Çeşitli Hizmet Projeleri .1 Yaşlılar Yerleşkesi .1 Yaşlılar Yerleşkesi

Yapılacak çalışmalarla Dünyadaki ve Türkiye’deki yaşlıların Amasya’ya gelmeleri ve konaklamaları, yaşlı yakınlarının dolaylı turizm faaliyetleri ile birlikte hem ekonomik hem de sosyal gelişime katılmaları sağlanabilir. Bu kapsamda devre mülk benzeri bir sistem hayata geçirilebilir.

147

Bu yerleşkede dönemler halinde gelen turistler 2-3 ay konaklayabilir, termal tesislerde belli bir kür tedavisi gördükten sonra tekrar ülkelerine dönebilirler. Bu kapsamda, yurtiçinde ve yurtdışında yaşayan sosyo-ekonomik durumu iyi yaşlılar için bir “Yaşlılar Yerleşkesi” projesi hayata geçirilebilir. Yaşlılar yerleşkesi şehirden kopuk olmamalıdır. Üniversite öğrencilerinin kalacağı yerler ve öğrenci yurtları aynı yerleşkede düşünülmeli, gençlerle yaşlıların iletişimi mutlaka sağlanmalı ve ortak bir yaşam alanı oluşturulmalıdır.

Tüm alt proje ve müdahalelerin, sadece yaşlı kesim gözetilerek değil, aynı zamanda tüm yaştaki insanlar ve engelliler için de fayda sağlayabilecek şekilde yapılmasına önem verilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

5.2.2 Yaşlı Bakımı ve Sağlık Hizmeti

Gelişmiş ülkelerdeki deneyimler, ülkemizdeki çalışmalar, Türk toplumunun ailevi ve kültürel yapısı “Toplum Temelli Bakım Modeli’nin uygulanabilir olduğunu göstermektedir.

Toplum Temelli Bakım Modelinde;

1. Yaşlının güçlü yönlerinin desteklenmesi, 2. İstediği ortamda bakılması,

3. Aile desteğinin sağlanması,

4. Biyopsikososyal ve birey merkezli (her birey için ona özgü bir bakım modeli) yaklaşımın esas alınması

5. Toplumdan izole edici yaklaşımlardan sakınılması önem taşımaktadır.

Bunun yanında hizmet alan kesimin hizmetin şekillenmesinde aktif rol alması istenir. Ayrıca hizmet alan kişilerin bir süre sonra hizmet içinde yer alması planlanır. Toplumsal eğitim küçük yaşta başlatılmalıdır. Eğitim hem yaşlıya bakışı kapsamalı, hem de sağlıklı yaşlanma alanlarında verilmelidir. Türkiye’de yaşlı sağlığı hizmetleri gelen yaşlıya hizmet verme biçiminde olagelmektedir. Bunun yerine yaşlıya bulunduğu yerde sağlık hizmetini götürmek temel hedef olmalıdır. Sağlık sistemimizin yapılanması da göz önüne alındığında yaşlıya sağlık hizmetleri konusunda yapılması gerekenleri şu şekilde özetleyebiliriz.

Birinci Basamakta

 Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazandırılması

 Aşılama

 Sistemik hastalıkların temel tedavisi

 Ev ziyaretleri ve evde bakım

 Birey merkezli, bireye özgü bakım

 Bireyin sağlığının korunup geliştirilmesi (örneğin ev kazalarının, düşüp çarpmaların önlenmesi için yapılacaklar) ve psikolojik, fiziksel ve sosyal açıdan tam bir iyilik halinin sağlanmaya çalışılması esastır.

148

Bu hizmetler Aile hekimi ve ekibi ( aile sağlığı elemanı – hemşire – ebe sağlık memuru -tercihen geriatri konusunda eğitim almış) tarafından karşılanır.

İkinci Basamakta

İkinci basamak hizmetleri geriatrik interdisipliner bir ekip tarafından yürütülmelidir.

İnterdisipliner ekipte şu meslek grupları yer almaktadır.

 Geriatrist

 Protez Ortez Teknisyeni

 Logopedi, Egoterapi vb. özel eğitim uzmanları

 Ev Ekonomistleri

Bu aşamada standartların oluşturulmuş olması önemlidir. Kanıta dayalı, bilimsel geçerliliği ve güvenilirliği olan uygulamalar yapılmalı, böylece hizmet standartları korunmalı, geliştirilmeli, sürekli iyileştirilmelidir.

Toplum temelli bakım modeli esas alınarak yaşlının mümkün olduğu kadar kendi ortamında, öz kaynakları ile sağaltımı ve işlevselliğinin kazandırılması ön planda düşünülmelidir.

Birinci ve ikinci basamağın amaçlarından biri de bir üst basamağa geçişi engellemek olmalıdır.

İkinci basamak yaşlının ileri ve özelleşmiş kurumsal bakım gerektiren hale gelmesini önlemeye çalışırken diğer taraftan bu durumda olan yaşlıların uygun yerlere yönlendirilmesine karar verir ve bunu sağlar.

Üçüncü Basamakta

Kurumsal bakım anlamında algılanmalı, birinci ve ikinci basamakta yönetilmesi mümkün olmayan problemler, sürekli yatarak tedaviyi gerektiren durumlar, komplikasyonlar, hastadan sorumlu olan aile hekimi ile entegre ve koordineli bir şekilde üçüncü basamakta halledilmelidir.

Üçüncü basamakta hastaya uygulanan tedavi ve girişimler, süreklilik ve entegrasyon açısından mutlaka o hastadan sorumlu aile hekiminin kayıtlarına girmelidir. Böylece mevcut kısıtlı sağlık kaynaklarının daha etkin kullanılması da mümkün olacaktır.

149 Çeşitli Bakım Hizmeti Örnekleri

Evde Bakım Hizmetleri

Temizlik, çamaşırların yıkanması, ütüleme hizmetleri, ilaç alımı, alışveriş, sosyal ve psikolojik desteği içerir.

Evde Hizmetkârlık Servisleri

Hemşirelik hizmeti gerektirmeyen tırnakların kesilmesi, tıraş etme, duş aldırma, yemek yedirme gibi hizmetleri içerir.

Evde Sağlık Hizmetleri

Muayene hizmetleri, hemşirelik hizmetleri, rehabilitasyon hizmetleri, konuşma terapileri gibi sağlık hizmetlerini içerir.

Günlük Bakım Hizmetleri

Yaşlıların kendilerini sosyal, kültürel ve eğitim alanında geliştirmelerine, boş zamanlarını değerlendirme konusunda yardımcı olurlar. Bunların asıl görevleri normal gündelik aktivitelerin sağlanması, taşıma hizmetleri, sportif faaliyetler, beslenme, rehabilitasyon hizmetleri, diyet, yasal ve finansal hizmetler, tatil ve piknik organizasyonları gibi faaliyetlerdir.

Yemek Yedirme Hizmetleri

Yaşlılar kendi yemeklerini ısıtamazlar veya pişiremezler. Bu kişiler yaşlıya yemek hazırlar ve yedirir.

Ev Onarım Hizmetleri

Bu kişiler yaşlıların küçük ölçekli işlerini yaparlar. Kapı, pencere, anahtar, elektrik, su, tesisat tamiri gibi işlerini yaparlar.

Telesağlık Hizmetleri

Yaşlı kimseler tek başlarına yaşadıklarından acil durumlarda bir düğmeye basarak acil yardım isteyebilirler. Bu sistem yaşlının telefonuna bağlıdır ve acil bir durumda telesağlık merkezine uyarı gönderir.

5.2.3 Yaşlı Danışma Merkezleri

Yaşlıya mümkün olduğunca evinde, yakın çevresinden koparılmadan, ihtiyaçlarının sağlanarak bakmak istediğimize göre bu amaçla “Yaşlı Danışma Merkezleri” açılmalıdır. Bu merkezlerde yaşlılar bir araya gelirler, boş zamanı değerlendirirler, toplantılar düzenlenir, tartışma ortamı yaratılır, gazete-dergi okunur, ortak etkinliklerde bulunur, bilgisayar ve internetten faydalanılır. Aynı zamanda yaşlıları eğitici eğitim seminerleri ve bilgilendirme toplantıları yapılır.

150

5.3 Jeotermal Kaynaklara Bağlı Projeler Ve Yatırım Alanları