Munzur Vadisi’nde yapımı planlanan baraj ve HES’lerle ilgili olarak yargının verdiği iptal ve yürütmeyi durdurma kararlarına rağmen hem baraj ve HES yapımları devam ediyor hem de yeni projeler yapılıyor. Dersim halkı, çevre uzmanları, akademisyenler projelere karşı çıkarken, raporlar projelerin doğaya ve kültürel mirasa vereceği zararları ortaya koyarken çevre ve Orman Bakanlıği Munzur Vadisi’ndeki baraj ve HES’lerde ‘üstün kamu yararı’ bulunduğu iddiasında.
Dersim’de yapımı planlanan, enerji üreten ve inşaat halinde olan 23 Hidro Elektrik Santrali (HES) projesi bulunurken, Dersim-Ovacık arasında uzanan ve 42 bin hektarlık bir alanda bulunan, 1971 yılında ‘Milli Park’ olarak ilan edilen Munzur Vadisi’nde ise 4 baraj ve 5 HES projesi bulunuyor. Doğa, tarih, yaşam ve inanç alanlarının yok olmasını istemeyen Dersimlilerin çabasıyla Munzur Vadisi üzerinde yapılması planlanan Konaktepe Barajı ile Konaktepe 1 ve Konaktepe 2 HES projeleri Danıştay 13.Dairesi tarafından iptal edilmişti. Ankara 8. İdare Mahkemesi de Munzur Vadisi’nde yapımı planlanan Bozkaya HES için yürütmeyi durdurma kararı almıştı.
‘AKIL ALMAZ KARAR’
Ancak bu kararlara rağmen HES projelerini devam ettirmekte kararlı olan dönemin çevre ve Orman Bakanlığı, 18 Nisan 2011’de Munzur Vadisi Mili Park sınırları dahilinde yapımı kararlaştırılan baraj ve HES’lerin ‘yapılmasında zorunluluk’ olduğunu ve ‘projelerde üstün kamu yararı’ bulunduğuna ilişkin bir karar aldı. Bakanlık kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali amacıyla açılan dava Ankara İdare Mahkemesi’nde devam ediyor. Bakanlığın kararını “Gerçekten akıl almaz ve hukuk dışı bir karar” diye yormlayan Avukat Barış Yıldırım, “Kamu yararı her zaman ekolojinin korunmasından yanadır. Türkiye’de ilk defa bir milli parkta yapımı planlanan baraj için ‘üstün kamu yararı vardır’ şeklinde karar alındı. Biz de ilk defa ‘üstün kamu yararı’ kavramına dava açtık” dedi.
2 BARAJ PROJESİ DAHA
‘Munzur Projesi’nin 12 Eylül darbesinin ardından 1983’te Milli Güvenlik Konseyi tarafından hazırlandığını söyleyen ve dönemin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan mastır planı kapsamında Akyayık, Kaletepe, Bozkaya, Konaktepe ve Uzunçayır Barajları’nın yapımının planlandığını anlatan Yıldırım, kendilerinin de yeni öğrendikleri Yoğunçam ve Gülyayla Baraj projelerinin de ortaya çıktığını söyledi. İstanbul Teknik Ü;niversitesi İnşaat Fakültesi çevre Mühendisliği Bölümü tarafından Şubat 2011’de hazırlanan ve Türkiye’de bulunan 9 üniversitenin ayrı ayrı hazırlamış olduğu raporlara istinaden Munzur Vadisi’nde planlanan Baraj ve HES projeleri ile ilgili ‘Daha Önceki Özel Raporlar çerçevesinde Hazırlanan Bütünleşik Sentez Raporu’ hazırlandığını dile getiren Yıldırım,
akademisyenlerin Munzur Vadisi Mili Park alanında yapılması planlanan barajların çevreye olumsuz etkisi olmayacağı yönünde görüşler belirttiği raporda Munzur Vadisi’nde düşünülen proje kapsamında 2 baraj daha olduğunu söyledi. ‘BU HUKUKSUZLUĞA KARŞI DİRENECEĞİZ’
Baraj ve HES’lerde ‘üstün kamu yararı’ bulunduğuna ilişkin karar alan Bakanlığın İTÜ; İnşaat Fakültesi çevre Mühendisliği Bölümü’nün hazırladığı bu rapora vurgu yaptığını belirten Yıldırım, “Maalesef o raporda
akademisyenler bilim etiğine aykırı görüşler bildirmişlerdir” dedi. Bakanlığın geçmişten beri Munzur Vadisi’nde yapımı planlanan baraj ve HES’lere ilişkin hukuk dışı bir tutum segilediğini dile getiren Yıldırım, “Doğamıza, tarihimize, yaşam alanlarımız ile inanç alanlarımıza yönelik her türlü hukuk dışı tutumun karşısında sonuna kadar direneceğiz. Hukuksal ve demokratik yolları sonuna kadar kullanacağız” dedi.
Munzur Vadisi’nin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma hukuku hükümlerine göre 1. Dereceden SİT alanı statüsünde bulunması gerektiğini ifade eden Yıldırım, “Munzur Vadisi’nde 55 endemik bitki türü bulunuyor, endemik fauna açısından da kıymetli bir alan. Şu an Munzur Vadisi Milli Park sınırları dahilinde yapılan eylem ve işlemler hukuk dışı. Milli park ile çevreyi korumakla yükümlü olan Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın buna izin vermesi de hukuk devletinde az rastlanır bir durumdur” şeklinde konuştu.
