Eğitim süresince öğrencilerin; biçim inceleme, bakma ve görme arasındaki farkı anlama; Neolitik yaşam buluntularındaki saklı estetiği keşfederek farklı materyallerle güncel sanat pratikleri oluşturmak amaçlanmıştır. Bu süreçteki kazanımlarla arkeolojik alan ve müzeleri gezerken; bakma ile görme arasındaki farkın bilincine varılması hedeflenmiştir.
Geçmişten günümüze kadar insanın bilinçaltı katmanlarıyla arkeolojik katmanların benzerlik taşıdığını, bu katmanların her birinde yaşamsal sırların barındığını; bu sebeple de birliktelik ve bütünlük taşıdığı konunun pratiklere yansıtılabilmesi çalışmanın genel çerçevesi olarak belirlenmiştir. Arkeolog ve sanatçıların üretimlerini gerçekleştirirken yöntem ve teknik farklılıkların dışında benzeşen birçok özellikleri vardır. Bilinçaltının sırları bir sanatçı için ne kadar önemli ise, arkeolojik verilerin sırları da bir arkeolog için aynı derecede önemlidir.
Öğretim stratejisi olarak süreç boyunca katılımcı öğrencilerin tamamına yönelik ortak bir ders yapısından çok, grupla ve bireysel öğretim tekniklerine ağırlık verilerek ve bireye özel yöntemlerle eğitim sunulması düşünülmüş ve uygulama sürecinde buna özen gösterilmiştir. Bu çerçevede, uygulama süreci, katılımcıların özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre genel ve esnek; onların görüş, öneri ve katkılarıyla sürekli geliştirilip değiştirilebilecek şekilde planlanmıştır.
Çalışmada, eğitimci (araştırmacı) ile grubun birebir iletişimini destekleyen ve eğitimcinin bir rehber/kaynak kişi olma rolüyle katılımcıların her birine gereksindiği yardımı sağladığı ve bunu yaparken de öğrenmede sorumluluk gelişimini teşvik ettiği bir anlayış hedeflenmiştir.
Özellikle uygulama çalışmalarında deneysel öğrenme projelerinin etkin öğrenmeyi destekleyecek önemli unsurlar olduğu öngörülmüştür. Projeler, katılımcıların belirleyecekleri alan ve konularda yürütülen uygulamalardan oluşmuştur.
4.1.2. Ön Bilgi ve Hazır Bulunuşluk Tespiti
Araştırmanın bu bölümünde örneklem olarak seçilen öğrencilerin arkeolojik sitler, Çatalhöyük ve buluntuları üzerine bilgileri ölçülmüş, çalışma öncesi hazırbulunuşluk bilgilerinin ne olduğu anlaşılmak istenmiştir.
sonra düzeltmeler yapılmış ve son şeklini almıştır. Soruların öğrenciler tarafından kolayca anlaşılabilir olması ve yanlış anlamaların doğmaması için sorular belirgin olarak hazırlanmaya çalışılmıştır. Soruların öğrencilerin düzeyine uygun olmasına dikkat edilmeye çalışılmıştır. Sorular içinde öğrencilerin anlayamayacağı kavram ve ifadelere yer verilmemiş, teknik bir dil kullanmaktan kaçınılmıştır.
Ön bilgi tespiti kapsamında öğrencilerce beyin fırtınası, tartışma ve değerlendirme yapılan sorular:
Arkeolojik sit, arkeolojik eser kavramları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Daha önce bir arkeolojik eser gördünüz mü, müzesini gezdiniz mi?
Arkeolojik eserler müzelerde ilginizi çeker mi, (evet-hayır)neden?
Müzelerdeki eserlerin sanat çalışmalarına konu olabilir mi, nasıl, ne şekilde? Çalışmalarınızda arkeolojik eser formlarını kullanıyor musunuz?(evetse nasıl) Çağdaş Türk Sanatında bildiğiniz örnekler var mı?
Çatalhöyük ve buluntuları hakkında neler biliyorsunuz?
4.1.3. Öğrenme Etkinlikleri ve Değerlendirme
Lisans düzeyi öğrencilere yönelik olarak planlanıp yürütülecek bu eğitim /araştırma sürecinde aynı zamanda uygulamacı ve araştırmacı (practitioner-researcher) olarak çalışmanın çeşitli zorlukları beraberinde getireceğinin, araştırmanın nesnelliği konusunda şüpheler doğabileceğinin bilinciyle çıkılan bu yolda; bir yandan öğrenme ve iletişim etkinliklerini yönetip, yönlendirirken; diğer yandan süreci gözleyip, değerlendirerek programı daha etkin kılma çabaları sürdürülmüştür (Robson, 1993).
Araştırma grupları dersler öncesinde (Heykel, Teknoloji ve Tasarım, Modelaj) yapılacak çalışmalar hakkında bilgilendirilmiştir. Derslerin uygulama pratiklerinin neler olacağı araştırma kapsamında planlanmıştır.
Bu bağlamda araştırma konusunun öğrencilere planlı bir şekilde anlatılabilmesi için arkeolojik sit olan Çatalhöyük siti ve buluntuları üzerine arkeoloji bölümünden uzman öğretim elemanı desteği alınmıştır. Konu içeriği olan Çatalhöyük siti hakkında öğrencilere akademisyen, arkeolog İbrahim Karaoğlan tarafından seminer ve sunumlar yapılmış, konu
formlar ve yaşam unsuru eşyalar hakkında da bilgi sahibi olmuşlardır.
Çalışmanın bu bölümünde, arkeoloji biliminin perspektifinden Çatalhöyük’ün tarihsel gelişimine yer verilmiş; öğrencilerin başka bir disiplini okumasıyla konuyu değerlendirebilmesi sağlanmıştır.
Araştırma kapsamında belirlenen sunum etkinlikleriyle, Neolitik dönem Çatalhöyük buluntularıyla öğrencilerin geçmişe ait nesnelerle buluşması sağlanmıştır. Böylece öğrenciler geçmişi merak etmeye yönlendirilmiştir. Öğrenciler için merakla başlayan uygulamalar onların müzede gerçekleşecek olan öğrenme sürecine güdülenmelerine yardımcı olmuş ve çalışma sürecinde aktif olmalarını desteklenmiştir. Daha sonra müzede gerçekleştirilen anlatımlar; öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve sosyal becerilerini geliştirerek tarihsel bilgilerini yapılandırma tutumu içerisine girmelerini sağlamıştır.
4.1.4. Müze Gezisi Öncesi Hazırlığı
Müze ziyareti öncesi aşağıdaki hususlarda bir hazırlık yapılmıştır:
Gezi Düzenlenecek Müze Tespiti: Tez konusu olan Neolitik dönem yerleşim alanı arkeolojik kazı bölgesi olan Çatalhöyük buluntuları yoğunluk olarak Türkiye’de Ankara ili, Anadolu Medeniyetleri Müzesi bünyesinde toplanmıştır. Bu nedenle öğrencilerin görseller üzerinden gördükleri buluntuları müzede yerinde görmeleri önemli görülmüştür.
Gezi Tarihinin Belirlenmesi: Tez çalışması öğrencilerle ders kapsamında uygulanacağı için, gezi tarihleri eğitim öğretim dönemi başında belirlenmiştir.
Kurumun Bilgilendirilmesi: Ders kapsamında belirlenen tarihlerde il dışı bir müzeye gidileceğinden bağlı bulunulan Necmettin Erbakan Üniversitesi A.K.Eğitim Fakültesi İdaresi ile gerekli resmi yazışmalar yapılmış, izinler alınmış, öğrenciler için araç tahsisi yapılmıştır.
Müzede Ziyaret Edilecek Eserler ile İlgili Hazırlığın Yapılması: Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde yer alan ilk çağ medeniyetleri Neolitik dönem Çatalhöyük yaşam unsurları ve Arkeolojik buluntuları ile ilgili ön hazırlık yapılmış. Hangi eser ve örneklerin bulunduğu tespit edilerek, gerekli doküman hazırlanmıştır.
Gezi programı kapsamında müze dolaşım düzeni ve kuralların belirlenmesi: Gezide öğrencilerin müze etkinlik programı dışına çıkmamaları ve kurallara uymaları hususunda bilgilendirme yapılmıştır.
- Müzede size gerekli olacak malzemeleri yanınıza almayı unutmayınız. - Müzede sergilenen eserlere ve kaidelerine dokunmayınız.
- Gürültü yapmayınız.
- Anlatılanları dikkatle dinleyiniz.
- Müzede yapılan uyarıları dikkate alınız.
- Müze rehberine gerekli bulduğunuz ve merak ettiklerimizi sorunuz. - Müzede bir şey yemeyiniz.
- Çevreyi kirletmeyiniz.
- Müzede kurallar dahilinde fotoğraf çekebilirsiniz.
- Müzede size sunulan dünyayı tanımaya çalışınız o günlerle düşüncelerle sizin dünyanız arasında köprüler kurunuz.
4.1.5. Müze Gezisi ve Değerlendirme
Gezi planlanan program dahilinde 24 Mart 2015 - 22 Ekim 2015 tarihlerinde Necmettin Erbakan Üniversitesi, A.K. Eğitim Fakültesi, Resim İş Öğretmenliği öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir.
Tez kapsamında yürütülen gezilerde giriş öncesinde ziyaret programı tekrar hatırlatılmış; geziler başlangıcından ve bitiş süresine kadar sorunsuz bir şekilde tamamlanmıştır.
Geziler sonrası devam eden haftalarda yapılan teknik gezilerin kritikleri yapılmış, gördükleri eserler üzerinde değerlendirmelerde bulunulmuştur. Öğrencilerin dikkatlerini çeken eserler ve üzerinde çalışabilecekleri buluntular yorumlanmıştır.
4.2. TASARIM VE UYGULAMA İŞLEM BASAMAKLARI