmazlık, sorun veya başka bir ifadeyle anlaşmazlık çıkması durumunda;
İLKÖĞRETİM OKULLARINDA YÖNETİCİLER TARAFINDAN KULLANILAN ÇATIŞMA ÇÖZÜM
YÖNTEMLERİ
(3) Her zaman (2) Ara sıra (1) Hiçbir zaman
24. Herkesin kabul edebileceği bir çözüm bulmak için sorunu birlikte incelemeye çalışır mısınız?
25. Öğretim personelinin beklentilerini karşılamaya çaba gösterir misiniz?
26. Kendi lehinize karar çıkartmak için gerektiğinde yetkinizi kullanır mısınız?
27. Görüş ayrılıklarını açıkça tartışmaktan kaçınır mısınız?
28. Öğretim personeli ile yaşadığınız sorunlarda uzlaşabilmek için görüşme yapar mısınız?
29. Bir soruna herkesin beklentilerini karşılayacak çözümler bulmak için çalışmaya özen gösterir misiniz?
30. Öğretim personelinin önerilerine uyar mısınız?
31. Fikirlerinizi kabul ettirmek için öğretim personeline baskı yapar mısınız?
32. Anlaşmazlıkları açığa vurmaktan kaçınır mısınız?
33. Öğretim personeli ile yaşadığınız anlaşmazlıkları gidermek için bir orta yol önerir misiniz?
76
KAYNAKÇA
Açıkgöz, Abdurrahman. Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stilleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algısı Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü,2009
Adnan Ceylan, Ercan Ergün, Lütfihak Alpkan. "Çatışmanın Sebepleri ve Yönetimi,"
Doğuş Üniversitesi Dergisi. 1, 2: 13, 2000
Akay-Orhan, Esra. Köy ve Şehir İlköğretim Okullarında Örgütsel İletişimden Kaynaklanan Çatışmalar ve Çatışma Yönetimi Yaklaşımları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008
Akın, Uğur & Recep Koçak. "Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Becerileri ile İş Doyumları," Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 51, Yaz, 2007
Altuntaş, Muhammed. Resmi Kurum Ortaöğretim Öğretmenlerinin Çatışma Yönetimi Stillerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008
Arslantaş, H. İsmail & Özkan, Metin. "İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetimi Yaklaşımlarının İncelenmesi" [Elektronik Sürüm]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 2012 555-575.
https://academia.edu.documents/31861314/
Başar, Hüseyin. Sınıf Yönetimi. 16. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık, 2010 Başaran, İbrahim Ethem. Yönetim. Ankara: Gül Yayınevi, 1989
Başaran, İbrahim Ethem. Yönetimde İnsan İlişkileri. Ankara: Pegem , 2004 Baysal, A.Can & Erdal Tekaraslan. İşletmeciler İçin Davranış Bilimleri. 1996
Beheshtifar,Malikeh & Zare,Elham. Interpersonal Conflict: A Substantial Factor to Organizational Failure‖International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, Vol. 3, No.5 ISSN: 2222-6990, 2013
Bloom, Benjamin. İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. Ed. Durmuş Ali Özçelik. 1.
Baskı. Ankara: M.E.B., 1979
Can, Halil (1994), Organizasyon ve Yönetim, 3. Baskı, Ankara: Siyasal Yayınevi, Casiadi, Selime. Öğretmenlerin Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri ve Çatışma Yönetimi Konusunda Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale:
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2017 Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı. Remzi Kitabevi, 2004
Çelik, Vehbi. Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2015
Demirci, Yıldırım. İlköğretim Okullarında Yaşanılan Çatışma Türleri ve Yöneticilerin İzledikleri Çözüm Stratejileri. "Yüksek Lisans Tezi". Sakarya, 2002
Demirel, Özcan. Öğretmen Sanatı Öğretim İlke ve Yöntemleri. 17. Baskı. Ankara:
Pegem Akademi Yayıncılık, Mart, 2011
Engin, Ali Osman, Şenay Özen & Vedat Bayoğlu. "Öğrencilerin Okul Öğrenmelerini Etkileyen Bazı Temel Değişkenler," Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3, Bahar, 2009 Erdem, Ali Rıza, Abidin Dağlı, Ali Taş, Ekber Tomul, Erkan Tabancalı, Hasan Demirtaş, Kazım Çelik, Ruhi Sarpkaya, Şükran Tok, Tuncay Akçadağ & Turan Akman Erkılıç. Etkili Sınıf Yönetimi. Ed. Hüseyin Kıran. 5. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık, Ekim, 2009
Erdoğan, İrfan. Eğitim ve Okul Yönetimi. Alfa Eğitim, 2014
77
Eren, Erol. Yönetim ve organizasyonlar: Çağdaş ve küresel yaklaşımlar (6. Baskı).
İstanbul: Beta Basım Yayım, 2003
Eren, Erol. Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul, 6. Basım Beta Basım Yayım, 2017
Erol, Hüseyin. İlköğretim ve Ortaöğretim Yöneticilerinin Kullandıkları Çatışma Yönetim Startejileri. "(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)". Denizli, 2016
Gibson, James L. & Ivancevich, John, M.& Donnelly, James H., Konopaske, Robert.
Organizations: Behavior structure processes, (Tenth Edition). Boston: Irwin McGraw-Hill 2000.
Gordon, Judith R. A diagnostic approach to organizational behavior (Fourth Edition).
Boston: Allyn and Bacon, 1993
Gümüşeli, Ali İlker. İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Ankara: Doktora Tezi, 1994
Güney, Salih (2011), Davranış Bilimleri, 6. Basım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s.18.
Hasan Demirtaş, Hasan Güneş. Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık, 2002
Hellriegel, Don & Slocum, John W. & Woodman, Richard W. Organizational behavior (Seventh Edition). Minneapolis/St. Paul: West Publishing Company 1995
Hoffman, Melissa. Does sense of humor moderate the relationship between leardership style and conflict management style? Unpublished Dissertation of Doctor of Philosophy The Garaduate College at the University of Nebraska, Nebraska, 2007
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. 30.
Basım. Ankara: Nobel Yayıncılık, Eylül 2016
Karip, Emin. Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık, 2015 Koçel, Tamer. İşletme Yöneticiği. İstanbul: Beta Basım Yayın, 2018
Levent, Faruk. Sınıf Öğretmenlerinin Velilerle Yaşadıkları Bireylerarası Çatışmaları Yönetme Stilleri. "Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi". İstanbul, 2005
ÖNK, Murat. İlköğretim kurumu yöneticilerin liderlik tarzları ile çatışmayı yönetme stratejileri gazi üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü asındaki ilişki (ankara ili örneği).
"Yüksek Lisans Tezi". Ankara, 2015
Özer, Mehmet Akif. 21. Yüzyılda Yönetim ve Yöneticiler. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık, 2011
Öztay, Selçuk. İlköğretim okulu yöneticilerinin yatışma yönetimi stilleri(Bağcılar İlçesi Örneği). "(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi". 2008
Öztekin, A. (2010). Yönetim Bölümü. Ankara. Siyasal Yayınevi
Rahim, Afzalur (2001) Managing Conflict In Organizations, 3. Baskı, London: Quorum Books, 2001.
Rahim, M.Afzalur. "Conflict Management Strategies as Moderators or Mediators of the Relationship Between Intragroup Conflict and Job Performance," The Annual Conference of The International Association for Conflict Management. 15-18, 2004.
Robbins, Stephan, Judge, Timothy A. Örgütsel Davranış‖, (Çev. Ġnci Erdem), Nobel Akademik Yayıncılık, 14.Basımdan çeviri- Ankara: 455-457, 2015