S
terilizasyon güvenli¤inin sa¤lanmas› ve infek- siyonun yay›lmas›n› önlemede büyük sorum- lulu¤a sahip olan, hastanenin de¤iflik bölgelerin- den kirlenmifl malzemeleri ifllenmek üzere top- lay›p ve tekrar kullan›c›ya teslim eden merkezi sterilizasyon üniteleri (MSÜ), 365 gün 24 saat sü- rekli hizmet üreten, bir hastane için olmazsa ol- maz olan dinamik merkezlerdir. Hastanelerin te- mel bir alt yap› kuruluflu olmas›na ra¤men hasta- neler planlan›rken, ço¤u kez profesyonel hasta- ne planlay›c›lar› ve hastane çal›flanlar› ile koor- dineli planlanmayan bu üniteler ifllevsel anlam- da kullan›lmaya baflland›¤›nda temel planlama ve inflaat imalat›na ba¤l› sorunlar içermektedir.Genellikle yatakl› tedavi kurumlar›n›n en alt kat- lar›nda, çevreden ve do¤al ›fl›k kaynaklar›ndan yoksun, hastanenin akarlar›n›n ve kalorifer tesi- sat borular›n›n geçti¤i alanlarda kurulu olan MSÜ, biyolojik [hepatit B virüsü (HBV), hepatit C virüsü (HCV), “human immunodeficiency virus (HIV)” vs.], kimyasal (etilen oksit), fiziksel (ergo- nomi, ›fl›k, renk vs.), psikososyal (kapal› alan vs.) ve kazalar gibi pek çok etmenin görülebildi¤i ça- l›flma alanlar›d›r.
Bir hastanede olmazsa olmaz olan sterilizas- yon, geliflmifl donan›m, yeterli alan, sürekli e¤i- timden geçen nitelikli personel ve kalite temi- nat› için sürekli izlenmeyi gerektiren karmafl›k bir süreçtir. Bu karmafl›k sürecin içerisinde tüm ifllemlerin bafllang›c›n› oluflturan ve çal›flanlar›n sonradan konuya dahil oldu¤u mimari yap›lan- ma ve inflaat›n imalat› ifli en ciddi konu olarak al- g›lanmal›d›r. Bu ciddi alg›laman›n göstergesi ola- rak; ideal bir MSÜ, hastanenin bütün gereksi- nimlerini karfl›layacak bir üst yap›n›n hizmet edebilmesine olanak sa¤layacak alt yap›dan oluflmas›n›n sa¤lanmas› için eflgüdüm içerisinde çal›flan bir ekip taraf›ndan yap›lmal›d›r. Bu ekip içerisinde deneyimli mimar-mühendis gibi tek- nik elemanlar›n yan›nda hastane idaresinden idareci ve doktor-hemflire gibi bilimsel ve tek- nolojik geliflmeleri izleyip göz önünde bulundu- rabilecek elemanlardan oluflmal›d›r.
MSÜ; temizleme-onar›m, dezenfeksiyon, de- netleme, paketleme, sterilizasyon, depolama ve da¤›t›m ifllemi ile steril malzeme üreten, sa¤l›k bak›m›ndan çok teknik ve özel bir fabrikaya ben- zetilebilir. Bu fabrika ana hatlar› ile Kirli-Temiz- Steril olmak üzere üç bölüm üzerine flekillendiril- melidir. Bu ana yap›n›n hizmetlerinin kaliteli ve konforlu sunumu içinde, depo, terzi, kompresör, daimi güç kayna¤›, distile su odas›, imha ve at›k odas›, yatak ve araba dezenfeksiyon bölgelerinin yan›nda, çal›flan personel için; soyunma-giyinme, dinlenme, e¤itim ve iletiflim odas› gibi destek bö- lümlerinin de yap›land›r›lmas› gerekmektedir.
Merkezi Sterilizasyon Ünitelerinin Yap›lanmas›
Dr. Kemalettin AYDIN*
* Karadeniz Teknik Üniversitesi T›p Fakültesi, ‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Trabzon.
neİnf eksiyonları
Sterilizasyon Uygulamalar›
‹fl Ak›fl›n›n Fonksiyonel Olabilmesi
‹çin Çal›flma Alanlar›n›n Tasar›m›
1. Kabul, temizleme ve dekontaminasyon alan›: Yeniden kullan›labilir aletler, malzemeler, teçhizat ve arabalar›n kabul edildi¤i, s›n›fland›- r›ld›¤›, temizlendi¤i ve dekontamine edildi¤i aland›r. Arabalar›n ve ilgili teçhizat›n temizlendi-
¤i alan, dekontaminasyon alan›na bitiflik olabilir.
Bir dezenfeksiyon odas›nda el y›kama lavabos›, ay›klama masas›, dezenfektörler için uygun me- kan ve temiz depolama odas› olmal›d›r.
2. Muhafazadan ç›karma/açma alan›: Ürün- lerin, haz›rlama ve ambalajlama alan›na veya steril depolama alan›na giriflten önce harici sev- kiyat kaplar›ndan ç›kar›ld›¤› aland›r.
3. Destek alan›: Tuvalet, dufl, elbise dolab›, dinlenme, e¤itim ve toplant› alanlar› olarak planlanmal›d›r. Dekontaminasyon alanlar›nda çal›flan personel ile temiz alanlarda çal›flan per- sonel için ayr› destek alanlar› sa¤lanmal›d›r.
E¤er bu sa¤lanam›yor ve sadece tek bir destek alan› varsa, merkezi bir yerde bulunmal›d›r. E¤i- timin süreklili¤i ile birlikte de¤iflen ve geliflen standardizasyonlar›n ve sürekli e¤itimin yap›la- bilmesi için seminer odas› konumunda teknik donan›m› haz›rlanm›fl mekanlar›n varl›¤› gerek- mektedir. MSÜ’deki çal›flmalar›n denetlenebil- mesi, kendi personeline ve ayn› zamanda hiz- met üretti¤i hastanenin di¤er personellerine (özellikle ameliyathane çal›flanlar›na ve cerrahla- ra) sürekli e¤itim verilebilmesi amac›yla kullan›- labilecek uygunlukta planlanmal›d›r. Kontrol odas› olarak ayr›ca planlanan alanlar; çal›flma alanlar›na hakim ve monitörize edilmifl birimlerin izlenebildi¤i bir kontrol odas› konumunda olma- l›d›r. Özellikle bu alanda e¤itim aflamas›nda veya di¤er zamanlarda kullan›ma müsait bilgisayar ve internet eriflim hatt›n›n var olmas›na, kay›tlar›n arflivlenebilece¤i programa ve bu bilgilerin has- tane otomasyon sistemi ile ba¤lant›s›n›n sa¤lana- bilece¤i alt yap›ya öncelikli gereksinim vard›r.
4. Temizlik malzemelerinin depolama alan›:
Bu alan dekontaminasyon alan› ve temiz alanla- r›n her birinin kendi temizlik maddesi depolama alanlar› fleklinde olmal›d›r.
5. Haz›rl›k ve ambalajlama alan›: Dekonta- mine olmufl temiz aletlerin ve öteki t›bbi ve cer- rahi malzemelerin muayene edildi¤i, tak›mlar ve tablalar halinde birlefltirildi¤i ve sterilizasyon için sar›ld›¤›, ambalajland›¤› ve konteyner sis-
temlerine yerlefltirildi¤i tek bir alan veya biri aletler, di¤eri de t›bbi ve cerrahi malzemeler için iki ayr› alan olabilir.
6. Çamafl›r (tekstil) ifllem alan›: Yeniden kul- lan›labilir tekstil malzemelerinin muayene edil- di¤i, yamand›¤›, katland›¤› ve paketlere konul- du¤u odad›r. Bu alan MSÜ’de olabilece¤i gibi ay- r› bir yerde olabilen çamafl›rhanede de olabilir.
7. Sterilizasyon alan›: Arabalar›n yüklenme- si, boflalt›lmas› ve kuyru¤a girmesi için ayr›lm›fl olan alan dahil olmak üzere buharl› sterilizatör- lerin, etilen oksit sterilizatörlerin ve etilen oksit havaland›r›c›lar›n bulundu¤u aland›r. Buharl› ve etilen oksit ifllem için ayr› alanlar tavsiye edil- mektedir. Etilen oksit etkilerinden korunma ön- lemleri olarak; havaland›rma veya kapal› sistem olarak yerel havaland›rma ve çekifl sistemleri, ortam ölçülerini veya muhtemel olabilecek ya- y›lmalar›n ölçülebilmesi sistemlerinin yap›land›- r›lmas›n›n yan›nda do¤al afet, yang›n vs. gibi du- rumlarda oluflabilecek felaketlerden korunmak veya kurtulmak amac›yla birimin h›zl› tahliyesi ve acil müdahalenin yap›labilece¤i mimari yap›- lanma gerekmektedir.
8. Steril depolama alan›: Steril ve temiz mal- zemelerin, kullan›c›ya teslim edilmeden önce depoland›¤› aland›r. Steril edilmifl olan malze- menin depolanmas› da merkezlerin kullan›mda- ki sirkülasyonlar›na ve kullan›m alanlar›na göre merkezlerin var olan olanaklar›na ve özellikleri- ne göre de¤ifliklik gösterebilmektedir.
9. Teçhizat ve araba bekletme alan›: Depo- lamadan veya da¤›t›mdan önce temiz t›bbi teç- hizat ve arabalar›n tutuldu¤u aland›r.
10. Teçhizat depolama alan›: Temiz t›bbi teçhizat›n, ilgili k›sma verilmesine kadar depo- land›¤› aland›r. Bu alan, merkezi bölümde veya da¤›t›m sistemindeki baflka bir yerde olabilir.
11. ‹dari alan: Bölüm flefi ve destek persone- li için ofis alan›d›r.
Mimari çizimin, yap›l›rken veya tamamlan- d›ktan sonra bir k›s›m sorular›n yan›tlar›n› içeri- yor olmas› gerekmektedir. Bu sorular›n bafll›ca- lar›: ‹stenen herfleyin olup olmad›¤›, önemli ve büyük malzemelere yeterli alanlar ayr›lm›fl m›, çal›flanlar›n temel gereksinimlerini karfl›layacak alanlar planland› m› (lavabo, dufl, tuvalet, elekt- rik donan›m›, telefon gibi), çal›flma ak›fl› olarak kirli alan ile temiz alan, temiz alan ile steril alan düzenli ve kural›na uygun olarak ayr›lm›fl m› ve
ayr›ca steril malzemelerin uygun depolanaca¤›
ve da¤›t›laca¤› mekanlar düflünüldü mü? Bu gibi sorular›n yan›tlar› mutlaka aranmal›d›r.
F‹Z‹KSEL OLARAK GEREKL‹ OLAN TES‹SLER 1. Alan Gereksinimleri
‹fllem alanlar›n›n büyüklü¤ü, sa¤l›k kuruluflu- nun özel ifllem ihtiyaçlar›na göre önemli de¤iflik- lik gösterebildi¤i için, her sa¤l›k kuruluflunun ge- reksinimlerine göre belirlenmelidir. Yeterli ala- n›n belirlenmesinde, her fonksiyonel çal›flma bö- lümünden beklenen ifl yükü, teçhizat ve iflletme sistemleri önemli oranda rol oynar ve belirlenen alan, beklenen ifl yükü ve rutin olarak depolana- cak ürünün miktar› ile orant›l› olarak sa¤lanmal›- d›r. Mekanizasyon derecesi, ürün kar›fl›m› (örne-
¤in; yeniden kullan›labilir ve at›labilir) ve kullan›- lan depolama ve da¤›t›m yöntemleri, alan gerek- sinimlerini etkileyebilir. Dolafl›m ak›fl›n›n kontrol edilmesi ve ifllem s›ras›nda ortaya ç›kan kirletici- lerin s›n›rland›r›lmas› için fonksiyonel çal›flma alanlar› duvarlarla veya bölmelerle ayr›lmal›d›r.
2. Mekanik Sistemler
Günümüzde t›bbi teknolojinin giderek daha sofistike hale gelmesi nedeniyle cihaz perfor- mans›n›n incelenmesi, muhafaza edilmesi veya kontrol edilmesi için karmafl›k teçhizat ve sis- temler gerekebilir. Bu nedenle, rutin elektrik, s›hhi tesisat ve buhar mekanik sistemlerine ila- ve olarak ifllem tesisi, bas›nçl› hava (yüksek ve- ya düflük bas›nçl› veya her ikisi), nitrojen (yük- sek veya orta bas›nçl› veya her ikisi) ve vakum sistemleri gibi bas›nçl› sistemlere gereksinim duyabilir. Bir dam›t›lm›fl veya minerali gideril- mifl su kayna¤› da gerekli olabilir.
3. Genel Alan Gereksinimleri
Özel alan koflullar› veya herhangi bir k›s›tlama olmad›¤› ve aksi belirtilmedi¤i takdirde çal›flma alanlar›, afla¤›daki tavsiyelere uygun olmal›d›r.
Zeminler ve duvarlar: Mikroorganizmalar için tafl›y›c› olarak hareket edebilecek olan biriken tozun giderilmesi ve mikrobik kirlenmenin kont- rol edilmesi için bütün ifllem alanlar›n›n periyo- dik olarak tamamen temizlenebilmesi için, ze- minler ve duvarlar, ›slak vakumlama ve y›kama- ya dayanacak malzemeden yap›lmal›d›r. Özellik- le burada kullan›lan malzemeler, parçac›k veya elyaf döken bileflimde olmamas›n›n yan›nda, ge- nel olarak temizlik için kullan›lan kimyasal mad- delerden de olumsuz etkilenmemelidir.
Tavanlar: Çal›flma alanlar›n›n tavanlar›; yo-
¤unlaflmay›, toz birikmesini ve öteki muhtemel kirlilik kaynaklar›n› en aza indirgemek için; gö- mülü ve kapal› armatürlerle düz bir yüzey olufl- turacak flekilde infla edilmelidir. Çal›flma alanla- r›n›n üzerindeki borular ve öteki armatürler de kapat›lmal›d›r. Bu ifllem için kullan›lacak malze- meler, parçac›k veya elyaf döken bir bileflimde olmayan özelliklerde olmal›d›r. Özellikle bu alanlarda y›kanabilir ve hatta mikroorganizma birikimini ve üremesini inhibe edebilecek mal- zeme kullan›m› söz konusudur.
Havaland›rma: ‹nflaat malzemeleri, havalan- d›rma modelleri ve öteki çevresel kontrollerin seçimi, potansiyel olarak tehlikeli mikroorganiz- malar›n yay›lmas›n› etkileyece¤inden ve bu etki- lenmenin de en fazla havaland›rma ile olaca¤›n- dan, havaland›rma sistemi, havan›n, saatte en az 10 hava de¤iflimi olacak flekilde, temiz bitiflik alanlardan göreceli olarak kirli alanlara akmas›n›
ve d›flar›ya veya bir filtreli k›smi devir daim sis- temine ç›kmas›n› sa¤layacak flekilde tasarlanma- l›d›r. Mümkün oldu¤u takdirde hava dolafl›m sis- temi, afla¤›ya çekiflli tür olmal›d›r. Afla¤›ya çek- meli tür hava dolafl›m sistemleri, kirleticileri ze- mine ve çal›flma yüzeylerinden uza¤a tafl›yarak kirlenmeyi s›n›rland›r›r. Tozlar› ve mikroorganiz- malar› zeminden ve çal›flma yüzeylerinden ala- rak da¤›tan ve tasarlanan hava ak›fl özelliklerine müdahale eden yüksek girdapl› hava ak›fl› yarat- t›klar› için vantilatörlerin kullan›lmas›na, merke- zi bölümün hiçbir yerinde izin verilmemelidir.
S›cakl›k ve nem: Çal›flma alanlar›, uygun flekil- de giyinmifl personelin rahat çal›flmas›n›n yan›n- da, mikrobik geliflmeyi ve böylece biyolojik yükü artt›rmayacak ölçülerde olmal›d›r. Bu nedenler- den ötürü, bütün çal›flma alanlar›nda 18-22°C (64- 72 F) aras›nda kontrol edilen bir s›cakl›k ve %35- 70 aras›nda kontrol edilen ba¤›l nem olmal›d›r. Bu alanlar›n ›s›s›n› ve nem oran›n› belirlerken, o alanlarda muhtemel olacak cihazlar›n oluflturdu¤u
›s›y› ve nemi hesapta tutmak gerekmektedir.
Ayd›nlatma: Dekontaminasyon, haz›rlama ve ambalajlama, sterilizasyon, iflleme ve steril de- polama ve da¤›t›m dahil olmak üzere merkezi bölümün bütün alanlar› için ayd›nlatma de¤er- lerinin seçilmesi, gerekli niteliklere sahip olma- s› ayd›nlatman›n önemli noktalar›d›r. Bu ifllem- ler aflamas›nda sa¤lanan ayd›nlatma, çal›flma yüzeylerinde yeterli bir düzeyde olmal›d›r. Ge- nel muayene bölümleri için belirtilen ayd›nlat-
ma 500-750-1000 lüks (50-75-100 mum), ayr›nt›l›
muayene için 1000-1500-2000 lüks (100-150-200 mum), evye alanlar› için 500-750-1000 lüks (50- 75-100 mum), genel çal›flma alanlar› için 200-300- 500 lüks (20-30-50 mum) ve iflleme tabi tutulmufl malzeme depo alan› için 200-300-500 lüks (20- 30-50 mum)’tür.
Her alan için seçilen de¤er, afla¤›da belirtilen faktörlere ba¤l› olarak de¤ifliklik gösterebilmek- tedir:
a. ‹flçilerin yafl›: K›rk yafl alt›ndaki kifliler en düflük alan ayd›nlatmas›na, 40-55 yafl aras›ndaki kifliler ortalama alan ayd›nlatmas›na, 55 yafl›n üzerindeki kifliler ise en yüksek alan ayd›nlatma- s›na gerek duyarlar.
b. Alanda yap›lan iflin h›z› veya hassasiyetinin önemi: H›z veya hassasiyet ne kadar önemli ise o kadar fazla ayd›nlatmaya gereksinim duyulur.
c. Çal›flma alan›ndaki yans›ma: Yans›ma ne ka- dar fazla ise o kadar az ayd›nlatmaya gereksinim duyulur.
El y›kama yerleri: El y›kama yerleri, bütün dekontaminasyon, haz›rlama, sterilizasyon ve steril depolama alanlar›nda veya yak›n›nda uy- gun bir yerde bulunmal›d›r. El y›kama yerleri ay- r›ca dinlenme bölümleri gibi bütün personel destek alanlar›nda da bulunmal›d›r.
ÖZEL ALAN fiARTLARI ve KISITLAMALAR Dekontaminasyon Alan›
Dekontaminasyon alan›nda yap›lan iflin özel- li¤i yani temizlemeden önce çok kirlenmifl mal- zeme ve teçhizat›n düzenlenmesi, aerosol üre- ten elle temizleme ve baz› tesislerde ameliyat kutusu arabalar›ndaki at›k malzeme ve örtülerin al›nmas› nedeniyle bu alanda havada bulunan mikrobik ve parçac›k kaynakl› kirlilik muhteme- len yüksek düzeyde olacakt›r. Çevredeki kirleti- cilerin kontrol edilmesi için düzenli olarak te- mizlik gereklidir. Bu nedenlerden ötürü; dekon- taminasyon alan›, ifllem bölümünün bütün öteki alanlar›ndan fiziksel olarak ayr›lmal› ve girifli bir servis koridorundan olmal›d›r. Zemin, duvarlar, tavan ve çal›flma yüzeyleri, s›k s›k temizlemeye (günlük veya daha s›k) ve ›slak flartlara dayan›kl›
olan gözeneksiz malzemeden yap›lmal›d›r.
Kontamine olmufl aerosoller ve toz parçac›k- lar›, hava ak›mlar› ile “kirli” alanlardan “temiz”
alanlara tafl›nabilir. Havan›n do¤rudan d›flar›ya ç›kar›lmas›, kirletici maddelerin yeniden perso-
nel ve hastalar için tehlike oluflturabilecekleri gi- bi temiz malzemelere ve temiz çal›flma alanlar›- na da ulaflmas› söz konusudur. Bu sorunlar›n oluflmas›n› önlemek için dekontaminasyon ala- n›ndaki bütün hava, geri dönüfl olmadan d›flar›- ya ç›kar›lmal›d›r.
Haz›rlama Alan›
Haz›rlama alan›ndaki havaland›rma sistemi, havan›n haz›rlama alan›ndan pozitif bas›nçla d›- flar› akmas›n› sa¤layacak flekilde tasarlanmal›d›r.
Çamafl›rlar›n iflleme alan›n›n planlanmas›n- da; ayr› ayr› ba¤lanm›fl tekstillerin haz›rlanmas›, haz›rlama alan›nda gerçeklefltirildi¤i takdirde ayr› ve kapal› bir alanda gerçeklefltirilmelidir.
Hava ak›fl›, afla¤› çekiflli tip olmal› ve saat bafl›na hava de¤iflimlerinin say›s›, havadaki lif parçac›k- lar›n› asgari düzeye indirmeye yeterli düzeyde olmal›d›r. Temiz çamafl›r depolamas› için yeterli alan, ayd›nlat›lm›fl bir muayene masas› ve yama- ma teçhizat› bulunmal›d›r.
Sterilizasyon Alan›
Sterilizatör girifl alan›ndan ç›kan bütün hava d›flar›ya verilmelidir. Etilen oksit sterilizatörleri ayr› mekanlarda ve özel havaland›r›lmas›, gaz kontrol adaptörleri ve oluflabilecek kaçak durum- lar›na acil müdahaleye uygun olarak planlanma- l›d›r. Etilen oksit sterilizatörlerinin buharl› sterili- zatörlerle ayn› alanda bulunmalar› halinde bu alan›n, etilen oksite mesleki nedenlerle maruz kalman›n kontrol edilmesi için mutlaka kimyasal ajanlara maruz kalanlar›n korunmas›na yönelik gerekli önlemlerin al›nmas›n› öneren yönetme- liklere uygun olarak planlanmas› yap›lmal›d›r.
Steril Saklama
Steril bir malzemenin sterilitesinin kullan›m noktas›na kadar muhafaza edilmesi önem tafl›- maktad›r. Bu malzemelerin depoland›¤› bölüm- lerde de kontamine olmamas›na önem verilmeli ve steril malzeme deposu ona göre hesaplanma- l›d›r. Bu nedenle sterilli¤in azalmas›n› önlemek için çevresel kirlenmenin asgari düzeye indiril- mesi önem tafl›maktad›r.
Steril saklama alan›, sterilizasyon alan›na bi- tiflik ve tercihan tek ifllevi steril ve temiz malze- melerin saklanmas› olan ayr›, kapal› ve girifli s›- n›rland›r›lm›fl bir bölümde bulunmal›d›r. Sakla- ma sistemi (örne¤in; aç›k tel raflar, aç›k yekpare raf ve kapal› dolaplar) kullan›laca¤› ortama, kul- lan›lan ambalajlama malzemeleri ve sistemleri- ne, ambalajlanm›fl cihazlar›n türlerine ve sa¤l›k
kuruluflunda kullan›lan tafl›ma usullerine göre seçilmelidir. Havaland›rma sistemi, havan›n ste- ril saklama alan›ndan pozitif bas›nçla d›flar› ak›- fl›n› sa¤layacak flekilde tasarlanmal›d›r.
SONUÇ
Hastaneler için olmazsa olmaz olan yani bir hastanenin temel dire¤i olan sterilizasyon ünite- lerinin büyüklü¤ü ve mimari tasar›m›, hastanele- rin yatak kapasitesinden, yatan hastalar›n profil- lerine, yap›lan ameliyat say›s›ndan tipine ve hat- ta hastanenin ziyaretçi say›s› gibi pek çok faktö- re ba¤l› olarak de¤iflebilmektedir. Bu de¤iflen faktörlerin iyi de¤erlendirilmesi sonucu planla- nan sterilizasyon üniteleri farkl› say›larda ve yer- lerde olabilece¤i gibi, merkezi oluflu da söz ko- nusudur. Bugün birçok hastane sterilizasyon üni- telerini merkezi olarak planlamakta ve o flekilde hizmet vermektedir. ‹nfeksiyonlar›n önlenmesi- ne büyük katk› sa¤layan bu üniteler ayn› zaman-
da ciddi ekonomik tasarruflar›n sa¤lanmas›nda da katk› oluflturmaktad›r. Ana hatlar› ile kirli-te- miz-steril alanlardan oluflan bu MSÜ’lerde ilk ba- riyer kirli malzemenin al›nd›¤› bölge ile paketle- menin yap›ld›¤› temiz bölge aras›nda s›kl›kla y›- kay›c› dezenfektörler ile oluflturulmaktad›r. ‹kin- ci önemli bariyer ise temiz bölge ile steril bölge aras›ndaki bariyer olup, bu bariyer mümkünse çift kapakl› sterilizatörlerle oluflturulmaktad›r.
Buharl› sterilizatörlerin haricinde e¤er etilen ok- sit sterilizatörü kullan›lacaksa kullan›lacak gaz›n koflullar›na uygun fiziki mekan ve havaland›rma koflullar›nda, ayr› bir oda olarak planlanmas› uy- gundur. Kendi özelli¤i ve özerkli¤i içinde hem kendi çal›flanlar› hem de hastane idarecilerinin ve di¤er çal›flanlar›n› önemle ve özenle yap›lan- mas›na ve iflleyifline katk› sa¤layaca¤› bu ünite- lerin planlanmas›, hastane planlamas›n›n hemen hemen ilk yap›lacak yerlerinden biri oldu¤u unutulmamal›d›r.
Resim 1. Merkezi Sterilizasyon Ünitelerinin Örnek Mimari Çizimi-1.
KAYNAKLAR
1. Association for the Advancement of Medical Inst- rumentation. Good Hospital Practice: Steam, Ste- rilization, and Sterility Assurance. Arlington, VA:
Association for the Advancement of Medical Inst- rumentation; 1993.
2. Ayd›n K. Merkezi sterilizasyon ünitelerinin mima- r› yap›land›r›lmas›. Günayd›n M, Sünbül M (editörler). 3. Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kong- resi Kongre Kitab›. Ankara: Bilimsel T›p Yay›nevi, 2003:74-80.
3. Ayd›n F. Merkezi sterilizasyon ünitesinde t›bbi ci- haz seçimi. Günayd›n M, Sünbül M (editörler). 3.
Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi Kongre Ki- tab›. Ankara: Bilimsel T›p Yay›nevi, 2003:81-92.
4. Centers for Disease Control and Prevention: Ste- rilization or disinfection of medical devices: Ge- neral principles. http://www.cdc.gov/ncidod/hip/
sterile/sterilgp.htm
5. Çaylan R. Sterilitenin kontrolü. Günayd›n M, Sün- bül M (editörler). 3. Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi Kongre Kitab›. Ankara: Bilimsel T›p Ya- y›nevi, 2003:93-8.
6. Erbil H. Merkezi sterilizasyon tan›t›m›, fonksiyo- nel ifllerin tan›m›. Erbil H (editör). Hastanelerde Merkezi Sterilizasyon ve Reuse Organizasyonu. 1.
Bask›. ‹zmir, 2002:34-90.
7. ISO sterilizasyon kontrolüne yönelik yay›nlanm›fl standartlar. http://www.iso.ch/isob
8. Kenter HM. Hastanede steril alan planlama kri- terleri. Günayd›n M, Esen fi, Saniç A, Leblebicio¤- lu H (editörler). Sterilizasyon Dezenfeksiyon ve Hastane ‹nfeksiyonlar›. 1. Bask›. Samsun: S‹MAD Yay›nlar›, 2002:147-59.
9. K›l›çturgay S. Bir üniversite hastanesinde ideal bir sterilizasyon ünitesinin yap›lanmas›: Sorunlar ve çözüm yollar›. Günayd›n M, Esen fi, Saniç A, Leblebicio¤lu H (editörler). Sterilizasyon Dezen- Resim 2. Merkezi Sterilizasyon Ünitelerinin Örnek Mimari Çizimi-2.
feksiyon ve Hastane ‹nfeksiyonlar›. 1. Bask›. Sam- sun: S‹MAD Yay›nlar›, 2002:143-6.
10. Özinel MA. Sterilizasyonun kontrolü ve uluslara- ras› standartlar. Günayd›n M, Esen fi, Saniç A, Leblebicio¤lu H (editörler). Sterilizasyon Dezen- feksiyon ve Hastane ‹nfeksiyonlar›. 1. Bask›. Sam- sun: S‹MAD Yay›nlar›, 2002:17-23.
11. Rutala W, Weber DJ. New disinfection and sterili- zation methods. Emerg Infect Dis 2001;7:348-53.
YAZIfiMA ADRES‹
Doç. Dr. Kemalettin AYDIN
Karadeniz Teknik Üniversitesi T›p Fakültesi
‹nfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›
TRABZON
