HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

(1)

Haftaya Bakış

HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ

30 Nisan 2012 / 18

İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

Enflasyon Raporu

Enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde TCMB’nin temel iletişim aracı üç ayda bir yayım- lanan Enflasyon Raporu’dur.

Enflasyon Raporu, her yıl önce- den duyurulan bir takvim çerçe- vesinde Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında yayımlanmakta olup Rapor’un genel değerlendir- mesi Başkan ve PPK üyelerinin katıldığı bir basın toplantısı ile kamuoyuna sunulmaktadır. Ra- por’da enflasyon ve genel makro- ekonomik gelişmeler kapsamlı olarak ele alınmakta ve enflasyonu etkileyen unsurların genel değerlendirmesi yapılmaktadır.

Enflasyon Raporu’nda TCMB’nin orta vadeli öngörüleri ve sayısal enflasyon tahminleri de yer al- maktadır. Başlangıçta on sekiz ay için verilen tahminler, 2007 yılın-

Geçtiğimiz hafta yurtiçinde T.C. Merkez Bankası’nın yayımladığı Enflasyon Raporu ve TCMB Başkanı Erdem Başçı’nın rapor sunumu, ABD’de de Fed Başkanı Bernanke’nin açıkla- maları piyasalar tarafından yakından takip edildi. Ayrıca ABD’de beklentilerin altında açık- lanan 2012 birinci çeyrek büyümesi piyasalarda öne çıktı. Euro Alanı tarafında ise haftanın ilk yarısında politik belirsizlikler hâkimdi. Öte yandan, S&P’nin İspanya’nın kredi notunu düşürmesi haftanın ikinci yarısında bölgeye yönelik endişelerin yeniden ön plana çıkmasına yol açtı.

TCMB, 2012 yılının ikinci enflasyon raporunu yayımladı. Raporda 2012 yılsonu enflasyon tahmini değişmeyerek %6,5 olarak açıklandı. 2013 yılsonu enflasyonu tahmini ise bir önceki rapordaki %5,1 düzeyinden %5,2’ye çekildi. Ocak ayında yayımlanan raporda 2012 ve 2013 yılları için sırasıyla $110 ve $105 olan ortalama varil başına petrol fiyatı varsayımı, yılın ikinci Enflasyon Raporu’nda 2012 için $120’ye ve 2013 için $115’e yükseltildi. TCMB, petrol fiyatla- rına ilişkin varsayımlarını yukarı yönlü güncellemesine rağmen, yılsonu enflasyon tahminini artırmamasını, toplam talep koşullarının enflasyonu düşürücü etkisinin devam edeceği ön- görüsüyle açıkladı. 2012 yılı ikinci çeyreğinde enflasyonun oldukça dalgalı seyredeceğini ifade eden TCMB, yıllık enflasyonun Nisan ayında zirve yapacağını, Mayıs ayında bir önceki yıl işlenmemiş gıda fiyatlarında görülen hızlı yükselişin getirdiği baz etkisinin ortadan kalk- masıyla hızla gerileyeceğini, Haziran’da bu düşüşün bir kısmının geri alınacağını belirtti.

TCMB, Ekim ayından bu yana uyguladığı sıkı para politikasının genel fiyat seviyeleri üzerin- deki ikincil etkileri sınırlaması ve böylece geçici fiyat hareketlerinin yıllık enflasyon üzerinde- ki birikimli etkilerinin kademeli olarak ortadan kalkmasıyla, enflasyonun aşağı yönlü bir seyir izleyeceğini ifade etti. Bu çerçevede yılın üçüncü çeyreğinden itibaren enflasyonun kademeli olarak düşeceği, özellikle son çeyrekte düşüşün belirginleşeceği tahmininde bulunul- du. Yılın ilk yarısında enflasyonda gözlenen dalgalanmaya rağmen yılsonunda görülecek düşüşün daha belirgin olacağı düşüncesiyle yılsonu enflasyon tahminimizi %6,3 seviyesinde koruyoruz.

Nisan ayında yapılan Para Politikası Kurulu toplantısı sonrasında TCMB’den yapılan açıkla- mada enflasyonda görülen kısa vadeli artışların enflasyon görünümünü bozmasına izin ve- rilmeyeceği ve bu doğrultuda ek parasal sıkılaştırmanın önümüzdeki dönemde daha sık uy- gulanabileceği ifade edilmişti. Enflasyon Raporu’nda da bu duruşunu devam ettiren TCMB, küresel ekonomi ve finansal sistem üzerinde belirsizlikler ortadan kalkmadığı sürece esnek para politikası uygulamasının devam etmesinin uygun olacağını vurguladı. Raporun sunum toplantısında konuşan TCMB Başkanı Erdem Başçı, küresel ekonomik belirsizliklerin ortadan kalkmaya başlamasıyla birlikte faiz koridorunun daraltılabileceğini ve bankaların fonlama maliyetlerini hesaplamada faiz koridorunun üst sınırını baz almalarının doğru olacağını ifade etti.

İmalat sanayinde kapasite kullanımı Nisan ayında bir önceki aya göre 1,6 puan yükselerek

%74,7 olarak gerçekleşti. Ancak, gerek yıllık bazda değişimler gerekse mevsimsel etkilerden

Neden Önemli

İktisadi Araştırmalar Bölümü İzlem Erdem - Müdür izlem.erdem@isbank.c om.tr Figen Yılmaz - Müd. Yrd.

figen.yilmaz@isbank.c om.tr Özgür Demirtaş - Uzman ozgur.demirtas@isbank.c om.tr Hatic e Erkiletlioğlu - Uzman hatic e.erkiletlioglu@isbank.c om.tr İlker Ş ahin - Uzm. Yrd.

ilker.sahin@isbank.c om.tr Ahmet Aşarkaya - Uzm. Yrd.

ahmet.asarkaya@isbank.c om.tr

(2)

Haftaya Bakış

amaçlanmaktadır. Ayrıca Rapor, gelecekte uygulanacak politikala- ra ilişkin sinyaller içermesi bakı- mından da önem taşımakta olup önemli bir şeffaflık ve hesap ver- me aracıdır.

Reel Kesim Güven Endeksi (MBRKGE)

Endeks, TCMB tarafından yürü- tülen İmalat Sanayi Yönelim An- keti’ne verilen cevaplar kullanıla- rak oluşturulmaktadır. Ekonomi- de ağırlığı olan özel sektör kuru- luşlarının yöneticilerinin ekono- mideki mevcut duruma bakışları ve geleceğe ilişkin beklentilerini ortaya koyan anket, üretim, talep, yatırım, satış, istihdam, KKO ve enflasyonla ilgili sorular içer- mektedir.

MBRKGE’nin 100 değerini alma- sı, anketin kapsadığı reel kesim temsilcileri tarafından yapılan değerlendirmelere göre ekonomik faaliyetlere ilişkin istikrarlı bir görünüme karşılık gelmekte- dir. 100’ün üzerindeki değerler, güvenin arttığı iyimser bir görü- nüme, 100’ün altındaki değerler ise reel kesim temsilcilerinin ekonomik gidişat hakkında kötüm- ser olduğuna işaret etmektedir.

yen kapasite kullanım oranı mevsimsel etkilerden arındırıldığında ise bir önceki aya göre 0,4 puan gerileyerek %75,6 değerini aldı. Reel kesim güven endeksi de kapasite kullanımının işaret ettiği zayıf ekonomik toparlanmayı destekler niteliktedir. Nisan ayında endeks aylık bazda 3,1 puan artışla 116’ya yükselmesine karşın, yıllık bazda 0,7 puan gerileme kaydetti.

Reel kesim güven endeksinde yaşanan aylık artışın daha çok mevsimsellikten kaynaklandığı görülmekte. Buna göre, mevsimsel etkilerden arındırılmış reel kesim güven endeksi aylık bazda 0,6 puan geriledi ve 109,9 değerini aldı. Alt endekslere bakıldığında ise olumlu bir gelişme olarak mevcut durum itibarıyla toplam siparişlerde görülen 4,1 puanlık artış öne çıkarken, 4,2 puan gerileyen gelecek üç aya ilişkin ihracat siparişleri ve 3,6 puan düşen sabit sermaye yatırım harcamalarının nispeten olumsuz beklentilere işaret ettiği dikkat çekiyor.

Nisan ayı için açıklanan ilk veriler konumunda bulunan kapasite kullanımı ve reel kesim güven endeksi, ekonomik aktivitede henüz herhangi bir hızlanmaya işaret etmiyor. 2012 yılı ikinci çeyreği için çıkarımda bulunmak için çok erken olmakla birlikte bu görünümün devam etmesi durumunda, bu dönemde genel ekonomik faaliyette çeyreklik bazda yatay bir seyrin gözleneceği tahmin edilmekte.

Yurtiçinde bu gelişmeler yaşanırken geçtiğimiz hafta ABD’de Merkez Bankası Fed Açık Piya- sa Komitesi toplantısı gerçekleştirildi. Fed Başkanı Bernanke toplantının ardından yaptığı açıklamada, 2008 yılının sonlarında %0-%0,25 aralığına çekilen politika faizinin, ekonomide kaynak kullanımının halen düşük seviyelerde seyretmesinin ve orta vadede enflasyon görü- nümünün aşağı yönlü bir eğilimi yansıtmasının etkisiyle, en azından 2014 sonuna kadar artı- rılmayacağını ifade etti. Uygulanan para politikasının doğruluğuna dikkat çeken Bernanke, şu anda ekonomiyi destekleyici ek bir müdahalenin olmayacağını ancak, ekonomide zayıfla- ma görülmesi durumunda yeni tahvil alımlarını başlatma yoluyla müdahale etmekten çeki- nilmeyeceğini vurguladı.

2012 yılı birinci çeyreğinde ABD ekonomisi %2,2 büyüdü. 2011 yılı dördüncü çeyrekte büyü- me %3 seviyesindeyken bu çeyrekte büyümenin bir miktar gerileyeceği tahmin ediliyordu ve açıklama öncesinde piyasada büyüme beklentisi %2,5 civarındaydı. Merkezi yönetim harca- maları büyümeyi negatif yönlü etkilerken, tüketim harcamaları ise pozitif tarafta en önemli katkıyı sağladı. Ayrıca, talep göstergelerinde kısıtlı da olsa bir iyileşme görüldü. Açıklama piyasalar tarafından oldukça olumsuz algılanmasına karşın, tüketim harcamalarının ve konut satışlarının olumlu seyri önümüzdeki dönem için pozitif sinyaller olarak değerlendirildi.

Euro Alanı’nda ise veri açıklamalarından ziyade politik belirsizlikler ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s’un İspanya’nın kredi notunu düşürmesi ön plana çıktı. Fransa’da yapılan cumhurbaşkanlığı ilk tur seçimlerinin ardından ülkede siyasi belir- sizliğin artması ve Hollanda’da Başbakan Rutte’nin sıkı maliye politikalarından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle istifasını sunması piyasalarda haftanın ilk yarısında negatif algı yaratırken, İspanya ve İtalya tahvil ihalelerine gelen güçlü talep endişeleri bir miktar ha- fifletti. Ancak S&P’nin İspanya’nın uzun vadeli kredi notunu iki basamak indirerek A’dan BBB+’ya düşürmesi bölgeye yönelik endişeleri yeniden gün yüzüne çıkardı. S&P İspanya’nın not görünümünü negatif olarak açıklarken, ülkede bütçe açığına ve zor durumdaki bankala- ra ilişkin endişelerin artış gösterdiğine dikkat çekti. S&P ayrıca, ekonominin küçülmesine ve bankacılık sektöründeki sıkıntılara bağlı olarak finansal durumun daha önce öngörülenden fazla bozulmasının beklendiğini vurguladı.

30 Nisan 2012

Neden Önemli

(3)

30 Nisan 2012

Önceki hafta Euro Alanı ekonomilerinde gözlenen politik belirsizliğe bağlı kayıpların İMKB’ye yansımasıyla hisse senedi piyasası geçen haftaya satıcılı başladı. Bir yandan ABD’den gelen olumlu bilanço haberleri, diğer yandan Euro Alanı ülkelerinde politik belirsizliğe işaret eden gelişmeler piyasaların yön bulmasını zorlaştırdı. Ancak, hafta sonuna doğru açıklanan Enflasyon Rapo- ru’nun ardından TCMB’nin enflasyon hedefine ilişkin kararlı tutumu, hisse senedi piyasasına alım getirdi.

Bu gelişmeler sonucunda haftalık bazda %0,8 yükseldiği görülen İMKB-100 endeksi 60.597 düzeyine çıktı.

Hisse senedi piyasasında yurtdışında yaşanacak gelişmeler yakından izlenecek.

Hisse Senedi Piyasaları

Geçtiğimiz hafta tahvil-bono piyasasında faiz oranları geriledi. Salı günü Hazine'nin düzenlediği üç ihalede de faizlerin beklentilerin altında kalmasının ve ihalelere talebin güçlü gelmesinin yanı sıra, TCMB’nin enflasyonla mücadeleden taviz vermeyeceğini ifade etmesi faiz oranlarını aşağı çekti. Sıkı para politikası uygulanacağına yönelik beyanlar, özellikle uzun vadeli tahvillerde

Tahvil-Bono Piyasaları

%2,70

%0,00

%1,00

%2,00

%3,00

%4,00

%5,00

Nis.11 May.11 Haz.11 Tem.11 Ağu.11 Eyl.11 Eki.11 Kas.11 Ara.11 Oca.12 Şub.12 Mar.12 Nis.12

Beklenen Reel Faiz (%)

ENDEKS 20.Nis 27.Nis Değişim

İMKB-100 60.123 60.597 %0,79

İMKB-30 72.236 72.729 %0,68

Sınai 53.550 54.554 %1,87

Hizmetler 40.047 40.963 %2,29

Mali 85.180 84.916 -%0,31

Kaynak: İMKB

58.000 59.000 60.000 61.000 62.000 63.000 64.000

1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000

20.Nis 24.Nis 25.Nis 26.Nis 27.Nis

İşlem Hacmi İMKB-100 Endeksi

Hacim (milyon TL) İMKB-100

Değişim

Vade 20.Nis 27.Nis (Puan)

08.08.2012 9,81 9,66 -0,15

07.11.2012 9,99 9,81 -0,18

20.02.2013 10,01 9,85 -0,16

15.05.2013 9,77 9,75 -0,02

05.03.2014 9,50 9,41 -0,09

12.01.2022 9,73 9,41 -0,32

İMKB DİBS Fiyat Endeksi 134,54 134,65 0,11 Kaynak: İMKB

TAHVİL-BONO BİLEŞİK FAİZLERİ (%)

(4)

18,29 5

15 25 35 45 55

75 77 79 81 83 85 87 89

1,15 1,20 1,25 1,30 1,35 1,40 1,45 1,50 1,55

€ / $ $ / ¥

30 Nisan 2012

Döviz Piyasaları

Piyasaların geçtiğimiz haftaya Euro Alanı’nın iki büyük ekonomisi Fransa ve Hollanda’nın içine düştükleri siyasi belirsizlik orta- mına bağlı olarak düşüşle başladığı görüldü. Fransa’daki seçim sonuçlarının ve Hollanda’da hükümetin istifa etmesinin yanı sıra, İspanya’nın kedi notunun S&P tarafından iki basamak birden düşürülüp not görünümünün negatif izlemeye alınması risk iştahı- nın gerilemesine neden oldu. Ayrıca, ABD 2012 ilk çeyrek büyüme rakamının beklentilerin altında kalması da risk iştahı üzerinde baskı oluşturdu. Ancak, geçtiğimiz hafta açıklanan ABD şirket bilançolarının güçlü seyretmesinin yanı sıra, Fed toplantısı ertesin- de Bernanke’nin ekonominin seyrine ilişkin çizdiği olumlu tablo, risk iştahında göreli bir toparlanma sağladı. Hafta boyunca iniş- li çıkışlı bir seyir izleyen gelişmekte olan ülke eurotahvillerinin risk primleri haftalık bazda değişmezken, Türkiye eurotahvilleri- ne ait risk primi 7 baz puanlık düşüşle 308’e indi.

Eurotahvil Piyasaları

€ / $ $ / ¥

VIX Endeksi

Dolar, geçtiğimiz hafta diğer para birimleri karşısında genel olarak zayıf bir görünüm kaydetti. Hafta başında Euro Alanı’nda imalat PMI verisinin zayıf açıklanması Dolar’ı destekledi. Ancak, Fed Başkanı Bernanke’nin gerekli hallerde ekonomiyi destekleyici yönde hareket edeceklerini açıklamasının ve ABD’de yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme verisinin beklentilerin altında kalma- sının ardından Dolar değer kaybetti. Ekonomik büyümedeki yavaşlama Fed'in yeni bir nicel gevşemeye gidebileceği yönündeki beklentileri canlandırarak Dolar üzerinde baskı yaratıyor. Bu gelişmelerin ardından €/$ paritesi geçen hafta %0,23 yükselerek Cuma günü 1,3252’ye çıktı. $/¥ paritesi ise aynı dönemde %1,59 düşüşle 80,24’e indi ve Şubat ayından bu yana en düşük seviyesine gerilemiş oldu.

Geçen hafta TL, Dolar ve Euro karşısında genel olarak yukarı yönlü bir seyir izledi. TCMB’nin sıkı para politikası duruşuna yöne- lik açıklamalarını yinelemesi ve küresel risk iştahının artması bu gelişmede etkili oldu.

EUROTAHVİL HAFTALIK DEĞİŞİM

Değişim 20.Nis 27.Nis (Puan) EMBI+

Ende ks 634,30 636,33 2,03

Spre ad 331 331 0

Türkiye

Ende ks 412,43 415,71 3,28

Spre ad 315 308 -7

Kaynak: JP Morgan DÖVİZ KURLARI

20.Nis 27.Nis Değişim

Dolar (¹) 1,7829 1,7535 -%1,65

Euro (¹) 2,3486 2,3173 -%1,33

Sepet (²) 2,0658 2,0354 -%1,47

€/$ Paritesi (³) 1,3221 1,3252 %0,23

$/Yen Paritesi (³) 81,54 80,24 -%1,59 (¹) 15:30'da açıklanan TCMB döviz alış kurudur.

(²) 0,5$ + 0,5€

(³) Uluslararası piyasa kapanış verileridir.

(5)

Emtia Piyasaları

30 Nisan 2012

Petrol Altın

Bu Haftanın Gündemi

119,95

90 95 100 105 110 115 120 125 130 135

$/varil

1.661,44

1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800 1.900

$/ons

Hafta başında yatay bir seyir izleyen petrol fiyatları, sonraki günlerde hafif artış eğilimi sergiledi. Fed’in 2012 yılına ilişkin büyüme tahminini yükseltmesi ve ABD’de bekleyen konut sa- tışlarının beklentilerin üzerinde açıklanması yukarı yönlü hare- kette etkili oldu. Öte yandan, ABD’de büyüme verisinin zayıf gelmesi, gevşek para politikasına yönelik umutları yeniden canlandırarak emtia fiyatlarını destekledi. Dolar’ın diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesinin de etkisiyle brent türü petrolün spot fiyatı haftalık bazda %1,76 artışla $/varil 119,95 seviyesine ulaştı.

Fed toplantısı öncesinde haftaya düşüşle başlayan altın fiyat- ları, izleyen günlerde güvenli liman alımlarının artmasıyla yukarı yönlü bir seyir izledi. Altın fiyatlarındaki yükselişte, Euro Alanı’nda süre giden borç krizine yönelik endişeler, İs- panya’nın kredi notunun düşürülmesi ve ABD’de ilk çeyrek büyüme verisinin beklentilerin altında kalması etkili oldu.

Türev işlemler, Bernanke’nin ABD ekonomisini desteklemek için Fed’in gerekeni yapmakta tereddüt etmeyeceği yönünde- ki açıklaması ve Dolar’daki değer kaybı da altına destek verdi.

Öte yandan, Hindistan’daki fiziksel altın talebinin yeterince güçlü olmadığı gözlendi. Bu gelişmeler sonucunda haftalık bazda %1,18 artan altın fiyatları $/ons 1.661’e yükseldi.

30 Nisan  TÜİK Mart ayı Dış Ticaret İstatistikleri

 Euro Bölgesi Nisan ayı Tüketici Fiyatları Enflasyonu (HICP) Verisi (Piyasa Beklentisi: Yıllık %2,5)

 ABD Mart ayı Kişisel Gelir Verileri (Piyasa Beklentisi: Aylık %3)

 ABD Mart ayı Kişisel Harcama Verileri (Piyasa Beklentisi: Aylık %4)

 ABD Nisan ayı Chicago Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) (Piyasa Beklentisi: 60,8)

 ABD Nisan ayı Dallas Fed İmalat Sanayi Anketi

1 Mayıs  ABD Nisan ayı ISM İmalat Sanayi Endeksi (Piyasa Beklentisi: 53) 2 Mayıs  Hazine İç Borç Ödemesi (TL804 milyon)

 Euro Bölgesi Nisan ayı İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) (Piyasa Beklentisi: 46)

 Euro Bölgesi Mart ayı İşsizlik Oranı

 Almanya Nisan ayı İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) (Piyasa Beklentisi: 46,3)

 Çin Nisan ayı İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI)

(6)

30 Nisan 2012

Uyarı Notu:

Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendir- meler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişi- sel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değiş- mez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi-