Periodontal Dokuların Embriyolojisi
Doç. Dr. Şivge Kurgan sivgeakgun@gmail.com
Ektoderm: Deri, oral epitel ve mine organını oluşturan gelişim tabakası.
Epitelyum: Ağız mukozası gibi döşeyici tabakaları oluşturan doku tipi.
Mezenşim: Pek çok dokunun oluşmasında önemli olan farklılaşmamış hücrelerin bulunduğu bağ dokusu.
Dental lamina: Diş germlerinin oluşması için oral epitel içinde oluşan katlantı.
Dental papilla: Diş germinin mezenşimal kısmı.
Mine organı: Dental laminanın gelişimsel değişimi.
Stellate retikulum: Mine organını dolduran hücreler.
Ameloblastlar: Mine matriksini yapan hücreler.
Odontoblastlar: Dentin matriksini yapan ektomezenşimal hücreler.
Sementoblast: Sement matriksini yapan mezenşimal hücreler.
Gelişimle ilgili terimler
Diş dokularının embriyolojik orijinleri
Ektoderm
Mezenşim
Ekto-mezenşim
Mine Organı Mine
Dental Papilla
Dental Folikül
Pulpa Dentin
Sement
Periodontal Ligament Alveolar kemik
Supra-alveolar bağ dokusu
Diş Gelişimi Diş kökü ve destek dokuların gelişimi
Amelogenezis Dentinogenezis
Sementogenezis
Periodontal Ligament
Gelişimi Alveolar Kemik Gelişimi
Birleşim Epiteli Gelişimi
Diş, Diş Kökü ve Destek Dokuların Gelişimi
Diş Gelişiminin Histofizyolojik Evreleri (Kuron Formasyonu)
Morfolojik evreler
1. Başlangıç Evresi (6.-7. haftalar) (dental lamina oluşumu)
2. Tomurcuk evresi (Bud stage) (8. hafta) 3. Taç evresi (Cap Stage) (9.-10. haftalar) 4. Çan evresi (Bell stage) (11.-12. haftalar)
erken
ileri
Fizyolojik evreler
1. Başlangıç 2. Proliferasyon
3. Histodiferansiyon
4. Morfodiferansiyasyon 5. Apozisyon
Tomurcuk (Bud) safhası
Kap (Cap) safhası
Çan (Bell) safhası Mezanşimal
hücrelerin sıklaşması
Dental lamina
Embriyolojik dönemde diş gelişim safhaları
Ektomezanşim bölüm
Başlangıç Evresi (6.-7. haftalar) (Dental Lamina Oluşumu)
Vestibüler Lamina Dental Lamina
Epitel Hızla şişip dejenere olur. Oral kavitenin vestibül yüzeyi olacak şekilde yarık oluşturur.
Gelecekte süt dişlerinin gelişeceği dental arkları oluşturmak üzere alttaki mezenkimedoğru girinti yapar.
Ön Diş Gelişimi
Tomurcuk evresi (8. hafta) (Bud Stage)
Ön Diş Gelişimi
Taç evresi (9.-10. hafta)(Cap Stage)
Dental Papilla + Mine Organı = Diş Germi
Ön Diş Gelişimi
Çan evresi (11.-12. hafta) (Bell Stage)
Ön Diş Gelişimi
Odontobastlar
Herwing’in epitelyal kök kılıfı
Malazes’in epitelyal
artıkları
Periodontal ligament
Kemik Dentin Sementum
martiksi
Sementoblastlar
DP: Dental papilla;
OB: Odontoblastlar;
CB: Sementoblastlar
HES:Herwing’in epitelyal kök kılıf
Kök ve Destek
Dokuların Gelişimi
Sementogenezis
Dental papilla
Dental folükül
Dentin dokusu
Sharpey lifleri
Ektomezanşimal hücreler
HEKK artıkları
Alveol kemiği
HEKK
Sement dokusu
Sement dokusu
Kök ve destek dokuların gelişimi: Sement dokusu
Sementoblastlar
Kollagen sentezi + mineralizasyon PDL’in Sharpey lifleri
1. Hücresel büyüme ve protein sentezi, organeller sayıca artar
2. Organik matriksleri oluşur
3. Apatit kristallerinin birikimi ile mineralizasyon
4. Kollagen liflerinin mineralizasyonu
Primer sement tabakası (Hücresiz sement)
Periodontal Ligamenti Oluşturan Fibroblastlardan
Dış kollagen lifler
(kök yüzeyine dik olarak konumlanırlar) 1. Diş oklüzyona doğru yükseldikce
sement dokusu birikimi artar 2. Organik matriksleri oluşur
3. İç kollagen liflerinin yapımı artar (Kök yüzeyine paralel
seyrederler)
Sekonder sement tabakası (Hücreli sement)
Kök oluşdukça diş kuronal yönde
hareket eder
PDL lifleri dişin sürmesine göre oryantasyonları değişir
Periodontal
Ligamentin gelişimi:
Sekonder sement dokusu Sharpey lifleri
+
PDL lifleri
Intermediate Pleksus
Alveolar Kemik Gelişimi
Alveolar marjin (limbus alveolaris)
Alveolar kompakt kemik
Eksternal kompakt kemik (kortikal kemik)
Spongioz kemik Volkmann kanalları
Sinirler ve damarlar için bağlantı kanalları
Mandibular kanal
RE: Azaltılmış epitel (reduced enemel epitelyum)
EAL: Dış mine tabakası OE: Oral epitel
JE: Yapışık epitel (Junctional epitel)
Dişin Sürmesi ve Dişeti Oluğunun Oluşumu: Oluk (Sulkular) Ve Birleşim (Junctional) Epiteli
