• Sonuç bulunamadı

Ülkemiz jeolojik yapısı, buna bağlı olarak değişik karakterdeki toprak yapısı ve farklı iklim koşulları nedeniyle üç ayrı floranın tipik bitkilerini ve tipik özelliklerini içeren dünyanın sayılı ülkelerinden birisidir. Dünya üzerinde mevcut birçok bitki türünün ana vatanı ve gen merkezleri yurdumuzdur ve son derece zengin bir bitki örtüsüne sahiptir [27], [72]. Bu durumun avantajı ile Türkiye’de bitki çeşitliliğinin peyzaj mimarlığı yönünden incelenmesine yönelik birçok çalışma yapılmış ve yapılmaktadır. Bu çalışmaların doğal ortamlarda gerçekleştirilen kısmı çoğunlukla tespite dayalı flora çalışmaları olurken kentsel ve tasarlanmış alanlardaki durum ise bitki materyali tespitine ek olarak belirli bitkisel tasarım öğeleri ve ilkeleri ışığında ele alınmış, bitki bağlamında ölçü ve form açısından bitkiler analiz edilmiş, bitkilerin mevsimsel değişimleri incelenmiş, hatalı bitkilendirme yapılan alanlardaki sorunlar ele alınmış, bitkilerin mevcut durumları ve gelecek halleri gibi konular çalışılmıştır. Ancak kentler açısından bu denli önemli olan bitkilerin varlığı bile kentsel biyoçeşitliliğe çok önemli katkılar sağlarken bu bitkilere ait varlıklarının oluşturmuş olduğu yoğunluk, dağılım ve çeşitliliklerin durumuna yönelik çalışmalar bir araya getirilememiştir. Özellikle bir alanda bitkilerin oluşturduğu yoğunluğun kentsel çeşitliğin yanı sıra bulunma yoğunluklarının da kentsel geçirimlilik, havayı temizleme, yaban hayatı oluşturma gibi daha bir farklı konuya da katkılar sağlayabileceği göz ardı edilmemelidir.

CBS, yeryüzünde mevcut olan ve sonradan oluşan her türlü verileri haritalamaya ve analiz yapmaya yarayan bilgisayar esaslı bir sistemdir [73]. Karmaşık planlama ve yönetim sorunlarının çözümlenebilmesi için tasarlanan, mekânda konumu belirlenmiş verilerin sorgulanması, işlenmesi, analizi, modellenmesi, görüntülenmesi ve yönetimi işlemlerini kapsayan donanım ve yöntemler sistemidir. Mekânsal verilere bağlı sözel, grafiksel vb. verileri entegre bir şekilde depolayan bir yapıya sahiptir [74]. Ve bu sistemin gelişimi ile birlikte peyzaj alanında ülkemizde yürütülen çalışmalarda planlama ya da tasarımda istenilen kriterlere uyan alanların seçiminde veri tabanından sorgulama yoluyla yapılan çalışmalar, peyzaj karakter tiplerinin belirlenerek arazi kullanımına yönelik kararların verildiği çalışmalar, doğal peyzaj elemanlarının çakıştırılarak ekolojik birimlerin oluşturulmasıyla yapılan planlama yaklaşımları, peyzajın doğal ve kültürel verilerinin sentezinin yapıldığı çalışmalar gelişim göstermiş ve göstermektedir. Bu yönü ile peyzaj mimarlığında CBS çalışmaları noktasal ve mekânsal analiz ve değerlendirmelerden çok

Tüm bu noktalardan ve kentsel bitkisel yoğunluğun kentteki bir çok olguya özellikle de kentsel yeşil alt yapıya oldukça önemli altlıklar oluşturacağı varsayımından hareketle;

 Çok geniş çalışma alanına sahip olan CBS’nin peyzaj mimarlığı konularında çoğunlukla peyzaj planlama çalışmalarında kullanılmakta olduğunu görmekteyiz. Tüm bu çalışmalardan faklı olarak bu proje CBS’nin peyzaj mimarlığı alanında farklı bir boyutta kullanıldığı öncü bir projedir.

 Peyzajın en önemli unsurlarından biri olan bitki materyali sadece tasarımsal ve floristik özelliği ile değil konumsal özelliği ile de CBS ortamında analiz edilecektir. Noktasal olarak park ya da daha küçük ölçekli mekânsal bir değerlendirmeye tabi tutulacak olan bitki materyali CBS ortamında tür, familya, mekânsal özellik, konumsal dağılım gibi farklı analizlere tabi tutulmuştur.  Bir kente ve kenti sahip olduğu açık ve yeşil alanlardaki bitki materyaline ait

oldukça fazla yurt içi ve yurt dışı araştırma bulunmaktadır [4], [7], [10], [42]-[44], [48], [49], [52]. Daha önce peyzaj alanında yapılan bu çalışmalarda çalışma alanına gidilerek bitkilerin tespiti, sayımı doğrultusunda ilerlenerek tasarımdaki kullanım durumu yorumlanmış, kompozisyon bağlamında analizleri yapılmıştır. Ancak noktasal tür bazında tek tek bitkiler kimlikleri ve genel özellikleri ile beraber gerçekte yer aldığı koordinatı ile haritalanarak tanımı yapılmamıştır. Hazırlanacak haritalar ile bitki tür analizi yanında mekân analizi, katman analizi vs. de yapılarak alanda mekânsal dağılım ve hangi katmanın (ağaç, ağaççık, çalı, yer örtücü) hâkim olduğu gibi sorulara kolaylıkla cevap alınabilecektir. Bunun yanı sıra ArcGIS programının sağladığı kullanım ile bitkinin bulunduğu lokasyon belirlendikten sonra bu noktaya bitkinin güncel fotoğrafının da yüklenmesi ile alana gitmeden kolaylıkla bitkinin görünümü hakkında bilgi edinilebilinecektir. Günümüzün önemli bir kavramı olan ve kentlerin daha yaşanabilir ve erişilebilir olmasına katkı sağlayan “KBS” için de önemli bir paralellikler gösterecek olan çalışma bu yönü ile de öncü bir çalışma olmuştur.

 Önerilen proje çalışması ile yapılacak olan analizler, son yıllarda önemli bir kentsel kavram rolü üstlenmiş olan “Yeşil Altyapı (YA)” kavramının değerlendirilmesine ve yorumlanmasına oldukça önemli katkılar sağlamış olacak ve kentin yeşil altyapı özelliğine cevap verecek potansiyele sahip uygulamaların ne şekilde nerede yapılabileceği hakkında ileri sürülecek önerilerin

şekillenmesinde önemli rol oynayacağı düşünülmektedir.

 Yapılacak çalışmanın bir diğer özgün yönü ise; çalışma alanında yer alan doğal türlerin varlığının kontrolü, durumu hakkındaki bilgilere ulaşma, yaşlı ve koruma altına alınması gereken türlerin bulunduğu alanda zarar gördüğü takdirde neslini devam ettirebileceğine dair uygun bir önerinin getirilmesi olarak değerlendirilebilir. Bununla beraber çalışma alanında yol yapımı, bina yapımı, kamusal istimlak durumlarına göre bazı türlerin bulundukları alanlardan başka bir alana taşınmasının (transplantasyonunun) ihtiyacının olup olmadığına karar verme sürecinde ve gerekli görüldüğü takdirde yine uygun alanın kararının verilme sürecinde kullanılmak üzere üretilmiş haritalama ve veri tabanı çalışmaları ortaya konulmuştur.

Özellikle KBS içerisinde bu tür bilgilere ihtiyaç duyacak olan paydaş kurum, kuruluş ve belediyeler için bu yönü ile çalışan bir sistemin altyapısının oluşturulmuş ve kamu yararına açılmış olacaktır.

Benzer Belgeler