• Sonuç bulunamadı

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ"

Copied!
14
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

Bilgi nedir?

Öğrenme, araştırma ya da gözlem yoluyla elde edilen, kişinin veriye yönelttiği anlamdır.

Bilginin Çevirimi

• Bilgi doğar, bulunur ya da keşfedilir.

• Bilgi kaydedilir.

• Bilgi kullanılır, değerlendirilir.

• Bilgi geliştirilir.

• Bilgi aktarılır.

• Bilgi arşive kaldırılır.

Bilgiler yukarıdaki çevrime göre ömürlerini tamamlar. Bilginin türü ve özellikleri değişse de bu çevrim değişmez.

İletişim Nedir?

Duygu, düşünce ya da bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır.

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

Bilgi ve iletişim teknolojileri, bilgiye ulaşılmasını ve bilginin oluşturulmasını sağlayan her türlü görsel, işitsel basılı ve yazılı araçlardır.

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ ARAÇLARI

Bilgi akışını sağlayan araçlara verilen genel addır. Bu akış, “bireyden çoğula” veya “çoğuldan bireye” bilgi yönüyle olan iletişime göre çeşitlenirler. İletişimde karşılıklı bilgi aktarımını sağlayacak araçlar, iletişim araçları ile sağlanmaktadır.

Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Günlük hayatımızı kolaylaştıran bilişim teknolojilerini kullanırken teknolojinin getirdiği bazı olumsuzluklara dikkat etmeliyiz. Özellikle elektronik ortamın sağladığı özgürlük ve kolaylık bazen farkında olmadan zarar görebileceğimiz işler yapmamıza ya da kötü niyetli kişilerin bize zarar vermesine yol açabilir. Bu sebeple;

 Vücut sağlığımızı korumalıyız. Özellikle bilgisayar başında geçirdiğimiz süre ve oturma şeklimize dikkat etmezsek bel ve boyun ağrıları başta olmak üzere birçok rahatsızlığa yakalanabiliriz.

 Özellikle internet ortamında konuştuğumuz kişilere dikkat etmeliyiz.

 Kişisel bilgilerinizi ve verilerinizi korumalıyız.

 Teknoloji bağımlılığından kaçınmalıyız.

 Elektronik ortamdaki sahteciliğe karşı önlem almalıyız.

Etkinlik: BT Araçlarının yarar ve zararlarını anlatan bir e-poster hazırlayınız.

Etkinlik: BT Araçları ile ilgili hazırladığınız e-posteri sunuya çeviriniz.

(2)

Bilgi Kirliliği

Günümüzde bilgi ve iletişim araçlarının yaygın olarak kullanılması bilgiye ulaşmamızı çok kolaylaştırmıştır. Gazeteler, dergiler, televizyon kanalları, internet ve sosyal medyada dünyanın herhangi bir yerindeki bir habere, olaya veya bir bilgiye ulaşmak saniyeler sürmektedir. Bu hızlı ve sınırsız ortam bilginin zaman ve mekândan bağımsız paylaşılmasını sağlıyor ama aynı zamanda bilgi kirliliğine de sebep olabiliyor.

Arama motorlarında aradığını şeyi bulabilmek için artık daha çok çaba sarf etmeniz gerekiyor. Çünkü bu yeni teknolojiler üzerinden para kazananlar sizi kendi sitelerine, dükkânlarına veya kütüphanelerine çekmek için sürekli bir şeyler geliştiriyorlar ve adeta paçanızdan kolunuzdan çekiştiren birileri var gibi hissediyorsunuz. Öte yandan bilinçli olarak veya bilmeden yanlış bilgiler internetten hızla yayılıyor ve gerçek bilgiyi gölgeleyebiliyor.

Sanki bir yardım çağrısıymış gibi veya milli duygularınızla oynayan metinler e-posta kutularından başka e-posta kutularına son sürat yayılıyor. “Spam” diye tabir edilen e-posta kutularına atılan gerekli gereksiz, zaman zaman uygunsuz e-postalar çoğunlukla zamanınızı çalıyor, bazı insanların buradaki bilgileri gerçek gibi kabul etmelerine de sebep olabiliyor.

Etkinlik: Türkiye’nin yüzölçümü kaç kilometre karedir? Sorusunu internette arama motorunda arayınız. Sorunun cevabını beş farklı kaynaktan bularak aşağıdaki çizelgeye yazınız. Farklı sonuçlara ulaştıysanız hangi sonucun doğru olduğunu ve bunu nasıl bulduğunuzu “Benim Görüşüm” bölümüne kısaca yazınız.

Bilgi Kirliliği (Türkiye’nin yüzölçümü kaç kilometre karedir?)

SONUCUN BULUNDUĞU İNTERNET SİTESİ SONUÇ

WWW.

WWW.

WWW.

WWW.

WWW.

Benim Görüşüm:

BİT’in Sosyal ve Kültürel Katkıları

Bilgi teknolojilerinin hızlı gelişmesiyle bütün dünyayı saran bir iletişim ağı kurulmuştur, bu küresel iletişim ağı bilimsel araştırmaların, üretkenliğin, kültürel değişmelerin, global ticaretin ve global eğitimin ana bilgi kaynağı olmuştur. Bu ağ dünyada yaşayan tüm insanlar arasında yazılı, sözlü ve görüntülü iletişim kurmak için küresel bir merkez oluşturmaktadır. Devletlerin yönetiminden sosyal yaşam kadar bütün alanlarında bu gelişmeden etkilenmediğini

söylemek mümkün değildir. Bilişim teknolojileri yaşantımızın her santimi için yenilikler getirmiştir.

(3)

Bilgi Toplumu

Temel üretim faktörünün bilgi olduğu, bilginin işlenmesinde ve depolanmasında da bilgisayar ve iletişim teknolojilerini baz alan bir toplum yapısıdır.

Ekonomik değerlendirmeler yıllardır 3 sektörde yapıldı : Tarım, Sanayi ve Hizmet.

Eğer ekonominiz bilgi üretiyor, işliyor ve satıyorsa “Bilgi Toplumu”nda yaşıyorsunuz demektir.

Dijital Vatandaşlık (e-devlet, banka uygulamaları vb.)

Dijital vatandaşlık en genel kapsamda teknoloji kullanımına ilişkin davranış normları olarak tanımlanmaktadır. Dijital vatandaşlık teknolojiyi kullanırken etik ve uygun davranışlarda bulunma ve bu konuda bilgilenmeyi içermektedir. Bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanırken eleştirebilen,çevrimiçi yapılan davranışların etik sonuçlarını bilen, ahlaki olarak çevrimiçi kararlar alabilen, teknolojiyi kötüye kullanmayarak başkalarına zarar vermeyen,sanal dünyada iletişim kurarken ve işbirliği yaparken doğru davranışı teşvik eden vatandaştır.

E-Devlet

Ülkemizde yeni bir kavram olan e-devlet, verimliliği artırmak amacıyla ve çağdaş toplum olmanın bir gereği olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlamda yönetenlerle yönetilenler arasındaki her türlü ödev ve yükümlülüklerin karşılıklı olarak “dijital ortamda” sürekli ve güvenli bir biçimde gerçekleştirilmesi anlamına gelmektedir.

Etkinlik: E-Devletten faydalanırken http://www.turkiye.gov.tr adresine girdiğimizde bazı hizmetler için “Henüz Kimliğinizi Doğrulamadınız…” uyarısı çıkmaktadır. Kimliğinizi doğrulamak yani sisteme giriş yapmak için hangi seçeneklerin olduğunu ve bu giriş şifrelerinin nasıl alınacağını araştırarak defterinize yazınız.

E-devlet adresi: www.turkiye.gov.tr

E-Devlete Giriş Yapabileceğimiz Seçenekler:

1. E-Devlet Şifresi: e-Devlet şifrenizi içeren zarfınızı PTT Merkez Müdürlüklerinden, şahsen başvuru ile, üzerinde T.C. Kimlik numaranızın bulunduğu kimliğinizi ibraz ederek temin edebilirsiniz. Şifre ilk alındığında PTT tarafından işlem masrafı olarak 2 TL tahsil edilmektedir.

2. Mobil İmza: Cep telefonu ve GSM SIM kart kullanılarak ıslak imza niteliğinde güvenli bir biçimde elektronik imza işlemi yapılmasına imkân sağlayan uygulamadır. Mobil elektronik imza GSM işletmecileri tarafından sunulan bir hizmettir. Bu hizmeti sunan Turkcell ya da Avea’ya başvurarak ayrıntılı bilgi alabilir ve başvuru yaparak bir mobil imza edinebilirsiniz.

3. Elektronik İmza: Elektronik imza, elektronik ortamda bulunan bir belgeye eklenerek imzalayanın kim olduğunu belirlemeye yarayan veridir. Elektronik imza, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından onaylı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılar tarafından sunulmaktadır.

4. TC Kimlik Kartı: T.C Kimlik Karti, yakin gelecekte kanuni olarak nüfus cüzdanının yerine geçerek, vatandaşlık karti olarak kullanılacaktır.

(4)

BİT’in Temel Kavramları

BİT’in Temel Bileşenleri

Bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT) araçları iki ana bileşenden oluşur. Donanım (Hardware) ve Yazılım (Software). Donanım elektronik parçalara verilen genel isimdir. Yazılımsa kullanılan programların genel ismidir. BİT araçları içerisinde en yaygın olarak akla gelen araç olan bilgisayar üzerinden donanım ve yazılım kavramlarını inceleyelim.

Bilgisayar (computer), uzun ve çok karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapabilen, mantıksal (lojik) bağlantılara dayalı karar verip işlem yürüten makinedir. Kısacası bilgisayar, bilgi işleyen elektronik bir makinedir. Diğer BİT araçları gibi bilgisayar da Donanım ve Yazılımlardan oluşur.

Donanım: Bilgisayarın elektronik parçalardır.

Yazılım: Bilgisayarın programlarıdır.

A. Donanım: Donanımları “Sistem Birimleri” ve “Çevre Birimleri” olarak ikiye ayırabiliriz.

a. Sistem Birimleri: Kasa içerisinde bulunurlar.

b. Çevre Birimleri: Kasanın dışında bulunurlar.

B. Yazılım: İşletim Sistemi Yazılımları ve Uygulama Yazılımları olarak iki ayırabiliriz.

a. İşletim Sistemi Yazılımları: Bilgisayarın çalışması ve uygulama yazılımlarının yüklenmesi için gerekli temel yazılımlardır. Her bilgisayarda en az bir işletim sistemi yazılımı olmak zorundadır.

b. Uygulama Yazılımları: Belirli bir işi yapmak için tasarlanmış (örneğin oyun oynamak, resim çizmek, yazı yazmak vb.) ve ihtiyaca göre yüklenen yazılımlardır.

(5)

Bilgisayarlarda Bulunan Donanım ve Yazılımlar:

Windows 8 (7 – Vista - XP vs.) - Fare – Internet Explorer - Anakart - Klavye - Ekran (Monitör) – Ekran Kartı – Hoparlör – Linux - CD / DVD – ROM / Blu Ray Sürücü - Pardus - Mac OS - Kulaklık – Sabit Disk (HDD) - Mikrofon – Yazıcı – Tarayıcı - İşlemci (CPU) - Web Kamerası – Anabellek (RAM) - Modem - Ses Kartı - Ağ Kartı - Güç Kaynağı - Oyun Kumandaları - Paint - Disket Sürücü - MS Word – PES 2015 -

Etkinlik: Aşağıdaki tabloyu yukarıda verilen donanım ve yazılımlar ile doldurunuz.

Bilgisayardaki Donanım ve Yazılımlar

Donanımlar Yazılımlar

Sistem Birimleri Çevre Birimleri İşletim Sistemi Uygulama Yazılımı

Anakart Fare Windows 8 (7 – Vista

- XP vs.) Internet Explorer

Ekran Kartı Klavye Linux Paint

CD / DVD – ROM /

Blu Ray Sürücü Ekran (Monitör) Pardus MS Word

Sabit Disk (HDD) Hoparlör Mac OS PES 2015

İşlemci (CPU) Kulaklık Anabellek (RAM) Mikrofon

Ses Kartı Yazıcı

Ağ Kartı Tarayıcı

Güç Kaynağı Web Kamerası

Disket Sürücü Modem

Oyun Kumandaları

Çevre Birimlerini ikiye ayırabiliriz:

a. Giriş Birimleri: Bilgisayara veri girişi yapmamızı sağlayan çevre birimleridir.

b. Çıkış Birimleri: Bilgisayardaki bilgileri bize ileten çevre birimleridir.

(6)

Bilgisayarlarda Bulunan Bazı Çevre Birimleri:

Fare: Bilgisayara komut girişi yaparak yönetmemizi sağlayan donanımdır.

Klavye: Bilgisayara yazı ve komut girişi yapmamızı sağlayan donanımdır.

Ekran (Monitör): Bilgisayarda ekran kartının oluşturduğu görüntüyü bize ileten donanımdır.

Hoparlör: Ses kartının oluşturduğu sesi genel kullanım için dışarı aktarır.

Kulaklık: Ses kartının oluşturduğu sesi kişisel kullanım için dışarı aktarır.

Mikrofon: Sesleri bilgisayara kaydetmemizi sağlar.

Yazıcı: Bilgisayardaki yazı, resim, grafik gibi bilgilerin kağıt üzerine yazılmasını sağlar.

Tarayıcı: Kağıt üzerindeki bilgileri bilgisayara aktarmak için kullanılır.

Web Kamerası: Görüntüleri bilgisayara aktarır. Genellikle görüntülü sohbet için kullanılır.

Etkinlik: Aşağıdaki tabloyu defterinize çizerek yukarıda verilen çevre birimleri ile doldurunuz

.

Giriş ve Çıkış Birimleri

Giriş Birimleri Çıkış Birimleri

Fare Ekran (Monitör)

Klavye Hoparlör

Tarayıcı Kulaklık

Web Kamerası Yazıcı

(7)

Dosya ve Klasörler

Dosya Nedir?

Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği birimlere dosya adı verilir. Dosya içerisindeki bilgi;

resim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir.

Dosya Yapısı :Bir dosya ismi 3 kısımdan oluşur.

Dosyaya kendimizin verdiği isimdir. Bu isim ile dosya içerisinde ne olduğunu dosyayı açmadan bilebiliriz.

Örneğin, Anneler Günü Şiiri.txt dosyasında anneler gününe ait bir şiir olduğunu

açmadan anlayabiliriz.

Dosya isminde aşağıdaki karakterleri kullanamayız.

? * / \ | " : < >

Nokta: Dosya adı ile dosya uzantısı ayıran işarettir. Tüm dosyalarda bulunur.

Dosya Uzantısı : Dosyanın türünü, hangi yazılım tarafından oluşturulduğunu ve açılabileceğini gösteren kısımdır.

Genellikle 3 harften oluşur. Bu harfler dosya türünün İngilizce karşılığının kısaltmasıdır.

Örneğin şiir yazdığımız bir dosyanın uzantısı TXT’dir. TXT uzantısı TEXT kelimesinin kısaltılmış hali olup yazı anlamına gelir.

Bir dosyanın sadece uzantısına bakarak içerisindeki bilginin türünü öğrenebiliriz. Örneğin MP3 uzantılı bir dosyada müzik, PDF uzantılı bir dosyada bir kitap olduğunu dosyayı açmadan anlayabiliriz.

Popüler Dosya Uzantıları

Dosya Uzantısı İçerik

TXT Yazı

MP3, WAV Ses ve Müzik

BMP, JPG, GİF Resim

PDF E-Kitap

AVİ, MPEG, MOV Film

EXE Çalıştırılabilir Program DOC, DOCX Microsoft Office Word (YAZI)

PPT, PPTX Microsoft Office Powerpoint (SUNU) XLS, XLSX Microsoft Office Excel (ELEKTRONİK

TABLO VE HESAPLAMA)

RAR, ZİP SIKIŞTIRILMIŞ DOSYA

Klasör Nedir?

Ortak bir özelliğe sahip dosyaları bir arada bulunduran birimlere klasör (dizin) denir.

Klasörleri günlük hayatımızda kullandığımız dosya klasörlerine benzetebiliriz.

Niçin Klasör Kullanırız?

Nasıl ki alışveriş merkezlerinde binlerce ürün içerisinden almak istediğimizi reyonlar sayesinde kolayca bulabiliyorsak klasörler de dosyalarımızı gruplamamızı ve

dilediğimizde kolayca ulaşmamızı sağlar.

(8)

Bilgisayarımızda da fotoğraflarımızı Resimler, müziklerimizi Müziğim, yazılarımızı da Belgelerim klasörüne koyarız. Böylece hangi dosyaya ihtiyacımız varsa o klasöre gider ve zaman kaybetmeden o dosyayı açabiliriz.

Klasör İsimleri : Dosya adlarında kullanılmayan karakterler klasör isimlerinde de kullanılamaz.

Alt Klasörler : Bir klasör içerisinde birden fazla klasör yer alabilir.

Örneğin Oyunlar klasörü içerisine Savaş Oyunları, Zeka Oyunları, Yarış Oyunları ve Spor Oyunları klasörleri ekleyebiliriz.

Sürücü Nedir?

Dosya ve klasörlerin saklanabileceğini fiziksel ortamlardır. Örneğin sabit disk, CD/DVD ROM sürücüsü, hafıza kartı, USB bellek gibi.

Sürücü İsimleri : Sürücüler A’dan Z’ye kadar bir harf ile adlandırılırlar. A ve B sadece disket sürücüye verilen harflerdir. Bunun dışındaki harfler sırasıyla diğer sürücülere verilir.

Harften sonra iki nokta (:) işareti kullanılır. A: veya C: gibi.

Sürücü harflendirilmesi işletim sistemi tarafından yapılır. Buna ek olarak biz de harfin yanına bir etiket yazabiliriz. Örneğin; Yerel Disk (C:) gibi.

Sürücü Adlandırma : Örneğin bilgisayarımızda bir disket sürücü, bir sabit disk ve bir de DVD-ROM olduğunu düşünürsek sürücüler şöyle adlandırılacaktır:

Disket Sürücü (A:) Sabit Disk (C:) DVD-ROM (D:)

Bilgisayara sonradan bir USB bellek taktığımızda bu belleğe (E:) harfi verilecektir.

USB belleği çıkarmadan bir hafıza kartı takarsak bu kart ise (F:) harfini alacaktır.

Sürücüleri Görüntüleme : Bilgisayara takılan tüm sürücüler Bilgisayarım simgesine tıklandığında açılan ekranda görülebilir.

Dosya, Klasör ve Sürücü Adresleri

Bir dosyanın/klasörün adresi o dosyanın/klasörün hangi sürücü ve klasör içerisinde olduğunu gösterir.

Dosya, klasör veya sürücü adreslerinde sürücü ve klasör isimlerinden sonra ters bölü işareti (\) kullanılır.

Örneğin CD-ROM sürücümüzün adresi: D:\

CD-ROM’daki Filmler klasörünün adresi D:\Filmler

CD-ROM’daki Filmler klasörünün içerisindeki Çanakkale.AVI film dosyamızın adresi:

D:\Filmler\Çanakkale.AVI

(9)

Önemli Notlar

 Bir klasör içerisinde aynı ada ve uzantıya sahip birden fazla dosya olamaz.

 Bir klasör içerisinde aynı isme fakat farklı uzantıya sahip dosyalar bulunabilir.

Örneğin, Çanakkale.avi filmi ile Çanakkale.txt şiiri aynı klasörde bulunabilir.

 Bir klasör içerisinde aynı ada sahip başka bir klasör bulunamaz.

 Dosya ve klasör adlarında büyük/küçük harfler aynı kabul edilir. Örneğin ÇANAKKALE.TXT ile Çanakkale.txt dosyaları aynıdır.

 Bazı donanımlar üzerinde birden fazla sürücü oluşturulabilir, örneğin tek bir sabit disk C: ve D: şeklinde 2 sürücüye ayrılabilir.

Etkinlik: Aşağıdaki uygulamayı bilgisayarınızda gerçekleştiriniz.

 Masaüstünüzde kendi adınızı taşıyan bir klasör oluşturunuz. Klasörün simgesini değiştirebilirsiniz.

 Aşağıdaki dosyaları istenilen şekilde gerekli programları kullanarak oluşturup masaüstünüzde adınızı taşıyan klasöre koyunuz.

o Uzantısı .docx olan bir dosya oluşturup içine adınızı yazınız.

o Uzantısı .pptx olan bir dosya oluşturup içine adınızı yazınız.

o Uzantısı .txt olan bir dosya oluşturup içine adınızı yazınız.

o Uzantısı .bmp olan bir dosya oluşturup içine adınızı yazınız.

o Uzantısı .xlsx olan bir dosya oluşturup içine adınızı yazınız.

 Yukarıda verilen uzantıların türünü ve hangi programla oluşturulacağını defterinize yazınız.

o .docx: MS-Word - Yazı Dosyası o .pptx: MS-Powerpoint - Sunu Dosyası o .txt: Not Defteri - Yazı Dosyası

o .bmp: Paint - Resim Dosyası

o .xlsx: MS-Excel - Elektronik Tablo ve Hesaplama

(10)

Etkinlik: Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Aşağıdakilerden hangisi bir dosya adıdır?

a. Bilişim

b. Ödev dosyalarım

c. Ödevim.docx (Dosyaların uzantısının olması gerekir.) d. Müziklerim

2. Aşağıdakilerden hangisi bir klasör adı olamaz?

a. Ödevlerim b. ÖDEVLERİM c. ödevlerim

d. ödevlerim :) (: dosyave klasör isimlerinde kullanılamaz.)

3. Ayşe öğretmeninin verdiği Türkçe ödevi için MS Powerpoint programında bir sunum (slâyt gösterisi) hazırlayarak bilgisayarına kaydetmiştir. Aşağıdaki dosyalardan hangisi Ayşe’nin hazırladığı sunum dosyası olabilir?

a. Türkçe.xlsx b. Ödevim.docx

c. Ayşe.pptx (Sunum programı MS-Powerpoint programında oluşturulan dosyaların uzantısı .pptx'dir)

d. Okul.mp3

4. Aşağıdakilerden hangisinde sürücü ismi doğru yazılmıştır?

a. A b. B.

c. C: (Sürücü harflerinin sonunda : işareti bulunur.) d. D/

Kapasite Ölçü Birimleri

Depolama aygıtlarının kapasitelerini belirtirken "Kapasite Ölçü Birimlerini" Kullanırız.

Byte (bayt) - B

1024 B = 1Kilobyte (kilobayt) – KB 1024 KB = 1 Megabyte (megabayt) - MB 1024 MB = 1 Gigabyte (cigabayt) - GB 1024 GB = 1 Terabyte (terabayt) - TB

Etkinlik: Aşağıda verilen kapasite birimlerinin dönüşümlerini bularak defterinize yazınız.

5 GB = 5120 MB 2048 MB = 2 GB 3072 GB = 3 TB 5 MB = 5120 KB

(11)

İnternet ve BİT Kullanım Kuralları

İnternet artık günümüzde toplumsal hayatın bir parçası haline geldi. İnternet hayatımızda pek çok şeyi kolaylaştırıyor. Ancak bu kolaylıkların yanı sıra interneti kullanırken de herhangi bir zararla karşılaşmamak için dikkat etmeniz gereken önemli birkaç husus bulunuyor. İlköğretim çağındaki çocukların dikkat etmesi gereken hususlar aşağıda listelenmiştir.

İnternette sohbet ederken, mesaj panosuna mesaj gönderirken, adınız, soyadınız, adresiniz, telefon numaranız gibi kişisel bilgilerinizi ve kredi kartı numaranızı asla vermeyin.

Diğer kişilere internette kullandığınız adınızı ya da parolanızı söylemeyin.

Web sitesinin "Güvenlik Politikası"na bakın ve sitenin sizden istediği bilgileri ne amaçla kullanacağını öğrenin.

İnternette ailenizle birlikte gezinin. Eğer ailenizin zamanı uygun değilse, ziyaret ettiğiniz siteleri ailenize söyleyin.

Ziyaret ettiğiniz sitenin "Güvenlik Politikası"nı ailenize söyleyin. Böylece siz ve aileniz, sizin hakkınızda istenen bilgilerin, sitede ne amaçla kullanılacağı konusunda bilgi sahibi olacaksınız.

Bir aktiviteye ya da oyuna katılabilmeniz için sitenin çok fazla kişisel bilgiye ihtiyacı yoktur.

Bu nedenle gereğinden fazla bilgi vermeyin, gerekirse siteyi terk edin.

Bazı insanların kötü niyetli olabileceklerini ve çocuk olmadıkları halde çocuk gibi davranabileceklerini unutmayın. Bu nedenle İnternette tanıştığınız kişileri ailenize söyleyin..

Ayrıca yeni tanıştığınız kişilerden aldığınız mesajları ailenize gösterin ve onların onayı olmadan bu mesajlara cevap vermeyin.

Ailenize sormadan Internet aracılığıyla hiçbir şey satın almayın ve hiçbir koşulda kredi kartı numarası vermeyin.

Ailenizle konuşmadan Internet aracılığıyla sorulan sorulara cevap vermeyin. Hiçbir formu doldurmayın ya da hiçbir yarışmaya katılmayın. Ayrıca girdiğiniz sitenin bir güvenlik politikası olup olmadığını kontrol edin ve verdiği bilgilerin başkaları ile paylaşılmayacağı konusunda güvence verip vermediğine bakın. Aksi halde hiçbir şekilde kişisel bilgi vermeyin.

İnternette hiçbir tartışmaya ya da kavgaya katılmayın. Eğer biri sizinle tartışmaya ya da kavgaya yeltenirse, ona cevap vermeyin ve ailenizi konudan haberdar edin.

Eğer hoşlanmadığınız bir şeye rastlarsanız ya da ailenizin, sizin görmenizden hoşlanmayacağını düşündüğünüz bir şeye rastlarsanız, geri tuşuna basın ya da oturumdan çıkın.

Eğer bazı kişilerin çocuklara söylenmemesi gereken bir şey söylediğine rastlarsanız ailenize söyleyin.

İnternetle ilgili konular hakkında hiçbir şeyi ailenizden saklamayın.

Eğer birisi size resim gönderir, gitmemeniz gereken bir siteyi ziyaret etmenizi önerir ya da uygun olmayan bir dille konuşmayı önerirse, ailenizi durumdan haberdar edin.

Eğer birisi yapmamanız gereken bir şeyi yapmanızı isterse, ailenize söyleyin.

Ailenizin onayı olmadan internette tanıştığınız hiç kimseyi aramayın.

Aileniz yanınızda olmadan ve onaylamadan internette tanıştığınız kimseyle buluşmayın.

İnternette tanıştığınız kimseye, ailenizin izni olmadan hiçbir şey göndermeyin.

Eğer İnternette tanıştığınız birisi size herhangi bir şey gönderirse ailenize söyleyin.

İnternette iyi bir dil kullanın ve nazik olun.

Sadece şaka yapıyor olsanız bile kimseyi korkutmayın ya da tehdit etmeyin.

Ailenizin sizin güvenliğinizi ve sağlığınızı düşündüklerini bilin. Bilgisayar ve internet konusundaki kurallara uyma konusunda ailenizle işbirliği içinde olun ve Internet yüzünden başınıza ne gelirse gelsin ailenize söyleyin.

Etkinlik: İnternet ortamında uyulması gereken etik değerleri anlatan bir sunum hazırlayınız.

(12)

Bilişim Teknolojilerini Kullanarak İletişim Kurma, Bilgi Paylaşma ve Kendini İfade Etme

Bilgisayar Ağları

İki yada daha çok bilgisayarın bir birine bağlanmasına bilgisayar ağı (network) denir. Ağ içindeki bilgisayarlar birbiriyle iletişim kurabilirler ve veri paylaşırlar.

Neden Bilgisayar Ağlarına Gereksinim Duyulur? Bilgisayar ağlarına duyulan gereksinimin temel nedeni veri kaynaklarını paylaşmak ve iletişim kurmaktır. Veri paylaşmak sabit

disklerde yer alan klasörlerin ve dosyaları birçok kişi ya da istenilen diğer kişiler tarafından kullanılması anlamındadır. İletişim ise kullanıcıların bir birine elektronik-posta göndermesi anlamındadır. Bilgisayar ağlarının bir diğer kullanım alanı da yazıcılar ve diğer çevre birimlerinin paylaşımıdır. Diğer bir ağ kullanımı da uygulamaların paylaşımıdır. Örneğin bir bilgisayarda yüklü bir programın diğer bilgisayarlar tarafından kullanılması.

Bilgisayar ağlarına duyulan gereksinimi şu şekilde özetlemek olasıdır:

Dosya paylaşmak.

Yazıcı, tarayıcı gibi donanımları paylaşmak.

Birbirleriyle iletişim kuran yazılım, oyun vs. kullanmak.

İnternet hizmeti gibi çeşitli servisleri paylaşmak.

Ağ üzerinden cihazların kontrolünü ve yönetimini sağlamak.

Bilgisayar Ağları: Bilgisayar ağlarını büyüklüklerine göre 3’e ayırırız.

 Yerel Alan Ağı (LAN)

 Metropol Alan Ağı (MAN)

 Geniş Alan Ağı (WAN)

• Yerel Alan Ağı (Local Area Network, LAN) : Ev, okul, laboratuar, iş binaları vb. gibi sınırlı coğrafi alanda bilgisayarları ve araçları birbirine bağlayan bir bilgisayar ağıdır.

Örneğin bir işyerindeki, okuldaki hatta evimizdeki bilgisayarları birbirine bağlayarak oluşturduğumuz ağ bir yere alan ağıdır.

• Evimizde bir yerel alan ağı kurmak için neler gereklidir?

1. Donanım: Evimizde yerel alan ağı kurmak için bilgisayarımızın temel donanımlarına (klavye, fare, ekran, kasa, anakart, işlemci, sabit disk, ekran kartı, ana bellek –ram-) ek olarak, bilgisayarlar arasında veri aktarımını sağlayan ağ kartı (Ethernet kartı), ağ kablosu ve ağ kartları arasında veri akışını yöneten dağıtıcı (switch) gereklidir. Not: Bir bilgisayar ağında her bilgisayara bir dağıtıcı (switch) gerekmez. Eğer ağ kartımız kablosuz ise (dizüstü bilgisayarlar, tabletler, akıllı

telefonlarda kablosuz ağ kartı mevcuttur. Ayrıca masaüstü

bilgisayarlara da kablosuz ağ kartı takıla bilir.) ağ kablosu gerekmez.

Ancak dağıtıcımızın da kablosuz olması gerekir.

2. Yazılım: Bilgisayarımızın çalışması için gerekli olan işletim sisteminden (Windows, Linux, Pardus, MacOS vs.) başka bir yazılıma gerek yoktur.

• Metrolpol Alan Ağı (Meropol Area Network, MAN): İçerisinden birden çok Yerel Alan Ağı barındıran, bir üniversite kampusu, büyük bir işyeri, şehri veya bölgeyi kapsayan ağ türüdür. Örneğin bir ildeki tüm bankaların farklı şubelerinin bilgisayarları Metropol Alan Ağı ile birbirine bağlıdır.

(13)

• Geniş Alan Ağı (Wide Area Network, WAN): Bir ülke ya da dünya çapında, aralarında yüzlerce veya binlerce kilometre mesafe bulunan bilgisayar ve ağların birbirine bağlanmasıyla oluşur. Bilinen en büyük Geniş Alan Ağı, İNTERNET’tir.

2.1.1. İnternet Nedir?

İnternet, birçok bilgisayar sistemini birbirine bağlayan, dünya çapına yayılmış olan bir iletişim ağıdır. Bir bilgisayarı, modemi ve telefon hattı (fiber hattı) olan herkes bu hizmetti sağlayan kuruluşlardan bu hizmeti satın alarak kullanabilirler. Fiber internetin telefon hatlarındaki internetten farkı bakır kablolarla ulaştırılan internetin fiber kablolarla

ulaştırılmasıdır. Fiber kabloların yararı verileri daha hızlı aktarmasıdır. 1969 yılında ABD Savunma Bakanlığı bünyesindeki “İleri Araştırma Projeleri Ajansı” tarafından ortaya çıkartılmıştır. Türkiye İnternet’e Nisan 1993 ’ten beri bağlıdır.

İnternet'e Bağlanmak İçin Neler Gereklidir?

Donanım Yerel alan ağı için gerekli olan temel bilgisayar donanımları, ağ kartı ve ağ kablosu internet bağlantısı için de gereklidir. Çünkü internet de bir bilgisayar ağıdır.

(WAN) Ancak dağıtıcı (switch) yerine modem kullanılır. Modem telefon hattımızı ya da fiber hattımızı bilgisayarın ağ kartına bağlar. Eğer ağ kartımız kablosuz ise modemimiz de kablosuz olmalıdır. Modem aynı zamanda dağıtıcı’nın görevini de yapar. Yani aynı modem üzerinden internete bağlanan bilgisayarlar arasında zaten bir bilgisayar ağı vardır.

Yazılım İşletim sistemimiz (Windows, Linux, Pardus, MacOS vs.) ve internet tarayıcımız ( İnternet Explorer, Google Chrome, Firefox, Opera, Safari en yaygın kullanılan

tarayıcılardan bazılarıdır.) internete bağlanmak için yeterlidir. E-mail işlemlerini kullanacaksanız, her ne kadar tarayıcılarda kullanılabilse de, e-mail programlarının bilgisayarınıza kurulu olması gerekir. Microsoft Outlook, Pico, Kmail bunlardan bazılarıdır.

Etkinlik: Aşağıdaki soruları defterinize yazarak cevaplandırınız.

 Ahmet biriktirdiği harçlığı ile bir yazıcı alarak bilgisayarına bağlamıştır. Bir süre sonra yan odadaki kardeşinin de çok sık yazıcıya ihtiyaç duyduğunu ve çıktı almak için sürekli kendi bilgisayarını kullandığını fark eder. Ahmet’in yazıcısını paylaşması için hangi tür bilgisayar ağı kurması gerekir?

Yerel Alan Ağı (LAN)

 Ahmet’in babası Erol Bey bir bankada çalışmaktadır. İş yerinde çalıştığı bilgisayar aynı bankanın başka şehirlerdeki şubelerindeki bilgisayarlara özel bir ağ ile bağlanarak işlem yapmaktadır. Erol Bey’in çalıştığı bankanın farklı şehirlerdeki şubeleri arasında kurulmuş olan bilgisayar ağının türü nedir?

Metropol Alan Ağı (MAN)

 Cenk, Cemil ve Ceren aynı apartmanda oturmaktadırlar. Aralarında bir bilgisayar ağı oluşturarak oyun oynamak istiyorlar. Hangi donanımlara sahip olmaları gerekir?

Ağ Kartı (Ethernet Kartı), Ağ Kablosu, Dağıtıcı (Switch)

 Ayşe Skype isimli bilgisayar programı sayesinde internet üzerinden Almanya’da yaşayan kuzeniyle görüntülü ve sesli olarak konuşabilmektedir. Farklı ülkeler arasındaki bilgisayarları birbirine bağlayan internet hangi tür bilgisayar ağıdır?

Geniş Alan Ağı (WAN)

(14)

İletişim Araçları (e-posta, forum, sohbet, sesli-görüntülü konferans vb. güncel teknolojiler)

1. E-Posta: Elektronik ortamda gönderdiğimiz mektuplardır. E-Posta göndermek ya da almak için bir e-posta adresine ihtiyacımız vardır.

E-posta adresi almak için bir e-posta servisine kaydolmamı gerekir. Gmail, hotmail, yahoo, yandex en çok kullanılan ücretsiz e-posta servisleridir.

2. Forum: Çeşitli konularda soru sormak ya da paylaşımda bulunmak amacıyla kurulmuş web siteleridir. Forumda en yüksek yetkilere sahip kişilere yönetici (admin), konu başlıklarından sorumlu kişilere ise moderatör denir.

3. Sohbet programları: Bilgisayar, tablet, telefon gibi cihazlardan internet aracılığı ile yazılı, sesli ya da görüntülü konuşmak için kullanılan programlardır. En çok kullanılan sohbet programları;

o Skype: Microsoft o Hangouts: Google

o Yahoo Messenger: Yahoo

Etkinlik: Aşağıdaki soruları defterinize yazarak cevaplandırınız. Aynı soruları cevapları ile beraber muratdemirbt@gmail.com adresine e-posta ile de gönderiniz. E-posta gönderirken konu bölümüne adınızı soyadınızı ve numaranızı yazınız.

1. Hangouts kullanmak için hangi servisten e-posta hesabımız olmalıdır?

Gmail (google hesabı)

2. Yahoo Messenger hangi cihazlarda kullanılabilir?

Bilgisayar, telefon, tablet

3. Microsoft firmasının sohbet yazılımı hangisidir?

Skype

4. E-posta adresinde kullanıcı adımız ile e-posta servisini ayıran işaret hangisidir?

@ (et)

5. Kullanıcıların belirli konularda fikir alışverişinde bulunduğu, çeşitli paylaşımlar yaptığı tartışma alanına ne ad verilir?

Forum

6. Forumun sağladığı kolaylıklara bir örnek veriniz?

Yardıma ihtiyaç duyduğumuz konularda bilgili, deneyimli kullanıcılardan cevap alabiliriz.

7. E-posta kullanmanın sağladığı kolaylıklara bir örnek veriniz?

Her an her yerden e-posta gönderebilir ve e-postalarımızı okuyabiliriz.

8. En popüler e-posta servislerinden 2 tanesinin adını yazınız?

Referanslar

Benzer Belgeler

Son olarak, Ağ Bilimi, günümüzde var olan ve incelenmesi gereken birçok dev ağların ve bu ağların aralarında ve/veya birbirleriyle oluşan çok büyük verilerin

Bu ağlarda, bir bilgisayar sağ taraftaki bilgisayara üst veri yolundan, sol taraftaki bilgisayara alt veri yolundan bilgi gönderme şeklinde olmak üzere tek yönlü iki adet veri

Kavramsal radyo teknolojisi, spektrumun dinamik olarak sezinlenmesi ile birincil kullanıcıların iletiĢimine engel olmadan boĢ frekans bantlarını algılayabilen ve

terneti kullanım yerine göre saldırganlık düzeyine bakıldığında aralarında anlamlı r farklılığın bulunmadığı görülmüştür. Bununla birlikte öğrencilerin bilgisayar

Çocukların internet etkinliklerinin yer, zaman, nitelik ve süre- sini belirli kurallara bağlamak; internette gerçekleştirilen etkinlikleri çocuklar belli bir yaş ve olgunluğa

Bu algoritmalar üzerinde slow start (yavaĢ baĢlangıç), fast recovery (hızlı devam), fast retransmit (yeniden hızlı iletim) ve congestion avoidance

 Birden çok bilgisayarın birbirine bağlı olduğu, donanım ve yazılımların da paylaşılmasına izin veren bilgisayar ağları, veri haberleşmesini veri ağları

Proje hazırlama ve proje yönetimine genel bakış, proje yönetiminde temel kavramlar, proje boyutları ve proje yönetiminde süreçler, Proje Çizelgelemede Zaman Maliyet