• Sonuç bulunamadı

DEVLETLER HUSUSÎ HUKUKU

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "DEVLETLER HUSUSÎ HUKUKU"

Copied!
20
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

I

Prof. Dr. Ergin NOMER

D E V L E T L E R H U S U S Î

H U K U K U

Ye n i l e n m i ş

20. Bası

(2)

II

Yay›n No : 2886 Hukuk Dizisi : 1420

8. Bas› - Şubat 1996 - ‹STANBUL 9. Bas› - Şubat 1998 - ‹STANBUL 10. Bas› - Ocak 2000 - ‹STANBUL 11. Bas› - Ocak 2002 - ‹STANBUL 12. Bas› - Ekim 2003 - ‹STANBUL 13. Bas› - Ekim 2005 - ‹STANBUL 14. Bas› - Ekim 2006 - ‹STANBUL 15. Bas› - Kas›m 2007 - ‹STANBUL 16. Bas› - May›s 2008 - ‹STANBUL 17. Bas› - Eylül 2009 - ‹STANBUL 18. Bas› - Ekim 2010 - ‹STANBUL 19. Bası - Ekim 2011 - İSTANBUL 20. Bası - Nisan 2013 - İSTANBUL

ISBN 978 - 605 - 377 - 912 - 4

Cop yright© Bu ki ta b›n bu bas›s› için Tür ki ye’de ki ya y›n hak la r› BE TA Ba s›m Ya y›m Da €› t›m A.Ş.’ye ait tir. Her hak k› sak l› d›r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f› k›s men ve ya ta ma men ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya baş ka her han gi bir şe kil de ço €al t› la maz, da €› t› la maz. Nor mal öl çü yü aşan ik ti bas lar ya p› la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak gös te ril me si zo run lu dur.

Dizgi : B e t a B a s › m A . Ş .

Bask› - Cilt : Yaz›n Bas›n Yay›n Matbaac›l›k Trz.Tic.Ltd.fiti. (Sertifika No: 12028) Çiftehavuzlar Cd. Maltepe Mh. Prestij ‹fl Merkezi No: 27/806 K:9 Zeytinburnu/‹STANBUL

0212 565 01 22 - 0212 565 02 55 Kapak Tasar›m : Gülgonca Çarpık

Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

Narlıbahçe Sok. Damga Binası No: 11 Ca€alo€lu - ‹STANBUL

Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax: (0-212) 513 87 05 - 511 36 50 www.betayayincilik.com

(3)

III

Halûk ve Füsûn’a

(4)
(5)

V

ÖNSÖZ

Yenilenen Türk Borçlar Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda, Milletlerarası Özel Hukuk ile Milletlerarası Usul Hukukunu ilgilendiren ve etkileyen hükümler bulunmaktadır. Bu etkilenmeler yanında, gerek monografik çalışmalarda gerekse ve özellikle mahkeme karar- larında yer almış olup, yararlı gördüğümüz hukukî görüş ve içtihatlar da dik- kate alınmak suretiyle Devletler Hususî Hukuku kitabı yenilenmiştir.

Bu 20. Baskıda da Kitabın hatasız ve yanlışsız hukukçularımıza ulaşma- sı için yardımını esirgemeyen Yard. Doç. Dr. Emre Esen’e teşekkür borçlu- yum. Ayrıca Kitabın baskısında yardımda bulunan araştırma görevlileri İlyas Arslan, Yasemin Aydoğmuş, Zeynep Nalçacıoğlu-Erden, Yasemin Toros, Ahsen Türkmen ve Cemre Tüysüz’e de teşekkür ediyorum.

Her zamanki gibi Kitabın dizgisini titizlikle yerine getiren Gülgonca Çarpık’a ve bu Bası’yı da süratle ve itinayla gerçekleştiren Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.’ne ve Sayın Seyhan Satar’a yalnız ben değil, fakat okuyucu da teşekkür borçludur.

İstanbul, Mart 2013 Prof. Dr. Ergin NOMER

(6)

VI

Birinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :

Devletler Hususî Hukuku ders kitab›m› ö¤renciler için haz›rlam›fl olmak- la beraber, ilerideki araflt›rmalar›nda faydal› olaca¤›n› tahmin etti¤im kaynak bilgilere de mümkün oldu¤u ölçüde yer verdim. Kitab›n esas›n› devletler hususî hukukunun genel teorisi teflkil etmektedir. Bu sebeple genifl ölçüde yabanc› literatürden ve yabanc› mahkeme kararlar›ndan istifade etmek imkân›

do¤du. Devletler hususî hukukunun niteli¤i yabanc› hukuklardan mukayeseli hukuk metoduna uygun flekilde yard›m görmeyi zaruri de k›lmaktayd›.

Kitapda devletler hususî hukukunun Türkiye'deki uygulamas›n› gösteren k›sm›, genel teoriye nisbetle daha öz ve s›n›rl› olarak haz›rlanm›flt›r. Böylece devletler hususî hukukunun müesseselerini ve ona hâkim olan genel prensip ve fikirleri tam olarak de¤erlendirmek gayesine ulafl›lmaya çaba sarf edilmifltir.

‹stanbul, 15.10.1978

‹kinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :

Kitab›n birinci bask›s›ndan bu yana geçen bir kaç y›l içerisinde devletler hususî hukuku alan›nda beklenmedik ölçüde bir gelişme görülmüştür.

Hukukun birlefltirilmesi çabalar› yoğunluk kazan›rken, baz› ülkelerde devlet- ler hususî hukuku alan›nda yeni düzenlemeler yürürlüğe girmifl, ‹sviçre, Almanya gibi di¤er baz›lar›nda yeni kanun tasar›lar› haz›rl›klar› hemen hemen tamamlanm›flt›r. As›l önemlisi devletler hususî hukuku ve milletlera- ras› usul hukuku alan›nda yeni bir Kanun (Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›nda Kanun) Türk hukuk hayat›na girmifltir.

Bunlar›n yan›nda millî hukuklarda, özellikle medenî kanunlarda yap›lan değişiklikler de devletler hususî hukuku problemlerini etkilemekte ve mahke- me kararlar›na dayan›larak verilen misalleri ve çözüm tarzlar›n› eskimifl veya yürürlükten kalkm›fl medenî hukuk düzenlemelerine ait hale getirmektedir.

Bu geliflmelerin ›fl›¤› alt›nda, yap›lmas› gereken zarurî değişikliklere kitab›n 2. Bask›s›nda yer verilmifl olmakla beraber, yürürlükten kalkm›fl maddî hukuk kaidelerine dayanan mahkeme kararlar›n› konu olan misaller, mevcut sistemlerin devletler hususî hukuku alan›nda ald›¤› çözüm flekillerine örnek olmalar› itibariyle oldu¤u gibi b›rak›lm›flt›r.

Milletleraras› medenî usul hukuku, devletler hususî hukukunun komflu bir hukuk dal›n› teflkil etmesine ra¤men, Türk hukukunda yeni kabul edilen Kanunun da sistemi dikkate al›narak, bir "Ek" fleklinde, aralar›ndaki iliflkinin gerektirdi¤i ölçüde Kitaba ilâve edilmifltir. Bu ilâve ile derslerde ö¤rencilerin duydu¤u bir ihtiyac›n giderilmesi gaye edinilmifltir.

‹stanbul, 15.7.1982

(7)

VII Dördüncü Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :

4 y›l› aflk›n bir süreden beri 2675 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›ndaki Kanun yürürlüktedir. Bu dönem içerisinde Türk mahkemelerinde bu Kanunun uygulanmas›nda dikkati çeken en önemli özel- lik, Kanunun genellikle milletleraras› usul hukukuna iliflkin hükümlerinin kazanm›fl oldu¤u canl›l›kt›r. Bu arada yabanc› mahkeme ilâmlar›n›n tan›nma ve tenfizi hükümleri mahkemelerimizi en ziyade meflgul eden bir konu haline gelmifltir. Bu geliflmeye uygun olarak, Kitab›m›z›n bu bask›s›nda "Milletleraras›

Usul Hukuku" k›sm› yeniden gözden geçirilerek belirli problemlere daha genifl yer verilmifltir.

Buna mukabil, özellikle yabanc› kanunlar›n da tatbikinin söz konusu olabilece¤i devletler hususî hukuku kaidelerimizin uygulanmas›na, mahke- melerimizde nadiren rastlanmaktad›r. Türk hâkimlerinin yabanc› bir hukuku uygulamada duyduklar› tereddüdün bu konuda böyle k›s›r bir tatbikata sebep oldu¤unu zannetmekteyiz. Milletleraras› iliflkilerin ço¤ald›¤› ve yabanc›lar›n da gerek aile hukuklar›na gerekse ticarî münasebetlerine ait ihtilaflar›n› Türk mahkemelerine emanet ettikleri bu geliflme döneminde hâkimlerimizin bu tereddütlerini en k›sa zamanda yeneceklerini ümit ediyoruz.

‹stanbul, Ekim 1986

Onikinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :

12. Bas›da esas yenili¤i, Kitab›n 11. Bas›s›n› ilk cümlesinden son cüm- lesine kadar gözden geçiren de¤erli meslektafl›m Prof. Dr. Cemal fianl› ile birlikte Kitaba konmas›n› gerekli gördü¤ümüz ilâveler teflkil etmektedir. Bu ilâveler ile, devletler hususî hukuku alan›nda çal›flan uygulay›c› hukukçular›n beklentilerini de en genifl ölçüde karfl›lam›fl oldu¤umuz inanc›nday›z. Ayr›ca, milletleraras› doktrin alan›ndaki geliflmelerin belirli ölçüde de olsa Kitapta yer almas›nda, Arafl. Gör. ‹nci Ataman-Figanmefle’nin, kendisine teflekkür borçlu oldu¤um katk›lar› olmufltur. Kitab›n bask›s› safhas›nda, kitab›n okuyu- cu eline mükemmel ve hatas›z bir flekilde geçmesini temin eden Emre Esen’e ve ayr›ca yard›mlar›n› esirgemeyen F. Kerem Giray’a, Levent Yünlü’ye, Mine Tan’a, Dr. fianl› ile birlikte teflekkür etmekteyiz.

‹stanbul, Ekim 2003

(8)

Onyedinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :

27.11.2007 tarihli ve 5718 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›ndaki Kanun, 12 Aral›k 2007 tarihinde yürürlü€e girdi.

Kanunda, yürürlükten kald›rd›€› 2675 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›ndaki Kanunun hukukî yap›s› ve milletleraras› özel huku- ka temel yaklafl›m› aynen muhafaza edildi. 1982 tarihinden bu yana yürürlük- te kalan 2675 say›l› Kanunun baz› maddelerinde ço€u pek önemli olmayan de€ifliklikler yap›ld› ve özellikle borçlar hukuku alan›nda, baz› borç iliflkileri için özel maddeler kabul edildi. Bu yap›s› dikkate al›nd›€›nda, 5718 say›l›

Kanunun, “yeni” bir milletleraras› özel hukuk kanunu olmaktan daha çok, 2675 say›l› Kanunda “de€ifliklik” yapan bir Kanun niteli€inde oldu€u anlafl›l›r.

Bu niteli€ine ra€men, 16. Bask›da, ilk sat›r›ndan son sat›r›na kadar tek- rar ele al›nmak, gerekli de€ifliklikler yap›lmak ve eklenen maddeler mümkün olan en genifl ölçüde aç›klanmak suretiyle, Kitap adetâ yeniden yaz›lm›fl; tek kelimeyle yenilenmiflti.

‹stanbul, Eylül 2009

Ondokuzuncu Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :

27.11.2007 tarihli ve 5718 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›ndaki Kanunun 12 Aral›k 2007 tarihinde yürürlü¤e girmesi üzerine, Devlet Hususî Hukuku Kitabımın 2008 tarihli 16. Baskısı bu Kanuna göre tamamen yenilenmişti. Kitabın 2010 tarihli 18. Baskısından hemen sonra, milletlerarası özel hukuka ve milletlerarası usul hukukuna temel teşkil eden özel hukukun temel kanunları ("Türk Borçlar Kanunu", "Hukuk Muhakemeleri Kanunu", "Türk Ticaret Kanunu") yenilenerek Türk hukuk hayatına girdi. Böylece, ilk satırından son satırına kadar ele alınmak suretiyle, Kitabın tekrardan "adetâ" yeniden yazılması gerekli oldu.

Yeni kabul edilmiş söz konusu Kanunlara göre düzenlemeler yapılırken de, Türk ve yabancı mahkeme kararlarına konu teşkil eden olaylardan istifade edilerek, Kitabın genel konularına eklemeler yapılmasına devam edilmiş;

böylece milletlerarası özel hukuk ve milletlerarası usul hukukundaki son gelişmelerin Kitapta yer alması temin edilmiştir.

‹stanbul, Eylül 2011 VIII

(9)

IX

‹Ç‹NDEK‹LER

ÖNSÖZ ...V

‹Ç‹NDEK‹LER ... IX KISALTMALAR ... XVII-XX

Birinci Kısım

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

§ 1. Kavram

I. Genel Olarak ...3

II. Kanunlar ‹htilâf› Kuralları ...4

1. Milletlerarası Özel Hukuk ...4

a) Kavram...4

b) Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları ve Maddî Hukuk Kuralları ...8

c) Milletlerarası Özel Hukukun Niteli¤i ...9

d) ‹sim ...20

2. Bölgeleraras› Özel Hukuk ...21

3. fiah›slararas› Özel Hukuk ...26

4. Zamanlararas› Özel Hukuk ...28

5. Statü De¤iflikli¤i ("conflit mobile") ...30

§ 2. Milletlerarası Özel Hukukun Komşu Alanlar› I. Kamu Hukukuna Giren Komflu Alanlar ...33

1. Milletleraras› Medenî Usul Hukuku ...33

2. Di¤erleri ...35

II. Yabanc›lar Hukuku ...38

III. Devletler Hukuku ...39

1. Devletler Hukuku ile Milletlerarası Özel Hukuk Aras›ndaki S›n›r ‹liflkisi ...39

(10)

X

2. Devletler Hukuku ile Milletlerarası Özel Hukuk Aras›ndaki

"Özel" ‹liflkiler ...42

IV. Anayasa Hukuku ...43

V. Karfl›laflt›rmal› Hukuk ...45

§ 3. Milletlerarası Özel Hukukun Tarihçesi I. Statüler Teorisi (1300 - 1800) ...50

II. ‹lk Kanunlaflt›rma Hareketleri ...54

III. Milletlerarası Özel Hukukun Modern Ça¤› ...54

IV. ‹slâm Hukukunda Kanunlar ‹htilâf› Kavram› ...65

§ 4. Milletlerarası Özel Hukukun Kaynaklar› I. Genel Olarak ...67

II. Kanunlar ...67

III. Örf ve Âdet ve ‹çtihat Hukuku ...68

IV. Milletleraras› Sözleflmeler...69

1. ‹ki Tarafl› Sözleflmeler ...71

2. Çok Tarafl› Sözleflmeler ...72

§ 5. Literatür I. Türk Milletlerarası Özel Hukuku ...78

II. Yabanc› Literatür ...79

B i r i n c i B ö l ü m GENEL HÜKÜMLER § 6. Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Niteli¤i ve Nevileri I. Maddî Hukuk Kurallarına Gönderme (At›f) ...83

II. Boflluklar ...85

III. Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Kullan›lmas› ...87

IV. Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Nevileri ...91

§ 7. Ba¤lanma I. Milletlerarası Özel Hukukun Unsurlar› ...95

II. Ba¤lanma Konusu ve Yorumu (Vas›fland›rma) ...95

1. Kavram ...95

2. Vas›fland›rma Hukuku ...99

(11)

XI

III. Ba¤lanma Noktas› ve Yorumu ...104

1. Kavram ...104

2. Yorum ...105

IV. fiahsî Statü (Ahkâm› fiahsiye) — Kifli Halleri ...108

§ 8. fiahsî Statünün Ba¤lanma Noktalar› : Tabiiyet, ‹kametgâh veya Mûtad Mesken I. Genel Olarak ...111

II. Tabiiyet (Vatandafll›k) ...114

1. Kavram ...114

2. Birden Fazla Tabiiyet (sujets mixtes) ...114

3. Tabiiyetsizlik ...116

4. Mülteciler ...117

III. ‹kametgâh (Yerleşim Yeri) ...117

IV. Mûtad Mesken...119

§ 9. Hileli Ba¤lanma : Milletlerarası Özel Hukukta Kanuna Karfl› Hile ("fraus legis") I. Kavram ...122

II. Hukukî Durum ve Çözüm ...124

§ 10. Normlar Çeliflkisi ve ‹ntibak (“adaptation”) I. Problem ...131

II. Normlar Çeliflkisi ...132

1. Norm Kümelenmesi ...132

2. Norm Eksikli¤i ...132

3. Di¤er Uyumsuzluklar ...133

§ 11. Önmesele ("Vorfrage") I. Kavram ...135

II. Çözüm ...137

III. Statü Kararlar› ...140

§ 12. ‹ade - At›f ve Devam Eden - At›f ("renvoi") I. Kavram ...142

II. Renvoi Probleminin Geliflimi ...143

III. Çözüm ...148

(12)

XII

§ 13. Kamu Düzeni ("ordre public")

I. Kavram ...157

II. Kamu Düzeninin Görevi ...163

III. Kamu Düzeninin Müdahalesine ‹liflkin Baz› Özellikler ...167

IV. Kamu Düzeni Müdahalesinin Sonuçlar› ...176

V. Yabanc› Kamu Düzeni ...179

VI. Do¤rudan Uygulanan Kurallar ...180

§ 14. Yabanc› Hukukun Tatbiki I. Genel Olarak ...185

II. Yabanc› Hukukun Tesbiti ...187

III. Temyiz Mahkemesinde Yabanc› Hukuk ...196

‹ k i n c i B ö l ü m KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI § 15. Türk Milletlerarası Özel Hukukunun Ba¤lama Kurallar› I. Genel Olarak ...203

1. 1330 Tarihli Muvakkat Kanun ...203

2. Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ...205

II. Genel Hükümler ...206

1. Hukukî ‹fllemlerde fiekil ...206

2. Zamanafl›m› ...212

III. fiahs›n Hukuku Alan›nda ...215

1. Gerçek fiah›slar...215

a) Hak Ehliyeti ...215

b) Fiil Ehliyeti (medenî hakları kullanma ehliyeti) ...219

2. Tüzel Kifliler ...227

IV. Aile Hukuku Alan›nda ...232

1. Kar› Koca Hukuku ...232

a) Niflanlanma ...232

b) Evlilik...234

aa) Evlili¤in Maddî fiartlar› ...235

bb) Evlili¤in fieklî fiartlar› ...244

c) Boflanma...251

d) Evlili¤in Genel Hükümleri ...259

e) Mal Rejimleri ...261

(13)

XIII

2. Soyba¤› (Nesep) Hukuku ...263

a) Soyba¤›n›n Kurulmas› (Nesep Statüsü) ...264

b) Soyba¤›n›n ‹ptali ...272

c) Ana-Baba-Çocuk Aras›ndaki ‹liflkiler (Soyba¤›n›n Hükümleri) ...272

3. Evlâd Edinme ...273

4. Nafaka ...279

5. Vesâyet Hukuku ...281

V. Miras Hukuku Alan›nda ...284

VI. Eflya Hukuku Alan›nda ...292

1. Lex Rei Sitae ...292

2. Lex Rei Sitae'nin Uygulama Alan›...294

3. Statü De¤iflikli¤i (Conflit Mobile) ...297

4. Lex Rei Sitae Kaidesinin ‹stisnalar› ...299

a) Res in transitu (Tafl›nmakta olan mallar) ...299

b) Tafl›ma Araçlar› (Nakil Vas›talar›) ...300

c) Maddî Olmayan Mallar ...302

VII. Borçlar Hukuku Alan›nda ...303

1. Akitler (Sözleflmeler) ...307

a) Genel Olarak ...307

b) ‹rade Muhtariyeti Esas› ...308

c) Hukuk Seçimi ...311

d) Hukuk Seçiminin Yoklu¤unda Uygulanacak Hukuk ...317

e) Akit Statüsünün Kapsam› ...325

f) Özel Akit Tipleri ...331

(1) ‹fl Sözleflmeleri ...331

(2) Tüketici Sözleflmeleri...338

(3) Fikrî Mülkiyet Haklar›na ‹liflkin Sözleflmeler ...341

(4) Eflyan›n Tafl›nmas›na ‹liflkin Sözleflmeler ...343

(5) Akreditif ...344

(6) Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler ...344

2. Haks›z Fiiller ...346

3. Sebepsiz Zenginleflme ...359

4. Vekâletsiz İş Görme ...360

İkinci Kısım M‹LLETLERARASI USUL HUKUKU § 16. Kavram I. Genel Olarak ...365

II. Milletleraras› Usul Hukukunun Nitelikleri ...375

(14)

XIV

§ 17. Lex Fori Prensibi

I. Genel Olarak ...380

II. Lex Fori'nin Etki Alan› ...386

III. ‹sbat Hukukunda "Lex Fori" Prensibi ...388

§ 18. Vas›fland›rma I. Genel Olarak ...398

II. Çözüm ...398

§ 19. Maddî Hukuk ile ‹liflki I. Genel Olarak ...407

II. Karfl›l›kl› Etki Alanlar› ...408

§ 20. Milletleraras› Yetki I. Kavram ...411

II. Kapsam ...412

1. Yarg› Yetkisi ...412

2. Yarg› Yetkisinin S›n›rlar›: Yarg› Muafiyeti (Yargılanma Bağışıklığı) ...414

a) Devletin Yarg› Muafiyeti ...414

aa) Yarg›lanma Ba¤›fl›kl›¤› ...414

bb) Cebrî ‹cra Ba¤›fl›kl›¤› ...422

b) Devlet Temsilcilerinin Yarg› Muafiyeti ...424

c) Sefaret ve Konsolosluk Binalarının Yargı Muafiyeti ...430

d) Yabanc› Mahkeme Kararlar›n›n Yarg› Muafiyeti ...431

3. De¤erlendirme ve Sonuç ...431

§ 21. Türk Milletleraras› Yetki Sistemi I. Genel Olarak ...435

II. Milletleraras› Yetkinin S›n›rlar› ...436

III. Milletleraras› Derdestlik ...441

§ 22. Milletleraras› Yetki Kuralları I. Genel Olarak ...444

II. Türk Milletleraras› Yetki Kuralları ...445

1. ‹ç Hukukun Yetki (Selâhiyet) Kuralları ...445

2. Türklerin Kifli Hallerine ‹liflkin Davalar ...454

3. Yabanc›lar›n Kifli Hallerine ‹liflkin Baz› Davalar ...459

4. Miras Davalar› ...460

(15)

XV

5. Taraflar›n Anlaflmas›yla Bertaraf Edilemeyen Yetki Kurallar› ...460

a) ‹fl Sözleflmelerinden Do¤an Davalar ...461

b) Tüketici Sözleflmelerinden Do¤an Davalar ...462

c) Sigorta Sözleflmelerinden Do¤an Davalar ...462

6. ‹stisnaî Hallerde Milletleraras› Yetki ...462

a) Kamu Düzeninin Müdahalesi ...463

b) Millî Mahkemelere Müracaat Edememe ...463

7. Milletleraras› Yetkisizlik ‹tiraz› ...464

8. Yetki Anlaflmas› ...466

a) Yetki Anlaflmas› ile Türk Mahkemelerinin Milletleraras› Yetkisinin Kabulü ...466

b) Yetki Anlaflmas› ile Yabanc› Mahkemelerin Yetkisinin Kabulü ...468

9. Forum non conveniens ...478

§ 23. Teminat § 24. Yabanc› Mahkeme Kararlar›n›n Tan›nmas› ve Tenfizi I. Genel Olarak ...484

1. Tan›ma ...485

2. Tenfiz ...488

II. Türk Hukukunda Tan›ma ve Tenfiz ...488

§ 25. Milletleraras› Tahkim I. Tahkimin Unsurlar› ...530

II. Hakem Mahkemesinin Tatbik Edece¤i Hukuk ...533

III. Daimî (Kurumsal) ve Ad-hoc (Geçici) Hakem Mahkemeleri ...534

IV. Millî ve Yabanc› Hakem Kararlar› ...535

V. Tenfiz ...538

VI. Hakem Mütalâalar› (Hakem Bilirkifli Kararlar›) ...553

VII. Türk Milletleraras› Tahkim Hukuku ...553

§ 26. Milletleraras› Adlî Yard›m I. Milletleraras› ‹stinabe ...562

II. Tebligat ...564

§ 27. Milletleraras› İflâs I. Ülkesellik ve Evrensellik Prensipleri ...567

II. Türk Hukukunda Milletlerarası İflâs ...568

1. Türkiye'de İflâs ...568

2. Yabancı Ülkede İflâs ...569

(16)

XVI K a nu n l a r

23 fiubat 1330 tarihli Türkiye'de Bulunan Yabanc›lar›n Hukuk ve

Vazifeleri Hakk›nda Muvakkat Kanun, m. 4 ...573

Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›nda Kanun ...575

Milletlerarası Tahkim Kanunu ...593

Bibliyografya...611

Madde ‹ndeksi ...633

Milletleraras› Sözleflmeler ‹ndeksi ...639

Kavram ‹ndeksi ...641

Türk Mahkeme Kararları İndeksi ...650

(17)

XVII

KISALTMALAR

AB : Avrupa Birli¤i

ABD : Ankara Barosu Dergisi

ABGB (AllgBGB) : Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch

AcP : Archiv für civilistische Praxis

AD : Adalet Dergisi

AET : Avrupa Ekonomik Toplulu¤u (Avrupa Toplulu¤u)

AfP : (Archiv für Presserecht) Zeitschrift für Medien- und

Kommunikationsrecht

AHFD : Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi

A‹HM : Avrupa ‹nsan Haklar› Mahkemesi

A‹HS : Avrupa ‹nsan Haklar› Sözleflmesi

BAG : Bundesarbeitsgericht

Batider : Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi

BGB : Bürgerliches Gesetzbuch

BGE : Entscheidungen des schweizerischen Bundesgerichts,

Amtliche Sammlung

BGH (BGHZ) : Bundesgerichtshof (Entscheidungen des

Bundesgerichtshofes in Zivilsachen)

Bkz. (bkz.) : Bak›n›z

BayObLG : Bayerisches Oberstes Landesgericht

BVerfG : Bundesverfassungsgericht

Cass. Civ. : Cour de Cassation, Chambre Civile Cass. Req. : Cour de Cassation, Chambre des Requêtes

CC : Code civil, Codice civile, Codigo civil

CD : Ceza Dairesi

CIEC : Commission Internationale de l’Etat Civil

Clunet : Journal du droit international

DHH : Devletler Hususî Hukuku

DIP : Droit international privé, diritto internazionale privato, derecho internacional privato

Dip n. (dip n.) : Dip not

D.P. : Recueil Dalloz, Recueil périodique et critiqe de

Jurisprudence, de Législation et de Doctrine

(18)

XVIII

EGBGB : Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuch

EheG : Ehegesetz

EHFD : Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi

FamRZ : Zeitschrift für das gesamte Familienrecht

Fschr : Festschrift

GrZS : Grosser Senat in Zivilsachen

GÜHFD : Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

HMK : Hukuk Muhakemeleri Kanunu

HUMK : (mülga) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu

‹BD : ‹stanbul Barosu Dergisi

‹BK : ‹çtihad› Birlefltirme Karar›

ICC : International Chamber of Commerce

ICSID : International Center for the Settlement of

Investment Disputes

‹HD : ‹fl Hukuku Dergisi

‹HFM : ‹stanbul Hukuk Fakültesi Mecmuas›

İİK : İcra İflâs Kanunu

‹K‹D : ‹lmî ve Kazaî ‹çtihatlar Dergisi

İKÜHFD : İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi IntRDipl. : Internationales Recht und Diplomatie

IPR : Internationales Privatrecht

IPRax : Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts

IPR-G : Gesetz über das internationale Privatrecht

[Devletler Özel Hukuku Hakk›nda Kanun]

IPRspr. : Die deutsche Rechtsprechung auf dem Gebiete des interna- tionalen Privatrechts

IStR : Internationales Steuerrecht

JA : Juristische Arbeitsblätter

JherJb : Jherings Jahrbücher für die Dogmatik des Bürgerlichen

Rechts

JW : Juristische Wochenschrift

JZ : Juristen Zeitung

K. : Kanun, Karar

KG : Kammergericht

L.R.A. : Locus regit actum

M. (m.) : Madde

MHAUM : Mukayeseli Hukuk Araflt›rmalar› Dergisi

MHB : Milletleraras› Hukuk ve Milletleraras› Özel Hukuk Bülteni

MK : Medenî Kanun

MÖHUK : Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›nda

Kanun

(19)

XIX

MTK : Milletleraras› Tahkim Kanunu

MTO : Milletleraras› Ticaret Odas›, Paris

MUK : Medenî Usul Kanunu

MuvK : Türkiye'de Bulunan Yabanc›lar›n Hukuk ve Vazifeleri

Hakk›nda Muvakkat Kanun

n. : Not

NAG : Bundesgesetz betreffend die zivilrechtlichen Verhältnisse

der Niedergelassenen und Aufenthalter

NJW : Neue Juristiche Wochenschrift

N.Y. : New York Reports

OGH : Oberster Gerichtshof

OLG : Oberlandesgericht

OR : Schweizerisches Obligationenrecht

PIL : Private International Law

RabelsZ : Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales

Privatrecht

Rec. (des cours) : Recueil des cours de l'Acedemie de droit international de La Haye

Rev. crit. dr. i.p. : Revue critique de droit international privé

Rev. dr. int. lég. comp. : Revue de droit international et de législation comparée

R.G. : Resmî Gazete

RG : Reichsgericht

RGZ : Entscheidungen des Reichtsgerichts in Zivilsachen

RIW : Recht der Internationalen Wirtschaft

RKD : Resmi Kararlar Dergisi

Rpfleger : Der deutsche Rechtspleger

s. : sayfa

SchweizJahrbintR : Schweizerisches Jahbuch für internationales Recht Sirey : Recueil général des lois et des arrêts fondé par J.B. Sirey

StAZ : Das Standesamt, Zeitschrift für Standesamtswesen

t. : tarihli

TBBD : Türkiye Barolar Birli¤i Dergisi

TBK : Türk Borçlar Kanunu

TTK : Türk Ticaret Kanunu

TMK : Türk Medenî Kanunu

Trib. : Tribunal, Tribunale

TYK : Tatbikatta Yarg›tay kararlar›

UCM : Uluslararas› Ceza Mahkemesi

UNCITRAL : United Nations Commission on International Trade Law

UTTDER : Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi

VatK : Vatandafll›k Kanunu

(20)

XX

VerschG : Verschollenheitsgesetz

VersR : Versicherungsrecht

vd. : ve devam›

VR : Verwaltungsrundschau

v.s. : vesaire

WM : Wertpapier-Mitteilungen

Yar. ‹BHGK. : Yarg›tay ‹çtihad› Birlefltirme Hukuk Genel Kurulu Yar. 2. HD. : Yarg›tay 2. Hukuk Dairesi

Yar. ‹‹D. : Yarg›tay ‹cra-‹flas Dairesi

Yb.P.I.L. : Yearbook of Private International Law

YD : Yarg›tay Dergisi

YHD : Yasa Hukuk Dergisi

YKD : Yarg›tay Kararlar› Dergisi

YÜHFD : Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

ZfRV : Zeitschrift für Rechtsvergleichung, Wien

ZGB : Zivilgesetzbuch

ZvglRW : Zeitschrift für vergleichende Rechtswissenschaft

ZZP : Zeitschrift für Zivilprozess

Referanslar

Benzer Belgeler

feragatin konusunun 489 ne olduğu noktasında da farklı görüşlere neden olmuş, bu ise, feragatin hukukî niteliği hakkında ileri sürülen görüş farklılığının

Bilim ve Teknik genel kapsamıyla bu eksiği gidermeye yetiyor- du belki, ancak o dönemin ODTÜ’lü yıldız çocukları (biz- ler, topluluk üyeleri olarak kendimize

Çalışmanın amacı doğrultusunda, geliştirilmiş olan iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları performans ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliliğini belirlemek

Patients and Methods: Motor functions, ability of sustaining attention and executive functions of 25 elite female adolescent weightlifters were evaluated through finger

Neutrophilic erythrophagocytosis and neutrophil erythrocyte rosette formation in peripheral smear is an uncommon finding which has been reported rarely in

• ÇELİK, Edip, Milletlerarası Hukuk, Biri i Kitap, İki i Baskı, İsta ul, Filiz Kitabevi, 1987.. KAYNAKÇA

Tolunoğulları, Sâcoğulları, İhşîdîler gibi kısa süreli bazı hanedânların oluşturulmasına imkân vermiştir. Müslüman Türk valiler tarafından oluşturulan bu

Daha sonra ortaya çıkacak olan önemli Türk-İslâm devletlerini de müjdeleyen, Müslüman Türk valiler tarafından kurulan bu siyasî teşekkülleri, Abbasî Hilâfet merkezi