2.2. Gastronomi Eğitimi
2.2.2. Türkiye’de gastronomi eğitimi
2.2.2.4. Ön lisans seviyesinde aşçılık eğitimi
Ön lisans eğitimi, üniversitelerin meslek yüksekokulu bünyesinde 2 yıl süreyle
‘Aşçılık’ adı altında verilmektedir. Bu programın amacı, ortaöğretim düzeyinde verilen eğitimin devamı niteliğinde alınan eğitimi pekiştirerek daha üst seviyeye çıkarmak ve yiyecek içecek işletmelerinde istihdam sağlayacak donanımlı personel yetiştirmektir. Mezuniyet koşulunu sağlamak için kurumda verilen teorik ve uygulamalı dersleri başarılı bir şekilde vermek ve bunun yanında okulun zorunlu kıldığı staj eğitimini tamamlamak gerekmektedir (Yurday, 2019, s. 70).
Yüksek Öğretim Kurumu ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın iş birliği ile yürüttüğü Meslek Yüksekokulları Program Geliştirme Projesi bünyesinde turizm ön lisans programları Turizm ve Seyahat İşletmeciliği ve Turizm ve Otel İşletmeciliği iki ana program şeklinde oluşturulmuştur. Yeniden düzenlenmesi sağlanan Turizm ve Otel İşletmeciliği programı yiyecek içecek ve mutfak olarak iki dala ayrılmıştır. Türkiye geneline bakıldığında 4000 öğrenci aşçılık programında eğitim almaktadır.
Öğrenciler iki yıl süren eğitim içerisinde 60 ders saati teorik, 40 ders saati ise uygulamalı ders görmektedirler. 40 veya 60 gün sürede staj eğitimi alınmaktadır (Çimar, 2019, s. 25).
Tablo 2.2’de yer alan 2019 yılı ÖSYM’nin sayısal verilerine bakıldığında 50 devlet, 25 özel olmak üzere toplamda 75 üniversite ön lisans düzeyinde aşçılık eğitimi vermektedir. Bu kurumların 10 tanesi kendi bünyesinde aşçılık eğitimi veren çok sayıda meslek yüksekokulunu bulundurmaktadır. Bu üniversiteler ve MYO sayıları aşağıda yer almaktadır.
• Afyon Kocatepe Üniversitesi -2
• Akdeniz Üniversitesi- 2
• Aydın Adnan Menderes Üniversitesi- 2
• Bilecik Üniversitesi- 2
• Harran Üniversitesi- 2
• Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi- 4
• Muğla Sıktı Koçman Üniversitesi- 5
• Selçuk Üniversitesi- 2
• Sivas Cumhuriyet Üniversitesi- 2
Tablo 2.2: Türkiye’de Ön Lisans Düzeyinde Aşçılık Eğitimi Veren Üniversiteler (Kaynak: ÖSYM Başkanlığı (2019) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi En Küçük ve En Büyük Puanlar).
Sahiplik
Durumu Üniversite Adı Yüksekokul
Özel Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi
Meslek Yüksekokulu
Devlet Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Afyon Kocatepe Üniversitesi Afyon Meslek Yüksekokulu
Devlet Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Doğubayazıt Ahmed-i Hani Meslek Yüksekokulu Devlet Akdeniz Üniversitesi Göynük Mutfak Sanatları Meslek Yüksekokulu Devlet Aksaray Üniversitesi Güzelyurt Meslek Yüksekokulu
Devlet Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
Alanya Ticaret ve Sanayi Odası Turizm Meslek Yüksekokulu
Devlet Amasya Üniversitesi Amasya Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Tablo 2.2 (Devam): Türkiye’de Ön Lisans Düzeyinde Aşçılık Eğitimi Veren Üniversiteler (Kaynak:
ÖSYM Başkanlığı (2019) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi En Küçük ve En Büyük Puanlar).
Sahiplik
Durumu Üniversite Adı Yüksekokul
Devlet Ankara Üniversitesi Beypazarı Meslek Yüksekokulu Devlet Anadolu Üniversitesi Eskişehir Meslek Yüksekokulu Özel Antalya Bilim Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Devlet Ardahan Üniversitesi/ Ardahan Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Özel Avrasya Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Devlet Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Davutlar Meslek Yüksekokulu Özel Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Batman Üniversitesi Hasankeyf Meslek Yüksekokulu Devlet Bayburt Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Özel Beykent Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Özel Beykoz Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Devlet Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Osmaneli Meslek Yüksekokulu
Devlet Bingöl Üniversitesi Bingöl Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Bolu Abant İzzet Baysal
Üniversitesi
Mengen Meslek Yüksekokulu Devlet Burdur Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi
Burdur Gıda Tarım ve Hayvancılık Meslek Yüksekokulu
Devlet Bursa Uludağ Üniversitesi Harmancık Meslek Yüksekokulu
Devlet Dicle Üniversitesi Diyarbakır Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Özel Doğuş Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Devlet Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu Özel Faruk Saraç Tasarım Meslek
Yüksekokulu
Faruk Saraç Tasarım Meslek Yüksekokulu Devlet Gaziantep Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu Devlet Giresun Üniversitesi Dereli Meslek Yüksekokulu
Devlet Gümüşhane Üniversitesi Şiran Mustafa Beyaz Meslek Yüksekokulu
Özel Haliç Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Devlet Harran Üniversitesi Halfeti Meslek Yüksekokulu Devlet Hatay Mustafa Kemal
Üniversitesi
Antakya Meslek Yüksekokulu
Devlet Hitit Üniversitesi Alaca Avni Çelik Meslek Yüksekokulu Devlet Iğdır Üniversitesi Iğdır Meslek Yüksekokulu
Devlet Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
Eğirdir Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Arel Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Özel İstanbul Aydın Üniversitesi Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Plato Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Bilgi Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Esenyurt Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Gedik Üniversitesi Gedik Meslek Yüksekokulu
Özel İstanbul Gelişim Üniversitesi İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Okan Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Özel İstanbul Rumeli Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Özel İstanbul Şişli Meslek
Yüksekokulu
İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu
Özel İstinye Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Özel İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu
İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu Devlet Kahramanmaraş Sütçü İmam
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Özel Kapadokya Üniversitesi Kapadokya Meslek Yüksekokulu Devlet Karabük Üniversitesi Eflani Meslek Yüksekokulu
Tablo 2.2 (Devam): Türkiye’de Ön Lisans Düzeyinde Aşçılık Eğitimi Veren Üniversiteler (Kaynak:
ÖSYM Başkanlığı (2019) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi En Küçük ve En Büyük Puanlar).
Sahiplik
Durumu Üniversite Adı Yüksekokul
Devlet Kırklareli Üniversitesi Pınarhisar Meslek Yüksekokulu Devlet Karamanoğlu Mehmetbey
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Kilis 7 Aralık Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu Devlet Malatya Turgut Özal Üniversitesi Kale Turizm ve Otel İşletmeciliği Meslek
Yüksekokulu
Devlet Mersin Üniversitesi Anamur Meslek Yüksekokulu
Devlet Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Datça Kazım Yılmaz Meslek Yüksekokulu Devlet Nevşehir Hacı Bektaş Veli
Üniversitesi
Ürgüp Sebahat ve Erol Toksöz Meslek Yüksekokulu
Devlet Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
Niğde Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Özel Nişantaşı Üniversitesi Nişantaşı Meslek Yüksekokulu
Devlet Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Pamukkale Üniversitesi Tavas Meslek Yüksekokulu
Özel Piri Reis Üniversitesi Denizcilik Meslek Yüksekokulu Devlet Sakarya Uygulamalı Bilimler
Üniversitesi
Sapanca Turizm Meslek Yüksekokulu Devlet Selçuk Üniversitesi Beyşehir Ali Akkanat Meslek Yüksekokulu Devlet Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Sinop Üniversitesi Gerze Meslek Yüksekokulu
Devlet Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Cumhuriyet Meslek Yüksekokulu
Özel Toros Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
Devlet Trakya Üniversitesi Arda Meslek Yüksekokulu Devlet Yalova Üniversitesi Yalova Meslek Yüksekokulu Devlet Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Devlet Zonguldak Bülent Ecevit
Üniversitesi
Devrek Meslek Yüksekokulu
Şekil 2.2 incelendiğinde ön lisans düzeyinde aşçılık eğitimi veren üniversitelerin 2010 yılından sonrası baz alınarak ele alınmıştır. 2010 yılında 18 üniversite aşçılık eğitimi vermekteyken, 2019 yılında bu sayı 75’e çıkarak aşçılık eğitimi veren kurum sayısı hızla artmıştır. 2016 yılı %11’lik artışla aşçılık eğitiminin patlama yaşadığı yıl olarak görülmektedir.
Şekil 2.2: Yıllara Göre Ön lisans Aşçılık Eğitimi Veren Kurum Sayıları (Kaynak: ÖSYM Başkanlığı (2010-2019) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi En Küçük ve En Büyük Puanlardan Derlenerek
Oluşturulmuştur).
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019