Öğretmenlik mesleği ve öğretmenliğin önemi

Geçmişten günümüze pek çok meslek türü doğup, gelişip, kaybolurken; öğretmenlik mesleği tarih boyunca hemen her dönemde kendine bir yer bulmuş ve varlığını sürdürmüştür. Yerini tam anlamıyla doldurabilecek başka bir şeyin düşünülemeyeceği öğretmenlik mesleğini icra edenler, profesyonel anlamda toplumdaki bireylerin eğitilmesi ihtiyacının karşılanmasında önemli bir rol üstlenirler (Ayas, 2009).

En az insanlık tarihi kadar eski olan eğitim faaliyetleri; ilk dönemlerde bilginin, bilenden bilmeyene direkt olarak sunulması şeklinde gerçekleştirilmiştir (Hoşgörür, Kılıç, Dündar, 2002). Tüm toplumlarda ve tarihin her aşamasında bilginin aktarılması vazifesi; bazen anne babalara, bazen din görevlilerine, bazen de toplum içinde bilge kişi diye nitelendirilen bireylere yüklenmiştir (Bek, 2007). Sonraki dönemlerde insan nüfusunda ve toplumsal

41

ihtiyaçlarda yaşanan değişimlerle beraber öğretme işi de farklı bir hale bürünmüştür. Değişen ihtiyaçlar okul adı verilen kurumların doğmasına neden olmuş ve bu kurumlarda belirli alanlarda uzmanlaşmış, eğitilmiş kişiler öğretmen olarak görevlendirilmiştir. Böylece öğretmenlik bir meslek ve uzmanlık alanı olarak kabul görmeye başlamıştır (Hoşgörür ve diğerleri, 2002).

Türk Milli Eğitim Temel Kanunu’nda öğretmenlik; milletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir uzmanlık mesleği olarak tanımlanmaktadır. Buna bağlı olarak öğretmenlerin mesleki görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaç ve ilkelerine bağlı bir biçimde yerine getirmelerinin beklendiği ifade edilmektedir (MEB, 2019).

Erden’e (2005) göre öğretmenlik; eğitim sektörü içerisinde yer alan, sosyal, kültürel, ekonomik, bilimsel ve teknolojik boyutları bulunan, alanda özel uzmanlık bilgi ve becerisini temel alan akademik çalışma yapmayı ve mesleki formasyonu gerektiren, çalışma alanı olarak profesyonel bir statüde bulunan bir meslektir. Eğitim sisteminin dışarıda bırakılamaz bir unsuru olan öğretmenlik; bireylerin öğrenme durumlarının seçilen hedeflere yönelik olarak düzenlenmesi, bu hedeflerin kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi gibi çabaları kapsayan bir meslek türü olarak görülmektedir (Üstüner, 2006).

Bozca’ nın (2015) belirttiğine göre öğretmen; görevinin bilincinde biri olarak dersten önce hazırlıklarını yapıp planlarında neyi nasıl öğreteceğini belirleyen, krizleri fırsata çevirebilen bireydir. Öğretmen; öğrencilerine yalnızca akademik konularda değil kişisel problemlerini nasıl çözeceklerine dair de yol gösteren, öğrencileri için bir yardımcı ve rehber olabilen, öğrencilerine karşı sevgi duyan, hem okul içinde hem de toplumsal yaşamda sorumluluklarının farkında olup bunları etkili bir şekilde yerine getiren saygın bir insandır. Öğretmen ayrıca öğrenciye sadece düşünmeyi değil düşündüklerini gerçek hayatta uygulayabilmeyi öğreten, yorumlama becerisi kazandıran, yaratıcılığı teşvik ederek hiç yapılmamış olanı yapmaya yönelten, teknolojik gelişmeleri takip eden, yeni teknolojiye ayak uydurabilen ve öğrencilerine de teknolojiyi kullandırabilen, yeni öğretim yöntem ve tekniklerini bilip sınıf içinde uygulayabilen kişidir. Aynı zamanda öğretmen; alan bilgisi sağlam, diksiyonu düzgün, etkiletici konuşma becerisine sahip ve lider olma özelliği taşıyan, güncel konulara karşı ilgili olan, kültürlü bir bireydir.

Öğrenmenin gerçekleşmesi üzerinde eğitim sürecinde pek çok farklı girdinin etkisi söz konusu olsa da öğretmenlerin yaklaşımı diğer tüm girdilerden daha etkili olabilmektedir. Cüceloğlu ve Erdoğan (2015) öğretmeni eğitimin en önemli unsuru olarak görmektedir. Son

42

dönemlerde öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarda yaşanan değişimlere ve öğretmenin eğitim sisteminde gizli özne konumuna getirilmiş olmasına rağmen asıl işi yapan belirleyici aktörün öğretmen olduğu görüşü halen kabul görmektedir (Cüceloğlu ve Erdoğan, 2005). Üzerinde herhangi bir öğretmenin emeği olmayan birey göstermek imkansıza yakınken, yeri geldiğinde bir çocuğa kendi anne ve babasından daha çok emek gösteren ve zaman ayıran öğretmenlerin, özel ve önemli bir yere sahip olduğu gerçeği tartışmasızdır (Ayas, 2009). Bir ülkenin geleceğinin inşa eden öğretmenler toplumun her kesiminde, pek çok farklı meslek türünde hizmet sunan insan gücünü yetiştirenlerdir. Bu sebeple de ülkelerin kaderlerinde önemli bir konumda bulunan öğretmenler, eğitim sistemlerinin vazgeçilmez üyesidirler. Öğretmen öğrencilerin kişilik gelişimlerinde ahlaklı ve aydın olmanın yollarını göstererek, duruşuyla söylemleriyle onları şekillendirerek büyük bir etki yaratmaktadır. Bir ülkenin gelişmesinde, nitelikli insan gücünün yetiştirilmesinde, toplumdaki huzur ve sosyal barış ortamının oluşturulmasında ve korunmasında, bireylerin sosyal beceriler edinerek toplumsal yaşama hazırlanmasında, toplumun kültür ve değerlerinin korunarak sonraki nesillere taşınmasında görev alan öğretmenlerin; bir insan mimarı, insanın kişiliğini ve toplumun yapısını biçimlendiren bir sanatkar olarak görülmesi yanlış olmayacaktır (Çelikten ve diğerleri, 2005).

Öğretmenlerin öğrencilere sunduğu eğitimin kalitesindeki yükselme toplum için nitelikli bireyler yetiştirmeyi daha olanaklı kılmaktadır. Öğretmenler tarafından öğrencilere verilen akademik bilgi ne kadar zengin ve yaşamda uygulanabilirliği ne kadar yüksekse, toplumda üretime katılan, gelişime katkı sağlayan aynı zamanda yaratıcı olabilen birey sayısı da o kadar artacaktır (Bozca, 2015).

Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk ise milletleri kurtaranların sadece ve ancak öğretmenler olabileceğini, öğretmeni eksik bir milletin ise henüz ulus olma aşamasına geçememiş olduğunu söylemiştir. Eğitimcilerden yoksun bir millete sadece gelişigüzel bir kütle denebileceğini belirten Mustafa Kemal Atatürk, öğretmenlerin bir insan grubunu gerçek bir ulus haline getirdiğini söyleyerek öğretmenlik mesleğinin önemine dikkat çekmiştir (AAMB, 2018). Bir kütlenin millet olabilmesi için mutlaka eğitimcileri, öğretmenleri, olmalıdır. Onlardır ki, bir sosyal topluluğu gerçek millet haline koyarlar” diyerek Özetle sağlıklı ve dengeli bir toplumsal gelişim için öğretmenlerin üstlenmiş olduğu, sistemin merkezinde yer alan olan öğrencileri ülkenin eğitim politikası ve ihtiyaçlarına göre donanımlı hale getirme görevi büyük önem taşımaktadır (Çakmak, 2015).

43