DOI : 10.34246/ahbvuhfd.1018791
Yayın Kuruluna Ulaştığı Tar h : 06/04/2021 Yayınlanmasının Uygun Görüldüğü Tar h: 23/09/2021
IŞIĞINDA TÜRK HUKUKUNDA HIRSIZLIK VE YAĞMA SUÇLARININ TAMAMLANMA VE SONA ERME ZAMANLARININ
TESPİTİ
Ercan YAŞAR*
ÖZ
Bu çalışma ile öncelikle Alman Ceza Kanunu’nun 252. maddesinde düzenlenmiş olan yağma benzeri hırsızlık suçu ele alınacaktır. Akabinde 765 sayılı TCK’nın 495.
maddesinin 2. fıkrasında yer verilen ancak 5237 s. TCK’ya alınmamış olan yağma benzeri hırsızlık düzenlemesine kısaca yer verilip, ACK m. 252 ile 765. s. TCK m.
495/2 düzenlemelerinin barındırdığı kıstaslar çerçevesinde Türk hukukunda hırsızlık ve yağma suçlarının tamamlanma ve sona erme anları tespit edilecek ve yağma benzeri hırsızlık suçuna dönüşen fiillerin Türk hukukunda nasıl değerlendirilmesi gerektiği konusunda görüş bildirilecektir. Suçun tamamlanması ve sona ermesi zamanlarının gönüllü vazgeçme ve etkin pişmanlık bağlamında etkileri söz konusu olduğundan benzer olaylar üzerinden bu hususlara açıklık getirilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hırsızlıktan yağmaya dönüşen fiil, Hırsızlık, Yağma, Yağma benzeri hırsızlık, Dolaylı yağma
DETERMINATION OF THE COMPLETION AND TERMINATION OF THEFT AND ROBBERY UNDER TURKISH LAW IN THE LIGHT OF
ROBBERY-LIKE THEFT UNDER GERMAN LAW ABSTRACT
With this study, the crime of robbery-like theft, regulated in section 252 of the German Penal Code, will be discussed, and then, within the framework of the obtained criteria, the time of completion of the theft and robbery crimes in Turkish law will be determined. Hereinafter we will try to explain how the cases that are similar to the acts that are transformed from theft to robbery-like theft will be determined in current Turkish law. Since the completion and termination of the crime have eff ects in the context of voluntary abandonment and active remorse, these issues will be clarifi ed through similar cases.
* Dr. Öğr. Üyes , Erz ncan B nal Yıldırım Ün vers tes Hukuk Fakültes Ceza ve Ceza Muhakemes Hukuku Anab l m Dalı / Erz ncan e-posta: ercanyasar279@gma l.com ORCID: https://orc d.org/0000-0001-9076-6795
Keywords: Theft using force or threats to retain possession of stolen property, Theft, Robbery, Robbery-like theft, Theft-like robbery
GİRİŞ
Çalışma konumuz k bölümden oluşmaktadır. B r nc bölümde Alman hukukunda yer ver len yağma benzer hırsızlık suçu bütün unsurlarıyla ele alınacaktır. İk nc bölümde se bu b lg ler ışığında mülga 765. s. TCK’da yer alan yağma benzer hırsızlık suçu le karşılaştırmalı olarak Türk hukukundak hırsızlık ve yağma suçlarının başlama, tamamlanma ve sona erme zamanları tesp t ed lmeye çalışılacaktır. Bu çerçevede uygulama ve öğret dek görüşler n tutarlılığına da yer ver lmeye çalışılacaktır. B lhassa hırsızlık ve yağma suçlarının temad gösterd ğ kabul ed ld ğ nde gönüllü vazgeçme ve etk n p şmanlık ayırımlarına yer ver lecekt r.
I. ALMAN HUKUKUNDA YAĞMA BENZERİ HIRSIZLIK SUÇU A. Genel Olarak
Alman Ceza Kanunu’nun 252. maddes nde yer ver len ve düzenlend ğ 15/05/1871 tar h nden bu yana h ç değ şt r lmeyen1 “räuber scher D ebstahl”
suçunun Türkçeye çevr ld ğ nde “hırsızlıktan yağmaya dönüşen f l”2 olarak n telend r ld ğ görülmekted r. Hırsızlıktan yağmaya dönüşen b r f l söz konusu olursa yağma suçunun t p kl ğ nden bahsed leceğ nden kanun koyucunun ayrı b r düzenleme yapmasına gerek kalmaz. Ancak Alman düzenlemes nde durumun bu şek lde algılanmadığı ve kanun koyucunun bu sebeple ayrı b r düzenlemeye yer verd ğ görülmekted r. Madde başlığını bu şek lde çev ren müell fl er n madde metn n şu şek lde çev rd ğ görülmekted r:
“Her kim, hırsızlık suçunu işlerken suçüstü rastlandığı sırada, çaldığı malı elinde bulundurmaya devam etmek için, insana karşı cebir kullanır veya onu vücut veya hayat için halihazırdaki bir tehlike ile tehdit ederse, yağma
1 Sander Günther, § 252 StGB, n Münchener Kommentar zum StGB, 3. Aufl age, C.H.Beck Verlag, 2017, § 252 Kn. 3.
2 Bkz. Fer dun Yen sey/ Gottfr ed Plagemann, Alman Ceza Kanunu, 2. B., Beta, 2015, Madde 252 çev r s , s. 364.; Bu suçun “Yağma sayılan hırsızlık / Dolaylı hırsızlık” olarak çevr ld ğ de görülmekted r. Bkz. Nur Centel/ Ham de Zafer/ Özlem Çakmut, K ş lere Karşı İşlenen Suçlar, C.I., 4.B., Beta, 2017, s. 311.
suçunun faili gibi cezalandırılır”3.
Madde çev r s ne bakıldığında başlığın çev r s nden farklı olarak fa l n yağma suçunun fa l g b cezalandırılacağı bel rt lm şt r. O halde hırsızlıktan tam olarak yağmaya dönüşen b r f l söz konusu değ ld r, k yağma olarak değ l de yağma g b (ona benzet lerek onun yaptırımıyla) cezalandırılır, denm şt r.
Madde başlığının Almancasından da (räuber scher D ebstahl) anlaşılacağı üzere bu maddede yağma benzer hırsızlık suçu söz konusudur. Yağma benzer d r, çünkü yağma suçuna benzemekle b rl kte t p k b r yağma suçu değ ld r.4 O sebeple kanun koyucu bu suçun fa l n n, f l n çerd ğ haksızlık eşdeğer olduğundan yağma suçunun fa l g b cezalandırılacağını bel rtm şt r.5 Burada t p k f l n b r kanun maddes nde, lg l yaptırımın se başka b r kanun maddes nde düzenlenmes söz konusudur. Yaptırım konusunda atıf yapmak suret yle yağma suçuna l şk n n tel kl haller n de yer geld ğ nde bu suça uygulanacağı bel rt lmek stenm şt r. Böylece bu suçu yaptırım ve n tel kl haller yle yen den düzenleme zahmet nden kaçınılmıştır.
Bağımsız b r suç olan yağma benzer hırsızlık suçu6 oluştuğunda fa le yağma suçunda yer ver len yaptırım aralığına göre b r ceza ver lmekted r.
N tel kl hal söz konusu olduğunda da ceza buna göre artmaktadır. Anılan bu gerekçe le ACK m. 252’de düzenlenen suçu “Yağma Benzeri Hırsızlık Suçu”
olarak n telend rmey terc h ett k.7 Alman öğret s nde de bu suçun “Yağmaya Benzeyen Suçlar / Raubähnl che Del kte” üst başlığı altında ve yağma ve hırsızlık suçlarından bağımsız şek lde ele alındığı görülmekted r.8
3 Bkz. Yen sey/Plagemann, Madde 252 çev r s , s. 364.
4 Öğret de “raubähnl ches Sonderdel kt / yağma benzer özel suç” olarak da n telend r lmekted r.
Bkz. Volker Krey/ Uwe Hellmann/ Manfred He nr ch, Strafrecht Besonderer Te l, Band II, 17. Aufl age, Kohlhammer, 2015, s. 125.; Rudolf Reng er, Strafrecht Besonderer Te l I, Vermögensdel kte, 22. Aufl age, Grundr sse des Rechts, C.H. Beck, 2020, § 10, Kn. 1, s. 182.
5 MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 1.; Jörg E sele, Strafrecht Besonderer Te l II, E gentumsdel kte und Vermögensdel kte, 5. Aufl age, Stud enre he Rechtsw ssenschaften, Kohlhammer, 2019,
§ 13, Kn. 397, s. 137.
6 “Yağma benzer hırsızlık suçu ACK m. 242’de yer ver len hırsızlık suçunun n tel kl b r hal olmayıp bağımsız b r suç t p d r.” Aynı yönde E sele, § 13, Kn. 397, s. 137.; MüKoStGB/
Sander, § 252 Kn. 1.; N kolaus Bosch, n Schönke/Schröder/Bosch Strafgesetzbuch Kommentar, 30. Aufl age, C.H. Beck, 2019, § 252 Kn. 1.
7 “Yağma benzer hırsızlık suçu hırsızlık suçunun gan met n n yağma suçunun araçları le müdafaa ed lmes nden barett r.” Bosch, § 252 Kn. 1.
8 E sele, § 13, s. 136.; Böyle b r üst başlık vermemekle b rl kte bağımsız b r suç olarak ele alan eser ç n bkz. Urs K ndhäuser / Mart n Böse, Strafrecht Besonderer Te l II, Straftaten gegen Vermögensrechte, 10. Aufl age, Nomos, 2019, § 16, Kn. 1, s. 163.
Bu suçun hırsızlıktan yağmaya dönüşen f l olmadığı şu şek lde de açıklanab l r: Türk hukukunda da b l nd ğ üzere ceb r veya tehd t suçları yağma suçunda araç suçlar olarak n telend r lmekted rler. Bu araç suçlar amaç suçun gerçekleşt r lmes ne öncülük etmekted rler. Yan , suç yolu öncel kle araç suçlardan b r n n gerçekleşt r lmes n akab nde de amaç suçun gerçekleşt r lmes n şart koşmaktadır. O halde önce amaç suçun sonra araç suçun gerçekleşmes b leş k suç olarak algıladığımız yağma suçuna vücut vermeyecekt r.9 Her ne kadar durumu formüle ett ğ m zde ceb r (C) veya tehd t (T) suçlarından b r artı hırsızlık suçu b rleş m nden (toplamından) yağma (Y) suçu oluşur den lse de ve formül C+H= Y yahut T+H=Y olsa da burada yer değ şt rmeye g d ld ğ nde Y sonucunu vermeyen b r formül söz konusudur. Yan , C+H eş t değ ld r H+C’ye aynı şek lde T+H eş t değ ld r H+T’ye ve o da Y’ye.
C+H = Y T+H=Y
H+C eş t değ ld r Y H+T eş t değ ld r Y
Hırsızlık ve ceb r veya tehd d n b rleşmes şu yönden de yağma suçuna eşdeğer düşmemekted r. Yağma suçunda kullanılan ceb r veya tehd t malı tesl me veya malın tesl m alınmasına karşı konulmasını engellemeye (d renc n kırmaya) yönel k ken, yağma benzer hırsızlık suçunda kullanılan ceb r veya tehd t elde ed lm ş malın (z lyetl ğ n n / tam anlamıyla güvenceye alınmamış f l hak m yet n n) muhafazasına yönel kt r.10
Alman hukukunda yağma benzer suçun t p kl ğ n n k türlü oluşab leceğ bel rt lmekted r.11 Buna göre yağma benzer hırsızlık suçunun yukarıda bel rt len şekl n (tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık + elde ed lm ş malın z lyetl ğ n n muhafazasına yönel k olarak üçüncü k ş ye yönelt len ceb r veya tehd t) yanı sıra tamamlanmış ama sona ermem ş yağma + elde ed lm ş malın z lyetl ğ n n muhafazasına yönel k olarak üçüncü k ş ye yönelt len ceb r veya tehd t şekl nde de şlenmes mümkündür.12 Yağma
9 K ndhäuser/Böse yağma benzer hırsızlık suçunu şu şek lde tanımlamaktadır: “Yağma benzer hırsızlık suçu yağma suçunun elementler nden oluşmakla b rl kte bu elementler n d z l ş yağma benzer hırsızlık suçunda farklı b r sıralama ç nded r”. Bkz. K ndhäuser/
Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 1, s. 163.
10 Aynı yönde E sele, § 13, Kn. 397, s. 137.; MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 1.
11 E sele, § 13, Kn. 401, s. 138.
12 İlk suçun yağma olması hal nde de bu suçun oluşab leceğ görüşü ç n bkz. E sele, § 13, Kn. 401, s. 138.; K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 2, s. 163.; Aynı yönde
benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ n n yağma suçunun t p kl ğ nden farklı olduğu ve bağımsız b r suç teşk l ett ğ t p kl ğ n bu k nc gerçekleşme şekl nden de anlaşılmaktadır. Çünkü uygulama ve öğret de genel kabul gören bu görüşe göre tamamlanmış yağma artı, yağmalanan malın muhafazası adına uygulanan ceb r veya tehd t de yağma benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ ne vücut vermekted r.13 Kanun t pte hırsızlık suçu vurgulandığı ve yağma suçuna yer ver lmed ğ gerekçes yle k nc halde yağma benzer hırsızlık suçunun oluşmadığını düşünmektey z.14 Ancak b z y ne de uygulama ve öğret de genel kabul gördüğü ç n ve Türk hukuku boyutunda benzer durumlarda çözümün ne olduğunu tartışmak ç n çalışma konumuzu hırsızlık artı ceb r veya tehd t komb nasyonlarıyla sınırlı tutmayacağız, yer gel nce kısaca yağma artı ceb r veya tehd t komb nasyonlarına da örnekler bazında yer vereceğ z.
B. Korunan Hukuksal Değer/Yarar
Alman öğret s nde savunulan b r görüşe göre hırsızlık suçu le korunan hukuksal değer n/yararın yalnızca mülk yet olduğu, bununla z lyetl ğ n korunmadığı bel rt lmekted r.15 Bu görüş çerçeves nde suçun ş kâyete tab olması durumunda ş kâyet hakkının yalnızca mal kte olacağı ve hukuka
MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 5.; Bosch, § 252 Kn. 3.; Er c H lgendorf/ Br an Valer us, Strafrecht Besonderer Te l II, C.H. Beck, 2017, s. 181.; Aynı yazarlar d ğer malvarlığına karşı suçların tamamlanma ve sona erme sahaları arasında yağma benzer hırsızlık suçunun mümkün olmayacağını savunmaktalar.
13 Uygulama ve öğret de genel kabul gören bu görüşün kanun l k lkes ve ad l/orantılı cezalandırma le örtüşmed ğ görüşündey z. Z ra kanun metn nde hırsızlık suçunu şlerken suçüstü fark ed len (rastlanan) k msen n, hırsızlık konusu malı vermemek veya muhafaza etmek ç n ceb r veya tehd de başvurması yağmaya eşdeğer kabul ed l p yağma g b cezalandırılmak stenmekted r. Yağma suçunu şlerken suçüstü fark ed len fa l n yağma konusu malı elde tutmak yahut muhafaza etmek ç n ceb r veya tehd de başvurması ayrı b r t p kl k arz eder ve gerçek çt ma (kes nt s z suç ve an suç arasında gerçek çt ma) kabul ed l p son f l n ayrıca cezalandırılması gerek r. Aks durumda hırsızlık artı ceb r veya tehd t f l n gerçekleşt ren fa l le haksızlık çer ğ daha yoğun olan yağma artı ceb r veya tehd t suçunu gerçekleşt ren k ş n n aynı cezayı alması söz konusu olacaktır k bu da cezalandırmada (kusurla) orantılık lkes le örtüşmeyecekt r.
14 Aks görüşü savunanların önems z sayılmayacak b r argümanı se şudur: Kanun koyucu, tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık suçunu yağma benzer hırsızlık suçu ç n şart koşmaktadır. Yağma suçunu açtığımızda ç nde ceb r veya tehd t suçu artı tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık suçu bulunab l r, o halde hala tamamlanmış ama sona ermem ş b r hırsızlık mevcut, bu da b z yağma suçunda da yağma benzer hırsızlık suçunun ortaya çıkab leceğ sonucuna götürmekted r. Yaptığımız kıyas değ l, o halde kanun l k lkes le de çel şmemekted r. Reng er, § 10, Kn. 4, s. 183.; BGH NJW 2002, 2043, 2044; BHGSt 21, 377, 379 vd.
15 E sele, § 2, Kn. 8, s. 5.
uygunluk sebeb taşıyan rızanın da yalnızca mal k tarafından ver leb leceğ bel rt lmekted r.16 Daha gen ş taraftarı olan b r d ğer görüşe göre se hırsızlık suçunda mülk yet n yanı sıra f l hak m yet (Gewahrsam) de korunmaktadır;
bu sebeple mal kten bağımsız olarak f l hak m yet sah b k mse de ş kâyet d lekçes vereb l r.17
Yağma suçunda se mülk yet (ve f l hak m yet) hakkının yanı sıra özgürce rade oluşturma ve bu rade çerçeves nde hareket edeb lme hürr yet n n korunduğu bel rt lmekted r.18
Bu k suçun b rtakım özell kler n taşıyan yağma benzer hırsızlık suçunda se mülk yet n ve özgürce rade oluşturmanın korunduğu bel rt lmekted r.19 Ancak Alman Federal Yüksek Mahkemes ’n n (BGH) de bel rtt ğ üzere, hırsızlık suçu korunan hukuksal değerler teşebbüs sahasından suçun tamamlanması (b ze göre sona erme) sahasına kadar korur ken yağma benzer hırsızlık suçu koruduğu değerler ön suçun/f l n (Vortat) tamamlanma sahasından y ne ön suçun sona erme sahasına kadar korumaktadır.20
Korunan hukuksal değer üzer nden g derek yağma suçunun tamamlanmasından sonra fakat sona ermes nden önce malı muhafazaya ( ade etmemeye) yönel k uygulanan ceb r veya tehd t suçlarının yağma benzer hırsızlık suçuna vücut vermemes gerekt ğ n gerekçelend reb l r z.
Bu gerekçe le öğret ve uygulamadak baskın görüşün tutarlı olmadığını gerekçelend rm ş oluruz. Şöyle k , hırsızlık suçuyla korunan hukuksal değerler n suçun devamında eklenen ve korunması gereken (özgürce rade
16 Z lyetl ğ el nde bulunduran k msen n (Bes tzer) daha doğrusu konu üzer nde hak m yet el nde bulunduran k msen n (Gewahrsam nhaber) gösterm ş olduğu rıza hukuka uygunluk sebeb sayılmasa da f l n hırsızlık suçu bağlamında t p k olmasını engellemekted r. Böylece k racının el ndek malı b r ne vermes durumunda hırsızlık suçu oluşmayacaktır. E sele, § 2, Kn. 8, s. 5.
17 “Gewahrsam hâk m olma arzusu doğrultusunda b r mala f l hâk m olmaktır. K ş n n el nde veya üzer nde taşıdığı şeyler bu kapsamda olduğu g b k ş n n ev nde, arabasında, gem s nde bulundurdukları da bu kapsamdadır. Bu sebeple f l hak m yet, özel hukuktak z lyetl kle de eşanlamlı değ ld r. Bu yüzden z lyet olmayan z lyet yardımcısı da f l hak m yet el nde bulundurab l r. Buna karşılık dolaylı z lyet se f l hak m yet olan k ş olmaz.” Yazarlar bu açıklamalarla, z lyet yardımcısının hırsızlık mağduru olab leceğ n , dolaylı z lyed n se olamayacağını vurgulamıştır. Bkz. Krey/Hellmann/He nr ch, s. 6 ve 7.; Aynı yönde Wolfgang M tsch, Strafrecht Besonderer Te l II, 3. Aufl age, Spr nger, 2015, s. 4.
18 E sele, § 10, Kn. 299, s. 103.
19 E sele, § 13, Kn. 397, s. 137.
20 Bkz. BGH 18/04/2002 – 3 StR 52/02.
oluşturma ve bu doğrultuda hareket etme) hukuksal değer n korumadığı gerekçes yle yağma benzer hırsızlık suçuna yer verme ht yacı duyan kanun koyucu, b leş k suça yer vermek suret yle o ana kadar hlal ed lmem ş özgürce rade oluşturma ve oluşturulan rade doğrultusunda hareket etme değer n hlallerden korumayı amaçlamıştır. Yağma suçunun varlığı hal nde bu k değer zaten koruma altına almış olduğu g b yağma suçu tamamlanana kadar zaten hlal ed lm ş bulunmaktadırlar (bu hlal lg l suç sona erene kadar devam etmekted r). Zaten hlal ed lm ş olan b r değer hlalden korumak ç n kanun koyucunun yağma benzer hırsızlık suçuna yer verd ğ n dd a etmek tutarlı olmayacaktır.21 Kaldı k yağma suçunun tamamlanmasından sonra meydana gelen ceb r ve tehd d hırsızlık suçunun tamamlanması sonrasında gelen ceb r ve tehd tle eşdeğer haksızlıkta görmek mümkün değ ld r. Haksızlık çer kler farklı olan suçlara b leş k suç demek suret yle, lg l f ller aynı yaptırıma tab tutmak da orantılı/ölçülü olmayacaktır. Bu sebeple tak p eden davranışın ayrı b r suç olarak n telend r lmes ve temad gösteren suç le an gel şen suçlarda olduğu g b gerçek çt ma uygulamasına tab tutulması daha yer nde olacaktır.
C. Suçun Madd Unsurları 1. F l
Yağma benzer hırsızlık suçu salt hareket suçudur, bunun ç n ayrıca b r net cen n veya zararın meydana gelmes ne gerek yoktur.22
Alman kanununda hırsızlık ve yağma suçlarının ne zaman tamamlandığı (Vollendung) ve ne zaman sona erd ğ (Beend gung) yağma benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ ç n önem arz etmekted r. Z ra yağma benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ nden söz edeb lmek ç n lg l ceb r veya tehd d n yalnızca bu suçların tamamlanma ve sona erme sahalarında gerçekleşmes gerekmekted r. Alman hukukunda genel kabule göre bulunduğu yerden alma f l n n tamamlanması (Ergre fen/tutma, Festhalten/sıkıca tutma, E nstecken n d e Kle dung oder n e ne m tgebrachte Tasche/cebe veya b rl kte get r len çantanın ç ne koyma) hırsızlık suçunun tamamlanması ç n yeterl olup ayrıca malın hak m yet sahasına konulmasına gerek bulunmamaktadır.23 Hak m yet
21 Aynı yönde BGH 18/04/2002 – 3 StR 52/02.
22 Krey/Hellmann/He nr ch, s. 124.
23 “D e Vollendung des D ebstahls setzt ke nen ges cherten Gewahrsam/Herrschaft über d e Sache voraus.” Bkz. BGH 27/02/1975 – 4 StR 310/74.; Aynı yönde K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 2, Kn. 119 vd, s. 64.; Reng er, § 2, Kn. 195, s. 54.
sahasına koyma suçun sona ermes ç n şarttır.24
Bu suçta t p k f lden söz edeb lmek ç n malın bulunduğu yerden alınmış olması ön şartının gerçekleşm ş olması gerek r. Daha doğrusu genel kabule göre tamamlanmış ama sona ermem ş b r hırsızlık (veya yağma) suçunun vücut bulmuş olması gerek r. Buna “gee gnete Vortat / uygun ön suç/f l” den lmekted r.25 Bu ön f l oluşmadan yağma benzer hırsızlık suçunun t p k f l n n gerçekleşmes nden söz ed lemez. Dolayısıyla öncel kle tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık (veya yağma) suçunun t p k hareket gerçekleşmel d r. Fa l, malı (bulunduğu yerden) almış olmakla (Wegnahme) b rl kte, suç halen sona ermem ş olmalıdır. Daha doğrusu suçüstü hal devam ed yor olmalıdır. Bu suçüstü hal , muhakeme hukukundak yahut meşru savunmadak anlamından farklı olup, alma f l n n (Wegnahmehandlung) yapılması/tamamlanması le başlayıp fa l n suç konusu malı egemenl k alanına tamamen sokmasına kadar geçen zaman d l m n kapsamaktadır.26 Başka b r dey şle yağma benzer hırsızlık suçunda suçüstü hal hırsızlık (yahut yağma) suçunun tamamlanmasıyla başlayıp sona ermes ne kadar devam eden zaman d l m n kapsamaktadır. Bu sebeple Vortat olarak n telend r len hırsızlık (yahut yağma) suçu le zamansal ve mekânsal bağlantının devam ed yor olması şarttır.27
Bu bakışla baktığımızda daha ön f l olarak n telend r len tamamlanmış b r hırsızlık suçu söz konusu değ lse yahut ön f l olarak n telend r len tamamlanmış b r yağma suçu söz konusu değ lse ve fa l b r k mseye ceb r veya tehd t uygularsa yağma benzer hırsızlık suçu oluşmayacaktır. Keza anılan bu suçlar sona erm şlerse ve fa l b r k mseye ceb r veya tehd t uygularsa yağma benzer hırsızlık suçu y ne oluşmayacaktır.28
İlk halde baskın Alman uygulaması ve öğret s ne göre teşebbüs aşamasındak hırsızlık önce başlamış olsa da buna eklenen b r ceb r veya
24 K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 2, Kn. 120, s. 64.; Reng er, § 2, Kn. 195, s. 54.
25 E sele, § 13, Kn. 401, s. 138.
26 “Burada kullanılan suçüstü hal kavramı ceza muhakemes nde kullanılan suçüstü hal kavramından ayrı b r anlama gelmekted r.” K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 10, s. 164.
27 BGH 04/08/2015 – 3 StR 112/15; BGHSt 9, 255 (257).; E sele, § 13, Kn. 402, s. 138.
28 “Sıcak tak be alınan ancak b r sürel ğ ne kaybed len fa l n akab nde tesadüfen görülmes hal nde bu suç bağlamında suçüstü hal nden söz ed lemez, z ra tak p kes nt ye uğramış ve hırsızlık suçu kes nt le b rl kte sona erm şt r.” Aynı yönde MüKoStGB/Sander, § 252 Kn.
12.
tehd t söz konusu se oluşan suç yağma suçu olacaktır; b ze göre se teşebbüs aşamasında kalmış hırsızlık ve tak ben gerçekleşen tehd t veya ceb r suçunun söz konusu olduğu kabul ed lmel d r.29 Kullanılan ceb r veya tehd t sonrası malın bulunduğu yerden alımı da gerçekleşm şse tamamlanmış hırsızlık ve tak ben gerçekleşen tehd t yahut ceb r suçunun oluştuğunu kabul etmek gerek r.30 Örnek vermek gerek rse, fa l çalmak ç n b r arabanın ç ne g rer ve düz kontak yapmak suret yle arabayı çalıştırır, v tes sürüş moduna get r r ve tam harekete geçme aşamasında ken araç sah b ne yakalanır (araç sah b le karşı karşıya gel r), bunun üzer ne f l ne devam eden fa l araç sah b ne önümden çek lmezsen sen ezer m der, bu tehd tten korkan araç sah b kenara çek l r ve fa l aracı sürerek oradan uzaklaşır. Bu örnek üzer nden g dersek, f l n yağma suçunu oluşturmadığını söylemem z gerek r.31 Z ra araç sah b ne yönelen tehd t b r malın alımına müsaade ed lmes ne yönel k değ l, baskın Alman uygulama ve öğret s ne göre teşebbüs aşamasına geçm ş hırsızlık suçunun tamamlanmasına yönel kt r. Oysa yağma suçunda önce ceb r veya tehd t uygulanır daha sonra mağdurun malı tesl m etmes veya malın alımına g r ş lmes ne karşı koymaması sağlanır ve akab nde mal mağdurdan tesl m alınır yahut fa l tarafından bulunduğu yerden alınır. Suç yolu ceb r veya tehd tle başlayıp hırsızlığa teşebbüs ve hırsızlığın tamamlanması şekl nde lerler ve n hayet nde yağma suçu gerçekleş r. Bu olayımızda se fa l hırsızlık suçuna teşebbüs etm ş akab nde tehd t/ceb r f l ne başvurmuştur. Tehd t/ceb r somut olayımızda hırsızlık suçuna başlanması ç n değ l teşebbüs aşamasındak hırsızlık suçunun tamamlanab lmes ç n yönelmekted r. Bu sonuca ulaşmak mağdurun tesp t yönünden de doğru olacaktır. Yukarıdak kurguda araç sah b değ l de olayı gören herhang b r fa l n karşısına çıksaydı ve fa l lg l tehd t
29 “Yağma suçunda başvurulan ceb r suçunun şlev malı almak olduğuna göre, ceb r le malı almak arasında zorunlu b r zamansal sıralama vardır. Ceb r alma f l nden önce veya onunla eş zamanlı olmalıdır. Alma f l n tak p eden b r ceb r yağma suçunun t p kl ğ n oluşturmayacaktır.” M tsch, s. 510 ve 512.
30 Baskın görüşe göre hırsızlık suçu, zorlama aracının (ceb r veya tehd d n) devreye g rd ğ esnada daha tamamlanmamışsa yağma suçunun oluşacağını, tamamlanmışsa yağma benzer hırsızlık suçunun oluşacağını bel rtmekted r. Burada b ze göre elementler n sırası y ne değ şm ş olduğundan yağma suçunun oluştuğunu söylemek güçtür. K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 1, s. 163.; Reng er, § 10, Kn. 5, s. 183.; Hans Kudl ch/ Derya Aksoy, “E ns, zwe oder dre ? Zum Verhältnis von Raub, räuberischem Diebstahl und räuberischer Erpressung in der Fallbearbeitung”, 2014, JA, s. (81), 85.
31 Genel kabul gören aks görüşe göre Alman hukukundak yağma suçunda ceb r aracılığıyla (durch Nöt gungsm ttel) kavramı değ l cebr n uygulanmasıyla kavramı kullanılmıştır bu da ceb r le alma arasında öncel k ve sonralık l şk s n önems z kılmaktadır. Bkz. Kudl ch/
Aksoy, s. 83.
f l n bu üçüncü k ş ye yöneltseyd , mağdurlar farklılaşacağı ç n muhtemelen b rçok k mse burada bağımsız hırsızlık ve tehd t suçlarının varlığını kabul ederd .32 Z ra malı etk lenen n rades ne b r baskı yokken, rades ne baskı ver len n malına yönel k b r saldırı yoktur.
İk nc halde b ze göre sona erm ş b r hırsızlık yahut yağmanın yanı sıra, bu suçun mağduruna yönelm ş yen b r tehd t veya ceb r söz konusudur. M sal yukarıdak örnekte fa l aracı düz kontak yapıp götürmüş ve kend hak m yet alanına sokmuş, aradan zaman geçt kten sonra araç sah b fa l n yanına gelm ş ve aracını ger stem şt r. Ancak fa l aracı araç sah b ne vermemek ç n araç sah b ne ceb r veya tehd t kullanmıştır. Burada suçüstü hal söz konusu olmadığından ve lk suç sona erd ğ nden yağma benzer hırsızlık suçundan söz ed lemez. Burada da b ze göre fa l tamamlanmış hırsızlık (veya yağma) suçundan ve daha sonra gerçekleşt rd ğ tehd t yahut ceb r suçundan sorumlu olmalıdır. N tek m Alman uygulama ve öğret s nde de bu konuda f k r b rl ğ mevcuttur.
Kanun t pte yer ver len “suçüstü hal nde fark ed lme / auf fr scher Tat betroff en” kavramının nasıl anlaşılması gerekt ğ tartışma konusu olmuştur.
Kavram şu k sorunun farklı cevaplandırılması çerçeves nde tartışmalı kabul ed lmekted r: fa le rastlama, fa l herhang b r duyu le fark etmek m d r yoksa k ş fa l fark etmese b le fa l n k ş y fark etmes yeterl m d r? Fark eden n fa l fark etmes yeterl m d r yoksa onun ön suçu şled ğ n de fark etmes gerekl m d r?
Yargı kararına konu olan b r olayda hırsızlık ç n b r eve g rm ş olan fa l (ç)almak sted ğ tüm eşyaları sırt çantasına koyup evden çıkmak üzere kapıya yönelm şken kapının açılmaya çalışıldığını görür hemen kapının arkasına saklanır, çer g ren ev sah b daha fa l ve evde b r hırsızlık olduğunu fark etmeden fa l sırtı dönük ev sah b n n kafasına sert b r c s m le vurur ve kadını etk s z hale get r p (bayıltıp) olay yer nden uzaklaşır.33 Öğret de ve uygulamada uzun b r süre baskın olan ancak şu anda baskın olmamasına rağmen öğret de çok sayıda yazarca savunulan görüşe göre fa l n b r n fark etmes ve etk s z hale get rmes yetmez, aks ne fa l n b r başkası tarafından fark ed lmes (rastlanılması) gerek r.34 Aks durumda yağma benzer hırsızlık
32 Bu yönde yargı kararı ç n bkz. Bkz. s. 12 BGH 18/04/2002 – 3 StR 52/02.
33 BGH 27/02/1975 – 4 StR 310/74.
34 BGH 27/02/1975 – 4 StR 310/74; BGHSt 9, 255 (257); Öğret de bu görüşte olan yazarlar ç n bkz. K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 5 vd, s. 164.; MüKoStGB/Sander, §
suçundan söz etmek mümkün değ ld r. Konuyu ele alan 4. Ceza Da res se —öğret ve uygulamada baskın olan görüş doğrultusunda— fa l n fark ed lmeden hemen önce b r nsanı etk s z hale get rmes (ceb r veya tehd t uygulaması) le fark ed lmes nden hemen sonra b r n etk s z hale get rmes arasında h çb r fark bulunmamaktadır; öneml olan fa l le fa l fark edecek k ş n n zamansal ve mekânsal anlamda b rb r ne yakın olmasıdır. Bu sebeple kanun koyucunun bu k kurguda da aynı cezaya hükmetmemes ç n sebep yoktur. Bu da her k halde de yağma benzer hırsızlık suçunun oluştuğunu kabul etmey gerekt r r.35 B ze göre haksızlık çer kler eşdeğer olab l r. Ancak ceza da res n n lg l değerlend rmes kanun koyucunun amacına ve orantılı ceza bel rleme lkes ne uygun olsa da kanun l k lkes ne ve lafza göre yorum lkes ne ters düşmekted r.36 Bu halde fa l n hırsızlık suçundan ve ayrıca akab nde meydana gelen suçtan cezalandırılması gerekmekted r.37
Suçüstü hal nde fark ed lme (karşılaşma/rastlama) durumundan söz edeb lmek ç n k ş n n, fa l n suç şled ğ n anlamasına gerek yoktur. Fa l le karşılaşmaları/rastlaşmaları yeterl d r.38 B ze göre bu rastlaşma kanun metn nde de bel rt ld ğ üzere üçüncü k ş n n fa l fark etmes yle t p k olacaktır. Fa l n k ş y fark etmes ve ceb r uygulayıp k ş y etk s zleşt rmes ve olay yer nden uzaklaşması, savunduğumuz ve azınlıkta da olsa çok sayıda k ş tarafından savunulan görüşe göre yağma benzer hırsızlık suçuna vücut vermeyecekt r.39
B r başka karara konu olayda hırsızlık yapmak ç n sabaha doğru bankaya g ren k ş ler pol s tarafından fark ed l yor (hırsızlık teşebbüs aşamasında) ve
252 Kn. 11.; Aynı yönde “bu okuma kanunun konuluş amacına/rat o leg s’e uygun olsa da lafzına uygun değ ld r.” Krey/Hellmann/He nr ch, s. 126.; M chael Heghmanns, Strafrecht für alle Semester, Besonderer Te l, Spr nger, 2009, s. 329.
35 Yargı kararlarında st krar gösteren örnekler ç n bkz. BGH 27/02/1975 – 4 StR 310/74.;
BGHSt 26, 95 (96); 28, 224 (117 vd.); BGH NStZ 2015, 700 (701).; Öğret de bu yönde görüşler ç n bkz. P etra W tt g, Beck Onl ne Kommentar StGB, 49. Aufl age, C.H. Beck, 2021, StGB § 252 Kn. 8a.
36 Bu yorumun Alman Anayasası’nın 103. maddes n n 2. fıkrasında yer ver len kanun l k lkes ne aykırılık teşk l etmed ğ n bel rtmekle b rl kte bu halde suçun kapsamının aşırı gen şleyeceğ ve bu sebeple bu yorumun tasv p ed lmemes gerekt ğ görüşü ç n bkz.
MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 10 vd.; İhlal ett ğ n savunan görüş ç n bkz. Reng er, § 10, Kn. 8 vd., s. 185.
37 Aynı yönde Heghmanns, s. 329.
38 Bu konuda f k r b rl ğ bulunmaktadır. Bkz. K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 8, s. 164.
39 MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 11. Görüşler ç n ayrıca yukarıdak açıklamalarımıza bakınız.
etrafl arı sarılıyor ancak bunlar b r m ktar parayı alıp araçlarıyla olay yer nden uzaklaşmaya başlıyorlar, pol s güçler de bu k mseler tak be geç yor ve en n hayet nde önler n kes p durmalarını sağlıyor (olay yer nden 35 km uzakta), pol s memurları n p araca yaklaşmaya başladıklarında fa ller aracı pol slerden b r n n üzer ne sürüp onu yaralayıp olay yer nden uzaklaşıyorlar. Aradan b rkaç saat geçt kten sonra yakalanıyorlar.40 Yağma benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ nden söz edeb lmek ç n hırsızlık suçunun tamamlanmasından sonra ama sona ermes nden önce fa l n fark ed lmes gerekmekte ve fark ed len fa l n bu aşamadan sonra ceb r veya tehd de elde ett ğ malı güvence altına almak ( ade etmemek/mutlak hak m yet ne geç rmek) ç n başvurması gerekmekted r. Somut olayımızda “fark ed lme” hırsızlık suçu teşebbüs aşamasındayken başlamış ancak müdahale ve fa l n ceb re veya tehd de başvurması se hırsızlık suçu tamamlandıktan sonra yapılmıştır. Bu durum se suçüstü hal ne kavramsal olarak uysa da suçun gerçekleşme zaman ç zelges ne görünüşte uymamaktadır. İlg l ceza da res bu durumda da yağma benzer hırsızlık suçunun oluştuğuna hükmetm şt r.41 Sürec fa le göre bel rlemem z gerekt ğ nden ve fa l n ceb r veya tehd de başvurması bu suça vücut vereceğ nden, hırsızlık suçunun cebre yahut tehd de başvuru esnasında tamamlanıp tamamlanmadığı esas alınmalıdır.42 Yukarıdak olayda cebre başvuru esnasında hırsızlık suçu tamamlanmış olduğundan yağma benzer hırsızlıktan söz etmek gerek r.43 Z ra fa l n fark ed lmes tek başına yağma benzer suçun teşebbüs sahasından söz etmek ç n yeterl olmayacaktır. Fark ed lme b r kıstas ancak, esas olan fa l n ceb r veya tehd t f l ne başvurduğu zamandır. Bu cebre veya tehd de başvurma zamanında ön suçun tamamlanmış olup olmadığı yağma benzer hırsızlık suçunun oluşumunda bel rley c olmaktadır.
Yağma benzer hırsızlıktan söz edeb lmek ç n hırsızlık suçunun tamamlanması ancak sona ermem ş olması gerek r. Fa l tamamlamış olduğu hırsızlık suçuna konu malın mutlak f l hak m yet ne sah p olmak ç n ceb r veya tehd de başvurmalıdır. M sal ayakkabı dükkanına g r p yırtık ayakkabılarını çıkaran fa l, ayağına güzel b r ç ft ayakkabı g yd kten sonra
40 BGH 04/08/2015 – 3 StR 112/15.
41 BGH 04/08/2015 – 3 StR 112/15; Aynı yönde K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, 10. A., § 16, Kn. 1, s. 163.
42 Aynı yönde K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 9, s. 164.; MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 6.
43 Aynı yönde K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 1, s. 163.
ödeme yapmadan çıkmak ç n kapıya yönel r ancak onu durdurmak steyen dükkân sah b le karşı karşıya kalır, ayakkabıları ade etmemek ç n dükkân sah b n hızlıca kenara terek olay yer nden ayrılırsa,44 Alman uygulama ve öğret s ne göre hırsızlık suçu ayakkabıyı g ymekle tamamlandığından ve halen sona ermem ş olduğundan fa l n kend s n durduran hak sah b ne ceb r uygulaması yağma benzer hırsızlık suçuna vücut verecekt r. B ze göre de bu görüş yer nded r.
Hırsızlık suçu sona erd kten sonra k ş n n fark ed lmes yağma benzer hırsızlık suçunun oluşumunu sağlamaz. Bu durumda suçüstü hal nde fark ed lme kısmı gerçekleşmem ş olduğundan,45 yağma benzer hırsızlık suçundan söz ed lemez.
2. Konusu
Yağma benzer hırsızlık suçunun konusunun ne olduğu Alman uygulamasında hırsızlık suçuna göre bel rlen r. Buna göre tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık suçunun konusunu teşk l eden mal yağma benzer hırsızlık suçunun da konusunu oluşturmaktadır. Uygulama ve öğret n n hemf k r olduğu bu kısma b z de katılmaktayız. Ancak yukarıda da bel rtt ğ m z üzere Alman öğret s nde baskın görüş ve uygulamada genel kabul gören görüşe göre bu suçun konusunu tamamlanmış ama sona ermem ş yağma suçunun konusunu oluşturan mal da oluşturab lmekted r. Yukarıda gerekçes açıklandığı üzere bu görüş ve uygulamaya katılmamaktayız. B ze göre bu k nc halde fa le yağma suçundan ve akab nde gerçekleşt rd ğ ceb r veya tehd t suçundan ayrı ayrı ceza ver lmel d r. Ancak bu halde de yağma benzer hırsızlık suçunun oluştuğu kabul ed l rse, lg l suçun konusu değ şmeyecekt r. Z ra yağma suçunun konusu le hırsızlık suçunun konuları aynıdır. Yağma suçunda bu konuya rades baskıya maruz kalan k mse de eklenm ş bulunmaktadır. Z ra bu k mse hem mağdur hem de üzer nde suç
şlenen k mse yan suçun konusunu oluşturan süjed r.
44 Örnek ç n bkz. BGH NStZ 1984, 454 ve Heghmanns, s. 330.
45 Karara konu b r olayda tren ç nde yolculuk yapan fa l, g rd ğ vagondan üç beş k ş n n eşyalarını çalıyor. D ğer vagona geç yor. Oradan da b r sonrak yataklı vagon bölmes ne geç nce b let kontrol görevl s daha önce hırsızlık yaptığını b ld ğ bu k ş n n b let n kontrol etmek ç n yanına yaklaşıyor. Fa l de bunun üzer ne ac l fren düğmes ne basıyor ve b let görevl s ne bıçak doğrultup oradan kapıyı açıp kaçıyor. İlg l ceza da res bu halde suçüstü hal söz konusu olmadığından yağma benzer hırsızlık suçunun oluşmadığına karar verm şt r.
Bkz. BGH 22/11/2012 – 1 StR 378/12.
3. Fa l
Bu suçta fa ll k durumu özell k arz etmez. Herkes bu suçun fa l olab l r. Ancak konu aşağıda yer ver len sorulara ver len cevaplar açısından tartışmalıdır. Bu tartışmalar daha çok suçun b rden çok k ş tarafından şlend ğ hallerde ortaya çıkmaktadır. Müşterek fa ll ğ n söz konusu olduğu hallerde, ş bölümü gereğ malı (suçun konusunu) el nde bulunduran fa l n, eldek malı ade etmemek / muhafaza etmek ç n (zur Beutes cherung) ceb r veya tehd t suçlarına başvurması hal nde bu suçun oluşacağı tartışmasız kabul ed lmekted r. Tartışmalı olan, malı el nde bulundurmayan müşterek fa l n ceb r veya tehd de y ne malın muhafazası ( ades n önlemek) ç n üçüncü k ş ye karşı başvurması hal nde bu suçun oluşup oluşmayacağıdır. Aynı şek lde lk suçta şer k olanın tak ben şlenen yağma benzer suçun fa l olup olamayacağı kısmı da tartışmalıdır. Bu bağlamda akla geleb lecek b r d ğer husus da lk suça (Vortat) h ç katılmamış k msen n, akab nde başlayan yağma benzer suçun fa l olup olamayacağıdır.46 Müşterek fa ll ğ n söz konusu olduğu hallerde suçun oluşacağı baskın olarak kabul ed len görüştür.47 Vortat olarak n telend r len lk suça şer k olarak katılan k msen n bu suçun fa l olup olmayacağı tartışmalı olmakla b rl kte, bu k ş ler n yağma benzer hırsızlık suçunun fa l olamayacağı görüşü baskındır.48 B ze göre de bu görüşler yer nded r.
Keza lk f le h ç katılmamış b r n n yağma benzer hırsızlık suçunun fa l olmayacağı genel kabul görmekted r.49 Ancak temad gösteren ve tamamlanmış ama sona ermem ş suça şt rak mümkün olduğundan, tamamlanma sonrası suça katılan k msen n akab nde elde ed lm ş malı muhafaza ç n lk fa lle b rl kte hareket etmes ve ceb r veya tehd de başvurması hal nde yağma benzer hırsızlık suçunun fa l ne dönüşmes mümkün gözükmekted r.50
46 Dehne-N emann, Jan, “Räuberischer Diebstahl eines nicht beutebesitzenden Vortatmittäters?”, 2015, NStZ, s. 254 vd.
47 Aynı yönde MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 17.; Reng er, § 10, Kn. 19, s. 188.
48 Bosch, § 252 Kn. 9 vd.; Tartışma ç n bkz. Dehne-N emann, s. 254 vd.
49 Bosch, § 252 Kn. 11.
50 Bel rtmek gerek r k Alman hukukunda hırsızlık suçunun tamamlanması ve sona etmes arasında gen ş b r zaman aralığının mümkün olması genel kabul görmes ne rağmen bu hırsızlık suçunun temad gösteren b r suç olduğu h ç vurgulanmamıştır. “Tamamlanma ve sona erme sahaları arasında fark bulunmaktadır: eşya üzer nde hak m yet el değ şt rd ğ anda bulunduğu yerden alma gerçekleşm ş ve bununla suç tamamlanmıştır. Ancak eşya üzer ndek hak m yet el nden alınan k ş (mağdur) doğrudan müdahale suret yle malını ger alma hakkına halen sah pt r (BGB m. 859/2). Mağdurun doğrudan müdahale ed p malını
4. Mağdur
Hırsızlık suçunun mağdurunun mal k veya mal üzer nde f l hak m yet olan k msen n olab leceğ n (olması gerekt ğ n ) korunan hukuksal değere/yarar l şk n bölümde bel rtm şt k. Fa l tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık esnasında fark eden (onunla karşılaşan) ve bu sebeple fa l tarafından ceb r veya tehd t ed len k mse yağma benzer hırsızlık suçunun da mağduru olacaktır. Bu durumda mal k yalnızca bu yen b leş k suçun mağduru olarak kabul ed l r.
Ancak mülk yete karşı suçlar ç nde değerlend r lmes ne rağmen suçüstü fark ed lmen n yalnızca mal k yahut o esnada z lyet olan k ş ce m yapılması gerekt ğ yoksa başkalarının da bu fark etmey yapab leceğ ve fa l tarafından tehd t veya cebre maruz kalab leceğ açık değ ld r. Aslında açıktır. Madde metn mal k dışında üçüncü k ş ler n de fark etmey gerçekleşt reb leceğ n ve bu çerçevede cebre yahut tehd de maruz kaldıklarında fa l n yağma benzer hırsızlıktan cezalandırılacağını yorumlamaya müsa tt r.51 Ancak buna rağmen durum tartışmalıdır.
Somut olayda mal varlığı (mülk yet üzer ndek hakkı hlal ed len) zarar gören k mse mal k ken, tamamlanan ancak sona ermeyen bu hırsızlık suçunda fa l gören ve bu sebeple fa l tarafından ceb r yahut tehd t f l ne maruz kalanın üçüncü k ş olması durumunda sorunun nasıl çözümleneceğ tartışmalıdır.
Alman Federal Yüksek Mahkemes ’n n bazı kararlarında bu hallerde k ayrı f lden söz etmek gerekt ğ ve yağma benzer hırsızlık suçunun oluşmadığı bel rt lmekted r.52 Z ra lk f lde mülk yet hakkı zedelenen k ş le k nc f lde özgürce rade oluşturma ve rades çerçeves nde davranma hukuksal değerler hlal ed len k ş farklı k ş lerd r. İlk n n rade oluşturma ve bu çerçevede hareket etme hürr yet engellenmed ğ g b k nc s n n de mülk yet hakkına yönelen b r saldırı söz konusu değ ld r. Hatta k nc s ( lk k ş n n) mülk yet hakkına yönelm ş saldırı tamamlanıp suç tamamlandıktan sonra olaya dah l olmaktadır.
O halde her b r kend ne yönelm ş suçun mağdurunu oluşturmaktadırlar.
Alman Federal Yüksek Mahkemes ’n n bazı kararlarında53 ve öğret de
ger alma mkânı olduğu sürece, fa l n malı güvenceye (mutlak f l hak m yete) aldığı söylenemez. Mal, mağdur tarafından alınmaya çalışılamayacak duruma geld ğ nde (…) (BGB m. 858/1), alma sona erer.” K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 2, Kn. 120, s. 64
51 “Fa l fark eden herhang b r üçüncü k ş olab l r” Aynı yönde MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 9.
52 Bkz. s. 12 BGH 18/04/2002 – 3 StR 52/02.
53 “B r banka soygunu gerçekleşt r lmekte, pol s tarafından tak p ed len fa ller, elde ett kler hırsızlık malını muhafaza etmek ç n pol se karşı ceb r ve tehd t kullanıp olay yer nden
savunulan d ğer b r görüşe göre karşılaşan/rastlayan k ş le ön f l n mağduru farklı k ş ler olsa da yağma benzer hırsızlık suçu oluşacaktır.54 Madde metn n n lafzı bu şek lde okumaya müsa tt r. Ancak burada yen b r suça (b leş k suça) dönüşen yağma benzer hırsızlık suçunun mağdurunun k m olacağı konusu açık değ ld r. Bazı Alman mahkeme kararlarında bu k ş n n görgü tanığı g b n telend r ld ğ görülmekted r.55 Öğret de savunulan b r görüşe göre, lk suçun mağduru le kullanılan ceb r veya tehd d n mağduru farklı k ş lerden oluşuyorsa, fa l hem mal k olana karşı şlem ş olduğu yağma benzer hırsızlık suçundan ceza alır hem de üçüncü k ş ye karşı şlem ş olduğu ceb r veya tehd t suçundan ceza alır; bu durumda ceb r veya tehd de maruz kalan üçüncü k ş şlenen ceb r veya tehd t suçunun mağduru olur.56 B ze göre bu durum k ş n n b r f lden b r kez cezalandırılab leceğ n bel rten ne bis in idem lkes le örtüşmemekted r ve bu sebeple kabul ed lmemel d r. Bu halde tehd t yahut ceb r f l hem yağma benzer hırsızlık suçuna vücut vermekte hem de üçüncü k ş ye karşı bağımsız ceb r yahut tehd t suçuna vücut vermekted r. B ze göre bu durumda b r çt ma değerlend r lmes yapılması ve en n hayet nde fa le yalnızca ağır olan suçtan ceza ver lmes gerekmekted r. B r başka görüşe göre üçüncü k ş ler de bu suçun mağduru olurlar.57
B ze göre üçüncü k ş ye uygulanan ceb r veya tehd tle meydana gelen yağma benzer hırsızlık suçunun mağduru yalnızca suç konusu malın mal k (yahut f l hâk m ) olan k msed r. Z ra kanun koyucu suç t p nde fa l n yağma benzer hırsızlıktan cezalandırılab lmes ç n, hırsızlık suçunu tamamladıktan sona ama sona ermeden önce, lg l malı muhafaza etmek ç n herhang b r k mseye ceb r veya tehd t uygulamasını yeterl bulmuştur. Bu durum suçun t p kl ğ n n tesp t nde ve fa l n alacağı cezanın tesp t nde bel rley c olsa da mağdurun tesp t nde bel rley c değ ld r. Z ra suç malvarlığına karşı şlenen
uzaklaşmaktalar. Mahkeme yağma benzer hırsızlık suçunun oluştuğuna kanaat get rm şt r.”
BGH 04/08/2015 – 3 StR 112/15.; “G rd ğ dükkândan b r şeyler alıp çıktığı esnada olayı fark eden b r tarafından durdurulmaya çalışılan fa l, eldek mallarını vermemek ç n ceb r kullanmak suret yle kend n bu adamdan kurtarmış ve olay yer nden uzaklaşmıştır. Mahkeme bu halde yağma benzer hırsızlık suçunun oluştuğuna hükmetm şt r.” BGH 28/02/1967 – 5 StR 17/67.
54 “Rastlayan k ş mal üzer nde hak m yet olan k mse olab leceğ g b herhang b r üçüncü k ş de olab l r.” K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 9, s. 164.; Aynı yönde MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 9.
55 Bkz. BGH 04/08/2015 – 3 StR 112/15.;
56 MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 20.
57 “Yağma benzer hırsızlık suçunun mağdurları, malı çalınanın kend s , dükkan muhafızları, güvenl k personeller yahut yardıma hazır üçüncü k ş lerd r.” H lgendorf/Valer us, s. 180.
suçlar bölümünde düzenlenm şt r. Burada öncel kl koruma malvarlığına yönel kt r. Özgürce rade oluşturma k nc l olarak, bu malla bağlantılı olarak korunmaktadır. Fa l fark eden ve bu sebeple fa lden malı bırakmasını steyen ve bu gerekçe le fa l n cebr ne veya tehd d ne maruz kalan üçüncü k ş se yağma benzer hırsızlık suçunda suçtan zarar gören olarak kabul ed lmel d r.
Ancak bu durum kend s ne karşı şlenen ceb r yahut tehd t suçunun varlığını nkâr etmem z gerekt rmez. Bu halde hem malın mal k n n mağdur olduğu (üçüncü k ş n n se suçtan zarar gören olduğu) b r yağma benzer hırsızlık suçu ortaya çıkmış58 hem de üçüncü k ş ye karşı şlenm ş olan münfer t b r ceb r veya tehd t suçu ortaya çıkmıştır ve bu suçlar çt ma çerçeves nde yarışan suçlar olarak kabul ed lmel ve fa le yalnızca ağır olan suçtan ceza ver lmel d r (böylece ne b s n dem lkes ne aykırılık da g der lm ş olur).
Z ra ceb r yahut tehd t f l b r yandan yağma benzer hırsızlığa vücut verm şken d ğer yandan münfer t ceb r yahut tehd t suçuna vücut verm şt r.
B r f lle b rden fazla farklı suçun oluşumu söz konusu se farklı nev den f kr çt ma yoluyla çözümlenmes gerekmekted r.59 Mevcut Alman yağma benzer hırsızlık düzenlemes çerçeves nde yapmış olduğumuz bu yorum, olması gereken hukuk anlamında doğru b r yorum değ ld r. Kanaat m zce suç t p n n üçüncü k ş lere karşı başvurulan ceb r veya tehd t hal n kapsaması sorunludur. Z ra malvarlığına yönel k saldırıya maruz kalan le rades baskıya maruz kalan ayrı k ş lerse, suçun mağdurunun tesp t sorunlu hale gelmekted r.
Kanun koyucunun bu düzenlemes n , üçüncü k ş ler kapsamayacak şek lde sınırlandırması kanaat m zde daha yer nde olacaktır.60
Yağma benzer suçun mağduru olmak ç n, mal k olmak (veya f l hak m yet sah b olmak) gerekt ğ n bel rtmekle b rl kte, üçüncü k ş lere karşı yönelen eldek suç konusunu korumaya yönel k ceb r veya tehd d n uygulanması hal nde de yağma benzer hırsızlık suçunun (mağdur y ne de mal k yahut f l hak m yet olan k msed r) oluşab leceğ n kabul etm şt k. Ancak bu k ş ler n mağdur değ l suçtan zarar gören olab lecekler n bel rtm şt k. Üçüncü k ş ye yönelm ş ceb r veya tehd t olmasına rağmen, yağma benzer hırsızlık suçunun oluşmayacağının kabul ed ld ğ haller de mevcuttur. Bu durum daha çok
58 Yağma benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ bu yoruma müsa tt r.
59 A’ya a t cam v tr n n n arkasındak düşmanı B’ye ateş ed p onu öldüren F olay kurgusunda A nasıl B’ye karşı şlenen öldürme suçunun mağduru added lm yorsa, yukarıda anılan hallerde de bu suçların mağduru kabul ed lmemel d r.
60 Aks durumda bu suç t p n n topluma karşı suçlar kapsamına taşınması ve mağdurunun da toplumu oluşturan tüm b reyler olarak bel rlenmes daha yer nde olur. N ha kanaat m z düzenlemen n bulunduğu yerde kalması ancak kapsamının daraltılması şekl nded r.
fa ldek manev unsur çerçeves nde değerlend r lmekte ve buna göre yağma benzer hırsızlık suçunun oluşup oluşmadığı netleşmekted r. Örneğ n M’ye a t eşyayı kend s ne veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan F (genel kabule göre suç tamamlandı), malı daha kend hak m yet sahasına koymamışken onu gören T, F’den çaldığı malı kend s ne vermes n sterse (T’n n n yet malı alıp mal ke ade etmek değ l, bundan kend s ne veya başkasına yarar sağlamak) ve F bu k ş ye karşı (T’ye karşı) ceb r veya tehd t araçlarına başvurursa, F’n n suçu hırsızlıktan yağma benzer hırsızlık suçuna dönüşmeyecekt r. Z ra F’n n kastı malın hak sah b ne bırakılmasını talep eden b r n n d renc n kırıp malı tesl m etmemeye yönel k değ ld r.
Aks ne malı kend s ç n steyen yen fa le (Nebentäter) karşı elde ett ğ malı korumak stemekted r. Aynı durum malı el nde bulunduran fa l n maldan pay almak steyen müşterek fa llere karşı el ndek malın z lyetl ğ n /hak m yet n korumak ç n ceb r veya tehd de başvurması hal nde de geçerl d r.61 Oysa bu halde de madd unsurlar açısından ve manev unsurlar açısından t p k b r davranış söz konusudur. Karşı taraftak k ş n n rades ne (malı F’den hang maksatla sted ğ ne) b r değer bağlamak fa l odaklı oluşturulan suç teor s mantığına aykırıdır. Bu suçta manev unsur aşağıda da yer verd ğ m z üzere fa l odaklı bel rlen r ve fa l b lerek ve steyerek malı muhafaza ç n karşısındak ne ceb r veya tehd t uygular.
5. N tel kl Haller
Kanun koyucu yağma benzer hırsızlık suçunun şlenmes hal nde fa l n yağma suçunun fa l g b cezalandırılmasını düzenleme altına almış olduğundan yağma benzer hırsızlık suçunda yağma suçunun n tel kl haller n n gerçekleşmes hal nde (ACK m. 250, 251) fa le bu n tel kl haller de uygulanacaktır.62 M sal tamamlanmış fakat daha sona ermem ş hırsızlık esnasında tehd t f l gerçekleşt r l rken fa l n yahut şer klerden b r n n s lah taşıması söz konusu se ACK m. 250/1, 1-a bend ne göre hükmed lecek cezanın alt sınırı 3 yıldan aşağı olamayacaktır.63
61 Örnekler ve aynı yönde sonuç ç n bkz. K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 14, s.
166.
62 E sele, § 13, Kn. 397, s. 137.
63 Aynı şek lde hırsızlık suçunun n tel kl haller n n tamamlanmasından sonra da sona erme aşamasına kadar zorlama araçlarının kullanımı hal nde yağma benzer hırsızlık suçu oluşacağından, anılan bu hususların da cezanın bel rlenmes aşamasında d kkate alınması mümkündür. Bkz. K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 2, s. 163.
D. Suçun Manev Unsurları
Suç kasten şleneb lmekted r. Ön olay/f l (Vortat) olarak n telend r len hırsızlık ve yağma suçları manev unsur açısından da yağma benzer hırsızlık suçundan ayrılmaktadırlar. Hırsızlık suçundan fa l b r malı kend s ne veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alırken, yağma benzer hırsızlık suçunda fa l tamamlanmış hırsızlık sayes nde elde etm ş olduğu malı/gan met (Gute/Beute) muhafaza etmey amaçlamakta ve bu amaçla ceb r veya tehd t f l ne yön vermekted r. Yağma suçunda fa l daha b r mal elde etmem şken ceb r veya tehd t f l ne başvurmakta ve bunu mağduru b r şey tesl me zorlamak yahut b r şey almasına engel olmasını önlemek ç n uygulamaktadır. Yağma benzer hırsızlıkta maksat ön f l esnasında (hırsızlık yahut yağma sonucu) elde ed lm ş malı ade etmemek, kend nde tutmak ç n hareket ne (ceb r veya tehd t f ller ne) yön vermekted r.64
Fa l n hırsızlık suçunu tamamladığı ama suçun daha sona ermed ğ aşamada fark ed lmes ve fa l n ceb r veya tehd de başvurması gerekl d r ancak yeterl değ ld r. Z ra fa l bu fark ed lme hal nde elde ett ğ (böylece f l hak m yet ne koyduğu ama üzer nde tam hak m yet kurmadığı) malı bıraktıktan sonra kaçışına z n ver ls n d ye ceb r veya tehd t f l ne başvurursa, yağma benzer hırsızlık suçu oluşmayacaktır.65
E. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru
Suç, hukuka aykırılık bakımından özell k arz etmemekted r. Hukuka uygunluk sebepler n n ortaya çıkması mümkündür.
F. Suçun Özel Görünüş B ç mler
1. Teşebbüs, Gönüllü Vazgeçme, Etk n P şmanlık ve İşt rak İl şk s Alman hukukunda Türk hukukundan farklı olarak kasten şlenen tüm suçların teşebbüs sahasında kalan kısımları cezaya layık kabul ed lmed ğ nden, öncel kle yağma benzer hırsızlık suçunun hang kategor de değerlend r ld ğ n ve dolayısıyla bu suça teşebbüsün cezalandırılıp cezalandırılmadığını tesp t etmem z gerekmekted r. Yağma benzer hırsızlık suçunun haksızlık çer ğ ağır kabul ed ld ğ nden bu suç Alman hukukunda yapılan Vergehen (cünha veya haf f suç) – Verbrechen (cürüm veya ağır suç) ayırımında
64 K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 14, s. 166.
65 Aynı yönde Reng er, § 10, Kn. 14, s. 187.; 765 s. TCK m. 495/2 düzenlemes bu yönüyle Alman düzenlemes nden ayrılmaktaydı.
kanun koyucu tarafından Verbrechen olarak n telend r lm şt r.66 Alman hukukunda Vergehen olarak n telend r len haf f suçlara teşebbüs ancak ayrıca bel rt lm şse cezalandırılmaktayken, Verbrechen olarak n telend r len ağır suçlara teşebbüs se her zaman cezalandırılmaktadır.67 Yağma benzer hırsızlık suçu Vergehen olarak n telend r lm ş olsaydı ve kanun metn nde “bu suça teşebbüs cezalandırılır / der Versuch st strafbar” bares nde yer ver lmem ş olsaydı, suçun özel görünüşler başlığı altında teşebbüs ncelemes ne ht yaç kalmayacaktı.68 Kanun koyucu bu suçu Verbrechen olarak n telend rd ğ ç n suç ncelemes nde bu başlığa da ayrıca yer ver l p teşebbüs hususunun açığa kavuşturulması gerekmekted r.
Yağma benzer hırsızlık suçu, fa l n öncek suça (Vortat) konu malı güvence altına almak ç n ceb re veya tehd de başvurması le tamamlanır.69 Sona ermes se bu güvenceye almanın gerçekleşmes veya olay yer nde yakalanmasıyla gerçekleş r.70 Cebre veya tehd de yeltenme aşaması kısıtlı olduğundan teşebbüs sahası çok sınırlıdır. Ancak kes nt s z suçlarda tamamlanma le sona erme arasında suça şt rak mümkün olduğundan, suça katılım uygulamada zor olsa da teor k olarak bu safhada da mümkündür.
Alman Ceza Kanunu’nda yer ver len gönüllü vazgeçme kurumu da (ACK m. 24), suçun tamamlanması aşamasına kadar b r cezasızlık sebeb öngördüğünden ve yağma benzer hırsızlık suçunda ayrıca b r net cen n gerçekleşmes gerekmed ğ nden, gönüllü vazgeçme hususunun bu suç t p nde gerçekleşmes güçtür.71 Ancak y ne de bel rtmek gerek r k , yağma benzer hırsızlık suçuna teşebbüs eden fa l, gönüllü vazgeçme koşulları çerçeves nde f l n devam ett rmekten vazgeçerse, bu suça teşebbüsten ceza almayacaktır.
Ancak Vortat olarak n telend r len ön suç (duruma göre hırsızlık veya yağma) varlığını ve cezalandırılab l rl ğ n korumaya devam edecekt r. Böylece yağma benzer hırsızlık suçundak maksatla tehd t yahut ceb r suçlarına başvurmak
66 H lgendorf/Valer us, s. 180.
67 Bkz. ACK m. 23 ve m. 12; Rolf Schm dt, Strafrecht Allgeme ner Te l, 14. Aufl age, RS Verlag, 2015, s. 253.; Urs Kindhäuser/ Till Zimmermann, Strafrecht Allgeme ner Te l, 9.
Aufl age, Nomos, 2020, § 30 Kn. 1, s. 260.; Günther Jakobs, Strafrecht Allgeme ner Te l, 2.
Aufl age, De Gruyter, 1991, s. 716.
68 Schm dt, s. 253.
69 MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 18.; K ndhäuser/Böse, Strafrecht BT II, § 16, Kn. 16, s. 166.
70 “Fa l, üçüncü k ş ye karşı ceb r kullanmış olmasına rağmen, malın el nden alınmasına engel olamamışsa da suç tamamlanmış olur.” Bosch, § 252 Kn. 8.
71 Reng er, § 2, Kn. 196, s. 54.
steyen fa l n, başvurmuş olduğu bu ceb r suçuna teşebbüs etm şken yahut tehd t suçuna teşebbüs etm şken anılan bu suçları tamamlamaz ve f l n devam ett rmekten gönüllü olarak vazgeçerse gönüllü vazgeçme gereğ yağma benzer hırsızlık suçuna teşebbüsten cezalandırılmayacaktır. Ancak o ana kadar tamamlanmış bulunan hırsızlık suçundan cezalandırılab lecekt r.
Tab hırsızlığa konu malı da ade etm şse bu durumda kanun düzenlemen n olması hal nde etk n p şmanlıktan söz ed leb lecekt r.
Yağma suçunun tamamlanmasından sonra ama sona ermes nden önce başvurulan ceb r veya tehd d (baskın görüş çerçeves nde) yağma benzer hırsızlık olarak kabul ett ğ m zde gönüllü vazgeçme durumu anlamsızlaşmaktadır. Z ra yağma suçu tamamlandıktan ancak sona ermeden önce fa l mağdura karşı malı ade etmemek ç n ceb r uygulamaya karar ver r bu ceb r veya tehd t (hareket n bölüneb l rl ğ çerçeves nde) teşebbüs aşamasındayken gönüllü vazgeçerse, fa le yağma benzer hırsızlık suçundan ceza ver lmeyecekt r. Ancak o ana kadar tamamlanmış olan yağma suçundan ceza ver lecekt r. Oysa fa l gönüllü vazgeçmem ş olsaydı da baskın görüşe göre y ne yağma suçundan cezalandırılacaktır. K ş ye gönüllü vazgeçme kapısının açık bırakılmasının h çb r faydası yoksa, k ş n n suç yolundan kend n alıkoyması ç n de sebep yoktur. Anılan bu sebeple yağma sonrası başvurulan ceb r veya tehd d n yağma benzer hırsızlık suçuna vücut vermemes gerekt ğ n savunmaktayız.
2. İçt ma
Alman uygulama ve öğret s nde baskın görüş olmamakla b rl kte b rçok k ş tarafından savunulan alternat f görüşü savunduğumuz ç n, mağdurun fa l fark etmed ğ hallerde gerçekleşen ceb r kullanımı durumunda (tehd t fa l n fark ed lmes n gerekt receğ nden bu durum yalnızca cebr n kullanıldığı ve mağdurun fa l fark etmes ne mkân ver lmed ğ hallerde mümkündür) gerçek çt ma durumunun söz konusu olacağını savunmaktayız.72 Fa l, tamamlanmış ama sona ermem ş hırsızlık f l n n suçüstü hal nde ken gördüğü ama kend s n fark etmeyen üçüncü k ş y başına sert b r c s mle vurup etk s z hale get rm şse ve oradan etk s z hale get rd ğ k ş kend ne gelmeden ayrılmışsa, tamamlanmış hırsızlık suçundan ve daha sonra meydana gelen suçtan (yer ne göre ceb r veya net ces sebeb yle ağırlaşmış yaralamadan) sorumlu tutulmalı ve cezalandırılmalıdır.73
72 Aynı yönde MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 11.
73 Aynı yönde MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 11.
Alman hukukunda yağma benzer hırsızlık suçunun hırsızlık artı ceb r veya tehd t komb nasyonunun har c nde yağma artı ceb r veya tehd t komb nasyonuyla şleneb leceğ n n genel kabul gördüğünü bel rtm şt k. Fa l n yağma suçunu mu şled ğ yahut yağma artı yağma benzer hırsızlık suçunu mu şled ğ şüpheden ar olarak tesp t ed lem yorsa, Alman uygulamasında genel kabul gören seç ml k f l cezalandırması (Wahlfeststellung74) yoluna g d leceğ ve fa l n buna göre ağır cezayı gerekt ren suçtan cezalandırılacağı kabul ed lmekted r.75
Yağma benzer hırsızlık suçu anılan suçları barındıran bağımsız, b leş k b r suç olduğundan, fa l ayrıca hırsızlık ve ceb r veya tehd t suçlarından cezalandırılmaz.76 Ancak yukarıda da bel rtt ğ m z üzere, ön suçun/f l n (Vortat) mağduru le bu ön suçtan elde ed lm ş malın muhafazası ç n uygulana ceb r yahut tehd t suçunun mağduru farklı k ş lerden oluşuyorsa, farklı nev den f kr çt ma düzenlemes ne başvurup fa l n yalnızca ağır suçtan cezalandırılması gerekt ğ n kabul etmek gerek r.77
II. TÜRK HUKUKUNDA DURUM A. GENEL OLARAK
Bu kısa çalışmada Türk hukukunda hırsızlık ve yağma suçlarına kapsamlı b r şek lde yer vermek mümkün olmadığı g b çalışma le amaçlanan da bu değ ld r. Çalışmamızda Alman hukukunda yer ver len yağma benzer hırsızlık suçunun veya bu düzenlemeye büyük oranda paralell k arz eden 765.
s. TCK’n n 495. maddes n n 2. fıkrası g b b r düzenlemen n 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’muzda düzenlenmem ş78 olmasının doğurab leceğ sakıncalara
74 Konuya l şk n ayrıntılı b lg ç n bkz. Ercan Yaşar, “Alman Hukukunda Seç ml k F l/Suç Cezalandırması”, n Mahmut Koca (ed.), Prof. Dr. Mehmet Em n Artuk’a Armağan, Seçk n, 2020, s. 1265 vd.
75 MüKoStGB/Sander, § 252 Kn. 22.; Bosch, § 252 Kn. 13.
76 Bosch, § 252 Kn. 13.
77 Bu durum b rleş k suç anlayışı le örtüşmemekted r. Z ra b leş k suçlarda çt ma değerlend rmes ne ht yaç duyulmadan fa le yalnızca b leş k suçtan ceza ver lmekted r.
Ancak y ne de şu dd a ed leb l r. Bu hallerde g zl b r farklı nev den f kr çt ma yapılmış ve ağır olana hükmed lm şt r. Tab bu g zl suçların yarışması (Konkurenz) değerlend rmes kanun koyucu tarafından yapılmış ve b leş k suçun her halükârda daha ağır olacağı soyut b r şek lde kabul ed lm şt r. Bu sebeple somut olaylarda bu değerlend rme yapılmaz. B leşen suçların mağdurlarının farklı olması hal nde suç t p bu suçun oluştuğuna müsa t se farklı nev den f kr çt ma okuması yapıp sorunu bu şek lde çözümlemek mümkündür.
78 5237 s. Kanunun yağma benzer hırsızlık suçunun t p kl ğ n kapsayan b r yağma düzenlemes ne yer verd ğ görüşü ç n bkz. Vel Özer Özbek/ Koray Doğan/ Pınar Bacaksız,
