Râşit Efendi 829/3
Bu eser, èAbdülàafûr, Kemâleddîn el-Lârî tarafından 47b-50b yaprak, 21 satır, 195x105, (132x58) mm ölçüsünde ta’lık hatla istinsah edilmiştir. Cilt alt üst kapak, sertab ve miklepten oluşur ve bordo deriden yapılmıştır. Kapaklar etrafı iki çizgili ve ortasında
yaldızlanmış zencirek vardır. Miklep de aynı şekilde süslenmiştir. Köşebent, şemse, sal- bek ve miklep işlemesi yoktur. Koruyucu kabın işlemeleri aynı şekilde ortası siyah deri ve etrafı kitabın rengindedir. Varak etrafı cetvelsizdir.
Başı:
.ﮫﯿﻟا ﺪﻨﺴﻣ ﻢﯾﺪﻘﺗ ﻲﻓ ﻰﺷﻮﻘﻟا ﻰﻠﻋ ىرﻻا ﻰﻠﻋ رﻮﻔﻐﻟا ﺪﺒﻋ ﺔﯿﺷﺎﺣ
Sonu eksik olup okunmaz durumdadır.
39 Óâşiye èale’l Fevâèidi’ø- Øıyâiyye
Râşit Efendi 746
Bu eser, Lârî olarak tanınan èAbdülàâfûr en-Naóvî (ö. 912/1506 ) 16 tarafından
kaleme alınan naóiv ile ilgili eseridir. Eser, Molla Câmi’nin talebelerinden olan müellif hocasının “el-Fevâèidü’ø-Øıyâiyye” isimli eserini şerh etmiştir. Şeróler eseri naóiv kuralları bakımından incelemektedir. Eserde Úavluhÿ kırmızı olarak yazılarak açıklamalar yapıl-mış varak boşluklarına kelimeler naóiv ve mÀna bakımından açıklanmıştır. Kelimelerin bazen muradıfları da verilmiştir.
Bu nüsha, 160 yaprak, 19 satır, 185x130, (120x75) mm nesih hatla Süleymân b. Aómed b. Muóammed el-Acmâvî tarafından 28 Aralık 1553 yılında istinsah edilmiştir. Cilt siyah deriden alt üst kapak, sertab ve miklepten oluşmaktadır. Kapak etrafı cetvelli olup cetvel Àletle yapılmış iki kalın çizgiden oluşur. Sırt ve sertab bordo deri kaplıdır. Kapakta simetrik olarak oval şemseler vardır salbek yoktur fakat şemse ucundan ve ortalarından köşebentlere çizgi vardır. Şemse uçlarında yıldızlar vardır.
Başı:
لزﻻا ﻦﻣ ﺪﻤﺣ ﻞﻛ يا قاﺮﻐﺘﺳﻼﻟ وا ﺲﻨﺠﻠﻟ مﻼﻟاو مﻮﻠﻌﻤﻟا راﺪﺼﻣ...ﮫﻟﻮﻗ
ا ﻞﻤﺘﺤﯾو نﺎﻛ ﺪﻣﺎﺣ ّيا ﻦﻣ ﺪﺑﻻا ﻰﻟا
رﻮﮭﺠﻤﻟا رﺪﺼﻣ نﻮﻜﯾ ن
.
16 el Óanefí olarak da tanınır. 912 H.’de vefat eden Larí naóiv Àlimidir. Eğitimini èAbdurrahmÀn el CÀmi’den aldı. Naóiv üzerine Óaşiye èalÀ Şeróu el CÀmí lil ÚÀfiye’si vardır. ( bk. Keşfü’ô-Ôunûn, II, 1370- 1376; Hediyyetü’l Árifín, I, 588. )
Sonu:
ىﺪﺣا ﺔﻨﺳ مﺮﺤﻤﻟا ﺮﮭﺷ ﻦﯾﺮﺸﻋ ﻰﻧﺎﺛ كرﺎﺒﻤﻟا ﺲﯿﻤﺨﻟا مﻮﯾ ﻲﻓ عﺮﻔﻟا ﻖﻓاو
ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺪﻤﺣا ﻦﺑا نﺎﻤﻠﺴﻣ ﻰﻟﺎﻌﺘﻤﻟا ﮫﺑر ةﺮﻔﻐﻣ ﻰﻟا دﺎﺒﻌﻟا ﺮﯿﻘﻓ ﺪﯾ ﻞﻋ ﺔﺋﺎﻤﻌﺴﺗ و ﻦﯿﺘﺳو
ﻢﻠﺴﻤﻟا ﻞﻜﻟو ﷲا ﺮﻔﻏ ّيﻮﻣﺎﺸﻟا ىﻮﻣﺎﺠﻌﻟا
.
40 Óâşiye èale’l Fevâèidi’ø- Øıyâiyye
Râşit Efendi 725
Bu eser, İsmetullâh olarak tanınan Muóammed b. Maómûd (ö.1160 /1747 ) tara- fından te’lif edilen naóivle ilgili eserdir. Eser Câmî’nin Úâfiyesi üzerine yazdığı şeróin óâşiyesidir. Bu eserle úÀfiye anlaşılır bir hale getirilmiştir.
Bu nüsha, 150 yaprak, 21 satır, 200x130, (150x65) mm ölçüsünde nesih hatla yazılmıştır. Cilt alt üst kapak sertab ve miklepten su yolu motifli turuncu gri ve beyaz renklerden mukavvadan oluşmaktadır. Sırt ve sertab kısmı bordo deri kaplıdır. İç kapaklar sadedir. Koruyucu kabı ise mavi zemin üzerine gri beyaz bitkisel motiflidir. Varakların bazıları balmumu rengi bazıları ise beyaz olup varak etrafında cetvel yoktur.
Başı:
ﻦﺑ ﮫّﻠﻟا ﺖﻤﺼﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﯿﻘﺤﻟا ﺪﺒﻌﻟاو ورﻮﻟا ﷲاو ﺎﺒﻋ جﻮﺣا لﻮﻘﯿﻓ ﺪﻌﺑو
ﺗ ﺎﻤﻟ دﻮﻤﺤﻣ
و ﻒﯾﺮﺸﻟا ﺔﻌﻟﺎﻄﻤﺑ ﺖﻔﻗﻮ
ﯿﻟﺄﺘﻟ
جﺮﺨﻠﻟ ﻒﯿﺻﻮﺘﻟا ﻦﻋ ﻰﻨﻐﺘﺴﻤﻟا ﻒﯿﻄﻠﻟا ﻒ
ﺮﺠﺘﺒﻤﻟا
..
Sonu:ﺪﻤﺤﻣ ﺲﻔﻨﻟا نﻮﻜﯿﻟ ﺎﺼﯾا ﺢﻠﺳﻻا ءاﺬﯾا ﻞﻠﯾا ﺲﻔﻨﻟا ءاﺪﯾا ﻞﺟا ﻦﻣ ﻚﺴﻔﻧ ﺪﻌﺑ
ﺐھﻮﻟا ﻚﻠﻤﻟا ﮫّﻠﻟا نﻮﻌﺑ بﺎﺘﻜﻟا ﺖﻤﺗ ﻞﻣﺄﺗ ﮫﯿﻓار
.
41 Óâşiye èale’l Fevâèidi’ø- Øıyâiyye
2.Nüsha
Râşit Efendi 27031
Bu nüsha, 170 yaprak, 21 satır, 195x125, (150x68) mm ölçüsünde nesih hatla Òalil b. Muãùafa tarafından İsùanbul’da Sulùan Meómed Òan áâzi Medresesi’nde 25 Haziran 1692’de istinsah edilmiştir. Kitabın cildi yırtılmış olup şuan mevcut değildir.
Sadece sırt kısmında deri kaplama vardır. Varakların etrafı kırmızı tek çizgi ile cetvellenmiş ve boşluklara açıklamalar yapılmıştır.
Başı: 1. nüsha ile aynıdır.
Sonu:
ﺔﻨﯾﺪﻣ ﻲﻓ قﺮﺸﻟا ﮫﻟ ﻦﻣ ةﺮﺠھ ﻦﻣ ﻒﻟا و ﺔﺋﺎﻣ ثﻼﺛ ﺔﻨﺳ لاّﻮﺷ ﺮﮭﺷ ﻞﺋاوا ﻲﻓ
ﺧ ﺪﻤﺤﻣ نﺎﻄﻠﺳ ﺔﺳرﺪﻣ ﻲﻓ ﺔﯿﻨﻄﻨﻄﺴﻗ
ﺪﺒﻋ ﺪﯾ ﻲﻓ ﮫﯿﻠﻋ ﮫّﻠﻟا ﺔﻤﺣر يزﺎﻏ نﺎ
ﻞﯿﻠﺧ ﺮﯿﻘﻔﻟا
ﻦﯿﻣآ ﻦﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﻊﯿﻤﺠﻟو ﮫﯾﺪﻟاﻮﻟ و ﮫﻟ ﷲا ﺮﻔﻏ ﻰﻔﻄﺼﻣ ﻦﺑ
.
42 Óâşiye èAle’l Fevâèidi’ø- Øıyâiyye
Râşit Efendi 748
Bu eser, Mevlâ-Zâde olarak tanınan Muóammed el-Kürdî (ö.1062/1651’den sonra)17 tarafından 1651 te'lîf edilmiştir. Eser, İsâmüddîn İbrâhîm b. Muóammed el- Isferânî’nin Molla Câmî’nin “el-Fevâèidü’ô-Ôıyâiyye” isimli eseri üzerine yazdığı óâşiyenin óâşiyesi olup naóivle ilgili konular ele alınmaktadır.
Bu nüsha, 207 yaprak, 21 satır, 210x153, (148x70) mm ölçüsünde nesih hatla 1655 ’de istinsâh edilmiştir. Alt üst kapak sertab ve miklepten oluşan cilt dıştan sade yeşil meşinle kaplıdır. İç kapaklarda aynı şekilde kaplanmıştır. Koruyucu kabı mavi yüzey üzerine gri oval şekillerden ve etrafı bordo deri kaplıdır.
Başı:
ﻢﯿﮭﺴﺘﻟا ّﻲﻧا ﺮﮭﺸﻟا ﻢﯾﺮﻜﻟا ﺪّﻤﺤﻣ ﻲﻨﻐﻟا ﮫّﻠﻟا ﻰﻟا ﺮﯿﻘﻔﻟا ﺪﺒﻌﻟا لﻮﻘﯾ ﺪﻌﺑ و
ةرﺎﯾﺰﻟا و ﻰﻨﺴﺤﻠﻟ ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲا ﮫﻘﻓ و هدازﻻﻮﻤﺑ
...
Sonu:ةﺪﻠﺒﻟا ﻲﻓ ﺔﯿﻧﺎﻤﯿﺴﻟا ﺔﺳرﺪﻤﻟا ﻲﻓ ﮫﻘﯿﻓﻮﺗ و ﻰﻟﺎﻌﺗ ﮫّﻠﻟا لﻮﻘﺑ ﺔﯿﺘﻋﺎﺤﻤﻟا ﺖﻤﺗ ﺪﻗ و
ﻟﺎﻌﺗ ﷲا ﺔﯾﺎﻤﺣ ﺔﯿﻨﻄﻨﻄﺴﻘﻟا
ﻞﻀﻓا ﮫﯿﻠﻋ ﺔﯾﻮﺒﻨﻟا ةﺮﺠﮭﻟا ﺪﻌﺑ ﻒﻟاو ﻦﯿﺘﺛا ﺔﻨﺳ ﻲﻓ ﺔﯿﻠﺒﻟا ﻦﻋ ﻰ
مﻼﺴﻟاو ةﻮﻠﺼﻟا ﮫﺋﺎﯿﺒﻧأ ﻰﻠﻋ و مﺎﻤﺗﻻا ﻰﻠﻋ ﷲ ﺪﻤﺤﻟا و ﺔﯿﺤﺘﻟا ﻞﻤﻛا و ةﻮﻠﺼﻟا
17 Keşfü’ô-Ôunûn, II, 1370.43 Óâşiye èale’l Fevâèidi’ø- Øıyâiyye
Râşit Efendi Eki 9316
Bu eser, Isferâyinî olarak tanınan Isâmüddîn İbrâhim b. Muóammed (ö.944/1536)18
tarafından naóiv üzerine kaleme alınmıştır. Eser , İbni Óâcib'in “Úâfiye”si üzerine Molla Câmî’nin yazdığı şeróin óaşiyesidir. Eserin sonunda şöyle bir beyit vardır: “Herki hâned duâ tama dârem Ziân ki men bende-i günahkârem”. Eserde kast edilen mÀnanın nasıl daha iyi ifade edileceği veya etkili olduğu üzerinde durulur. İfadenin açık ve ima yoluyla olmasının etkileri tartışılır. Ayrıca hÀl haberin öne geçmesi gibi bazı nahiv konularıda incelenmektedir.
Bu nüsha, 176 yaprak, 21 satır, 210x150, (143x75) mm ölçüsünde nes-ta’lık hatla èOsman b. èAli el-èArabkîrî tarafından 1758 ’de istinsâh edilmiştir. Balmumu rengi alt ve üst kapaktan oluşan cildin sırt kısmı kahve rengi deri deri kaplıdır. Kapaklarda herhangi bir işleme yoktur.
Başı:
ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﻢﯿھاﺮﺑا ﻦﯿﻤﻟﺎﻌﻟا ﻦﻋ ﻲﻨﻐّﻟا ﮫّﻠﻟا ﻰﻟا ﺮﯿﻘﻔﻟا ﺪﺒﻌﻟا لﻮﻘﯿﻓ ﺪﻌﺑ ﺎﻣا
شاﻮﺣ هﺬھ ﻦﯾﺬﻟا ﻢﺤﺿاﻮﺳﻮﻟ مﺎﺼﻋ ﻰﻧاﺮﻔﺳﻻا هﺎﻨﺳ بﺮﻋ ﻦﺑ
.
مﻮﺨّﻠﻟ ﺲﻤﺸّﻟﺎﻛ
....
Sonu:هداﺮﻓا ةﺪﺣاو ﮫﻠﻤﻌﻟ ﺪﯾﺎﻣ ﮫﺑو ﺔﯿﺸﺤﺷ ةﺪﺣو ﺎﻤھﺪﺣا ﻦﯿﻤﺳ و ﻰﻠﻋ ةﺪﺣﻮﻟا
ﺣاو ﻢﺳاو ﺔﯿﺴﻨﺣ ةﺪﺣو ﻰﺗﺎﺸﻟاو
مﻼﻟا ﺾﺘﻘﻣ ﮫﺑ ﻦﯿﺑ تﺎﻓﺎﻨﻣ مﺰﻠﯾ ﻼﻓ ﺔﻔﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﮫﺘﺤﺗ ﺪ
ءﺎﺘﻟا و
.
44 Óâşiye èale’l Fevâèidi’ø- Øıyâiyye
2.Nüsha
Râşit Efendi Eki 2951
Bu nüsha, 207 yaprak, farklı satır sayısı, 210x150, (bbxbb) mm nes-ta’lık hatla, Muóammed b. Utkan Menkli Girayóan zamanında Kırım'da Seyyid Gâzişah Medrese-
18
İbrÀhim b. Muóammed èArabşah el- İsferayiní H.873 (m.1468) yılında Horasan’ın İsferayin Úaryesinde doğdu. Ömrünün son yıllarında Semerkant’ı ziyaret etti. Orada H.945 (m.1578) yılında vefÀt etti. Eserlerinden ÓÀşiye èalÀ et-Tenzil Şeró el-èAvÀmil hatırlatılabilir. ( bk. Keşfü’ô-Ôunûn, 2, 1372; ŞeõarÀt,VII, 291; Hediye, I, 26; el-AèlÀm, I, 66; Muècem el- Müellifín, I, 101; GAL, II, 410-411. )
si’nde 1730 senesinde istinsah edilmiştir. Alt üst kapak sertab ve miklepten oluşan cilt mukavvadan yapılmıştır. Sırt ve sertab kısımları deri ile kaplıdır. Herhangi bir sanat değeri yoktur. İç kapaklar sadedir. Varakların etrafı cetvelli ve boşluklarda açıklamalar vardır.
Başı 1. cilt ile aynıdır.
Sonu :