Viral Hepatit Detg 2002; 8(3): 538-539
HEPATIT C INFEKSIYONUNDA LIPID PEROKSIDASYONU
SOieyman DEMIR*, ilknur KALELi'', Oiler ASLAN*, Ozlem YURTSEVEN'
OZET
Non~A non~B viral hepatit etkenlerinden Hepatit C'nin hastalarda serbest radikal art1~1na bagll plazma lidip peroksidasyonuna neden olup olmad1g1m ara~t1rmak amac1yla anti~Hepatit C antikoru mikropartikOI immun Olt;Omle saptanan 23 hepatit C infek~
siyonlu birey ve 20 sagl1kl1 gOniilliiniin plazmalannda malondialdehid diizeyleri Ol<;iildii. Malondialdehid OI<;Umleri tiyorbarbi- turik asitle verdigi reaksiyon temelinde Ohkawa ve arkada~larm1n y6ntemine gOre <;all~ild1. Malondialdehid diizeyleri kontrol grubunda 1.09±0.38 nmol/ml iken hepatit C infeksiyonlu hasta grubunda 2.66±0.77 nmol/ml idi. (p<O.OOl ). Hepatit C infeksi~
yonlu hastalarda malondialdehidin yOksek buluninas1 hepatit C virUs infeksiyonlan s1ras1nda serbest radikallerin olu~turdugunu ve bunlann da lipid peroksidasyonuna neden oldugunu gOstermektedir.
Anahtar Kelime: Hepatit C, lipid peroksidasyonu, Malondialdehid
SUMMARY
LIPID PEROXIDATION IN HEPATIT C INFECTION
Plasma malondialdehyde levels were measured in 23 Hepatitis C cases and
io
healthy control subjects to investigate hepatitis C whether cause lipid peroxidation. Malondialdehyde levels were measured according to the method of Ohkawa et al. While malondialdehyde 1.09±0.38 nmol/ml in control group, the levels were 2.66±0.77 nmol/ml in Hepatitis C group (p<0.001 ).These results were shown that Hepatitis C infection cause lipid peroxidation
Keywords: Hepatitis C, lipid peroxidation, malondialdehyde
Giri~
Viral hepatitler gunUmUzde Ozellikle kari transfUzyonlarmdan sonra fulminan hepatit, kronik hepatifve siroz geli~imi 'gibi komp- likasyonlan nedeniyle giderek Onem kazanan klinik tablolard1r.
Kan transfOzyonlan sonras1 olu~an non-A non-B viral hepatit olgu- lannm <;ogundan Hepatit C infeksiyonlan sorumlu tutulmaktad1r.
Viral Hepatit olgulannda karacigerde olu~an yayg1n inflamasyon ve nekrozun derecesini Onceden bilebilmek zordur. Olu~an karaciger hasannda olagan d1~1 serbest radikal art1~ma bagl1 olarak olu~an ok- sidatif stresin roiU oldugu ileri sOrUimektedir (1,2,3). D1~ orbitalinde e~Je~memi~ elektron bulunduran yapilar alan serbest radikaller olduk~
<;a reaktif yap1lard1r. inflamasyon, radyasyon ve reoksijenasyon gibi bir c;ok durumda artt1g1 bilinen serbest radikaller, proteinler, enzimler ve DNA gibi organizma i<;in Onemli bir <;ok yap1ya zarar verirler. Serbest radikallere bagl1 zarar verici etkinin en bilinenlerinden birisi htJcre membran1nda bulanan lipid yap1lara yapm1~ oldugu saldin sonucu ola~an lipid peroksidasyonudur. Lipid peroksidasyonu zincirleme olaylar olarak seyrederek hUcre mebran1n1n fonksiyonlannda bozuklu~
ga yol ac;ar. Lipid peroksidasyonunun varlig1 c;ogu durumda son Url.ln~
lerinden biri alan plazma. malondialdehid (MDA) Olc;UmtJ ile kanltla- mr.
C::all~mam1zda Hepatit C infeksiyonu alan bireylerin plazma ma- londialdehid dUzeylerine bakarak, viral hepatitlerdeki yayg1n infla~
masyonun oksidatif stres Uzerindeki etkisini ara~t1rmay1 amac;lad1k.
538
Materyal ve Metod
Mikl'opartikOI immOn Ol<;Om teknigi ile ticari kitler kullamlarak (Abbot-Axsym) anti~hepatit C antikoru pozitif olarak saptanan 23 hepatit C infeksiyoniU birey ve 20 sagllkli gOnUJIUnUn kanlan alin1p plazmalan ayrdd1ktan sonra MDA <;ali,~dmak Uzere -20°C'de sak~
land1. Hastcilar 6 aydan uzun sOren anti-Hepatit C pozitifligi ve transaminazlarda yUkseklik gtisteren kronik viral hepatitli gruptu.
Antioksidan tedavi alanlar, alkol kullananlar ve beraberinde ba~ka bir sistemik hastalig1 bulunanlar <;ali~maya almmad1. Plazma rna~
londialdehid OI<;UmU malondialdehidin asidik ortamda tiyobarbi~
tiirik asit ile 90°C'de kaynatmakla verdigi reaksiyon temelinde, Oh~
kawa ve arkada~lannm tan1mlad1g1 yOnteme gOre yapdd1 (4).
Bulgular
Kontrol ve hepatit C infeksiyonlu bireylere ait plazma malon- dialdehid sonu<;lan tabla 1 'de gOrUimektedir. Plazma Malondialde~
hid dUzeyleri kontrol grubunda 1.09±0.38 nmol/ml iken hepatit C infeksiyolllu hasta grubunda 2.66±0.77 nmol/ml idi. Hepatit gru-
Pamukkale On'1versitesi T1p Fak.U!tesi Biyokimya* ve MikrobiyoloW*Anabilim Dal1·
Denizli Yaz1~ma Adresi: Dot; Dr. ilknur KALELi
Saltak Cad. Alper Apt. No:57/7 Denizli Tel: 0258 265 38 98 Fax: 0258 213 28 74 Bu t;ah~ma 19-22 May1s 1999'da Eski~ehir'de yap1lan Serbest Radikaller ve Antioksidanlar Ara~t1rma Derne8i'nin U. Ulusal Kongresi'nde sunulmu~tur.
bundaki MDA dUzeylerindeki bu art1~ istatistiksel olarak anlamliy- d• (p<0.001 ).
Tablo 1. Kontrol ve hepatit C infeksiyonlu bireylerde plazma MDA dUzeyleri
Gruplar Kontrol Hepatit C
MDA nmol/ml 1.09±0.38 2.66±0.77*
(*-p<0,001
Hepatit C infeksiyonlu hastalarda malondialdehidin yUksek bu- lunmasl hepatit C virUs infeksiyonlan masmda olu~an serbest radi- kallerin oksidatif stres ve doku harabiyetine ve lipid peroksidasyo- nuna neden oldugunu gOstermektedir. Bu durum vUcutta oksidan antioksidan dengenin oksidanlar lehine bozuldugunu g6stermekte- dir. Krenik hepatit C infeksiyonlannda virUslerin neden oldugu de- nlir birikiminin serbest radikal olu~umunu art1rd1g1 ve bu radikalle- re bagh olarak membran lipidlerinde olu~an lipid peroksidasyonu- nun karaciger hasarma neden oldugu bildirilmi~tir (2,5). Viral he- patit olgulannda antioksidan kapasiteyi ara~t1ran baz1 ~ali~malar
seruloplazmin-transferrin sisteminin, karaciger redUkte glutatyon dUzeyinin, glutatyon peroksidaz ve katalaz aktivitesinin ve E vita- min in yetersiz oldugu sonucuna varm1~lard1r (2,3}. Serbest radikal- lere bagl1 karaciger hasarmda nUkleer fakt6r kappa B aktivitesinin
art1~1 ve bunun olu~turdugu sitotoksik etki su~lanm1~t1r (6). E vita- mini verilmesi sitoprotektif bulunmu~tur (7). N-asetilsistein redUkte glutatyon miktann1 art1rarak antioksidan kapasiteyi gU~Iendirmesi
ve anti hepatit B virUs aktivitesi g6stermesi nedeniyle de kullanda- bilir (8,9).
<;;:al1~mam1zda hepatit C infeksiyonlu bireylerde plazma malon- dialdehid duzeyleri 2.66±0.77 nmol/ml,. kontrol grubunda ise 1.09±0.38 nmol/ml olarak saptanm1~t1r. Hepatit C grubundaki ma- londial dUzeylerindeki art1~ istatistiksel olarak anlaml1 bulu~m\,.1~
tur. De Maria ve arkada~lannm 20 hepatit C pozitif hasta ile kant- rot grubundaki 20 ki~iyi kar~lla~t1rd1g1 ~al1~malannda hepatit C gru- bunda malondialdehidi yUksek bulmu~lard1 (1 0). Bu sonu~ ~a~~~
mamlzla uyumluludr. Ydd1rmak ve arkada~lannm yapt1g1 ~ah~ma
da da akut ve kro.nik viral hepatitli olgularda kontrol grubuna gOre tiyobartirik asitle reaksiyon veren substanslar Ozellikle akut viral
hepatitlerde yUksek bulunmu~tur (11 ).
Sonu~ olarak kronik hepatit C'li hastalarda serbest radikallere bagli hocresel hasann artm1~ oldugu.ve b,u hastalann takibinde bu y6n0n de dikkate alinmas1 ve antioksidan savunma sistemlerinin desteklenmesi gerektigini dU~OniJyoruz.
KAYNAKLAR
1. Farinati F, Cardin R, 0-Maria Net al. Iron storage, lipid peroxidati · on and glutathione turnover in chronic anti-HCV positive hepatitis.
J Hepatology 1995; 22: 449-56.
2. Pak SG, Nikitin EV. Status of the processes of free radical oxidation and the antioxidant system in patients with severe cause of hepatit B. Klin Med Mosk 1991; 69: 54-7
3. Von Herbay A, Stahl W, Niederau C et al. Diminished plasma Je vels of vitamin E in patients with severe viral hepatitis. Free Radic Res 1996;25:461-6.
4. Ohkawa H, Ohishi N, Vagi K. Assay for lipid peroxides animal tis sues by thiobarbituric acid reaction. Annal Biochem, 1979; 95:
351-358.
5. Poli· G. liver damage due to free radicals. Brit Med Bull, 1993; 49:604-620.
6. Marianneau P, Cordona A, Edelman let al. Dengue virUs replicati on in human hepatoma cells activates NF-kappaB which in turn in duces apoptotic cell death. J Virol1997; 71:3244-9.
7. lie SL, Degli ES, Yao T et al. Vitamin E therapy of acute CC14-in duced hepatic injury in mice is associated with inhibition of nudar factor kappa B binding. Hepatology 1995; 22: 1474·81.
8. Demir S, ina] M. Pentoxifylline and N-acetylcysteine in hepatic isc hemia/reperfusion injury. Clin Chern Acta, 1 998; 275: 127-35.
9. Weiss l, Hildt E, Hofschneider PH. Antihepatitis B virUs activity of N-acettyl-l- Cysteine: new aspects of well estabilished drug. Anti viral Rs 1996; 32: 43-53 ..
10. De MariaN, Calontoni A, Fagiuoli S, Liu Gj, Rogers BK, Farinati F, Van Thiel DH, Floyd RA. Association between reactive oxygen spe des and dise activity in chronic hepatitis C. Free Bioi Med 1996; 21: 291-295.
11. Ydd1rmak T. Demirag F. Akut ve kronik viral hepatitlerde total anti oksidan kapasite ve lipid peroksit diizeyleri. Virai.Hepatit Derg.
1998; 1: 51-53.
