THEVENIN VE NORTON ESDEGER DEVRELERININ KULLANIMIVs + _ R1 It + Vt -Is R2 In + Vn -Thevenin Norton Ilk once iki devreyi de kisa devre yapalim ve bu durumda I

THEVENIN VE NORTON ESDEGER DEVRELERININ KULLANIMI Vs + _ R1 It + Vt -Is R2 In + Vn -Thevenin Norton

Ilk once iki devreyi de kisa devre yapalim ve bu durumda

I_t = I_n V_t = V_n = 0

Bu bize temel iliskiyi verir,

V

V = R_{s 1}I_t ∴---s- = I_t = I_n R₁

Simdi acik devre yapalim:

V_t = V_n I_t = I_n = 0

Buradan asagidaki iliski cikar

V_t = Vs Vn = IsR2

ORNEK: + 120V -20Ω -60V + 5Ω 36A 6Ω 1.6Ω 8Ω + V -V Degerini bul

120V kaynagin bulundugu cevrim Norton esdegeri ile degistirilir

20Ω 60V -+ 5Ω 36A 6Ω 1.6Ω + 8Ω V -120V 20Ω --- = 6A

Simdide ikinci gerilim kaynagi ve direnc Norton esdegeri ile degistirilir. 20Ω 60V 36A 6Ω 1.6Ω + 8Ω V -120V 20Ω --- = 6A 5Ω 60V 5Ω --- = 12A

Simdi butun akim kaynaklari ve direncler toplanabilir

1.6Ω + 8Ω V -6– 121 + 36 = 30A 1 1 20 --- 1 5 --- 1 6 -­-+ + --- = 2.4Ω

Simdide Akim kaynagi Thevenin kullanilarak Gerilim kaynagina donusturulur 1.6Ω + 8Ω V -30 2.( 4) = 72V 2.4Ω +

-Seri direncler toplanir ve sonucta V gerilimi bulunur.

8Ω + V -72V 4Ω + -V = 72_---8--- = 48V 8+ 4

Superpozisyon

• Birden fazla kaynagin bulundugu devrelerde kullanilabilen basit bir tekniktir. 1. Devredeki bir kaynagi sec, onun disinda:

3.Butun gerilim kaynaklari kisa devre 4. Normal devre gibi analiz et.

5. Sonraki gerilim veya akim kaynagini sec ve ikinci adima git 6. Her bir kaynak icin bulunan sonuclari topla

• ORNEK 6A 100V 20Ω 40Ω + V -+ -10Ω V Gerilimini bulun 2.5Ω

---a) Ilk olarak Akim kaynagini secelim,

6A 20Ω 10Ω 40Ω + V -2.5Ω 2.5Ω 6A 1 1 --- + 20 6A 10Ω 1 40 --- = 13.3Ω + V -+ Vs -1 --- = 2.26Ω 1 1 _V s = 6 2.2( ) = 7.73V --- + ---­ 2.5 10 + 13.3

Gerilim bolme kullanarak V Gerilimini buluruz 13.3

V = V_s_--- = 13.5V 10 + 13.3

b) Simdi de gerilim kaynaginin etkisini bulalim.Akim kaynagi kisa devre edilir. 20Ω 10Ω 100V 40Ω 2.5Ω + V -+ -20Ω 100V + V -+ -1 --- = 9.52Ω 1 1 --- + ---­ 40 10 + 2.5  9.52  ∴V = 100 ---_ = 32.25V 20 + 9.52

c) Sonuc olarak iki kaynagin etkisi toplanir

V = 7.73 + 32.25 = 40V

Maksimum Guc Aktarimi

• Bir devreye yuk baglarken aktarilacak gucun maksimum olmasi amaclanir

Vs Rs RL VL + -+ -I

Vs ve Rs kaynaga ait olmak uzere, Maksimum guc aktarimi icin RL ne olmalidir?

V I = ---s--- V = IR_L R_s + R_L  V_{S }2 P_L = IV_L = _ --R---_S ---+---R---_L  RL ∂ _P L = 0 ∂R_L

Maksimum guc transferi icin

Devre Çözüm Yöntemleri

Örnek Çözümler

Soru 1) Şekildeki devrede R3 elemanı üzerinden geçen akımı süperpozisyon yöntemiyle çözünüz.

Soru 2) Şekildeki devrede 8,65Ω üzerinden geçen akımı thevenin teoremiyle çözünüz.