5.SINIF 5. TEMA
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
TÜRKÇE
Bu kitapçık GÜMÜŞHANE Ölçme Değerlendirme Merkezi
tarafından hazırlanmıştır.
... Ölçme Değerlendirme Merkezi
BU GEÇİTLER YABAN HAYVANLARI İÇİN
Ormanlar, bozkırlar, fundalıklar ve çayırlar… Bunların hepsi de yaban hayvanlarının doğal yaşam alanları.
Memeliler, sürüngenler, böcekler ve daha pek çok hayvan buralarda yaşıyor. Besin gereksinimlerini buralarda karşılıyor ve buralarda çoğalıyor. Ancak özellikle kara yolları ve demir yolları gibi ulaşım ağları nedeniyle hayvan- ların yaşam alanları bölünüyor. Bu bölünme, hayvanların yaşamını pek çok yönden olumsuz etkiliyor. Örneğin bir hayvan, su kaynağına ulaşmak için bir kara yolunu geçmek zorundaysa bu yolu kullanan taşıtlar nedeniyle zarar görebiliyor. Ayrıca kara yollarının ve demir yollarının yaşam alanlarını bölmesi bu hayvanların yaşam alanlarının daralması anlamına geliyor. Bu da daralan bir alanda yaşamakla ilgili birtakım sorunları beraberinde getiriyor. Tüm bu sorunları çözmek amacıyla insanlar, yaban hayvanları için üst geçitler ve alt geçitler yapıyor. Bu geçitler saye- sinde hayvanlar zarar görmeden karşıdan karşıya geçebiliyor.
Üst geçitlerin yüzeyi toprakla kaplanıyor. Böylece hayvanlar için doğal bir zemin hazırlanmış oluyor. Öyle ki bu zeminde bitkiler bile gelişebiliyor.
Ülkemizde Toros Dağları üzerinde yer alan Gülek geçidinde yaban hayvanları için yapılmış bir köprü, yani bir üst geçit var. Bu üst geçit, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgeleri’ni birbirine bağlayan yol üzerinde bulunuyor. Ayrıca Kuzey Marmara Otoyolu üzerinde yapımı tamamlanmak üzere olan başka bir üst geçit daha var.
Üst geçitleri çoğunlukla geyik, tilki, kurt gibi büyük memeli hayvanlar; alt geçitleri ise yılan ve kertenkele gibi sürün- genlerle kurbağa ve diğer bazı küçük omurgalılar kullanıyor.
1, 2, 3 ve 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
1. h
a) bozkır Tahminim ………...
Cümlem: ………...
b) funda Tahminim ………...
Cümlem: ………...
c) yaban Tahminim ………...
Cümlem: ………...
ç) gereksinim Tahminim ………...
Cümlem: ………...
d) kara yolu Tahminim ………...
Cümlem: ………...
e) geçit Tahminim ………...
Cümlem: ………...
Okuduğunuz metinde yer alan aşağıdaki sözcüklerin anlamlarını metnin bağlamından hareketle tahmin ederek ilgili boşluklara yazınız. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK'nin Güncel Türkçe Sözlük'ünden kontrol ederek söz- cükleri birer cümlede kullanınız.
2. Metinde söz edilen geçitlerin yapılma amacını yazınız.
...
...
3. Metinde geçen aşağıdaki sözcüklerin eş anlamlılarını karşılarına yazınız.
a) Yaşam b) Gereksinim c) Sorun ç) Doğal d) Besin
4. Metindeki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?
A) demir yolları B) üst geçitler C) Toros Dağları D) Gülek geçidinde
BİR ÇOCUĞUN HAYALİ
Güneşli bir sonbahar sabahıydı. Perdenin arasından sızan gün ışığının sıcaklığıyla güne uyandı. Önce kollarını yukarı kaldırarak gerindi, sonra yataktan kalktı. Yavaşça güneşin geldiği yöne doğru yürüdü. Elleriyle dokunarak perdeyi buldu. Perdeyi araladı. Pencereye dokundu ve pencere kolunu bulup pencereyi açtı. Hava diğer günlere göre daha rüzgârlıydı. Elini pencereden dışarı uzattı ve rüzgârı hissetti.
Bugün Braille için heyecanlı bir gündü. Duymak istediği bir ses vardı ve bunun için dışarıdaki sesleri dinlemeye baş- ladı. Kuşlar cıvıl cıvıl ötüyordu. “Tak, tak, tak, tak...” diye bir ses duydu. Sesin geldiği yöne doğru başını çevirdi. Bu bir ağaçkakan olmalı diye düşündü. Geçen gün annesi bir ağaçkakanın evlerinin önündeki çınar ağacına yuva yapmaya çalıştığını söylemişti. Acaba ağaçkakan nasıl bir şeydi? Bu sesi duymak, ağaçkakanı hayal etmek çok güzeldi ancak Braille’in beklediği ses bu değildi.
Rüzgârda savrulan yaprakların hışırtısı, uzaktaki bir derenin suyunun şırıltısı, bahçede koşuşturan çocukların şen kahkahaları... Doğayı dinlemek çok güzel bir duygu diye düşünüyordu içinden. Tam o sırada bir kişneme sesi duydu.
Birden içini bir heyecan kapladı. Kentten evlerinin önüne uzanan yoldan gelen at arabasının sesini duyabiliyordu. “İşte bu onun sesi.” dedi içinden.
“Anneee! Geliyor! Geliyoor!” diye bağırarak odadan dışarı çıktı. Koşmak istiyordu ancak düşmemek için yavaşça ama bir o kadar da telaşla ilerledi. Mutfakta kahvaltı hazırlayan annesinin yanına gitti. Annesinin yanına geldiğinde sevinçli bir şekilde yine tekrarladı. “Anneee! Geliyor! Geliyoor!” Annesi “Kim geliyor Louis? Haydi sakin ol da söyle bakalım.”
dedi. Tam o sırada at arabası kapıya yanaştı. Atın sesini duyan annesi kimin geldiğini anlamıştı. Braille bugün okula başlıyordu. Annesinin de içini bir heyecan kapladı.
Braille on yaşında ve görme engelliydi. Paris’te görme engelliler için açılmış özel bir okula gidecekti. Bugün okulun ilk günüydü. Hazırlanıp okula gitmek üzere evden çıktılar. Çok başarılı bir öğrenci olan Braille, okulunu ve öğretmenlerini çok seviyordu. Yetenekli oluşu sayesinde kısa sürede org ve çello çalmayı da öğrenmişti. Okulun bahçesinde zaman zaman arkadaşlarıyla farklı nesnelere dokunarak nesnelerin ne olduğunu tahmin etme oyunu oynarlardı. Yine öyle bir günde arkadaşlarıyla bahçede oturmuş oyun oynuyordu. Bir ara, okula yeni başlayan arkadaşlarından biri okumakta ve yazmakta çok zorlandığından bahsetti.
Braille, okuma yazmayı kabartmalı harf yöntemiyle öğrenmişti. Bunun zorluklarını biliyordu. Harfleri tanımak zor olu- yordu, yazılan yazı da sayfada çok yer kaplıyordu. Bu nedenle görme engellilerin okuyacağı pek fazla kitap basılmıyor- du. Braille ise daha fazla kitap okuma isteğiyle yanıp tutuşuyordu. Birdenbire bir fikir aklına geldi Braille’in. Acaba daha kullanışlı bir alfabe olabilir miydi? Braille hemen araştırmaya başladı. Fransız ordusunun karanlıkta haberleşebilmesi için Charles Barbier tarafından geliştirilen on iki noktadan oluşan yazı sistemini değiştirdi. Birçok denemeden sonra hem yazması hem de okuması kolay, altı noktadan oluşan Braille Alfabesi’ni oluşturdu. İçi içine sığmıyordu. Bu yeni alfabenin tüm dünyaya yayılmasını ve tüm görme engellilerin rahatlıkla okuyup yazmasını istiyordu. Zamanla Braille’in yazı sistemi tüm dünyada kullanılmaya başlandı. Braille’in hayali gerçek olmuştu.
5, 6, 7, 8, 9. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
OLAY: YER:
KİŞİLER: ANLATICI:
5. Metindeki hikâye unsurlarını belirleyiniz.
6. Bu sesi duymak, ağaçkakanı hayal etmek çok güzeldi ancak Braille’in beklediği ses bu değildi.
Metinde geçen bu cümledeki altı çizili sözcüğün yerine hangisi getirilemez?
A) gelgelelim B) ne var ki C) fakat D) çünkü
7. Aşağıdakilerden hangisi metindeki altı çizili deyimlerden herhangi birinin anlamı değildir?
A) Bir şeyi yapmayı düşünmek, tasarlamak.
B) Telaş, sabırsızlık, coşkunluk göstermekten kendini alamamak.
C) Bir şeyi elde etmek için güçlü bir istek duymak.
D) Merak, korku, kaygı, heyecan vb. duygularla tedirgin olmak.
ZAMAN:
8. Metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Okula yeni başlayacak olan Braille’in yaşadığı heyecan B) Paris’te görme engelliler için özel bir okulun açılması C) Braille’in görme engelliler için bir alfabe oluşturması D) Braille’in kısa sürede org ve çello çalmayı öğrenmesi
9. k
Birbiri ardınca sıralanan eş gö- revli sözcüklerin arasına konu- lur.
Birbiriyle bağlantılı cümle- lerin arasına konulur.
Anlamı güçlendirmek için tekrarlanan sözcükle- rin arasına konulur.
Metinde yer alan aşağıdaki cümlelerden hangisinde virgül, yukarıda belirtilen görevlerin dışında kullanıl- mıştır?
A) Braille, okuma yazmayı kabartmalı harf yöntemiyle öğrenmişti.
B) "Tak, tak, tak, tak..." diye bir ses duydu.
C) Önce kollarını yukarı kaldırarak gerindi, sonra yataktan kalktı.
D) Bu sesi duymak, ağaçkakanı hayal etmek çok güzeldi ancak Braille’in beklediği ses bu değildi.
10. Kütüphanelerin kurulmasının en büyük amacı bilgiyi saklayarak gelecek nesillere aktarmaktır.
Bu cümledeki altı çizili sözcüğün eş anlamlısına aşağıdakilerin hangisinde yer verilmiştir?
A) Kitaplar insanların en yakın dostlarındandır.
B) Çocuklara kitap okuma sevgisi kazandırmalıyız.
C) Çok kitap okuyan öğrenciler başarılı olur.
D) Yeni kuşaklara kitap sevgisini aşılamalıyız.
11. Kitap okumanın önemini anlatan bilgilendirici bir metin yazınız. Yazınızı zenginleştirmek için yazınızın içeriğine uygun deyim, atasözü veya özde- ccd yişler kullanınız. Yazınıza uygun bir başlık koyunuz.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
12. kTüketiciyi korumak ( ) onların daha sağlıklı ve daha ekonomik mal almalarını sağlamak ( ) tüketiciye teknik konularda yardımcı olmak amacıyla türk standartları enstitüsü (tse) kurulur ( ) 15 mart, tüketiciyi koruma günü olarak ilan edil- miştir ( )
a) Metindeki yay ayraçlarla belirtilen yerlere uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
b) Metindeki yazımı yanlış ifadelerin altını çizerek doğrularını aşağıya yazınız.
...
...
...
...
...
13. Aşağıda bir velinin oğlu için yazdığı bir dilekçe örneği verilmiştir.
Siz de bu dilekçeden hareketle istediğiniz bir kuruma dilek ya da şikâyetinizi belirten bir dilekçe yazınız.
İSTANBUL MEHMET AKİF ERSOY ANADOLU LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜNE
Okulunuz 10/B sınıfı öğrencilerinden Ahmet Yılmaz'ın velisiyim. Öğrenciniz 7-11 Ekim 2019 tarihlerinde has- talığı nedeniyle okula gelememişir. Ahmet Yılmaz'ın belirtilen tarihlerde izinli sayılmasını istiyorum.
Gereğini bilgilerinize arz ederim.
Merkez Mah. Kardelen Sok. 12.10.2019
No.: 601 Küçükçekmece/İSTANBUL
Mehmet YILMAZ
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Yukarıdaki deyimleri kullanarak bir hikâye yazınız.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
başında kavak yeli esmek: Sorumluluk duygusundan uzak, zevk, eğlence peşin- de koşmak.
durumdan vazife çıkarmak: İçinde bulunulan şartları değerlendirerek sorumluluk yüklenmek.
14. k
15. kHayvanlar kralı aslan bir savaşa hazırlanıyormuş. Görevlileri toplamış. Emir subaylarını, ormandaki diğer hayvanlara gönderip savaş emirlerini bildirmiş.
Fil, gerekli aletleri taşıyacak ve alıştığı gibi dövüşecekmiş.
Ayı, baskınlar için hazırlanacakmış.
Tilki, gizli saldırı planları düzenleyecekmiş.
Maymun, hareketleriyle düşmanı oyalayacakmış.
Savaş kurulundaki bir komutan, eşekleri ve tavşanları geri göndermeyi önermiş.
Aslan bu öneriye karşı çıkıp:
— Neden? Onlara da görev vereceğim. Onlar olmazsa grubumuz tamam olmaz. Eşek borazan çalacak, tavşanlar da haberci olarak görev yapacak, demiş.
Akıllı aslan, bütün hayvanlardan faydalanmasını biliyormuş. Hepsinin huylarını ve yeteneklerini bildiğinden onlara iyi yapabilecekleri görevleri vermiş.
a) Metnin türü nedir?
...
b) Metnin kahramanlarını yazınız.
...
...
c) Metnin ana fikri nedir?
...
ç) Bu metnin başlığı ne olabilir?
...
16. Anlamları aynı, yazılış ve okunuşları farklı olan kelimelere "eş anlamlı (anlamdaş) kelimeler" denir.
Bu bilgiden hareketle aşağıdaki kelimelerin eş anlamlılarını karşılarına yazınız.
a) Millet b) Yaşlı c) Çabuk ç) Güçlü d) Yurttaş
17. g
EĞİK ÇİZGİ (/)
Dil bilgisinde eklerin farklı bi- çimlerini göstermek için kulla- nılır.
Adreslerin yazımında apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arası- na konur.
Yan yana yazılması gereken du- rumlarda dizelerin arasına konur.
Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.
Aşağıdaki örneklerin hangisinde eğik çizgi yanlış kullanılmıştır?
A)Batı Mah. / Kazım Karabekir Cad. No.: 7 Şiran / GÜMÜŞHANE
B) Tohum saç, bitmezse toprak utansın / Hedefe varmayan mızrak utansın!
C) 20/01/2021
18. k
KÜTÜPHANE
Duru ve dedesi halk kütüphanesine gitmek üzere yola koyuldu. Duru, kütüphanenin ta- belasını görünce hızlandı. Çok heyecanlıydı. Kütüphane âdeta bir şenlik yeriydi. Birçok etkinlik düzenlenmişti. Bir de tanıtım gezisi planlanmıştı. Duru, önce ona katılmak istedi.
Kütüphane görevlisi kendini tanıttı. Kütüphanenin nasıl bir yer olduğunu açıkladı. Sonra da onları rafların arasında dolaştırdı. Raflarda büyüklü küçüklü, ciltli ciltsiz kitaplar var- dı. Kütüphane; kitapların yanı sıra internet, DVD, dergi, gazete gibi kaynakları ücretsiz kullanabileceği, keyifli vakit geçirebileceği, çeşitli etkinliklere katılabileceği özel bir yerdi.
Kütüphaneyi dolaşırken Duru’nun aklına bir sürü soru geldi. Kitaplar neye göre dizilmiş- ti? Kitapların üzerindeki numaralar neydi? Peki, aranan kitap bu kadar çok kitap arasında nasıl bulunuyordu? Kitaplar nasıl ödünç alınıyordu? Duru, kütüphane görevlisine aklına gelen tüm soruları sordu.
Duru, çok şanslıyım diye düşündü. Elindeki bilete baktı ve dedesine teşekkür etti.
Gelecek ay kütüphanenin düzenlediği “Öykünü Resimle” atölyesine katılacaktı. Mutlu bir şekilde eve döndüler.
Metinde aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir?
A) Yer B) Zaman C) Kişi D) Olay
19. VAKIF HAFTASIk Atalarımız kurmuş, Çok değerli vakıflar;
Yeni kuşak korursa Topluma yarar sağlar.
İnsanlık hazinedir, Vakıf ise bir hizmet;
Bizler hizmet edersek, Gelişir medeniyet.
Adı her an anılır, Yurda hizmet verenin;
Bir de vakıf olursa Ölmeden kalır ismin.
Şiirde hangisine değinilmemiştir?
A) Vakıfları atalarımızın kurduğuna B) Yeni neslin, vakıfları korumadığına C) Hizmet verenin isminin anılacağına D) Vakıf kuranın isminin unutulmayacağına
20. kDeprem, yangın, su baskını Evler yakar, evler yıkar Felaketler çok da olsa Kızılayım hemen bakar.
Bu dizelerin ana duygusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğal afet korkusu B) Kızılay sevgisi C) Yardımlaşma D) Birlik ve beraberlik
21. KAşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin kullanımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır?
A) Ayşenur hanım her zaman nezaket kurallarına uyar.
B) Dünya, Güneş’in etrafındaki dönüşünü bir yılda tamamlar.
C) Kov Kalesi, Gümüşhane’nin görülmesi gereken yerlerindendir.
D) Yarın hep birlikte Yağlıdere köyüne gideceğiz.
22. gEda, yeni aldığı botlarının su geçirdiğini fark etmiş ve bunun üzerine ürünü mağazaya iade etmek iste- miştir.
Eda’nın bu durumla ilgili kullandığı cümlelerden hangisi amaç-sonuç anlamı taşımaktadır?
A) Aldığım botlar deri olduğu hâlde su geçirdiği için botları iade etmek istiyorum.
B) Botları “Gerçek deri ve su geçirmez.” ifadesi olduğu için satın almıştım.
C) Tüketici haklarımı korumak için paramın iadesini talep ediyorum.
D) Ürün bilgilendirme etiketiniz, tüketiciyi yanılttığı için haksızsınız.
Gezdim Halep ile Şamı, Eyledim ilmi talep, Meğer ilim bir hiç imiş, İlla edep illa edep.
Yunus Emre, bu dizelerde neyin önemini vurgulamıştır?
A) Edepli olmak B) Bilimle uğraşmak C) Gezgin olmak D) Bilgili olmak 23. f
24. fTürkçede bazı ekler eklendiği kelimenin anlamını değiştirir.
Örnek: Kalem (Yazma, çizme vb. işlerde kullanılan araç.) Kalemlik (Kalem kutusu)
Buna göre aşağıdaki kelimelerden hangisi kelimenin anlamını değiştiren bir ek almıştır?
A) Balıklar B) Vatandaş C) Defterim D) Masada
25. f"İşin içinde olmayanlar o işi kolay ve kârlı sanırlar." anlamındaki atasözü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Davulun sesi uzaktan hoş gelir.
B) Sarımsağı gelin etmişler de kırk gün kokusu çıkmamış.
26. f
Bu afişten söz konusu yarışmayla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Hangi kategorilerde yapılacağına B) Kimler tarafından düzenlendiğine C) Verilecek ödüllerin miktarına D) Kimlerin katılabileceğine
27. fBu kitabı okuyunca ----.
Bu ifade aşağıdaki deyimlerden hangisi ile tamamlanırsa cümle şaşırma anlamı kazanır?
A) şevke geldim B) eteklerim tutuştu C) havalara uçtum D) ağzım açık kaldı
28. fMimar Sinan’ın sırrı, gösterişli yapılarda değil kullandığı malzemelerde gizlidir. O, gelişigüzel kullandığımız malzeme- leri aklımıza hiç gelmeyecek bir biçimde kullanarak eserleriyle çağların ötesine geçmiştir.
Bu parçada Mimar Sinan’ın hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A) Cesareti B) Doğallığı C) Sıra dışılığı D) Öz güveni
29. Uzun zamandır şiirlerimi kimseyle paylaşamıyordum. ---- ne zaman şiirlerimi arkadaşlarıma okusam boş gözlerle f bakıyor sonunda beni kırmamak için göstermelik iltifatlar ediyorlardı. ---- yıllarca keşfedilmeyi bekleyen bir hazine gibi kuytularda bekledim. ---- bu sabırlı bekleyişin sonunda "İntifada" isimli şiirimle herkes tarafından tanınan bir şaire dönüştüm.
Bu parçada boş bırakılan yerlere düşüncenin akışına göre sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler geti- rilmelidir?
A) Çünkü - Bu yüzden - Böylelikle B) Aslında - Çünkü - Üstelik C) Doğrusu - Fakat - Dahası
30. fAyşe sevinçle sokağa fırladı. Bisikletine atladığı gibi en sevdiği arkadaşı Burcu’nun yanına doğru pedal çevirmeye başladı. Birden acı bir korna sesi işitti. Dönüp baktığında dikkatsiz bir aracın sevimli bir yavru köpeğe çarptığını gördü.
Hemen onun yanına gitti. Bu dünyalar tatlısı yavru, ona sanki beni burada bırakma dercesine bakıyordu. Onu kucakla- dığı gibi soluğu bir veterinerde aldı. Demirciler köyünün muhteşem ikilisinin hikâyesi işte böyle başladı.
Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir?
A) Yer B) Zaman C) Kahramanlar D) Olay
31. fKerem, kendisine verilen en basit işlerde bile kılı kırk yaran biriydi.
Altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Üstünkörü bir ödev yapmıştı.
B) Kitaplara şöyle bir göz attı.
C) İşleri sürekli yokuşa sürüyordu.
D) Hep ince eleyip sık dokurdu.
32. f• Bir yerin çok temiz olduğunu anlatan bir söz.
• Birçok güçlüğü yenmek için çok uğraşmak.
• Önem vermemek, önemsiz görmek.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamalardan herhangi birini karşılayan bir deyim kullanılmamıştır?
A) Bütün bunları yapacağım diye göbeğim çatladı.
B) Ablanın söylediklerini yine yabana atmışsın.
C) Ortalık öyle güzel görünüyordu ki bal dök yala.
D) Damdan düşer gibi içeri girince çok şaşırdık.
33. fGAP’ın temel amaçları; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu kaynakları değerlendirerek yöre halkının gelir düzeyini ve yaşam kalitesini yükseltmek, bu bölge ile diğer bölgeler arasındaki gelişmişlik farkını gidermek, kırsal alan- daki verimliliği ve istihdam olanaklarını artırarak ulusal düzeyde ekonomik gelişme ve sosyal istikrar hedeflerine katkıda bulunmaktır.
Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) GAP’ın Hedefleri B) GAP’ın Önemi C) GAP’ın Yararları D) GAP’ın Kaynakları
34. f• I ve II numaralı sözcükler anlam bakımından birbirinin yerini tutabildiği için eş anlamlıdır.
• III ve IV numaralı sözcükler birbiriyle çelişen özellikleri ifade ettiği için zıt anlamlıdır.
Aşağıdakilerin hangisinde sözcükler bu açıklamaya göre düzenlenmiştir?
A) Cevap Yanıt Uzun Büyük B) Bellek Hafıza Alçak Geniş C) Yoksul Fakir Sıcak Soğuk D) Kelime Sözcük Uzak Irak
I. II. III. IV.
35. gKonuşmalarımızda ve yazılarımızda kimi zaman aynı cümle içinde farklı düşüncelere yer veririz. Böyle durumlarda bir düşünceden diğerine geçerken düşüncenin farklılaştığını, değiştiğini bildirmemize yarayan bazı ifadeler kullanırız. Bu tür ifadeler, geçiş ve bağlantı ifadeleri veya düşüncenin yönünü değiştiren ifadeler olarak adlandırılmaktadır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçiş ve bağlantı ifadesi kullanılmamıştır?
A) Ödevi yapacağına söz vermiştin ama yine yapmadın.
B) Araba almak istiyorum fakat modele karar veremedim.
C) Akşam sinemaya gidecektik lakin çok yağmur yağdı.
D) Köy hayatının kendine göre bazı zorlukları yok değil.
36. h ÇOKLU ZEKÂDA TÜRLER VE ÖZELLİKLERİ Sözel-Dilsel Zekâ
Bu zekâ türüne sahip bir birey; okuduklarını anlar, kolay hatırlar, ana fikri doğru anlar ve ifade eder. İyi bir hitabet yeteneği vardır. Kelime haznesi gelişmiştir, sözel olarak iyi bir iletişim kurar, karşısındaki insanları etkileyebilir, başka insanları ve konuşmaları taklit edebilir. Kelime oyunlarına ilgisi vardır.
Görsel-Mekânsal Zekâ
Bu zekâ türüne, “gözleri ile düşünme yeteneği” demek daha doğru olur. Görsel-mekânsal zekâya sahip birey, öğrendi- ği her şeyi somut ve görsel malzemeye dönüştürerek gözünde ve beyninde canlandırabilir. Eşyaların farklı açılardan perspektifini algılayarak birçok kişinin farkına varmadığı ayrıntıları yakalayabilir. Düşündüğü her şeyi hayalinde canlan- dırabilir. Çok hayal kurar; özellikle harita, tablo gibi sistemleri çok rahat anlayabilir.
Bedensel-Kinestetik Zekâ
Hareketlere dayalı olarak kendini ifade edebilme, mimik ve jestlerle birlikte beyin ve beden koordinasyonunu kullanabil- me becerisine sahip kişilerin bu zekâ türünden olduğu biliniyor. Bu kişiler; eşyaları dokunarak inceler, tanımaya çalışır.
Fiziksel beceri gerektiren alanlarda çok başarılıdır. Dans, spor gibi çalışmalarda fark edilir biçimde başarı gösterir.
Bedenini doğru kullanır, yüksek performans gösterir. Genellikle birkaç sporla veya faaliyetle aynı anda uğraşır.
Aşağıda özellikleri verilen öğrencilerden hangisi açıklamaları verilen bu zekâ türlerinden herhangi biri ile iliş- kilendirilemez?
A) Ayşe, kendini ifade ederken sözcükleri iyi kullanmakta ve konuşmalarıyla herkesi etkilemektedir.
B) Batuhan, sesleri algılamak konusunda çok yeteneklidir ve müzik aletlerini merak etmektedir.
C) Çiğdem, çok atletik bir vücuda sahiptir ve okulunu birçok spor müsabakasında temsil etmiştir.
D) Dilara, hayal dünyası çok zengin bir öğrenci olup çizdiği resimlerle herkesi şaşırtmaktadır.
38. a
37. HHilal öğretmen öğrencilerine “özgürlük” konulu bir ödev vermiştir. Ödev yapılırken aşağıdaki kurallara dikkat edilecektir.
• Duygular, dörtlükler hâlinde ifade edilmelidir.
• Seslerin birbiriyle uyumuna dikkat edilmelidir.
• Ana duygu, özgürlük olmalıdır.
• Sade ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
Verilen kurallara en uygun yapılan ödev aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hakkını savunmuştu Songül. Bunun için hiç pişman değildi.
Kimse kimsenin düşüncesine engel olmamalıydı. Sonuçta öğretmeni herkesin özgür olduğunu söylemişti derste.
B) Bir haber sal sevdiceğim Gökte misin yerde misin
Zaman aktı geçti gitti bize yazık edeceksin Hep mi yolların kapalı tutsak mısın esir misin
C) Özgürlüktür dalgalanan bayrak, Özgürlüktür uçan kuşlar.
Özgürlüğümdür kalbimin sesi, Onu dinlemektir özgürlük...
D) Gitmeli insan kendi yurduna. Özgürce uçmalı ve kanat açmalı memleketine. Bülbülü de koymuşlardı altın kafese ama o yine de "vatan" demişti, "özgürlük" demişti.
Türk kadınına yönetimde görev alabilmesini sağlayan siyasi haklar 1930’dan itibaren verilmeye başlandı. Kadınlara 1930’da belediye seçimlerine katılma hakkı, 1933’te muhtarlık seçimlerine katılma hakkı tanındı. Böylece Türk kadını seçme ve seçilme hakkını elde etmiş oldu.
Verilen metne en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Belediyede Kadın Sesi B) Kadının Siyasi Hakları C) Kadının Yaşama Hakkı D) Toplumda Kadının Yeri
39. hYazılış ve okunuşları farklı, anlamları aynı olan kelimelere "eş anlamlı kelimeler" denir.
Yavuz Öğretmen, öğrencilere eş anlamlı kelimeler konusunu anlatmış ve onlardan konuya uygun önekler vermelerini istemiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi eş anlamlı sözcüklere doğru örnek olmaz?
A) Masraf - gider B) Gelir - bağış C) Vatan - yurt D) Görev - vazife
40. KVergi, devletin kişilerden ve kurumlardan kamu hizmetlerinin finansmanını karşılamak üzere yasal olarak aldığı pa- ralardır. Vergileme, yalnızca devlete ait bir yetkidir. Devlet, egemenlik gücüne dayanarak kişilerden ve kurumlardan vergi almaktadır. Anayasamızın 73. maddesine göre herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi ödemek bir vatandaşlık görevidir. Vatandaşların bu görevlerini yerine getirmeleri için vergi ödemenin ne anlama geldiğini sorgulamaları gerekir. Vergi, devlet tarafından vatandaşlardan zorla alınan para olarak algılanmamalı, kişi ve toplum olarak yararlandığımız sağlık, eğitim, güvenlik, adalet, ulaşım gibi kamu hizmetlerinin bedeli olarak değerlendirilmelidir.
Bu parçada vergi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yasal olduğuna
B) Sadece devletin alabildiğine C) Sadece kişilerden alındığına D) Anayasada yer aldığına
CEVAP ANAHTARI
1. Cevabı öğrenciye bırakılmıştır.
2. Yaban hayvanlarının, su kaynaklarına, zarar görmeden ulaşabilmelerini sağlamaktır.
3. a) Yaşam: Hayat b) Gereksinim: İhtiyaç c) Sorun: Mesele ç) Doğal: Tabii d) Besin: Gıda
4. D
5. a) Olay: Braille adında görme engelli bir çocuğun görme engelliler için bir alfabe oluşturması b) Yer: Braille’in evi, Paris’te bir okul
c) Zaman: Güneşli bir sonbahar sabahı ç) Kişiler: Braille, annesi
d) Anlatıcı: 3. kişi 6. D
7. D 8. C 9. A 10. D
11. Cevabı öğrenciye bırakılmıştır.
12. a) (,) (,) (.) (.)
b) türk standartları enstitüsü: Türk Standartları Enstitüsü (tse): (TSE)
15 mart: 15 Mart
tüketiciyi koruma günü: Tüketiciyi Koruma Günü
13. Cevabı öğrenciye bırakılmıştır.
14. Cevabı öğrenciye bırakılmıştır.
15. a) Fabl
b) Aslan, emir subayları, fil, tilki, maymun, eşek, tavşan.
c) Herkese yapabilecekleri görevler verilirse başarıya ulaşılır.
ç) AKILLI ASLAN vb.
16. a) Millet : Ulus b) Yaşlı : İhtiyar c) Çabuk : Hızlı ç) Güçlü : Kuvvetli d) Yurttaş: Vatandaş
17. A 18. B 19. B 20. B 21. A 22. C 23. A 24. B 25. A 26. C 27. D 28. C 29. A 30. B 31. D 32. D 33. A 34. C 35. D 36. B 37. C 38. B 39. B 40. C
