Yenido an Transportu

01 kapak 7/22/10 11:14 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

Cilt 3 / Say› 2 / 2006 Koç Üniversitesi

Hemflirelik Yüksek Okulu Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi (SANERC)’in yay›n organ›d›r.

Hemflirelikte

E¤itim ve Araflt›rma

Dergisi

ISSN: 1305-0397

Dünyada ve Türkiye’de

Yenido¤an Transportu

KAPAK KONUSU

02 icindekiler 7/22/10 11:17 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

EKG Köflesi ... 45

HEMfi‹REL‹KTE E⁄‹T‹M ve ARAfiTIRMA DERG‹S‹

Editörün Kaleminden ... 1

Emine Türkmen Kötü Haber Verme Breaking Bad News Perihan Güner Dünyada ve Türkiye’de Yenido¤an Transportu Neonatal Transport in Turkey and in the World Ayfle Karakoç Tar›, Zerrin Çi¤dem Isparta ‹li Karaa¤aç Sa¤l›k Oca¤›na Ba¤l› 15-49 Yafl Kad›nlar›n Üreme Sa¤l›¤›na Yönelik Bilgi, Al›flkanl›k ve Sorunlar›n›n De¤erlendirilmesi An Evaluation of Reproductive Health Status, Knowledge and Attitudes of Women Aged Between 15-49 Registered at Karaa¤aç Village Clinic in Isparta Province Hacer Erten, Tangül Özen, Halime Y›lmaz, Hediye Arslan Bir Üniversite Hastanesinin Acil Poliklini¤ine Gelen Yan›kl› Hastalar›n Kay›t Bilgilerinin Retrospektif De¤erlendirilmesi A Retrospective Evaluation of the Medical Records of Burn Patients Presenting at the Emergency Polyclinic of a University Hospital Leman Kutlu, Sevdiye Turasoy, Nilgün Koflar, P›nar Ökdemir, Nursel Onur Hemflirelikte Mesleki Düzenlemeler Nursing Regulations Elizabeth Anne Herdman DANIfiMA KURULU* (EDITORIAL BOARD) Tamay ANIK S.B. Dr. Siyami Ersek Kalp ve Damar Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, E¤itim Hemfliresi-‹STANBUL Aysel BADIR, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Günsel BAfiER, Doç. Dr. Emekli Ö¤retim Üyesi-‹ZM‹R Ayla BAYIK, Prof. Dr. Ege Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹ZM‹R Sevim BUZLU, Doç. Dr. ‹.Ü. Florance Nightingale Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Anahit COfiKUN, Prof. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Yar› Zamanl› Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Hatice ÇAKMAKÇI S.B. Kofluyolu Kalp E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Baflhemfliresi-‹STANBUL Zeynep DÖRTBUDAK, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Zehra DURNA, Prof. Dr. Bilim Üniversitesi Florance Nightingale Hastanesi HYO Müdürü-‹STANBUL Nurhan EREN, Dr. ‹.Ü. ‹stanbul T›p Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Klini¤i E¤itim Sorumlusu, Psikoterapist- ‹STANBUL Sevgi GÖKDEM‹REL, Yard. Doç. Dr. Süleyman Demirel Üniversitesi Sa¤l›k Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi- ‹STANBUL Sibel GÖNÜLSÜZ Dent‹stanbul Sistem Gelifltirme, E¤itimKalite Dan›flman›-‹STANBUL Gülay GÖRAK, Prof. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Yar› Zamanl› Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Perihan GÜNER, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Elizabeth Anne HERDMAN, Prof. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Müdürü-‹STANBUL Nur ‹NANÇ, Prof. Dr. Dz. Sa¤. Kd. Alb. Emekli Ö¤retim Üyesi- ANKARA Saliha KOÇ Ac›badem Sa¤l›k Grubu Hemflirelik Hizmetleri Direktörü-‹STANBUL Gülseren KOCAMAN, Prof. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Müdürü-‹ZM‹R Gülcan KUfiKONMAZ ‹.Ü. Cerrahpafla T›p Fakültesi Hastanesi Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Anabilim Dal› Baflh. Yard.-‹STANBUL Sakine MEM‹fi, Yard. Doç. Dr. Adnan Menderes Üniversitesi Sa¤l›k Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-AYDIN Sevgi OKTAY, Prof. Dr. Emekli Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Nalan ÖZHAN ELBAfi, Prof. Dr. Gazi Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Müdürü-ANKARA Ayfle P‹fiK‹N Emekli Hemflire-‹STANBUL Nurgün PLAT‹N, Prof. Dr. Emekli Ö¤retim Üyesi-ANKARA Münevver SARSILMAZ Ege Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesi, Acil Servis Yo¤un Bak›m Sorumlu Hemfliresi-‹ZM‹R Selvet SEV‹NÇ, Yard. Doç. Dr. Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Ö¤retim Üyesi-‹STANBUL Günnaz fiAH‹N Çukurova Ünv. Balcal› Hast. ‹lkyard›m ve Acil Anabilim Dal› Baflh.- ADANA Deniz fiEL‹MEN, Prof. Dr. Marmara Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Müdürü - ‹STANBUL Aytolan YILDIRIM, Doç. Dr. ‹.Ü. Florance Nightingale Hemflirelik Yüksek Okulu, Yönetim Anabilim Dal› Baflkan›-‹STANBUL * Soyadlar na g re alfabetik olarak s ralanm t r. Yaz›flma Adresi Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu, Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi Güzelbahçe Sok. No 20 D Blok, 34365 Niflantafl› / ‹STANBUL Tel: 0212- 311 26 40 Faks: 0212 311 26 30 e-posta: sanerc@ku.edu.tr Kanser Hastas›nda Yorgunluk Fatigue in Cancer Patients Gülbeyaz Can Kanser Hastalar›nda Oral Mukositin Önlenmesi ve Tedavisi Prevention and Treatment of Oral Care in Cancer Patients Joanne Brigs Institute (Çeviri) Diler Sepit 12 Derivasyonlu EKG De¤erlendirme (3˚ AV Blok) 12 derivation ECG interpretation Diler Sepit Grafik Tasar›m, Haz›rl›k: Selin Canaran Demir; e-mail: selin.canaran@gmail.com Bask›: Mart Matbaac›l›k Sanatlar›, Ka¤›thane-‹stanbul Tel.: 0 212 321 23 00 pbx Bas›m Tarihi: Nisan 2008 Bask› Adedi: 1000 Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi (SANERC) Yay›n Organ› Koç University School of Nursing Publication of the Semahat Arsel Nursing Education and Research Center Sahibi : Attila Aflkar, Prof. Dr. Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü ve Editör : Emine TÜRKMEN, Yard. Doç. Dr. Editör Yard›mc›s› : Nilgün GÖKTEPE Alt› ayda bir yay›nlan›r. Issued two times a year. Yay›n Türü: Yayg›n, süreli, bilimsel

Sürekli E¤itim ... 10

Son Geliflmeler ... 18

Kapak Konusu ... 24

Araflt›rma ... 32

... 40

Özgün Yaz› ... 2

Klinik Yaz› ... 6

Serbest Köfle ... 47

Kütüphane ... 48

Yazarlara Bilgi ... 49

03 ozgun yazi 7/22/10 11:20 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

De¤erli Meslektafllar›m,

Koç Üniversitesi Hemflirelik Yüksek Okulu Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi (SANERC) olarak dergimizin yay›mlanmas›nda, 2006 y›l› ikinci yar›s›ndan itibaren baz› sorunlar yaflad›k. Editör grubu olarak derginin gecikmesi nedeni ile yazarlardan ve okurlardan özür diliyoruz. Ancak çok h›zla çal›fl›p aradaki gecikmeyi h›zla kapatmaya çal›flaca¤›z.

Bu say›da, “Özgün yaz›” bafll›¤›nda, bat› dünyas›nda halk›n güvenli bak›m almas›nda ve hemflirelikte otonominin sa¤lanmas›nda çok önemli rolü olan “Hemflirelik / Ebelik Konsey”lerinin yap›s›n› ve yararlar›n› irdeleyen bir yaz›ya yer verdik. “Klinik yaz›” bölümünde hemflire ve di¤er sa¤l›k ekibi üyelerinin s›kl›kla yaflad›¤› ve yaflarken de zorland›¤›

“hasta ve yak›nlar›na kötü haber verme”nin kurallar›n› ve inceliklerini belirten bir yaz›y› ele ald›k. “Sürekli e¤itim“

bölümünde ise “kanser hastas›nda yorgunluk” konusunu inceledik. “Kapak yaz›s›” bölümünde, ülkemizde giderek önem kazanan riskli yenido¤an ve bak›m› konusunda yenido¤an›n gelecek yaflant›s›n› da etkileyen yenido¤an transportu konusunda Dünya’da ve ülkemizdeki durumu vermeye çal›flt›k. Araflt›rma bafll›¤›nda ise “acil servislerde yan›kl› hastalar ve kay›t durumunu” ve “Isparta’da kad›nlar›n üreme sa¤l›¤›na yönelik bilgi ve tutumlar›n›” inceleyen iki makaleye yer verdik. Kan›ta dayal› uygulamalar bölümünde ise ”kanser hastalar›nda oral mukositin önlenmesi ve tedavisi” konusunu inceledik. Bu çeviri makalenin orijinal yay›mlanma tarihi 10 y›l› bulmakla birlikte içindeki bilgiler güncelli¤ini korumaktad›r. “EKG” köflesinde her say›m›zda oldu¤u gibi 12 derivasyonlu bir EKG örne¤i olan olguyu sizlerle paylaflt›k. Serbest köflede ise bebe¤i uzun süre yenido¤an yo¤un bak›mda yatan bir annenin duygular› ve düflünceleri var.

Hepinize sayg› ve selamlar›m› iletiyor, çal›flmalar›n›zda baflar›lar diliyorum.

Sevgi ve Sayg›lar›mla, Yard. Doç. Dr. Emine Türkmen

16 yazarlara bilgi 7/22/10 11:49 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K

Y A Z A R L A R A B ‹ L G ‹

49

Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi 2006; 3 (2): 49

Hemflirelikte E¤itim ve Araflt›rma Dergisi, Koç Üniversitesi Sa¤l›k Yüksek Okulu, Semahat Arsel Hemflirelik E¤itim ve Araflt›rma Merkezi (SANERC)’nin süreli yay›n organ›d›r.

Hemflirelik ve sa¤l›k alan›nda yeni bilgi ve geliflmeleri yans›tan araflt›rma, derleme makaleleri, olgu sunumlar›, çeviri yaz›lar›

(izinli), güncel bilimsel toplant› ve yay›n tan›t›mlar›n›

yay›nlayarak hemflirelerin mezuniyet sonras› sürekli geliflimini desteklemeyi ve hemflirelerin bilimsel çal›flmalara yöneltilmesine katk› sa¤lamay› hedefler.

Dergi her alt› (6) ayda bir yay›nlan›r. Yay›nlanmak üzere gönderilen makaleler, yay›n kurulu ve en az iki dan›flman taraf›ndan incelendikten ve yazarlarca gerekli düzeltmeler yap›l›p tüm yazarlar›n yaz›l› onay› al›nd›ktan sonra yay›nlanabilir. Yaz›lar›n daha önce baflka bir yerde yay›nlanmam›fl olmas› veya yay›nlanmak üzere kabul edilmemifl olmas› gerekir. Gönderilen yaz› daha önce herhangi bir kongre ya da sempozyumda sunulmufl ise bu durum ilk sayfada dipnot olarak belirtilmelidir. Dergide yay›nlanan yaz›lar için yazarlara ücret ödenmez veya yazarlardan ücret al›nmaz.

Araflt›rma makaleleri: Bilimsel yöntem ve kurallara uygun flekilde yap›lm›fl araflt›rma makaleleri bu bölümde yer alacakt›r.

Derleme makaleler: Hemflirelik uygulamas›, e¤itimi ve yönetimi ile ilgili en yeni bilgileri gözden geçiren yaz›lar bu bölümde yer alacakt›r.

Özgün yaz›lar: Hemflirelik ile ilgili önemli sorunlara ve uygulamalara iliflkin görüfller içeren yaz›lar bu bölümde yay›nlanacakt›r.

Olgu sunumu: Klinik olgu sunumlar› bu bölümde yer alacakt›r.

Kiflisel klinik deneyimler: Hemflirelerin ya da hasta yak›nlar›n›n yaflad›¤› kiflisel deneyimlere yer verilecektir.

Yay›n tan›t›m›: Yeni yay›nlanm›fl ya da yay›nlanmak üzere olan kitaplar›n tan›t›m› yer alacakt›r.

Haberler: Kurs, kongre, sempozyum duyurular› ve yorumlar›

yer alacakt›r.

Yaz›lar›n yay›na haz›rlanmas› s›ras›nda dikkat edilecek noktalar:

• Yaz›lar A4 beyaz ka¤›da, 12 punto, Times New Roman karakteri ile iki sat›r aral›kl› olarak yaz›lmal› ve bilgisayar disketiyle (PC-Windows) ile birlikte üç kopya fleklinde haz›rlanmal›d›r.

• Sayfa kenarlar›nda 2.5 cm boflluk b›rak›lmal› ve bafll›k sayfas›ndan sonra her bir sayfa numaraland›r›lmal›d›r.

• Yazar adlar› sadece bafll›k sayfas›nda olmal›, akademik ünvanlar›, çal›flt›klar› kurumlar ve bölümler, iletiflim adresleri (telefon, faks, e-mail) belirtilmelidir.

• Yaz›lar her biri ayr› sayfadan bafllamak üzere, bafll›k, özet, metin, kaynaklar, tablolar ve flekiller bölümünden oluflur.

• Bafll›k sayfas›: yaz›n›n bafll›¤›, yazar(lar)›n aç›k ad ve soyadlar›, ünvanlar›, çal›flt›klar› kurum ve bölümler, adresleri yer almal›d›r.

• Özet: ikisi de ayr› sayfalarda olmak üzere en fazla 250 kelimelik Türkçe ve ingilizce özet bölümü olmal›d›r. Özetin sonunda Index Medicus'a göre seçilmifl 3-6 tane anahtar sözcük seçilmelidir.

• Metin: Araflt›rma makalelerinde girifl, gereç ve yöntem, bulgular ve tart›flma bölümlerinden oluflur.

• Kaynaklar: Kaynaklar›n do¤rulu¤undan yazarlar sorumludur.

Metin sonunda kaynaklar ayr› bir sayfada çift aral›kl› olarak yaz›lmal› ve metinde yer ald›¤› s›raya göre

numaraland›r›lmal›d›r. Dergi adlar› Index Medicus'a göre k›salt›lmal›d›r. Bir kaynakta yazarlar›n say›s› üçten fazla oldu¤u durumlarda üçüncü yazardan sonra "et al." ya da

"ve ark." ibaresi eklenmelidir. Kaynak yaz›m› afla¤›da belirtildi¤i flekilde yap›lmal›d›r:

Kitap: Yazar›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, kitab›n ad›, birden fazla bas›m› var ise kaç›nc› bas›m oldu¤u, bas›ld›¤›

flehir, bas›mevi, bas›ld›¤› y›l ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Jarvis C. Physical examination and health assessment. 3rd. ed.

Philadelphia: W.B. Saunders Company; 2000. p. 687-750.

Kitaptan bölüm: Bölüm yazar›n›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, bölümün ad›, editörün soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, kitab›n ad›, birden fazla bas›m› var ise kaç›nc› bas›m oldu¤u, bas›ld›¤›

flehir, bas›mevi, bas›ld›¤› y›l ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Melanie SM, Hickey JV. Neuroscience critical care. In: Hickey JV. editor.

The clinical practice of neurological and neurosurgical nursing. 5th. ed.

Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2003. p. 359-67.

Çeviri kitap: Yazar›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, kitab›n ad›, birden fazla bas›m› var ise kaç›nc› bas›m oldu¤u, çeviren kiflinin baflharf(ler)i ve soyad›, bas›ld›¤› flehir, bas›mevi, bas›ld›¤› y›l ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Ferry DR. On günde temel elektrokardiyografi. Çeviri, M. Kahraman.

‹stanbul: Ekbil A.fi.; 2001. s. 10-29.

Dergi: Makale yazar›n›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, makalenin ad›, yay›nland›¤› derginin ad› (Index Medicus'taki k›saltma ad›), y›l, cilt no ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Pokorny ME, Koldjeski D, Swanson M. Skin care intervention for patients having cardiac surgery. Am J Crit Care 2003;12:535-44.

Dergi eki (Supplement): Makale yazar›n›n soyad›, ad›n›n baflharf(ler)i, makalenin ad›, yay›nland›¤› derginin ad› (Index Medicus'taki k›saltma ad›), y›l, cilt no, parantez içinde Supplement no ve sayfa numaralar› belirtilmelidir.

Ahrens T. Severe sepsis management: Are we doing enough?. Crit Care Nurse 2003;23(Suppl. 5):2-15.

17 arka kapak 7/22/10 11:51 AM Page 1

C M Y CM MY CY CMY K