Çarpýþma Teorisi ve Hýz Baðýntýsý

1.

Çarpýþma teorisiyle ilgili,

I. Kimyasal tepkimelerin gerçekleþmesi için tepkime- ye giren taneciklerin çarpýþmasý gerektiði kuramýna dayanan bir teoridir.

II. Ürün oluþumu ile gerçekleþen çarpýþmalara etkin çarpýþma denir.

III. Gerçekleþen her çarpýþma sonucunda ürün oluþ- maz.

yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

2.

X₂ ve Y₂ gazlarý arasýnda gerçekleþen bir tepkimenin hýz baðýntýsý X₂’ye göre 2. dereceden, Y₂’ye göre 1. de- recedendir.

Buna göre, tepkimenin hýz baðýntýsý aþaðýdakiler- den hangisinde doðru olarak verilmiþtir?

A) r = k. [X₂] . [Y₂] B) r = k. [X₂]2. [Y₂] C) r = k. [X₂] . [Y₂]2 D) r = k. [X₂] . [Y₂]3

E) r = k. [X₂]3. [Y₂]

3.

Tek basamakta gerçekleþen

CaCO_3(k)+ 2HCl_(suda)→CaCl_2(suda)+ CO_2(g)+ H₂O_(s) tepkimesinin derecesi ve molekülaritesi aþaðýdaki- lerin hangisinde doðru verilmiþtir?

Tepkime derecesi Molekülarite

A) 1 bimoleküler B) 2 unimoleküler C) 2 trimoleküler D) 3 trimoleküler E) 3 unimoleküler

4.

X_2(g)+ 2Y_2(g)→2XY_2(g) ∆H > 0

tepkimesinin hýz baðýntýsý ϑ = k [X₂] . [Y₂] dir. Buna göre,

I. Tepkime mekanizmalýdýr.

II. Yavaþ adýmýn denklemi X_2(g)+ Y_2(g)→2XY_(g)ola- bilir.

III. Ýleri aktifleþme enerjisi, geri tepkimenin aktifleþme enerjisinden büyüktür.

yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) I, II ve III

5.

Gaz fazýnda oluþan, 2X + 2Y → Z + L

tepkimesinin mekanizmasý ve sýrasýyla adýmlarý aþaðý- da görülmektedir.

2X + Y → M + L (Yavaþ) M + Y → Z (Hýzlý) Buna göre,

I. X’in basýncý artýrýlýrsa tepkimenin hýzý artar. II. Hýz denklemi ϑ = k . [X]2[Y]’dir.

III. M, ara üründür.

yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) I, II ve III

6.

A_2(g)+ B_3(g)→A₂B_(g)+ B_2(g)(Yavaþ) B_3(g)+ A₂B_(g)→A₂B_3(g)+ B_(g) (Hýzlý)

mekanizma adýmlarý sýrasýyla verilen tepkimeyle il- gili,

I. Hýz baðýntýsý TH = k.[A₂] [B₃] tür. II. A_2(g), katalizördür.

III. A₂B_(g), ara üründür.

yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

7.

2CO_(g)+ O_2(g)→2CO_2(g)+ ýsý tepkimesi tek adýmda gerçekleþmektedir. Buna göre,

I. Tepkimenin hýz baðýntýsý TH = k . [CO]2. [O₂] þek- lindedir.

II. Tepkimenin derecesi 3’tür.

III. CO₂gazýnýn deriþimi artýrýlýrsa tepkime hýzý artar. yargýlarýndan hangileri yanlýþtýr?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) I ve III

Test

2

6

CA: 1-E 2-B 3-C 4-E 5-E 6-D 7-C 8-B 9-E 10-C 11-C 12-D 13-D

Çarpýþma Teorisi ve Hýz Baðýntýsý

8.

Mekanizmasý iki adýmlý olan, H_2(g)+ 2ΙCl_(g)→ Ι_2(g)+ 2HCl_(g)

gaz fazýnda gerçekleþen tepkimesinin yavaþ adýmý H₂+ ΙCI → HΙ + HCI þeklindedir.

Buna göre, hýzlý adýmýn tepkime denklemi aþaðýda- kilerden hangisidir? A) Ι₂+ Cl₂→2ΙCl B) HΙ + ΙCl → Ι₂+ HCl C) H₂+ Ι₂→2HΙ D) H₂+ Cl₂→2HCl E) HCl + HΙ → H₂+ ΙCl

9.

2N_2(g)+ O_2(g)→2N₂O_(g)

tepkimesi tek basamakta sabit sýcaklýkta gerçekleþ- mektedir.

Buna göre,

I. Hýz baðýntýsý r = k . [N₂]2. [O₂] dir.

II. N₂deriþimi 2 katýna çýkarýlýp, O₂’nin deriþimi yarýya düþürülürse tepkime hýzý 2 katýna çýkar.

III. Hýz sabitinin birimi dir. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

10.

X → Y (yavaþ) Y + Z → T + D (hýzlý) T + C → E (çok hýzlý)

Mekanizmasý verilen tepkime aþaðýdakilerin hangi- sinde doðru belirtilmiþtir?

A) X + Y + Z + C → T + D + E B) X + Z + T + C → Y + D + E C) X + Z + C → D + E D) X + Z + C → T + D + E E) X + Z + C + Y → D + E

11.

Yukarýda mekanizma adýmlarý sýrasýyla verilen gaz fazýnda gerçekleþen tepkime için,

I. Y₂katalizördür.

II. Tepkimenin hýz denklemi r = k.[X₂] dir. III. X₂Y ara üründür.

yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

12.

Gaz fazýnda gerçekleþen ve mekanizmasý,

I. 2NO → N₂O₂ II. O₂+ N₂O₂→N₂O₄ III. N₂O₄→2NO₂

olarak verilen bir kimyasal tepkimede aþaðýdakiler- den hangisi reaksiyonun ara ürünleridir?

A) Yalnýz N₂O₂ B) Yalnýz N₂O₄ C) NO ve O₂ D) N₂O₂ve N₂O₄

E) NO ve N₂O₂

13.

H₂O_2(suda)+ Cl–_(suda)→H₂O_(s)+ ClO–_(suda) (yavaþ) ClO–_(suda)+ H₂O_2(suda)→H₂O_(s)+ O_2(g)+ Cl–_(suda) (hýzlý)

mekanizma adýmlarý sýrasý ile verilen tepkimede katalizör ve ara ürün olarak etki eden maddeler aþaðýdakilerden hangisidir? Katalizör Ara ürün A) H₂O₂ Cl– B) H₂O₂ H₂O C) ClO– O₂ D) Cl– ClO– E) Cl– H₂O₂ 2 2 2 2 2 2 1 X + Y X Y (yavaþ) 2 1 X Y + Z 2XZ + Y (hýzlý) 2 → → 2 2 L mol . s

Test

2

6

84

CA: 1-E 2-B 3-C 4-E 5-E 6-D 7-C 8-B 9-E 10-C 11-C 12-D 13-D

Çarpýþma Teorisi ve Hýz Baðýntýsý

8.

Mekanizmasý iki adýmlý olan, H_2(g)+ 2ΙCl_(g)→ Ι_2(g)+ 2HCl_(g)

gaz fazýnda gerçekleþen tepkimesinin yavaþ adýmý H₂+ ΙCI → HΙ + HCI þeklindedir.

Buna göre, hýzlý adýmýn tepkime denklemi aþaðýda- kilerden hangisidir? A) Ι₂+ Cl₂→2ΙCl B) HΙ + ΙCl → Ι₂+ HCl C) H₂+ Ι₂→2HΙ D) H₂+ Cl₂→2HCl E) HCl + HΙ → H₂+ ΙCl

9.

2N_2(g)+ O_2(g)→2N₂O_(g)

tepkimesi tek basamakta sabit sýcaklýkta gerçekleþ- mektedir.

Buna göre,

I. Hýz baðýntýsý r = k . [N₂]2. [O₂] dir.

II. N₂deriþimi 2 katýna çýkarýlýp, O₂’nin deriþimi yarýya düþürülürse tepkime hýzý 2 katýna çýkar.

III. Hýz sabitinin birimi dir. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

10.

X → Y (yavaþ) Y + Z → T + D (hýzlý) T + C → E (çok hýzlý)

Mekanizmasý verilen tepkime aþaðýdakilerin hangi- sinde doðru belirtilmiþtir?

A) X + Y + Z + C → T + D + E B) X + Z + T + C → Y + D + E C) X + Z + C → D + E D) X + Z + C → T + D + E E) X + Z + C + Y → D + E

11.

Yukarýda mekanizma adýmlarý sýrasýyla verilen gaz fazýnda gerçekleþen tepkime için,

I. Y₂katalizördür.

II. Tepkimenin hýz denklemi r = k.[X₂] dir. III. X₂Y ara üründür.

yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

12.

Gaz fazýnda gerçekleþen ve mekanizmasý,

I. 2NO → N₂O₂ II. O₂+ N₂O₂→N₂O₄ III. N₂O₄→2NO₂

olarak verilen bir kimyasal tepkimede aþaðýdakiler- den hangisi reaksiyonun ara ürünleridir?

A) Yalnýz N₂O₂ B) Yalnýz N₂O₄ C) NO ve O₂ D) N₂O₂ve N₂O₄

E) NO ve N₂O₂

13.

H₂O_2(suda)+ Cl–_(suda)→H₂O_(s)+ ClO–_(suda) (yavaþ) ClO–_(suda)+ H₂O_2(suda)→H₂O_(s)+ O_2(g)+ Cl–_(suda) (hýzlý)

mekanizma adýmlarý sýrasý ile verilen tepkimede katalizör ve ara ürün olarak etki eden maddeler aþaðýdakilerden hangisidir? Katalizör Ara ürün A) H₂O₂ Cl– B) H₂O₂ H₂O C) ClO– O₂ D) Cl– ClO– E) Cl– H₂O₂ 2 2 2 2 2 2 1 X + Y X Y (yavaþ) 2 1 X Y + Z 2XZ + Y (hýzlý) 2 → → 2 2 L mol . s

Test

2

6

84 mantýk ve muhakeme testi

Tepkime Hýzý

1.

Mekanizmalý bir tepkimenin hýz baðýntýsý r = k . [X]2. [Y]

þeklindedir. Buna göre,

I. Tepkimenin yavaþ basamaðýnda sadece X ve Y maddeleri yer almaktadýr.

II. Tepkime hýzýný, X ve Y deriþimleri belirler. III. Tepkimenin molekülaritesi 3’tür.

yargýlarýndan hangileri kesinlikle doðrudur? A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2.

X₂ ve Y₂ gazlarý arasýnda gerçekleþen tek adýmlý bir tepkimede sabit sýcaklýkta þu sonuçlar elde ediliyor:

•

Tepkime kabýnýn hacmi yarýya indirildiðinde tepkime hýzý 8 katýna çýkýyor.

•

Y₂gazýnýn deriþimi 2 katýna çýkarýldýðýnda tepkime hýzý 4 katýna çýkýyor.

Buna göre, tepkimenin denklemi aþaðýdakilerden hangisidir?

A) X₂+ Y₂→2XY B) X₂+ 2Y₂→2XY₂ C) 2X₂+ Y₂→2X₂Y D) X₂+ 3Y₂→2XY₃

E) 3X₂+ Y₂→2YX₃

3.

X + 2Y + 2Z → T + 3K

net tepkimesine ait belirli sýcaklýkta yapýlan deneyin so- nuçlarý aþaðýda verilmiþtir.

Buna göre, tepkimenin hýz ifadesi aþaðýdakilerin hangisinde doðru olarak verilmiþtir?

A) r = [X] . [Y] . [Z] B) r = k . [X]2. [Z] C) r = k . [X]2. [Y]2. [Z] D) r = k . [X]2. [Y]

E) r = k . [Y]2. [Z]

4.

Ca_(k)+ 2HCl_(suda)→H_2(g)+ CaCl_2(suda) Eþit hacimli HCl ile eþit kütlede Ca katýsý kullanýlarak ayný sýcaklýkta yapýlan iki deneyde Ca kütlesinin za- manla deðiþimi grafikteki gibidir.

Buna göre, aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr? A) Her iki deneyde H_2(g)’nin oluþma hýzlarý eþittir. B) II. deneyde HCl deriþimi daha büyüktür. C) Tepkimenin hýz ifadesi ϑ = k . [HCl]2þeklindedir. D) II. de Ca’nýn harcanma hýzý daha büyüktür. E) II. tepkime daha hýzlýdýr.

5.

2X4++ Z+→2X3++ Z3+

tepkimesinin mekanizma adýmlarý sýrasýyla aþaðýdaki gibidir.

X4++ Y2+→X3++ Y3+ (yavaþ) X4++ Y3+→X3++ Y4+ (hýzlý) Z++ Y4+→Y2++ Z3+ (çok hýzlý) Buna göre,

I. Y2+iyonu tepkimenin aktifleþme enerjisini düþürür. II. Y3+ve Y4+iyonlarý katalizördür.

III. Tepkimenin hýz denklemi ϑ = k.[X4+]2[Z+] dir. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I ve II E) I ve III l Ca kütlesi Zaman II                         –4 –4 –4 –4

mol mol mol mol

[X] [Y] [Z] Hýz Deney no L L L L . s 1 0 ,02 0 ,01 0 ,02 6.10 2 0 ,04 0 ,01 0 ,04 24.10 3 0 ,04 0 ,03 0 ,06 72.10 4 0 ,04 0 ,03 0 ,12 72.10

Test

7

6

93

CA: 1-B 2-B 3-D 4-A 5-A 6-B 7-B 8-B 9-D 10-E

Tepkime Hýzý

6.

Yukarýdaki grafikte bir tepkimenin T₁ ve T₂sýcaklýkla- rýndaki taneciklerin kinetik enerjilerine göre daðýlýmý verilmiþtir.

Buna göre, I. T₁> T₂’dir.

II. T₂ sýcaklýðýnda birim zamanda gerçekleþen etkin çarpýþma sayýsý daha fazladýr.

III. T₁sýcaklýðýndaki hýz sabitinin (k₁) deðeri, T₂sýcak- lýðýndaki hýz sabitinin (k₂) deðerinden büyüktür. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

7.

Kimyasal bir tepkimede, sabit sýcaklýkta katalizör kullanýldýðýnda aþaðýdakilerin hangisi kesinlikle de- ðiþmez?

A) Tepkime mekanizmasý B) Tepkime ýsýsý

C) Aktifleþmiþ kompleksin potansiyel enerjisi D) Tepkime hýzý

E) Eþik enerjisi

8.

2X_(g)+ 3Y_(g)→Z_(g) tepkimesi için aþaðýdaki bilgiler ve- riliyor:

•

Hacim sabit tutularak X’in deriþimi iki katýna çýkarý- lýrsa, tepkime hýzý 4 katýna çýkýyor.

•

Kap hacmi yarýya indirildiðinde tepkime hýzý 8 katý- na çýkýyor.

Buna göre, tepkimenin hýz baðýntýsý aþaðýdakiler- den hangisidir?

A) ϑ = k [X] [Y]2 B) ϑ = k [X]2[Y] C) ϑ = k [X]3 D) ϑ = k [X] [Y]

E) ϑ = k [Y]3

9.

Aþaðýdak bir kimyasal tepkimenin potansiyel enerji(PE) - tepkime koordinatý(TK) grafiði verilmiþtir.

Grafiðe göre, katalizör kullanýldýðýnda x, y, z ve t niceliklerinden hangileri deðiþir?

A) Yalnýz x B) Yalnýz y C) x ve y D) x ve z E) x, y ve t

10.

Aþaðýda bir kimyasal tepkimenin potansiyel enerji(PE) - tepkime koordinatý(TK) grafiði verilmiþtir.

Bu grafiðe göre,

I. Katalizör tepkimenin ikinci adýmýna etki etmiþtir. II. Tepkime iki basamaklýdýr.

III. Net tepkime ekzotermiktir. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Tepkime koordinatý (TK) I

II Potansiyel enerji (PE)

x z

y t

Tepkime koordinatý (TK) Potansiyel enerji (PE)

Tanecik yüzdesi Kinetik enerji T2 T1

Test

7

6

94

CA: 1-B 2-B 3-D 4-A 5-A 6-B 7-B 8-B 9-D 10-E

Tepkime Hýzý

6.

Yukarýdaki grafikte bir tepkimenin T₁ ve T₂ sýcaklýkla- rýndaki taneciklerin kinetik enerjilerine göre daðýlýmý verilmiþtir.

Buna göre, I. T₁> T₂’dir.

II. T₂ sýcaklýðýnda birim zamanda gerçekleþen etkin çarpýþma sayýsý daha fazladýr.

III. T₁sýcaklýðýndaki hýz sabitinin (k₁) deðeri, T₂sýcak- lýðýndaki hýz sabitinin (k₂) deðerinden büyüktür. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

7.

Kimyasal bir tepkimede, sabit sýcaklýkta katalizör kullanýldýðýnda aþaðýdakilerin hangisi kesinlikle de- ðiþmez?

A) Tepkime mekanizmasý B) Tepkime ýsýsý

C) Aktifleþmiþ kompleksin potansiyel enerjisi D) Tepkime hýzý

E) Eþik enerjisi

8.

2X_(g)+ 3Y_(g)→Z_(g) tepkimesi için aþaðýdaki bilgiler ve- riliyor:

•

Hacim sabit tutularak X’in deriþimi iki katýna çýkarý- lýrsa, tepkime hýzý 4 katýna çýkýyor.

•

Kap hacmi yarýya indirildiðinde tepkime hýzý 8 katý- na çýkýyor.

Buna göre, tepkimenin hýz baðýntýsý aþaðýdakiler- den hangisidir?

A) ϑ = k [X] [Y]2 B) ϑ = k [X]2[Y] C) ϑ = k [X]3 D) ϑ = k [X] [Y]

E) ϑ = k [Y]3

9.

Aþaðýdak bir kimyasal tepkimenin potansiyel enerji(PE) - tepkime koordinatý(TK) grafiði verilmiþtir.

Grafiðe göre, katalizör kullanýldýðýnda x, y, z ve t niceliklerinden hangileri deðiþir?

A) Yalnýz x B) Yalnýz y C) x ve y D) x ve z E) x, y ve t

10.

Aþaðýda bir kimyasal tepkimenin potansiyel enerji(PE) - tepkime koordinatý(TK) grafiði verilmiþtir.

Bu grafiðe göre,

I. Katalizör tepkimenin ikinci adýmýna etki etmiþtir. II. Tepkime iki basamaklýdýr.

III. Net tepkime ekzotermiktir. yargýlarýndan hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Tepkime koordinatý (TK) I

II Potansiyel enerji (PE)

x z

y t

Tepkime koordinatý (TK) Potansiyel enerji (PE)

Tanecik yüzdesi Kinetik enerji T2 T1

Test

7

6

94

Konular

Testler

Denge Kurallarý - Denge Sabiti ve Hess Yasasý . . . 1 Kavrama Testi Denge Hesaplamalarý . . . 2 Kavrama Testi Dengeye Etki Eden Faktörler . . . 3 Kavrama Testi

Kimyasal Denge . . . 4 - 8 Mantýk ve Muhakeme Testi Asit - Bazlarýn Genel Özellikleri ve Asit - Baz Tanýmlarý . 9 Kavrama Testi

Suyun Otoiyorizasyonu ve pH - pOH Kavramý . . . 10 Kavrama Testi Nötrleþme ve Titrasyon . . . 11 Kavrama Testi K_ave K_bDengeleri . . . 12 Kavrama Testi Hidroliz Olayý ve Tampon Çözeltiler . . . 13 Kavrama Testi

Asit - Baz . . . 14 - 17 Mantýk ve Muhakeme Testi Saf Sudaki Çözünürlük . . . 18 Kavrama Testi

Çözünürlüðe Etki Eden Faktörler . . . 19 Kavrama Testi

Çözünürlük Dengesi . . . 20 - 22 Mantýk ve Muhakeme Testi

Ünite

07

Kimyasal Denge

kavrama testi

Belgede AYT KİMYA SORU BANKASI (sayfa 43-48)