Yatırım Analizi
Ders 1
Hüseyin İlker Erçen
Yatırımlar ve Yatırım Ortamı
• Yatırım nedir?
• Reel yatırımlar
• Finansal yatırımlar
– Tahviller ve hisse senetleri
Finansal varlıkların temel ekonomik görevleri
• Fon fazlası olup, fona ihtiyacı olan kişilerin (şirketlerin) ihraç ettikleri finansal varlıklara yatırım yapmak isteyenlerden fon transferi sağlanması
• Fon transferi aynı zamanda, reel varlıklar yolu ile elde edilecek nakit girişinin riskini fon arayanlar ile temin edenler arasında yeniden dağıtılmasını sağlayabilmesidir.
Finansal Piyasalar
• Gelir/Gider dengesi
• Firmalar neden borç alır?
– Yatırımlarının finansmanı
– Sermaye yapılarındaki değişimler – İşletme sermayesi gereksinimler
Fon ihtiyaçlarını karşılamak
• DSU (Deficit Spending Units) (Bütçe açığı birimleri)
– Nakit rezervlerini azaltabilir
– Daha önce tasarruf yapmak amacı ile satın aldıkları, başkalarının ihraç etmiş olduğu, menkul değerleri satarlar.
– Kendi ihraç edecekleri finansal varlıkları satarak fon elde ederler.
• SSU (Surplus Spending Units) (Artı harcama birimleri)
– Nakit rezervlerini artırabilirler.
– Daha önce DSU pozisyonundayken ihraç ettikleri menkul kıymetleri geri satın alabilirler.
– Başkalarının ihraç edecekleri finansal varlıkları satın alırlar.
Finansal Piyasaların Rolleri
• Fiyat belirleme
• Likidite sağlama
• Araştırma ve haber alma giderlerini azaltma
Doğrudan ve Dolaylı Finansman
• Doğrudan Finansman
– Iki tarafın birbiri ile muhatap olması
– Fon akışı ile menkul kıymet takası başka bir finansal kurum aracılığı ile yapılır
• Dolaylı Finansman
– Bazen finansal aracı kurumun araya girmesi ile gerçekleşir.
– Aracı kurumun kendi menkul değerlerini ihraç ederek
temin ettiği fonları borç ya da özkaynak olarak sunmasıdır.
Doğrudan Finansman
• Broker
• Dealer
• Yatırım Bankası/Bankeri
Dolaylı Finansman
• Mevduat Kabul eden Kurumlar
– Ticari Bankalar
– Yardımlaşma Sandıkları
• Sigorta Şirketleri ve Sosyal Güvenlik Kurumları
– Hayat Sigortası Şirketleri – Elementer Sigorta Şirketleri – Sosyal Güvenlik Kurumları
• Diğerleri
– Yatırım Fonları
– Yatırım Ortaklıkları – Finansman Şirketleri
– Finansal Kiralama Şirketleri – Faktöring Şirketleri
Finansal Piyasaların Sınıflandırılması
• Para Piyasası - Sermaye Piyasası
• Birincil Piyasa - İkincil Piyasa
• Örgütlü Piyasa - Tezgah Üstü Piyasa
• Spot Piyasa - Vadeli Piyasa
Finansal Varlıklar (Araçlar)
• Para Piyasası Araçları
– Hazine Bonosu – Repo
– Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler – Mevduat Sertifikası
– Finansman Bonosu
• Sermaye Piyasası Araçları
– Devlet Tahvili – Şirket Tahvilleri – Hisse Senedi
Menkul Kıymet Borsalarının Oyuncuları
• Yatırımcılar
• Spekülatörler
• Arbitajcılar
• Riskten Kaçınanlar (Hedgers)
Yatırımcılar
• Uzun vadeli yatırım
• Menkul kıymetlerin değerlerini dikkate alırlar
• Günlük bilgilerden veya kısa vadeli Pazar hareketlerinden kazanmayı düşünmezler
Spekülatörler
• Pazarın hareket yönünü takip ederek kazanan yatırımcılardır
• Pazardan gelen haberleri yakından izler
• Mevcut fiyatları değil, fiyatların nereye kadar gidebileceğini hesaplarlar
Arbitajcılar
• Menkul değerin gerçek değerinde olup olmadıklarını araştıran yatırımcılardır
Riskten Kaçınanlar (Hedgers)
• Uzun vadede hisse senetlerine yatırım yapan bir
yatırımcının, hisse senedi fiyatlarının düşmesi halinde karşılaşabileceği riskler
• Pazar faiz oranına göre borçlanmış olan yatırımcının, faiz oranının yükselmesi halinde karşılaşabileceği riskler
• Döviz pozisonu olan yatırımcıların döviz kurlarındaki değişimlerden dolayı karşılaşabileceği riskler
Ödev
• Reel ve finansal yatırımları karşılaştırarak açıklayınız.
• Vadeli piyasaların spot piyasalardan farkı nedir?
• Borsaların ekonomiye katkısı sizce nelerdir?
