SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
TÜRK VERGİ SİSTEMİ II
Hafta 8
Doç. Dr. Habib YILDIZ
Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi’ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan bu ders içeriğinin bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan izin almadan ders içeriğinin tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt veya başka şekillerde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. Her hakkı saklıdır © 2012 Sakarya Üniversitesi
ÜNİTE 8
ŞANS OYUNLARI VERGİSİ VE DAMGA VERGİSİ
İÇİNDEKİLER
ŞANS OYUNLARI VERGİSİ I. Genel Olarak
II. Verginin Konusu III. Verginin Mükellefi IV. Vergiyi Doğuran Olay V. Matrah
VI. Beyan, Tarh Ve Ödeme DAMGA VERGİSİ
I. Genel Olarak II. Verginin Konusu III. Verginin Mükellefi IV. Vergiyi Doğuran Olay V. İstisnalar
VI. Matrah VII. Oran
VII. Verginin Ödenmesi
VIII. Vergide Ve Cezasında Sorumluluk IX. Değerli Kağıtlar Vergisi
ÖĞRENME HEDEFLERİ Bu konuyu çalıştıktan sonra:
Damga Vergisini,
Şans Oyunları Vergisini öğreneceksiniz.
ÖNERİLER
Dersi öğrenmeye başlamadan önce Damga Vergisi ve Şans Oyunları vergisi ile ilgili bir ön araştırma yapmak dersi öğrenmede etkili olacaktır.
Kütüphane ve internet imkanlarından yararlanarak ünitede geçen başlıca kanun metinleri ve eserlerin sistematiği ve genel muhtevasını incelemeye çalışınız.
ŞANS OYUNLARI VERGİSİ I. GENEL OLARAK
Şans oyunları vergisi, Gider Vergileri Kanunun 40. Maddesi düzenlenmiştir. 2007 yılında yapılan bir düzenleme ile tüm şans oyunlarını kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Şans oyunları vergisi tek aşamalı bir özel tüketim vergisi karakteri taşır1. II. VERGİNİN KONUSU
Şans oyunları vergisinin konusu genel olarak müşterek bahis ve şans oyunlarıdır. Hangi şans müşterek bahis ve şans oyunlarının verginin konusunu oluşturacağı aşağıda belirtilmiştir.
a. Spor-Toto. Skor-Toto, Süper-Toto, Spor-Loto, Gol 7 ve benzeri oyunlar,
b. Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından şans oyunlarıyla ilgili olarak her ne ad altında olursa olsun tahsil edilen paralar,
c. At yarışları,
d. Her türlü diğer müşterek bahislerdir.
Bunun yanında şans oyunları vergisiyle Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün oyun düzenleme sonucundaki kazançları da verginin konusuna dahil edilmiştir.
III. VERGİNİN MÜKELLEFİ
Verginin mükellefi yukarıda izahı yapılan ve a, c ve d bentlerinde belirtilen oyunlar için bunları tertipleyen kişi ve kuruluşlar ile b bendinde belirtilen oyunlarda Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğüdür. Ayrıca şans oyunları itibariyle, oyunlara katılanlardan vergi alınması yanında Milli Piyango İdaresinin oyun düzenleme sonucunda elde ettiği kazançlar için de verginin mükellefi kabul edilmiştir2.
IV. VERGİYİ DOĞURAN OLAY
Vergiyi doğuran olay düzenlenen şans oyununa veya at yarışına iştirakçilerin katılmasıdır.
Burada iştirakçiye ikramiye çıkması önemli değildir, oyun veya at yarışını düzenleyenin bu faaliyetine iştirakçinin katılması vergiyi doğuran olay için yeterlidir. Şans oyunlarına katılım sonucu isabet eden ikramiye veraset ve intikâl vergisinin kapsamında yer almakta oysa, şans oyunlarının kapsamına şans oyununa iştirak etmek vergilendirme için yeterli olmaktadır3.
V. MATRAH
Bu vergide matrah hem spesifik hem de advaloremdir. Buna göre şans oyunları için spesifik matrah uygulanırken, Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından şans oyunlarıyla ilgili ve al yarışları için advalorem esaslı matrah yapısı uygulanmaktadır. Vergi şans oyunlarında kolon başına belirlenen birim ölçü kullanılarak maktu tutar olarak belirlenmiştir. Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından şans oyunlarıyla ilgili olarak her ne ad altında olursa olsun tahsil edilen paralar ve at yarışlarında ise yarışa iştirak bedeli
1 Şenyüz, Yüce ve Gerçek, 2010: 277
2 Arslan, 2007: 467
3 Arslan, 2007: 467
olan bilet bedeli verginin matrahını oluşturmaktadır4.
Ayrıca 2009 yılında yapılan düzenleme ile, Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca tertip edilen şans oyunlarının lisansının özel hukuk tüzel kişilerine verilmesi halinde, hak ve yetkinin devredildiği kişinin düzenlemiş olduğu tüm şans oyunlarından dağıtılan ikramiyelerin istisna haddini aşan kısımları üzerinden veraset ve intikal vergisi kesintisi yapılması öngörülmüştür.
VI. Oran
Şans oyunları vergisi tutarları aşağıdaki gibidir;
Tablo 1: Şans Oyunları Vergi Tutarları (2011)
Hizmetin Nevi Oran
Spor-Toto. Skor-Toto, Süper-Toto, Spor-Loto. Gol 7 ve benzeri oyunlarda her bir kolon için
3 Kr Şans topu, On numara ve benzeri oyunlarda her bir kolon için 6 Kr
Sayısal loto oyunlarında her bir kolon için 12 Kr
At yarışlarında oynanan her bir bilet için 8 Yeni Kuruştan az olmamak üzere bilet bedelinin
%10
Her türlü diğer müşterek bahislerde katılma bedelinin % 10 VI. BEYAN, TARH VE ÖDEME
Yukarıda açıklanan ve a, c ve d bentlerinde belirtilen oyunlarda şans oyunları vergisi, kolon ve bilet bedeliyle birlikte ödenir. Bu müşterek bahis ve talih oyunlarını tertipleyenler tarafından bir ay içinde tahsil edilen şans oyunları vergisi, izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar beyan edilerek aynı süre içinde ödenir. b bendinde belirtilen oyunlarda vergilendirme dönemi takvim yılının birer aylık dönemleridir. Bu vergiye ilişkin beyanname, vergilendirme dönemini İzleyen ayın yirminci günü akşamına kadar Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu vergi dairesine verilir ve hesaplanan vergi aynı sürede Ödenir. Şans oyunları vergisi, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider olarak kabul edilmez ve hiçbir vergiden mahsup edilmez5.
4 Arslan, 2007: 467
5 Arslan, 2007: 467
DAMGA VERGİSİ I. GENEL OLARAK
Damga vergisi, damga vergisi kanununda belirtilen hukuki işlemlerle ilgili olarak düzenlenen çeşitli kağıtlar ve belgeler üzerinden alınan mali yükümlülüktür. Kanunda kağıt olarak ifade ve günlük yaşam içinde meydana gelen çeşitli hukuki ilişkilerde kişiler bazen zorunlu bazen de iradelerinden kaynaklanan bağlayıcı yanları olan belgeler kullanılmaktadır.
Bu yönüyle damga vergisi daha çok resimlere benzemektedir. Ancak herhangi bir şeyden yararlanılmaya yönelik olarak alındıkları için de harca benzemektedir.
II. VERGİNİN KONUSU
Damga vergisinin konusu, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleridir.
Bu belgelerin verginin konusuna girmesi için kural olarak bu belgelerin Türkiye’de düzenlenmesi gerekir. Ancak yabancı memleketlerle Türkiye`deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye`de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulur.
Kanuna ekli bir sayılı tabloda damga vergisi kapsamına giren belgeler tek tek sayılmıştır.
Bunlardan önemli olanları şunlardır;
i. Akitlerle ilgili Kağıtlar
Mukavelenameler (sözleşmeler), taahhütnameler ve temliknameler,
Teklifnameler,
Anonim, hisseli komandit ve limited şirket sözleşmeleri,
Kefalet, teminat ve rehin senedi,
Tahkimnameler ve sulhnameler.
ii. Kararlar ve Mazbatalar
Meclislerden, resmi heyetlerden idari davalarla ilgili olmayarak Danıştay'dan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları,
Arttırma ve eksiltme kanunlarına tabi olan veya olmayan daire ve kurumların yetkili organlarınca verilen her türlü ihale kararları.
iii. Tiara işletmelerde Kullanılan Kağıtlar
Ticari senetler (kambiyo senetleri, emtia senetleri),
Ticari belgeler (akreditif ve kredi mektupları, bilançolar, işletme hesabı özeti, kar- zarar cetveli).
iv. Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar
Makbuzlar, maaş ve ücret bordroları,
Beyannameler {yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamesi, muhtasar beyanname, katma değer vergisi beyannamesi, belediyelere verilen beyannameler, gümrük idarelerine verilen beyannameler),
Sosyal Sigorta Kurumuna verilen sigorta prim bildirgeleri III. VERGİNİN MÜKELLEFİ
Damga vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir. Ancak resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişiler öder (DVK, m. 3).
Yabancı memleketlerle Türkiye`deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye`de bu kağıtları resmi dairelere ibraz eden, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öderler. Ancak bunlardan ticari veya mütedavil kağıt mahiyetinde bulunanların vergisini, bunları en evvel satan veya kabul veya başka suretle kullanan kişiler öderler (DVK, m. 3).
Düzenlenen belgede birden fazla imza bulunması halinde damga vergisi kişi adedine göre alınmaz. Belgeyi imzalayanların her biri verginin tamamından müteselsil sorumludur.
IV. VERGİYİ DOĞURAN OLAY
Damga vergisinde vergiyi doğuran olay vergiye tabi kağıtların düzenlenmesidir. Vergiye tabi kağıtların düzenlenmesinden kasıt, işlemlerin elle veya makineyle, Türkçe veya yabancı bir dilde yazılmak suretiyle kağıda dökülmesiyle varlığı sabit kılınan imza veya imza yerine geçecek işaret konulması ve kağıda bağlanan işlemin hukuki tekemmülünün tamamlanmasıdır6.
Yurt dışında düzenlenen kağıtlarla ilgili vergiyi doğuran olay, kağıtların düzenlenmesi değil, kağıdın resmi daireye ibraz edilmesi, devir ve ciro işlemine tabi tutulması veya hükmünden yararlanılmasıdır7.
Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtların her nüshası ayrı ayrı aynı miktar veya nispette Damga Vergisine tabidir. Ancak, poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye tabi tutulur (DVK.m. 5).
Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir (DVK.m. 6).
Kağıtlara konulan imzanın birden fazla olması verginin tekerrürünü gerektirmez. Ancak maktu vergiye tabi olup müteaddit kişilerin imzasını taşıyan makbuz ve ibra senetlerinin Damga Vergisi imza adedine göre alınır. Nispi vergiye tabi ve birden fazla kişinin imzasını taşıyan makbuz ve ibra senetlerinde her imza sahibine ait olan hisse ayrıca belli edilmiş ise,
6 Arslan, 208:477
7 Arslan, 208:477
vergi, hisselere göre ayrı ayrı ödenir. Ancak, bir resmi daire veya bir gerçek veya tüzel kişi adına kağıtlara konulan birden fazla imza bir imza hükmündedir (DVK.m. 7).
V. İSTİSNALAR
Damga verisinden müstesna bulunan kağıtlar, Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yer almaktadır. Bu tabloda yer alan istisnalar beş grupta ele alınmıştır8:
i. Resmi işlemlerle ilgili kağıtlar:
Resmi daireler arasında kullanılan kağıtlar: (Örneğin, resmi daireler arasındaki işlemleri kapsayan her turlu kağıtlarla bu dairelerin soruları üzerine kişiler israfından yazılan cevaplar ve ekleri)
Resmi dairelerden kişilere verilen kağıtlar: (Örneğin, resmi dairelerin iaşe ihtiyaçları için satın alınacak ayniyatın bedelleri ... TL’ye kadar olanlarının, ayniyat tesellüm makbuzları)
Kişilerden resmi dairelere verilen kağıtlar: (örneğin, evlenme işlerinde kullanılan kağıtlar)
ii. Öğrenciler ve askerlerle ilgili kağıtlar: (Örneğin, öğrenciler ve velileri taralından okul idarelerine verilen beyannameler).
iii. İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle İlgili kağıtlar: (Örneğin, iş ve işçi Bulma Kurumunun işçilere iş ve işlere işçi bulmak üzere düzenlediği kağıtlar).
iv. Ticari ve medeni İşlerle ilgili kağıtlar: (Örneğin, yükseköğretim kurumlarınca yaptırılan bilimsel araştırma projeleriyle ilgili olarak düzen içeren kağıtlar).
v. Kurumlarla ilgili kağıtlar: (Örneğin, genel menfaatlere yararlı derneklerin her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu teşekküller tarafından ödenmesi gereken kağıtlar).
vi. Tarım ürün senetleri istisna: Tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin teşvik edilmesi amacıyla, mudi ile lisanslı depo işletmesi arasında düzenlenen sözleşmeler ile ürün senedinin damga vergisinden istisna tutulması öngörülmüştür.
VI. MATRAH
Damga vergisinde matrah, bazı kağıtlar için değer esasına (advalorem) göre, bazı kağıtlar için ise miktar esasına göre belirlenir. Başka bir ifade ile bazı kağıtların vergisi nisbi olarak bazılarınınki ise maktu olarak belirlenir. Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.
Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade eder.
Cari hesap şeklinde açılan kredilerle her türlü ikrazata ait taahhütname ve mukavelenameler (iskonto ve iştira senetleri taahhütnamesi - dispans - dahil) ve bunların temlik, yenileme, devir ve değiştirilmesine müteallik bütün kağıtlarda ve keza matlupların devir ve temlikine ilişkin mukavelename ve temliknamelerde ikraz veya temlik edilen para miktarının veya azami haddinin gösterilmesi mecburidir. Gösterilmediği takdirde bu kağıtların her birinden alınması gereken Damga Vergisi ile cezası olayın meydana çıktığı
8 DVK.m. 9: Arslan, 2008: 478
tarihte, ilgili bulunduğu cari hesapta kayıtlı kredi veya ikrazat miktarına göre hesaplanır ve alınır9.
VII. ORAN
2013 yılı için bazı damga vergisi oranları ve tutarları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir.
Yabancı memleketlerden Türkiye üzerine düzenlenen kağıtlar aynı miktarda, yabancı memleketlerin birinden diğeri üzerine düzenlenip Türkiye'de tedavüle çıkarılanlar ise yarı nispette vergiye tabidir.
Tablo 1: Bazı Damga Vergisi Oranları Ve Tutarları (01.01.2013)
(1) SAYILI TABLO Damga Vergisine Tabi Kağıtlar
I. Akitlerle ilgili kağıtlar
A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar:
1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 9,48) 2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli
üzeriden) (Binde 1,89) 3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri (Binde 9,48) 4. Tahkimnameler ve sulhnameler (Binde 9,48)
5. Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir
kağıda taalluk edenler dahil) (Binde 1,89) 6. Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş
ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler (Binde 1,89)
B. Belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar:
1. Tahkimnameler (39,65 TL) 2. Sulhnameler (39,65 TL) 3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan
sözleşmeleri (Belli parayı ihtiva edenler dahil) (222,40 TL)
II. Kararlar ve mazbatalar
1. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili
olmayarak Danıştay’dan verilen mazbata, ilam ve kararlarla
hakem kararları:
a) Belli parayı ihtiva edenler (Binde 9,48)
b) Belli parayı ihtiva etmeyenler (39,65 TL) 2.)İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve
kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (Binde 5,69)
III. Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar
1. Ticari ve mütedavil senetler:
a) Emtia senetleri:
aa) Makbuz senedi (Resepise) (13,95 TL)
ab) Rehin senedi (Varant) (8,25 TL)
ac) İyda senedi (1,55 TL)
ad) Taşıma senedi (0,65 TL)
b) Konşimentolar (8,25 TL)
c) Deniz ödüncü senedi (Binde 9,48)
d) İpotekli borç senedi, irat senedi (Binde 9,48)
2. Ticari belgeler:
9 Özsoy
a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri (13,95 TL)
b) Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen
bilançolar ve işletme hesabı özetleri:
ba) Bilançolar (30,60 TL)
bb) Gelir tabloları (14,85 TL)
bc) İşletme hesabı özetleri (14,85 TL)
c) Barnameler (1,55 TL)
d) Tasdikli manifesto nüshaları (6,20 TL)
e) Ordinolar (0,65 TL)
f) Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları (6,20 TL)
IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar
1. Makbuzlar:
a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet
alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil)
nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve
belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu
ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına
açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya
emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar
(Binde 9,48)
b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı,
ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve
benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan
paralar
(Binde 7,59)
c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu
mahiyetteki senetler (Binde 7,59) d) İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen
paralar için düzenlenen makbuzlar (Binde 7,59)
2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası
vergiye tabidir):
a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin
gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen
liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için (0,65 TL)
b) Vergi beyannameleri:
ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri (39,65 TL)
bb) Kurumlar vergisi beyannameleri (53,00 TL)
bc) Katma değer vergisi beyannameleri (26,25 TL)
bd) Muhtasar beyannameler (26,25 TL)
be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç) (26,25 TL)
c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler (53,00 TL)
d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler (19,55 TL)
e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta
prim bildirgeleri (19,55 TL) f)Elektronik ortamda birlikte verilen muhtasar beyanname ve sigorta
prim bildirgesinden sadece muhtasar beyanname için (31,15 TL)
3. Tabloda yazılı kağıtlardan aslı 1,00 Türk Lirasından
fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmi dairelere
ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri. (0,65 TL)
(1) SAYILI TABLO
Damga Vergisine Tabi Kağıtlar
I. Akitlerle ilgili kağıtlar (Binde 8,25)
A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar: (Binde 1,65)
1. (Binde 8,25)
2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden)
3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri
4. Tahkimnameler ve sulhnameler (Binde 8,25)
5. Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir
kağıda taalluk edenler dahil)
6. (Değişik: 5766/10-b md.) (Yürürlük: 6/6/2008)
Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş (10,60 TL)
ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler (6,30 TL)
B. Belli parayı ihtiva etmeyen kağıtlar: (10,60 TL)
1. Tahkimnameler
2. Sulhnameler
3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin (23,20 TL)
aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri (11,30 TL)
(Belli parayı ihtiva edenler dahil) (11,30 TL)
II. Kararlar ve mazbatalar
1. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili
olmayarak Danıştay’dan verilen mazbata, ilam ve kararlarla (Binde 8,25)
hakem kararları: (Binde 6,6)
a) Belli parayı ihtiva edenler
b) Belli parayı ihtiva etmeyenler (0,55 TL)
2. (Değişik : 5766/10-c md.) (Yürürlük : 6/6/2008)
İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve (30,00 TL)
kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (40,10 TL)
III. Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar (19,90 TL)
(19,90 TL)
1. Ticari ve mütedavil senetler: (19,90 TL)
a) Emtia senetleri: (40,10 TL)
aa) Makbuz senedi (Resepise) (14,80 TL)
ab) Rehin senedi (Varant) (14,80 TL)
ac) İyda senedi (23,60 TL)
ad) Taşıma senedi (0,55 TL)
VII. VERGİNİN ÖDENMESİ
Damga Vergisi kağıtlara, basılı damga konulması veya makbuz verilmesi veyahut istihkaktan kesinti yapılması şekillerinden biriyle ödenir. Bu ödeme şekillerinin hangi işlemler için ne suretle uygulanacağını tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir (DVK, m. 8).
A. Basılı Damga Konulması Şekliyle Ödeme
DVK’ nın 17. maddesine göre; makbuz ve ibra senetleri, faturalar, ulaştırma ile ilgili kağıtlar, elektrik, havagazı, telefon ve su abonman mukavelenameleri, Maliye Bakanlığının müsaadesi alınmak şartıyla kullanılan kağıtların damga vergisi basılı kağıtlar kullanılması şekliyle ödenir. Basılı damga konulacak kağıtların vergisi, yüzde beş noksanı ile peşin olarak ödenir (DVK, m. 21).
B. Makbuz Verilmesi Şekliyle Ödeme
Anonim, kooperatif, eshamlı komandit ve limited şirket mukavelenameleriyle, ikmalen vergi ve ceza tarhına konu teşkil eden kağıtların damga vergisi makbuz karşılığında da ödenir.
Maliye Bakanlığı lüzum göreceği kağıtların vergisini makbuz verilmesi şekliyle ödetmeğe yetkilidir (DVK, m. 18).
Makbuz karşılığı ödemelerde damga vergisi,
Anonim, eshamlı komandit ve limited şirket mukavelenamelerinin veya bunların süre uzatmaları hakkındaki kararlarının tescil tarihinden itibaren üç ay içinde,
Maliye Bakanlığının müsaadesine bağlı hallerde, müsaade önceden alınmak kaydıyla:
o Müsaadenin münferit kağıda taalluk etmesi halinde kağıdın düzenlendiği günü takip eden yedi gün içinde,
o Müsaadenin devamlı olarak ve belirli kâğıtlara şamil olmak üzere verilmesi halinde, bir ay zarfında düzenlenecek kâğıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde,
Maliye ve Gümrük Bakanlığının göstereceği lüzum üzerine, makbuz verilmesi şekliyle ödeme yapılması hallerinde, bir ay zarfında düzenlenecek kâğıtların vergisi, ertesi ayın yirminci gün akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde, vergi dairesine ödenir (DVK, m. 22).
C. İstihkaktan Kesinti Şekliyle Ödeme
Genel ve katma bütçeli dairelerle il özel idareleri ve belediyeler, bankalar, iktisadi kamu teşekkülleri ile bunların iştirakleri ve müesseseleri ve benzeri teşekkül, iştirak ve müesseselerin ödemelerinde kullanılan ve nispi vergiye tabi bulunan makbuzlarla bu mahiyetteki kağıtlara ait vergilerin,
Bu ödemelerin yapılması,
Avans suretiyle ödemelerde avansın itası,
Sırasında ilgili daire ve müesseseler tarafından istihkaklardan kesinti yapılması şekliyle ödenmesine Maliye Bakanlığınca izin verilebilir.
Maliye Bakanlığı lüzum gördüğü hallerde vergiyi istihkaktan kesinti yapılması şekliyle ödetmeğe yetkilidir (DVK, m. 19).
Genel bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayın 20. günü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde yatırılır (DVK, m. 23).
VIII. VERGİDE VE CEZASINDA SORUMLULUK
Vergiye tabi kağıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur (DVK, m. 24).
Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar (DVK, m. 24).
Resmi daireler veya noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve Damga Vergisi hiç alınmayan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenleyenlere aittir.
Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları düzenleyenlerden alınır (DVK, m. 24).
Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen ticari ve mütedavil kağıtların Damga Vergisi ve cezası, mükelleflerine rücu hakkı saklı bulunmak üzere hamillerinden alınır (DVK, m. 25).
IX. DEĞERLİ KAĞITLAR VERGİSİ
Değerli Kağıtlar Kanuna (DKK) göre bu kanuna bağlı tabloda yazılı kağıtlar ve belgeler
"değerli kağıt" sayılır. Bu Kanunun kapsamına giren veya diğer kanunlarla kapsama alınacak olan değerli kağıtların basımı, dağıtımı ve bedellerinin tahsili ile ilgili usul ve esasları ve bu kağıtların bedellerini tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Değerli kâğıtların ilgili bulundukları işlemlerde kullanılması mecburidir. DKK’ya göre 2013 yılı itibariyle değerli kağıt olarak belirlenmiş olan belgeler ve bedelleri aşağıdaki gibidir;
Değerli Kağıdın Cinsi Bedel (TL)
1 - Noter kağıtları :
a) Noter kağıdı 7,25
b) Beyanname 7,25
c) Protesto, vekaletname, re’sen senet 14,50
3 – Pasaportlar 72,00
4-Yabancılar için ikamet tezkereleri 198,00
6 - Nüfus cüzdanları 6,50
7 - Aile cüzdanları 66,00
9 - Sürücü belgeleri 89,00
10 - Sürücü çalışma belgeleri (karneleri) 89,00
11 - Motorlu araç trafik belgesi 89,00
12 - Motorlu araç tescil belgesi 66,50
13 - İş makinesi tescil belgesi 66,50
14 - Banka çekleri ( Her bir çek yaprağı) 4,50
15 – Mavi Kart (Ek: 9/5/2012-6304/9 md.) 6,00
