Sığır Yetiştiriciliğinde Topallıklar Ve Önemi

Sığır Yetiştiriciliğinde Topallıklar Ve Önemi

•Sığırlarda Ayağın Anatomisi

•Tırnak

•Ayak Bakımı

•Tırnak Kesimi ve Düzeltilmesi

•Tırnak Nalı ve Uygulanışı

•Bozuk Tırnak Şekilleri

•Topallıklar

•Sığırlarda Ayak Hastalıklarının Neden Olduğu Ekonomik Kayıplar ve Önlenmesi

Süt Sığırcılığında Topallıklardan Kaynaklanan Ekonomik Kayıpların Dağılımı

• Süt veriminde düşüş % 65

• Ağırlık kaybı % 9

• Ölüm % 8

• İnfertilite(kısırlık) % 5

• İşgücü (bakım) gideri % 10

• Veteriner hekim ve ilaç giderleri % 3

Sığırlarda Ayağın Anatomisi

Tırnak

Normal Sığır Tırnağının Özellikleri

• Tırnak, sığırın vücut yapısı ile orantılı

• Tırnağın dorsal duvarı ile yer arasındaki açı 45-55

• Tırnak uzunluğu / Ökçe yüksekliği 2:1

• Taban dıştan içe 2 - 3 mm eğimlidir.

• Mahmuz uzunluğu, kendi çapları kadardır.

• Beyaz çizgi-margo solearis arası 0.5 cm kadardır.

• Arka ayaklarda lateral, ön ayaklarda medial tırnak biraz daha uzundur.

• Tırnak, bileşimindeki karbon sayesinde sıcak ve soğuktan etkilenmez.

• Sığır tırnağında % 15 - 25 oranında nem vardır.

Sığırlarda Tırnağın Uzaması

• Sığır tırnağı ayda 3-13 mm (ort. 7 mm) uzar. 

-Devamlı ahırda barındırma

-Asitli rasyonlarla aşırı besleme

-Zeminde aşırı gaita ve idrar bulunması tırnağın uzamasını hızlandırır.

• Tırnağın aşırı uzaması, tırnağın canlı dokusunun değişik ölçülerde etkilenmesine dolayısıyla ayak hastalıklarının şekillenmesine neden olur.

Tırnağın Mihanikiyeti (Hareketliliği)

• Hayvan ayağını yere bastığı ve vücut ağırlığını tamamen tırnağa verdiği zaman tırnağın biçim değişikliğine uğrayarak ağırlığın tırnağın her tarafına eşit dağılmasına denir. Böylece vücut ağırlığı, tırnağın kenarları ile yumuşak ökçeler üzerine aktarılmış olur.

• Tırnağın iç bükey kısmı ağırlığın taşınmasına katılmaz

• Hayvan ayağını yerden kaldırdığında, tırnak yine eski biçimini alır.

Tırnak Bakımı

• Meraya çıkan hayvanların tırnaklarında normal aşınma meydana gelir. Bu yüzden bu hayvanlarda tırnak bakımına ihtiyaç olmayabilir.

• Ahırda yaşayan hayvanlarda ise hareket olanakları kısıtlandığından tırnaklarda istenilen oranda aşınma olmaz.

• Bu nedenle tırnakların belli aralıklarla bakımı yapılmalıdır.

• Ayrıca tırnakların düzenli aşınmasını sağlamak için hayvanlara egzersiz imkanı sağlanmalıdır.

Tırnak Banyoları

-Tırnak banyoları hem koruyucu hem de tedavi edici amaçla kullanılır.

•Banyo yerleri,

-Ahır girişlerine

-Sağım ünitesi ve ahırlar arasına -Mera ile işletme arasına

-Padok ve gezinti yerlerine kurulabilir.

•Banyodan geçirilmeden önce, tırnaklar basınçlı su ile temizlenmelidir.

•Tırnak banyoları 2 - 4 hafta aralıklarla yapılır.

•Hastalık sürünün % 5’ini geçiyorsa, tırnak banyoları günlük olarak tekrarlanır.

Tırnak Banyolarında Kullanılan Bazı Solüsyonlar

•% 5 – 10’ luk Bakır sülfat (CuSO4)

•% 3 – 5’ lik Formalin

•Kalsiyum oksit (CaO)

•% 8 – 10’luk Çinko sülfat (ZnSO4)

•% 3’lük kreolin

•% 0.1’lik rivanol

•% 0.2’lik Potasyum permanganat (KMnO4)

•1/240 oranında iodin ve iodophor

 Tırnak Kesme ve Düzeltmede Ölçü Olacak Kriterler

• Tırnak  canlı  dokusu  açığa  çıkarılmamalıdır.

• Taban  aşırı  derecede  inceltilmemelidir.

• Her  iki  tırnak  yerden  eşit  uzaklıkta  kesilmelidir.

• Ökçeler  aşırı kesilmemelidir.

• Tırnağın  dış  kenarı,  iç  kenarından  ortalama  2 - 3 mm  daha  yüksek   olmalı  ve iç  kısım  çukur  biçimde  kesilmelidir.

• Arka  ayaklarda  dış,  ön  ayaklarda  ise  iç  tırnak  biraz  uzun  kesilmelidir.

• Eklenti    parmaklar,    yapışma    yerlerindeki    çapları    kadar    uzunlukta    kesilmelidir.

Tırnak Nalı ve Uygulanışı

• Tırnak nalı, günümüzde yalnız ortopedik sağaltım amacıyla  kullanılmaktadır. 

• Parmak  amputasyonları  ya da  lezyonlu  tırnakların  kesimi  sonrası   aynı  ayağın  sağlam  tırnağına  uygulanan  ve  tırnağın  biçimine  

uygun  nallar  bulunmaktadır.

Bozuk Tırnak Şekilleri

Topallıklar

• Bir yürüyüş bozukluğu olan topallık, birçok hastalığın ortak semptomudur.

• Hayvanların davranışlarını, refahını, verimlerini, yem alımını, seksüel aktivitelerini ve sürüde kalma süresini olumsuz yönde etkilemektedir.

• İngiltere’de topallık insidensi % 5.6, Yeni Zelanda ve Avustralya’da ise %7 – 14 olarak bildirilmiştir.

• Sürüden ayıklamalarda, mastitis ve döl verimi bozukluklarından sonra üçüncü sırayı almaktadır.

• Topallıkların büyük çoğunluğu dışardan gelen direkt ya da indirekt kontüzyonlarla şekillenir.

Topallıkların Nedenleri

• Kalıtım

• Beslenme

• Çevre faktörleri

• Enfeksiyöz faktörler

Sığırlarda Ayak Hastalıklarının Neden Olduğu Ekonomik Kayıplar

Üretimin Azalmasından Kaynaklanan Kayıplar

     -Laktasyon süresi azalır ve süt verimi düşer      -Ağırlık kaybı olur

     -Kendilerini savunma yetenekleri azalır

     -Boğalarda ejakulat miktarı azalır ve sperma  kalitesi düşer     -Aşımda isteksizlik

   -Kızgınlık göstermeme, döl tutmama ve buzağılama aralığının uzaması    -Sürüden erken ayıklanma

Tedavi, İşçi ve Hasta Hayvan Bakım Giderleri

• Ayak    hastalıkları    nedeniyle    oluşan    maddi    kayıplarla    ilgili    Türkiye’de    yapılmış  bir  çalışmaya rastlanılamamıştır. 

• İngiltere’de  1990  yılı  verilerine göre;

     -Ayak  hastalıklarının tedavisi için harcanan  para yıllık  90  milyon  sterlin     -Her  sığır  için  ise  12  sterlin olduğu  bildirilmektedir. 

Ayak Hastalıklarının Önlenmesi

• Tırnak bakımı

Hareket, altlık, tırnak kontrolü, kesim, banyo

• Genetik ve Konformasyon

• Barındırma

• İklimsel çevre

• Beslenme

• Hijyen

• Aşılama

Ayak hastalıklarının sağaltımı

Ayak hastalıklarında medikal sağaltım Ayak banyolarının uygulanması