ÖĞRETMEN ADAYLARININ SINIF YÖNETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİK İNANÇLARININ BELİRLENMESİ *

(1)

The Journal of Academic Social Science Studies

International Journal of Social Science Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7129

Number: 58 , p. 87-100, Summer II 2017 Yayın Süreci / Publication Process

Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date - Yayınlanma Tarihi / The Published Date 14.06.2017 30.08.2017

ÖĞRETMEN ADAYLARININ SINIF YÖNETİMİNE İLİŞKİN ÖZ YETERLİK İNANÇLARININ BELİRLENMESİ

^*

TEACHER CANDIDATES’ SELF-EFFICACY BELIEFS REALTED TO CLASSROOM MANAGEMENT

Arş. Gör. Dr. Aslı Yüksel

Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi ABD Arş. Gör. Fatma Betül Şenol

Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi ABD Arş. Gör. Dr. Tuğçe Akyol

Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi ABD Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarını belirlemektir. Araştırma, genel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır.

Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan toplam 689 dördüncü sınıf öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklemede, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yön- temi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2014-2015 eğitim öğretim yılının bahar döneminde, Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, dördüncü sınıfında öğrenim görmekte olan, Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı’ndan 89, Sınıf Eğitimi Anabilim Da- lı’ndan 119, Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı’ndan 97, Türkçe Eğitimi Anabilim Da- lı’ndan 86 ve Bilgisayar ve Eğitim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nden 39 olmak üzere toplam 430 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, öğ- retmen adaylarının demografik özelliklerinin yer aldığı genel bilgi formu ve Çetin (2013) tarafından geliştirilen, 15 maddeden oluşan beşli likert tipi “Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimi Konusundaki Öz Yeterlik İnançlarını Belirleme Ölçeği (SYÖİÖ)” kullanılmıştır.

Araştırma sonucunda elde edilen veriler, SPSS paket programından yararlanılarak de- ğerlendirmeye tabi tutulmuştur. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, Mann-Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testinden yararlanılmıştır.

Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançla- rının yüksek olduğu; öz yeterlik inançları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir farklılığın

* Bu çalışma 14. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumunda sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

(2)

olmadığı; sonuç beklentisi alt boyutuna ilişkin öz yeterlik inançları ile bölümleri arasın- da anlamlı bir farklılığın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Öğretmen Adayları, Sınıf Yönetimi, Öz Yeterlik İnancı Abstract

The aim of this study is to determine the self-efficacy beliefs of teacher candidates about classroom management. This is a descriptive study designed as a general screening model. The study population consists of total 689 4th grade classroom teacher candidates’ attending Afyon Kocatepe University, Education Faculty during the 2014- 2015 academic year. One of the purposive sampling methods, criterion sampling, was applied in the study. The study sample included 430 teacher candidates in total, 89 of whom were from the Preschool Education Department, 119 of whom were from the Classroom Teaching Department, 97 of whom were from the Social Sciences Education Department, 86 of whom were from the Turkish Education Department and 39 of whom were from the Computer and Educational Technologies Department. As data collection instruments of the study, a general information form which covers demographic features and the Teacher Candidates’ Self-Efficacy Beliefs about Classroom Management Inven- tory, which is a 5-point Likert scale consisting of 15 items developed by Çetin (2013) were used in the study. The data was analyzed using SPSS and specific analysis methods were applied to the data such as frequency, percentage, arithmetic mean, standard devi- ation, Mann-Whitney U Test and Kruskal Wallis H Test. According to the study results, teacher candidates had a high level of self-efficacy beliefs related to classroom management; there was no statistically meaningful difference between self-efficacy beliefs and gender; and there was a significant difference between self-efficacy beliefs and department within the outcome expectation.

Keywords: Teacher Candidate, Classroom Management, Self-Efficacy Belief

GİRİŞ

Eğitsel amaçların etkili bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için öğrenme öğretme sürecinde bir düzene gereksinim duyulmak- tadır. Sınıfta öğrenmeye uygun bir düzenin sağlanıp sürdürülmesinden sorumlu olan kişi, eğitim öğretim sürecinin ayrılmaz bir parçası olan öğretmendir. Öğretmenin sınıfta düzeni kurarak olumlu bir öğrenme atmosferi oluş- turması ve istenmeyen davranışları en aza indirmesi eğitimin amaçlarının gerçekleştiril- mesi için bir gerekliliktir. Bu da iyi bir sınıf yönetimi ile mümkün olmaktadır. Etkili bir sınıf yönetiminden yoksun öğrenme sürecin- de başarıdan söz etmek mümkün değildir.

Sınıf yönetimi, eğitim yönetimi sıra dizininin ilk ve temel basamağıdır. Eğitim yönetiminin kalitesi, büyük ölçüde sınıf yöne- timinin kalitesine bağlıdır (Başar, 2009). Sınıf yönetimi amaçlı bir faaliyettir. Öğretimi ko- laylaştırmanın yanı sıra, öğretim zamanını arttırma, sıcak ve destekleyici bir sınıf atmos-

feri yaratma ve koruma, öğrencilerin zarar verici davranışlarını önleme, istendik davra- nışların artması için uygun ortamı sağlama gibi amaçları gerçekleştirmeye yöneliktir (Sa- dık, 2000). Öğretmen ve öğrencilerin çalışma- sına engel olan faktörlerin en aza indirilmesi, öğretim zamanının etkili kullanılması ve sınıf içinde yapılan her türlü çalışmaya öğrencile- rin katılımının sağlanması etkili bir sınıf yöne- timinin temel amacıdır (Sayın, 2001). Kısacası sınıf yönetiminin ana amacı, sınıf içinde öğ- renmenin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilme- sidir (Bakioğlu, 2009).

Sınıftaki bütün öğrencilerin öğretime katılması, sınıfta bulunan bütün kaynakları en etkili ve verimli bir biçimde kullanabilme, önemli bir yönetim bilgi ve becerisi gerektirir (Okutan, 2006). Öğretmenin, sınıfında en üst düzeyde öğretim faaliyetlerinde bulunabilme- si ve öğrencilerin derse katılma oranlarının yükselmesi için sınıf yönetimi ve istenmeyen öğrenci davranışlarını ortadan kaldırma ko-

(3)

Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimine İlişkin Öz Yeterlik İnançlarının Belirlenmesi 89

nularında yeterli bilgiye sahip olması ve bu bilgiyi kullanabilme yeteneğinin olması gerekmektedir (Erol, 2006).

Etkili, verimli ve başarılı bir öğrenme- öğretme sürecinin elde edilmesinde öğret- menlerin sahip oldukları sınıf yönetimi bece- rileri son derece önemlidir. Sınıfın iyi yöne- tilmesi öğretmenin yeterli düzeyde bilgi ve beceriyle donatılmış olmasına bağlıdır. Olum- lu bir sınıf atmosferinin oluşturulmasında rol oynayan en önemli faktör şüphesiz ki öğret- menin sahip olduğu insani ve mesleki özellik- leridir. Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği nitelikleri taşımayan bir öğretmenin etkili sınıf yönetimi davranışları göstermesi bekle- nemez (Turan, 2008).

Sınıf yönetiminin temelinde, öğret- menin becerisi yatar. Daha iyi bir eğitim için öğretmenlerin eğiticilik özelliği kadar yöneti- cilik özelliklerinin de geliştirilmesi önem ka- zanmaktadır (Demirtaş, 2009). Etkili bir öğre- tici olmanın yanı sıra öğretmen, aynı zaman- da sınıfta etkili bir yönetici de olmak zorun- dadır. Öğretmenin sınıf yönetimi konusunda yetersiz kalması öğrenmenin gerçekleşmesini olumsuz yönde etkilediği gibi, öfkeye, patla- maya, umutsuzluğa, yıkıma, iş stresine, iş doyumsuzluğuna ve işten uzaklaşmaya da neden olmaktadır (Sarıtaş, 2001). Etkili bir sınıf yönetimi becerilerine sahip olmayan öğretmen, işini gereği gibi yapamadığı için işinden de doyum sağlayamamaktadır. Bu öğretmenler için öğretim, bir yük hatta bir kâbusa dönüşmektedir (Çağlar, 2009). Öğret- menin mesleğini sevmesi, mesleğine karşı olumlu tutum ve davranışlar geliştirmesi, yaptığı işten doyum elde etmesi; sınıfını yö- netmedeki başarısına bağlıdır.

Eğitim ortamlarının en önemli öğele- rinden biri olan öğretmenlerin görev ve so- rumluluklarını en iyi şekilde yerine getirebil- meleri için iyi düzeyde hizmet öncesi eğitim almaları gerekmektedir. Ayrıca öğretmenlerin öğrendiklerini uygulayabileceklerine dair yüksek düzeyde inançlarının olması da ol-

dukça önem taşımaktadır. Bandura (1986) öğretmenlerin görev ve sorumluluklarını ger- çekleştirebileceğine dair inançları ile meslek- leri arasında doğrudan ilişki olduğunu belirtmektedir. Bu inanç da öz yeterlik inancı olarak adlandırılmaktadır.

Bandura (1977) tarafından ortaya atı- lan öz yeterlik inancı kavramı, sosyal öğren- me kuramında merkezi bir öneme sahiptir. Öz yeterlik inancı “bireylerin belirli bir perfor- mansı gösterebilmeleri için yapmaları gereken eylemleri plânlayıp, düzenleyip, bunları başa- rılı bir biçimde gerçekleştirebileceklerine dair inançları” olarak tanımlanmaktadır (Bandura, 1977). İnsan davranışlarının, yaşantılarının önemli bir kısmını oluşturan öz yeterlik inan- cı; insanların kişisel mutluluğunu, hayatta başarılı ve huzurlu olmasını, olumlu hedeflere yönelmesini, zor durumlarda, stresle başa çıkarken gösterdikleri çabayı etkilemektedir.

Bu nedenle öz yeterlik inancının geliştirilerek yüksek düzeyde tutulabilmesi önem taşımak- tadır (Bandura, 1995; Çapri & Çelikkaleli, 2008).

Bireylerin gerçekleştirdikleri davra- nışların özünde, bireyin sahip olduğu öz yeterlik inançlarını ifade eden amaçlı davranış- lar ortaya çıkmaktadır. Bu amaçlı davranışlar sonuç beklentisi ve öz yeterlik inancı olarak iki boyutta ortaya çıkmaktadırlar (Bandura, 1995). Öz yeterlik inancının geliştirilmesinde, kişinin kendisinin yaşadığı başarı ve başarı- sızlıkları içeren doğrudan deneyimler (ac- complished performances); kişinin başkasının yaşadığı başarı veya başarısızlıklarından etki- lenmesini açıklayan dolaylı deneyimler (vica- rious experience); sosyal çevresiyle etkileşim içinde olmasından kaynaklanan sözel ikna (verbal persuasion) ve stres, heyecan, sevinç gibi yoğun duygu durumunu içeren psikolo- jik durum (physiological state) olarak adlan- dırılan dört bilgi kaynağı etkili olmaktadır (Bandura, 1986; Cassidy & Eachus, 2002).

Eğitim ortamı incelendiğinde öz yeterlik ile ilişkili en önemli kavram olarak öğ-

(4)

retmen öz yeterlik inancı dikkat çekmektedir.

Öğretmen öz yeterlik inancı; “bir öğretmenin öğrencilerinin arzu edilen öğrenme sonuçları- nı oluşturma kapasitesine veya yeteneğine ilişkin inancı” (Tschannen-Moran & Woolfolk Hoy, 2001); “öğretmenlerin, öğrencilerine etkili bir eğitim-öğretim verme konusundaki kendilerine güven duymalarına ilişkin inanç- ları” (Guskey & Passaro, 1994); “öğrencileri- nin performanslarını etkileme kapasitelerine olan inançları” (Ashton, 1984) gibi çeşitli şe- killerde tanımlanmaktadır.

Öğretmenlerin öz yeterlik inançları- nın yüksek veya düşük olmasına göre öğret- menlerin öğretimsel yenilikleri uygulama, öğretime daha fazla zaman ayırma (Czerniak

& Lumpe, 1996; Guskey, 1988), sınıf yönetimi becerilerini kullanabilme (Enochs, Scharmann

& Riggs, 1995; Woolfolk & Hoy, 1990; Wool- folk, Rosoff & Hoy, 1990), istenmeyen öğrenci davranışlarını kontrol edebilme (Guskey &

Passaro, 1994), mesleki bağlılık (Colodarci, 1992; Caprara, Barbaranelli, Steca & Malone, 2006) gibi durumlarda öz yeterlik inancı fark- lılık göstermektedir ve tüm bunların öğrenci- lerin akademik başarısını (Midgley, Feldlaufer

& Eccles, 1989; Woolfolk vd. 1990), sosyal ve akademik motivasyonunu, öz yeterlik inancı- nı etkilediği (Graham, Harris, Fink & McArt- hut, 2001; Tschannen-Moran & Woolfolk Hoy, 2001) yapılan araştırmalarda görülmektedir.

Milner (2002) öğretmen adayları ile yaptığı çalışmada sınıf yönetimi ve öğretim yöntemlerini kullanmaları konusunda yüksek öz yeterliğe sahip olduklarını ve mesleğe baş- ladıklarında daha istekli olduklarını vurgu- lamaktadır. Goddard ve Goddard (2001) öğ- retmenlerin öz yeterlik inançları arttıkça sınıf yönetiminde çocuklara yönelik insancıl yakla- şımda bulunduklarını belirtmektedir. Diğer taraftan öğretmenlerin öz yeterlik inançları düştükçe öğretmenlerin sınıf yönetiminde geleneksel yaklaşımla otoriter sınıf yönetimi stratejileri kullandıkları belirtilmektedir (Gib- son & Dembo, 1984; Collins, James, Minor, Onwuegbuzie, Witcher & Witcher, 2002).

Yurt dışında ve yurt içinde yapılan

çalışmalar incelendiğinde, genellikle genel öğretmenlik mesleğine ilişkin ve farklı alan- lardaki öz yeterlik inançlarını belirlemeye yönelik bazı çalışmaların yapıldığı görülmek- tedir. Ancak sadece öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarını inceleyen çalışmalara çok az rastlanmaktadır.

Eğitim öğretim sürecinde olumlu, etkili ve başarılı bir eğitim ortamı hazırlamanın en önemli basamaklarından birisi sınıf yönetimi- dir. Öğretmenlerin sahip oldukları sınıf yöne- timine yönelik öz yeterlik inançları eğitimin etkililiği açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle de öğretmenlerin hizmet öncesinde sınıf yönetimine yönelik yüksek düzeyde öz yeterlik inancına sahip olmaları gerekmektedir (Bandura, 1995; Ekici, 2008). Bu noktadan hareketle bu araştırma, öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır:

1. Öğretmen adaylarının sınıf yöneti- mine ilişkin öz yeterlik inançları ne düzeyde- dir?

2. Öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançları cinsiyetlerine göre farklılaşmakta mıdır?

3. Öğretmen adaylarının sınıf yöneti- mine ilişkin öz yeterlik inançları bölümlerine göre farklılaşmakta mıdır?

YÖNTEM

Bu araştırma öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançları- nın cinsiyete ve bölüme göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koyduğundan betimsel nitelikte olup, tarama modeli tipindedir (Bü- yüköztürk, Kılıç-Çakmak, Akgün, Karadeniz

& Demirel, 2011).

Evren ve Örneklem

Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eği- tim öğretim yılında Afyon Kocatepe Üniversi- tesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan toplam 689 dördüncü sınıf öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklemede, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme

(5)

yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme, çalışmanın amacına bağlı olarak bilgi açısın- dan zengin durumların seçilerek derinlemesi- ne araştırma yapılmasına olanak tanır. Araş- tırmacı, seçilen durumlar bağlamında doğa ve toplum olaylarını ya da olgularını anlamaya ve bunlar arasındaki ilişkileri keşfetmeye ve açıklamaya çalışır (Büyüköztürk vd. 2011).

Ölçüt örnekleme yöntemindeki temel anlayış önceden belirlenmiş bir dizi ölçütü karşılayan bütün durumların çalışılmasıdır (Yıldırım &

Şimşek, 2006). Araştırmada, 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Afyon Kocate- pe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ndeki dör- düncü sınıf öğretmen adaylarının, Sınıf Yöne- timi dersini almış olmaları ve Öğretmenlik Uygulaması II dersi kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız anaokullarında, ilkokullarda ve ortaokullarda staj yapıyor olmaları temel ölçüt olarak kabul edilmiştir.

Bu ölçütü sağlayan 432 dördüncü sınıf öğret- men adayı örnekleme dahil edilmiştir. Uygu- lanan ölçekten yanlış ya da eksik doldurulan 2 form değerlendirme dışı bırakılmıştır. 430 forma verilen cevaplar değerlendirmeye alınmıştır. Buna göre araştırmanın örneklemi- ni, Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı’ndan 89, Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı’ndan 119, Sos- yal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı’ndan 97, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı’ndan 86 ve Bilgisayar ve Eğitim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nden 39 olmak üzere toplam 430 öğretmen adayı oluşturmuştur.

Veri Toplama Aracı

Araştırmada veri toplama aracı olarak, öğretmen adaylarının demografik özellik- lerinin yer aldığı Kişisel Bilgi Formu, araştır- ma probleminin çözümü için gerekli bilgileri toplamada ise “Sınıf Yönetimi Öz Yeterlik İnançları Ölçeği” kullanılmıştır.

Kişisel Bilgi Formu: Araştırmacılar ta- rafından geliştirilen formda; öğretmen aday- larının cinsiyeti ve öğrenim gördükleri bö- lümlere ilişkin sorular yer almaktadır.

Sınıf Yönetimi Öz Yeterlik İnançları

Ölçeği: Çetin (2013) tarafından öğretmen adaylarının sınıf yönetimi konusundaki öz yeterlik inançlarını belirlemeye yönelik geliş- tirilmiş bir ölçme aracıdır. Bu ölçek iki alt boyuttan (sınıf yönetimi yeterlik inancı, sonuç beklentisi) ve toplam 15 maddeden oluşmak- tadır. Ölçek, beşli likert tipi dereceleme ölçeği şeklinde hazırlanmıştır. Beşli likert tipi dereceleme ölçeğinin değerlendirme aralıkları şu şekilde bulunmuştur: (1.00-1.79 arası) “çok düşük”, (1.80-2.59 arası) “düşük”, (2.60-3.39 arası) “orta”, (3.40-4.19 arası) “yüksek”, (4.20- 5.00 arası) “çok yüksek”tir. Çetin (2013) tara- fından geliştirlen ölçeğin güvenirlik katsayısı .81 olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada ise ölçeğin güvenirlik katsayısı .74 olarak bulun- muştur.

Verilerin Analizi

Araştırma sonucunda elde edilen veriler, SPSS paket programından yararlanılarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Verilerin analizinde öğretmen adaylarına ilişkin demografik özelliklerin değerlendirilmesinde frekans ve yüzde gibi betimsel istatistikler kullanılmıştır. Sınıf Yönetimi Öz Yeterlik İnançları Ölçeği’nden elde edilen verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Kolmogorov Smirnov ve Sha- piro-Wilk Testlerinden yararlanılmıştır. Kol- mogorov Smirnov ve Shapiro-Wilk Testleri sonucunda elde edilen sonucun anlamlı çık- ması, (p>0.05) kullanılan ölçeklerden alınan puanların normal dağıldığını; anlamlı çık- maması ise (p<0.05) kullanılan ölçeklerden alınan puanların normal dağılmadığını gös- termektedir. Dağılımın normalliği konusunda başvurulan bir başka yöntem grafik ile ince- lemedir. Bunun için, normal dağılım eğrisinin de çizdirildiği histogram, aşırı puanların da gözlemlendiği kutu-çizgi grafiği, Q-Q grafiği sıklıkla kullanılır (Büyüköztürk, 2005). Bu doğrultuda yapılan Kolmogorov Smirnov ve Shapiro-Wilk Testleri sonucunda verilerin normal dağılım göstermediği tespit edilmiştir.

Sonrasında uygulanan histogram, kutu-çizgi

(6)

grafiği, Q-Q grafiği sonucunda da yine aynı şekilde verilerin normal dağılım göstermediği görülmüştür. Verilerin normal dağılmaması nedeniyle gruplar arası farklılık incelenirken ikili gruplarda Mann Whitney U Testi, ikiden fazla gruplarda ise Kruskal Wallis H Testi uygulanmıştır. Kruskal Wallis H Testi’nde istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların gö- rülmesi durumunda Post-Hoc Çoklu Karşılaş- tırma Testi kullanılarak hangi gruplar arasın- da farklılık olduğu belirlenmiştir. Gruplar arası farklılık incelenirken; anlamlılık düzeyi

olarak .05 kullanılmış olup p<.05 olması durumunda gruplar arası anlamlı farklılığın olduğu, p>.05 olması durumunda ise gruplar arası anlamlı farklılığın olmadığı belirtilmiştir (Büyüköztürk vd. 2011).

BULGULAR

Öğretmen adaylarının demografik özelliklerine ilişkin bulgulara Tablo 1’de yer verilmiştir.

Tablo 1. Öğretmen Adaylarının Demografik Özelliklerine İlişkin Bulgular

Kişisel Bilgiler f %

Cinsiyet

Kadın 303 70,46

Erkek 127 29,54

Bölüm

Sınıf Eğitimi 119 27,67

Sosyal Bilgiler Eğitimi 97 22,56

Okul Öncesi Eğitimi 89 20,70

Bilgisayar ve Öğretim Tek. Eğiti-

mi 39 9,07

Türkçe Eğitimi 86 20,00

Araştırmaya katılan öğretmen adayla- rının demografik özellikleri incelendiğinde;

%70,46’sının kadın, %29,54’ünün erkek oldu- ğu; %27,67’sinin Sınıf Eğitimi ABD,

%22,56’sının Sosyal Bilgiler Eğitimi ABD,

%20,70’nin Okul Öncesi Eğitimi ABD,

%9,07’sinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojile- ri Eğitimi Bölümü, %20’sinin Türkçe Eğitimi ABD öğrenim gördükleri belirlenmiştir.

Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi- ne ilişkin öz yeterlik inançları ile ilgili bulgulara Tablo 2’de yer verilmiştir.

(7)

Tablo 2. Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimine İlişkin Öz Yeterlik İnançları İle İlgili Bulgular

X ss Düzey

Sınıf Yönetimi Yeterlik

İnancı 3,93 0,60 Yüksek

Sonuç Beklentisi 3,95 0,51 Yüksek

Toplam 3,81 0,43 Yüksek

Tablo 2’deki bulgular dikkate alındı- ğında; öğretmen adaylarının, “Sınıf Yönetimi Yeterlik İnancı” alt boyutuna ilişkin ölçek puanlarının genel aritmetik ortalamasının X=3,93; “Sonuç Beklentisi” alt boyutuna iliş- kin ölçek puanlarının genel aritmetik ortala- masının ise X=3,95 olduğu görülmektedir.

Dolayısıyla öğretmen adaylarının sı- nıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarının ve sonuç beklentisi düzeylerinin yüksek ol- duğu söylenebilir.

Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi- ne ilişkin öz yeterlik inançlarının cinsiyetlerine göre karşılaştırılması ile ilgili bulgulara Tablo 3’te yer verilmiştir.

Tablo 3. Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimine İlişkin Öz Yeterlik İnançları Mann Whitney U Testi Sonuçları

Cinsiyet N X ss Mann Whitney U p

Sınıf Yönetimi Yeterlik İnancı

Kadın 303 3,91 0,58

17.033,000 0,253

Erkek 121 3,97 0,64

Sonuç Beklentisi Kadın 303 3,96 0,50

17.503,500 0,466

Erkek 121 3,93 0,55

Toplam Kadın 303 3,81 0,43

17.603,000 0,760

Erkek 121 3,83 0,45

Tablo 3’teki bulgular incelendiğinde, öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmekte- dir. Ancak “Sınıf Yönetimi Yeterlik İnancı” alt boyutunda erkek öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları, kadın öğretmen adaylarına göre nispeten daha yüksek bulunmuştur.

“Sonuç Beklentisi” alt boyutunda ise kadın öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları, erkek öğretmen adaylarına göre nispeten daha yüksek bulunmuştur (p>0.05).

Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi- ne ilişkin öz yeterlik inançlarının bölümlerine göre karşılaştırılması ile ilgili bulgulara Tablo 4’te yer verilmiştir.

(8)

Tablo 4. Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimine İlişkin Öz Yeterlik İnançları Kruskal Wallis H Testi Sonuçları

N X ss

Kruskal Wallis H testi

p Anlamlı Fark

Sınıf Yöne- timi Yeterlik İnancı

A.Sınıf Eğitimi 119 4,02 0,50

8,870 0,064 Yok B.Sosyal Bilgiler Eğitimi 97 3,80 0,66

C.Okul Öncesi Eğitimi 89 3,87 0,57 D.Bilgisayar ve Öğretim

Teknolojileri Eğitimi 39 4,05 0,55

E.Türkçe Eğitimi 86 3,94 0,66

Sonuç Bek- lentisi

A.Sınıf Eğitimi 119 4,17 0,44

36,351 0,000*

* A-B

* A-C

* A-D

* A-E B.Sosyal Bilgiler Eğitimi 97 3,82 0,54

C.Okul Öncesi Eğitimi 89 3,89 0,48 D.Bilgisayar ve Öğretim

Teknolojileri Eğitimi 39 3,75 0,44

E.Türkçe Eğitimi 86 3,94 0,54

*p<0.05

Tablo 4’teki bulgular dikkate alındı- ğında, “Sınıf Yönetimi Yeterlik İnancı” alt boyutunda öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ile bölümleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmektedir (p>0.05).

Ancak Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançları daha yüksek bulunmuştur. “Sonuç Beklentisi” alt boyutunda ise öğretmen aday- larının öz yeterlik inançları ile bölümleri ara- sında anlamlı bir farklılığın olduğu görülmek- tedir (p<0.05). Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören öğretmen adaylarının sonuç beklentisi düzeyleri daha yüksek bulunmuş- tur.

SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER

Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi- ne ilişkin öz yeterlik inançlarını belirlemek amacıyla yapılan çalışmanın sonucunda öğ- retmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarının yüksek olduğu tespit edilmiştir (_X=3,81). Babaoğlan ve Korkut

(2010); Atıcı (2001) ve Pajares’in (1992) yapmış olduğu çalışmanın sonuçları, araştırmadan elde edilen bulguları destekler niteliktedir.

Wolfoolk vd. (1990) öğretmenlerin sınıf yöne- timine dair öz yeterlik inançlarının yüksek olduğu sonucuna ulaşmış ve sınıf yönetimine ve öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançları yüksek olan öğretmenlerin meslek hayatlarında daha başarılı olduklarını, öğren- cileri derse daha iyi motive edebildiklerini belirtmişlerdir. Daugherty (2005) öğretmen adaylarının sınıf yönetimine dair öz yeterlik inançlarının sınıfta gösterecekleri davranışla- rın göstergesi olacağını belirtmektedir ve yap- tığı çalışmada yüksek öz yeterlik inancına sahip olan öğretmenlerin sınıf içerisinde daha olumlu davranışlara sahip olduğu sonucuna ulaşmıştır. Sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik inancı yükseldikçe öğrenci kontrolünde daha insancıl yaklaşımlar gösterilir, yenilikle- re olumlu yaklaşılır (Goddard & Goddard, 2001; Woolfolk vd. 1990). Öğrencilerin görüş- leri dikkate alınır, çalışmalarına değer verilir (Aktağ, 2003), sert yönetim stratejileri kulla- nılmaz (Collins vd. 2002). Öğretmenlerin sınıf

(9)

içindeki yaklaşımları öğrencilerin derslere olan ilgi ve motivasyonlarını etkileyebilmek- tedir (Tschannen-Moran, Woolfolk Hoy &

Hoy, 1998). Bu nedenle öğretmenlerin öz yeterlik inançlarını yükseltmeye ilişkin çeşitli eğitimler verilmelidir. Bandura (1994) doğru- dan ve dolaylı yaşantılarla birlikte deneyim ve bilgi arttıkça öğretmenlerin öz yeterlik inançlarının daha da yükselebileceğini belirtmektedir. Fives (2003) de öz yeterlik inancının alınan eğitimlerle ve olumlu deneyimlerle artacağını belirtmektedir. Ekici (2008) öğret- menlerin sınıf yönetimi dersini almadan önce ve aldıktan sonraki sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik inançlarını değerlendirmiş ve dersi aldıktan sonra öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının arttığı sonucuna ulaşmıştır.

Öğretmen adaylarının sınıf yönetimi- ne ilişkin öz yeterlik inançları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır (p>0.05). Ancak “Sınıf Yönetimi Yeterlik İnancı” alt boyutunda erkek öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları (_X=3,97), kadın öğretmen adaylarına göre (_X=3,91) nispeten daha yüksek bulunmuştur.

“Sonuç Beklentisi” alt boyutunda ise kadın öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları (_X=3,96), erkek öğretmen adaylarına göre (_X=3,93) nispeten daha yüksek bulunmuştur.

Günümüzde kadın ve erkekler arasındaki mesleki farklıklar zamanla ortadan kalktığı için cinsiyet değişkenine göre öğretmenlik mesleğinin temel yapılarından biri olan sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarında anlamlı farklılık bulunmamış olabilir. Henson (2001), Kahyaoğlu ve Yangın (2007), Gençtürk ve Memiş (2010), Telef (2011), Saracalıoğlu, Yenice ve Özden (2013), Yüksel (2014), Şenol ve Ergün (2014) öğretmen adaylarının mesleki öz yeterlik inançlarını inceledikleri çalışmada sınıf yönetimi alt boyutunda cinsiyete göre anlamlı farklılığın olmadığını belirtmişlerdir.

Üstüner, Demirtaş, Cömert ve Özer (2009) orta öğretim öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarını belirlemek için yaptıkları çalışma-

nın sınıf yönetimi alt boyutunda cinsiyete göre anlamlı farklılık olmadığını, kadın öğ- retmenlerin sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik inançlarının daha yüksek olduğunu be- lirtmişlerdir. Ekici (2008) öğretmen adayları- nın cinsiyetlerine göre sınıf yönetimine yöne- lik öz yeterlik inançları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı, kadın öğretmen adayla- rının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inanç- larının daha yüksek olduğu sonucuna ulaş- mıştır. Ancak Demirtaş, Cömert ve Özer (2011) ve Karadağ, Baloğlu ve Çalışkan (2009)’ın yaptığı çalışmada öğretmen adayla- rının öz yeterlik inançları cinsiyet değişkenine göre; ölçeğin sınıf yönetimi alt boyutlarında erkek öğretmen adaylarının lehine anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna ulaşmışlardır.

“Sınıf Yönetimi Yeterlik İnancı” alt boyutunda öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ile bölümleri arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmektedir (p>.05).

Ancak Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançları daha yüksek bulunmuştur (_X=4,05).

“Sonuç Beklentisi” alt boyutunda ise öğret- men adaylarının öz yeterlik inançları ile bö- lümleri arasında anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir (p<.05). Sınıf Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören öğretmen adaylarının sonuç beklentisi düzeyleri daha yüksek bu- lunmuştur (_X=4,17). Gençtürk ve Memiş (2010) sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik inançlarının branş öğret- menlerinden yüksek olduğu sonucuna ulaş- mıştır. Bu araştırmanın yanı sıra sınıf öğret- menlerinin lehine olan sınıf yönetimine yöne- lik öz yeterlik inancı puanları Ültanır (2002), Tschannen Moran & Woolfolk Hoy (2002) ve Çimen (2007) çalışmalarıyla da desteklenmek- tedir. Sınıf Eğitimi ABD’da öğrenim gören öğretmen adaylarının sınıf yönetimi konusunda kendilerini daha yeterli hissetmelerinin başlıca nedeni öğrencilerle hem ders sayısı hem de öğretim yılı bakımından daha fazla

(10)

beraber olmaları, aynı öğrenci grubuyla çalış- tıkları için öğrencileri derse nasıl motive ede- ceklerini, yönlendireceklerini bilmeleri ve her konuda sınıfa daha fazla hakim olabilme imkânına sahip olmalarından kaynaklanmak- tadır şeklinde açıklanabilir (Ültanır, 2002).

Üstüner vd. (2009) orta öğretim öğretmenleri- nin öz yeterlik inançlarını belirlemek için yap- tıkları çalışmanın sınıf yönetimi alt boyutunda fen ve sosyal branşlar arasında anlamlı farklılık olmadığını belirtmişlerdir. Demirtaş vd.’nin (2011) yaptığı çalışmada öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları bölüm değiş- kenine göre; ölçeğin sınıf yönetimi alt boyut- larında öz yeterlik inanç puan ortalamaları incelendiğinde ise, Müzik, Resim-İş ve Sosyal Bilgiler programlarında öğrenim gören öğ- retmen adaylarının en yüksek ortalamalara, İngilizce, Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğretmen adayla- rının ise en düşük ortalamalara sahip olduğu görülmektedir. Kahyaoğlu ve Yangın (2007) öğretmen adaylarının mesleki öz yeterlik inançlarını belirlemek amacıyla yaptıkları çalışmada, fen bilgisi öğretmenliği bölümün- deki aday öğretmenlerin, sınıf öğretmenliği ve matematik öğretmenliği bölümündeki aday öğretmenlere göre kendilerini daha yeterli gördükleri sonuca ulaşmışlardır. Sonuç beklentisi alt boyutunda ise Eker’in (2014) yapmış olduğu çalışmanın sonuçları bu araştırmadan elde edilen bulguları destekler niteliktedir.

Bu araştırma sonuçlarından yola çıka- rak aşağıdaki önerilerde bulunulabilir:

 Öğretmen adaylarının sınıf yöne- timine ilişkin öz yeterlik inançları belirli za- manlarda (örneğin: sınıf yönetimi dersinin başında ve sonunda, öğretmenlik uygulaması dersinin başında ve sonunda) değerlendirile- rek, öğretmen adaylarına bilgi verilebilir.

Derslerin başında ve sonunda yapılan değer- lendirmeler göz önüne alınarak öğretmen adaylarının sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarının değerlendirilmesi yönünde uygulamalar yapılabilir.

 Eğitim fakültelerinde okutulmakta olan sınıf yönetimi dersinin ders saati arttırı-

lıp uygulama saati eklenebilir. Bu doğrultuda öğretmen adayları uygulama saatinde tıpkı Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerinde olduğu gibi okullara gönderilebi- lir ve öğretmen adaylarının sınıf yönetimi ile ilgili örnek uygulamalar yapmaları istenebilir.

 Eğitim fakültelerinde verilen ders- lerde öğretmen adaylarının özyeterlik düzey- lerini geliştirmelerine yardım edecek farklı öğretim stratejilerine yer verilmelidir.

 Öğretmen adaylarının sınıf yöne- timi özyeterlik inanç düzeylerine etki eden farklı faktörler incelenebilir.

 Öğretmen adayları ile çalışmakta olan farklı branşlardaki öğretmenlerin sınıf yönetimine ilişkin öz yeterlik inançlarını kar- şılaştıran araştırmalar gerçekleştirilebilir.

 Farklı bir çalışmada nicel ve nitel veri toplama teknikleri birlikte kullanılarak elde edilen veriler zenginleştirilebilir.

 Bu çalışma beş farklı branştaki öğ- retmen adayı ile yapılmıştır. Diğer branşlar- daki öğretmen adayları da çalışma grubuna dahil edilerek elde edilen sonuçların karşılaş- tırılması sağlanabilir.

KAYNAKÇA

Ashton, P.T. (1984). Teacher Efficacy: A Moti- vational Paradigm For Effective Teac- her Education, Journal of Teacher Edu- cation, 35/5, 28-32.

Aktağ, I. (2003). Teacher Efficacy of Pre-service Teachers in Abant İzzet Baysal Univer- sity in Turkey, Unpublished Phd The- sis, Nebraska: The Faculty of The Graduate Collage at the University of Nebraska.

Atıcı, M. (2001). Yüksek ve Düşük Yetkinlik Düzeyine Sahip Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Stratejileri, Çukurova Üniver- sitesi, Eğitim Yönetimi Dergisi, Güz, 483-497.

(11)

Babaoğlan, E. & Korkut, K. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları ile Sınıf Yönetimi Beceri Algıları Arasındaki İlişki, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11/1, 1-19.

Bakioğlu, A. (2009). Çağdaş Sınıf Yönetimi, Ankara: Nobel Yayıncılık.

Bandura, A. (1977). Social Learning Theory, NJ:

Englewood Clifts, Prentice Hall.

Bandura. A. (1986). Social Foundations of Tho- ught and Action: A Social Cognitive The- ory, New Jersey: Prentice Hall.

Bandura, A. (1994). Self-Efficacy,(Editor: V. S.

Ramachaudran) in, Self-Efficacy In Encyclopedia of Human Behavior(ss. 71- 81), New York: Academic Press.

Bandura, A. (1995). Self-Efficacy In Changing Societies, New York: Cambridge Uni- versity Pres.

Başar, H. (2009). Sınıf Yönetimi (15. Baskı), An- kara: Anı Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (5. Baskı), Ankara: Pe- gemA Yayıncılık.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.

E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011).

Bilimsel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı), Ankara: PegemA Yayıncılık.

Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. &

Malone, P. S. (2006). Teachers' self- efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level, Journal of School Psychology, 44, 473–490.

Cassidy, S. & Eachus, E. (2002). Developıng The Computer User Self-Efficacy (Cu- se) Scale: Investigating The Relations- hip Between Computer Self-Efficacy, Gender And Experience With Com- puters, Journal of Educational Compu- ting Research, 26/2, 133-153.

Collins, K. M. T., James T. L. , Minor L. C., Onwuegbuzie A. J. , Witcher L. A. &

Witcher A. E. (2002). Relationship

Between Teacher Efficacy and Beliefs About Education Among Preservice Teachers. Paper Presented at the An- nual meeting of the Mid-South Educa- tional Research Association. Chatta- nooga, TN.

Colodarci, T. (1992). Teachers’ sense of effi- cacy and commitment to teaching, Jo- urnal of Experimental Education, 60, 323-337.

Czerniak, C. M. & Lumpe, A. T. (1996). Relati- onship between teacher beliefs and science education reform, Journal of Science Teacher Education, 7, 247–266.

Çağlar, Ç. (2009). Sınıf Yönetimini Etkileyen Etmenler,(Editör: M. Çelikten) içinde, Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Sınıf Yö- netimi (2. Baskı) (ss. 57-74), Ankara:

Anı Yayıncılık.

Çapri, B. & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tu- tum Ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9/15, 33–53.

Çetin, Ş. (2013). Öğretmen Adaylarının Sınıf Yönetimi Konusundaki Öz Yeterlik İnançlarını Belirleme Ölçeği (SYÖİÖ) Geliştirme Çalışması, Turkish Studies - International Periodical For The Langua- ges, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/12, 299-310.

Çimen, S. (2007). İlköğretim Öğretmenlerinin Tükenmişlik Yaşantıları ve Yeterlik Algı- ları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Daugherty, S. G. (2005). Teacher Efficacy and Its Relation to Teachers’ Behaviors in the Classroom, Unpublished Phd Thesis, USA: University of Houston.

Demirtaş, H. (2009). Sınıf Yönetiminin Temel- leri,(Editör: H. Kıran) içinde, Etkili Sı- nıf Yönetimi (5. Baskı) (ss.1-34), Anka- ra: Anı Yayıncılık.

(12)

Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011).

Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları, Eğitim ve Bilim, 36/159, 96-111.

Eker, C. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Öz- Yeterlilik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7/1, 162-178.

Ekici, G. (2008). Sınıf Yönetimi Dersinin Öğ- retmen Adaylarının Öğretmen Öz- Yeterlik Algı Düzeyine Etkisi, Hacette- pe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98-110.

Enochs, L. G., Scharmann, L. C. & Riggs, I. M.

(1995). The relationship of pupil control to preservice elementary science teacher self-efficacy and outcome expectancy, Science Education, 79, 63–

75.

Erol, Z. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yöne- timi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Fives, H. (2003). What Is Teacher Efficacy and How Does It Relate to Teachers’

Knowledge? A Theoretical Review.

Paper Presented at the American Educational Research Association Annual Conference, April 2003- Chicago,

http://www6.tltc.ttu.edu/hfives/Fives_

AERA_2003. pdf, (Erişim Tari- hi:01.11.2011).

Gençtürk, A. & Memiş, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demogra- fik Faktörler Açısından İncelenmesi, İlköğretim Online, 9/3, 1037-1054.

Gibson, S. & Dembo, M. (1984). Teacher Effi- cacy: A Construct Validation, Journal of Education Psychology, 76, 569-582.

Goddard, R. D. & Goddard, Y. L. (2001). A Multilevel Analysis of The Relations- hip Between Teacher and Collective Efficacy In Urban Schools, Teaching

and Teacher Education, 17, 807–818.

Graham, S., Harris, K. R., Fink, B. & McArt- hur, C. A. (2001). Teacher efficacy in writing: A construct validation with primary grade teachers. Scientific Stu- dies of Reading, 5, (2), 177–203.

Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self- concept, and attitudes toward the implementation of instructional inno- vation, Teaching and Teacher Education, 4, 63–69.

Guskey, T. R. & Passaro, P.D. (1994). Teacher Efficacy: A Study Construct Dimensi- ons, American Educational Research Jo- urnal, 31, 627-643.

Henson, R. K. (2001). Relationships between preservice teachers’ self-efficacy, task analysis, and classroom management beliefs. Paper presented at the annual meeting of the Southwest Educational Research Association, New Orleans, LA.

Kahyaoğlu, M, & Yangın, S. (2007). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Özye- terliklerine İlişkin Görüşleri, Kastamo- nu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15/1, 73–84.

Karadağ, E., Baloğlu, N. & Çalışkan, N. (2009, Mayıs). Öğretmen Adaylarının Stresle Başa Çıkma Yolları ve Yetkinlik Duy- gusu Yönelimleri: Bir MANAVO Ana- lizi, 1. Uluslararası Eğitim Araştırma- ları Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Çanakkale-Turkey.

Midgley, C., Feldlaufer, H. & Eccles, J. S.

(1989). Change in teacher efficacy and student self- and task- related beliefs in mathematics during the transition to junior high school, Journal of Educa- tional Psychology, 81 (2), 247-258.

Milner, H. R. A. (2002). Case Study of an Experienced English Teacher‟s Self- Efficacy and Persistence through

„Crisis‟ Situations: Teoretical and Practical Considerations, High School Journal, 86/1, 28-35.

(13)

Okutan, M. (2006). Sınıf Yönetiminde Örnek Olaylar (2. Baskı), Ankara: Öğreti Ya- yıncılık.

Pajares, M. F. (1992). Teachers’ Beliefs and Educational Research: Cleaning Up a Messy Construct, Review of Educational Research, 62/3, 307-332.

Sadık, F. (2000). İlköğretim 1. Aşama Sınıf Öğ- retmenlerinin Sınıfta Gözlemledikleri Problem Davranışlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. & Özden, B.

(2013). Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğret- men Öz-Yeterlik Algılarının Ve Aka- demik Kontrol Odaklarının İncelen- mesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fa- kültesi Dergisi, 34, 227-250.

Sarıtaş, M. (2001). Sınıf Yönetimi Ve Disiplinle İlgili Kurallar Geliştirme ve Uygula- ma, (Editör: L. Küçükahmet) içinde, Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar (2.

Baskı) (ss. 47-90), Ankara: Nobel Ya- yıncılık.

Sayın, N. (2001). Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaş- tıkları İstenmeyen Öğrenci Davranışları ve Bu Davranışların Nedenlerine İlişkin Görüşleri ile İstenmeyen Davranışları Önleme Yöntemleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anado- lu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensti- tüsü.

Şenol, F. B. & Ergün, M. (2014). Okul Öncesi Öğretmen Adayları ile Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öğretmenlik Mesle- ğine Yönelik Öz-yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8/3, 297-315.

Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin Öz- yeterlikleri, İş Doyumları, Yaşam Doyumları ve Tükenmişliklerinin İncelenmesi, İlköğretim Online, 10/1, 91-108.

Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A. &

Hoy, W. K. (1998). Teacher Efficacy:

Its Meaning and Measure, Review of Educational Research, 68/2, 202–248.

Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A.

(2001). Teacher Efficacy: Capturing An Elusive Construct, Teaching and Teacher Education. 17/7, 783-805.

Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A.

(2002). The Influence of Resources and Support on Teachers’ Efficacy Beliefs.

Paper Presented At The Annual Mee- ting of The American Educational Re- search Association, New Orleans, http://www.coe.ohio-

sta-

te.edu/ahoy/aera%202002%20megan.

pdf, (01.11.2012).

Turan, S. (2008). Sınıf Yönetiminin Temelle- ri,(Editör: M. Şişman & S. Turan) için- de, Sınıf Yönetimi (6. Baskı) (ss. 1-11), Ankara: Öğreti Yayınları.

Ültanır, E. (2002). Öğretmenlerin Mesleki Yeterliliklerinin İncelenmesi: Mesleki Doyum ile Mesleki Yeterlilik Arasın- daki İlişki, Abant İzzet Baysal Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 4, 160-174.

Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. &

Özer, N. (2009). Ortaöğretim Öğret- menlerinin Öz-Yeterlik Algıları, Meh- met Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fa- kültesi Dergisi, 9/17, 1-16.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilim- lerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Anka- ra: Seçkin Yayıncılık.

Yüksel, İ. (2014). Sınıf Yönetimi Dersinin Öz- Yeterlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisinin Araştırılması: Öğretmen Adayları Üzerinde Deneysel Bir Çalışma, Eğitim ve Bilim, 39/171, 259-269.

Woolfolk, A. E. & Hoy, W. K. (1990). Prospec- tive teachers’ sense of efficacy and be- liefs about control, Journal of Educatio- nal Psychology, 82, 81–91.

Woolfolk, A. E., Rosoff, B. & Hoy, W. K.

(1990). Teachers’ Sense Of Efficacy

(14)

and Their Beliefs About Managing Students, Teaching and Teacher

Education, 6/2, 137-148.