Dr.Ramazan Çetinkaya
Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği
Antalya -2010
Sunum plan Sunum plan ı ı
Kronik böbrek hastalığının;
Tanımı,
Önlenmesi
Gidişinin yavaşlatılması
Tedavi seçenekleri (SKBY)
Renal replasman tedavisi Renal replasman tedavisi ööncesi hasta encesi hasta eğğitimiitimi
Tanımı
Hastalığın gidişinin yavaşlatılmasında etkisi
Tedavi seçenekleri üzerindeki etkisi
Tedavi seçeneklerine hazır olmaya etkisi
SonuSonuççlarlar
Kronik b
Kronik b ö ö brek hastal brek hastal ığı ığı
Kronik böbrek hastalığı (KBH); dünyada ve
ülkemizde epidemi halini almış önemli bir halk sağlığı sorunudur.
KBH, temelde yatan böbrek hastalığı ne olursa olsun, en az 3 ay süren objektif böbrek hasarı
ve/veya glomerüler filtrasyon hızının (GFH) 60 ml/dk/1,73 m
2nin altına inmesi durumu olarak tanımlanmaktadır.
NKF. Am J Kidney Dis. 2002;39(supp1):S1
Kronik böbrek yetmezliği
Kronik böbrek yetmezliği (KBY), çeşitli hastalıklara bağlı olarak gelişen süreğen, ilerleyici ve geri dönüşsüz nefron kaybı ile karakterize olan bir nefrolojik sendromdur.
Önde gelen nedenler, yetişkinlerde DM ve HT çocuklarda ise VUR hastalığı ve primer
glomerüler hastalıklardır.
Nephrol Dial Transplant 2003; 18: 1446–1451.
KBH’nın evrelendirilmesi
Evre Tanımlama GFR (ml/dk)
I Normal veya artmış GFR ile birlikte böbrek hasarı >90
II Hafif düzeyde GFR azalması ile birlikte böbrek hasarı 60-89
III Orta düzeyde GFR azalması ile birlikte böbrek hasarı 30-59
IV Ciddi düzeyde GFR azalması 15-29
V Böbrek yetmezliği <15
NKF. Am J Kidney Dis. 2002;39(supp1):S1
KBH, bir halk sağlığı problemidir.
KBH, artmış KV riskle beraberdir.
KBH, bir halk sa
KBH, bir halk sağğlığılığı problemidir.problemidir.
KBH, artmış KV riskle beraberdir.
KARDİYOVASKÜLER RİSK VE GFR
0 5 10 15 20 25 30 35
Age-standarized rate of CV events (per 100 persons/year)
>60 45-59 30-44 15-29 <15 GFR (ml/min/1.73m2)
Go AS. N Engl J Med 2004;351:1300
Böbrek hastalığı ile ilişkili kardiyovasküler risk faktörleri
Böbrek hastalığının tipi
Azalmış GFR
RAS aktivitesi artışı
Volüm yüklenmesi
Kalsiyum/fosfor metabolizması bozukluğu
Dislipidemi
Anemi
Malnutrisyon
İnflamasyon
İnfeksiyon
Trombojenik faktörler
Oksidatif stres
Homosistein artışı
Üremik toksinler
TÜRKİYE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI ARAŞTIRMASI
CHRONIC RENAL DISEASE IN TURKEY
CREDIT
CREDIT 2009
CREDIT 2009--National Kidney Foundation. K/DOQI clinical practice guidelinesNational Kidney Foundation. K/DOQI clinical practice guidelinesfor chronic kidney disease. Am J Kidney Dis 39: S1-for chronic kidney disease. Am J Kidney Dis 39: S1-S266, 2002S266, 2002
300,000 hasta 69.815 (%0,15)
400,000 hasta 125.667 (%0,27)
5,300,000 hasta 2.396.985 (%5,15)
5,900,000 hasta 2.527.307 (%5,43) GFH
15-29 ml/dk/1.73m2
7,600,000 hasta 2.173.577 (%4,67) GFH
30-59 ml/dk/1.73m2
GFH
60-89 ml/dk/1.73m2
GFH
>90 ml/dk/1.73m2 GFH
<15 ml/dk/1.73m2
KBH /KBY PREVALANSI
ABD 2002 TR 2009
18 yaşın üstündeki popülasyon: 46,543,409
TüTürkiye KBH Prevalansrkiye KBH PrevalansııAraAraşşttırmasırmasıı
5,15
4,67 5,43
0,27 0,15
0 1 2 3 4 5 6
I II III IV V
EVRE
TÜRKİYE’DE KBH ORANLARI * KBH EVRELERİNE GÖRE
n: 8765
*: MDRD Formülüne göre
%
TÜRKİYE’ DE SDBY
(RRT GEREKTİREN) SIKLIĞI
pmp
(Milyon Nüfus Başına; pmp)
Türk Nefroloji Derneği Renal Kayıt Sistemi Verileri, 2008
ÖNÜMÜZDEKİ 10 YILA PROJEKSİYON
0 20000 40000 60000 80000 100000 120000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Yıllar
Hasta sayısı
Türk Nefroloji Derneği Renal Kayıt Sistemi Verileri, 2008
%11%11-12 -12
KBH-GENEL TEDAVİ
PRENSİPLERİ
KBH’nın oluşumunun önlenmesi temel hedef olmalı, bu global halk sağlığı sorunundan korunmada bütün disiplinler görev almalıdır.I. Böbrek yetmezliğinin geri dönüşlü nedenlerinin tedavisi
II. Böbrek hastalığın ilerlemesinin önlenmesi veya yavaşlatılması
III. Böbrek fonksiyon bozukluğunun komplikasyonlarının tedavisi
IV. Uygun renal replasman tedavisine hastanın uygun zamanda yönlendirilmesi
V. Hastanın renal replasman tedavisine önceden hem fizik hem de psikolojik yönden hazır hale getirilmesi
Progresyon nedenleri
Renal maladaptasyona bağlı
HipertansiyonHipertansiyon
Glomerüler kapiller hipertansiyon
Glomerüler hipertrofi
Proteinüri
Diyet protein, fosfat, tuz fazlalığı
Dislipidemi
Trombojenik faktörler
Progressif renal fibrozise bağlı
AII; TGF-beta, Osteopontin, FGF, PDGF
Komplikasyonlar Komplikasyonlar
Normal Artmış risk Hasar GFR Böbrek
yetmezliği
SDBY Ölüm
Risk faktörleri taraması
Risk azaltımı Hasar taraması
Tanı Tedavi
(Komorbidite) Progresyonu yavaşlatma
Progresyon saptanması Komplikasyon tedavisi
RRT hazırlık
RRT
KBH’NA OPTİMAL YAKLAŞIM
İlerlemenin
yavaşlatılması Komplikasyonlar
dan korunma
Eşlik eden hastalıkların tedavisi
RRT’ne hazırlık
ACEİ_ARB Anemi Kardiyak Hasta eğitimi
Kan basıncı kontrolü
Malnutrisyon Vasküler RRT tipi seçimi
Kan şekeri kontrolü Asidoz DM Hastanın uygun
tedaviye hazır hale getirilmesi
Protein kısıtlanması Osteodistrofi Vd.
KBH’nın erken tanı ve tedavisi
SDBY SDBY
DİYALİZ
Tx
HD HD
PD PD
BBööbrekbrek
BBööbrek +brek + pankreas pankreas
Renal replasman tedavisinde etkili faktörler
KBH hastaları arasında renal replasman tedavisi yöntemlerinin dağılımı ülkeden
ülkeye ya da aynı ülkede bölgeden bölgeye değişir.
RRT yönteminin seçiminde sıklıkla
medikal olmayan faktörler daha etkilidir (Geri ödeme, doktor tercihi, kültürel
alışkanlıklar, hemodiyalize ulaşabilme yetisi vb).
Kidney Int 1993; 40: S120–S127, Nephrol Dial Transplant (2005) 20: 1842–1847
Data presented only for those countries from which relevant information was available.
Dünyada,
Diyaliz tipine göre hastaların genel dağılımı, 2004
USRDS 2006 ADR
BBüüttüün Dn Düünyada, Periton diyalizi uygulanan hasta; nyada, Periton diyalizi uygulanan hasta;
diyaliz hastalar
diyaliz hastalarıınnın % 12ın % 12’’sisi
ÜÜlkeler araslkeler arasıında periton diyalizi uygulama oranlarnda periton diyalizi uygulama oranlarıı bbüüyyüük farklk farklııllııklar gklar göösterirsterir
Meksika, Yeni Zelanda; >50% Meksika, Yeni Zelanda; >50%
Japonya, Almanya; <8%Japonya, Almanya; <8%
Periton Diyalizi
0 500 1000 1500 2000 2500
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2010
DÜNYADAKİ DİYALİZ HASTALARI
Lysaght: J Am Soc Nephrol 13: S37-S40, 2002
( X 1000 )
8 63 159 272
426
695
1,065
2,095
0 200 400 600 800 1000 1200
1971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2010
DÜNYADA DİYALİZ HASTALARININ MALİYETİ
Lysaght: J Am Soc Nephrol 13: S37-S40, 2002
Milyar Dolar
30 milyar $ 155 milyar $
470 milyar $
1.1 trilyon $
T T Ü Ü RK RK İ İ YE YE ’ ’ DE D DE D İ İ YAL YAL İ İ Z Z HASTALARININ MAL
HASTALARININ MAL İ İ YET YET İ İ
HEMODİYALİZ
HD hastasının 1 yıllık maliyeti: 21,385 $
PERİTON DİYALİZİ PD hastasının 1 yıllık
maliyeti: 20,765 $
TRANSPLANTASYON
Trans. hastasının 1 yıllık maliyeti:
1. yıl: 21,115 $ 2. yıl: 10,028 $
Erek E. Nephrology (Carlton) 9:33-38, 2008
KBH olan bir hastada;
i.Hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması ve SDBY’ne gidiş süresinin uzatılması
ii.Hastalığa ait komplikasyonların önlenmesi ve komorbit durumların düzeltilmesi
iii.Hastanın uygun RRT seçeneğine uygun zamanda ve uygun şartlarda ulaşması
iv.Uzun dönemde hastanın yaşam süresinin ve kalitesinin arttırılması hedeflenmeli ve
sağlanmalıdır.
Nasıl yapalım?
Hasta,
Hastalık,
Çevresel faktörler,
Sağlık ekibi,…….
SDBY Hastalarında Diyaliz Öncesi Eğitim Yaklaşımı
Diyaliz Öncesi Eğitim Programı, Son Dönem Böbrek Yetmezliği tedavi seçeneklerinden hastaların optimum yararlanması, planlanan zamanda tedaviye başlanması, hastalara kendi tedavilerini seçme olanağının sağlanması amacıyla oluşturulmuş sistemli bir eğitim programıdır.
DÖEP; HEDEFLER
KBH’NIN ilerlemesinin yavaşlatılması
Hastanın, hastalığını kabullenmesinin ve tedaviye uyumunun sağlanması
Hastanın, hastalığı ve hayatı ile ilgili olarak geleceğe yönelik program yapabilmesinin sağlanması
Uygun zamanda; uygun renal replasman
tedavisine en uygun şartlarda başlayabilmesinin sağlanması,
Renal replasman tedavisi sonrası tedaviye uyum halinin devamının sağlanması hedeflenir.
DÖEP KİM TARAFINDAN YAPILIR
TAKIM ÇALIŞMASI GEREKİR
KBH TEŞHİSİ KONULUNCA
NEFROLOG HASTAYI GÖRÜR
GEREKLİ ARAŞTIRMA YAPILIR
TEDAVİ PLANLANIR
HASTA BİLGİLENDİRİLİR
DÖEP’NA DAHİL EDİLİR
TEMEL AMAÇLAR DOĞRULTUSUNDA HASTANIN TAKİP VE TEDAVİSİ HASTA VE GEREKİRSE AİLESİ İLE BİRLİKTE SÜRDÜRÜLÜR
TAKIM NASIL ÇALIŞIR
BİRİNCİ VEYA İKİNCİ BASAMAKTA KBH TANISINI KOYAN HEKİM TARAFINDAN HASTA NEFROLOJİ KLİNİĞİNE
YÖNLENDİRİLİR
HASTA NEFROLOG TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLİR
HASTA VE HASTALIĞIYLA İLGİLİ DURUM TESPİTİ YAPILIR
HASTA BİLGİLENDİRİLİR
HASTANIN TAKİP VE TEDAVİSİ PLANLANIR
HASTA DÖEP’NA DAHİL EDİLİR
DÖEP HEMŞİRESİ, HASTANIN TÜM
VERİLERİNİ KAYIT ALTINA ALIR, AŞAMA AŞAMA HASTALIĞIYLA İLGİLİ
BİLGİLENDİRME YAPAR
TAKIM NASIL ÇALIŞIR
HASTAYLA BİRLİKTE AİLESİNE DE BENZER BİLGİLENDİRME YAPILIR VE AİLE DESTEĞİ SAĞLANIR
HASTALIĞIN EVRESİNE VE KLİNİK DURUMA GÖRE MAKUL ARALIKLARLA KONTROLE
ÇAĞRILIR
HASTALIĞIN TEDAVİYE VE DİYETE UYUMU TAKİP EDİLİR
GEREKTİĞİ ZAMAN HASTAYLA BİRLİKTE TİBBİ VE SOSYAL AÇIDAN UYGUN RRT SEÇİLİR
HD SEÇİLMİŞSE DAMAR YOLU OLUŞTURULMASI SAĞLANIR
Tx SEÇİLMİŞSE ORGAN NAKLİ MERKEZİNE YÖNLENDİRİLİR
TAKIM NASIL ÇALIŞIR
PD SEÇİLMİŞSE MAKUL SÜREDE PD KATETERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ
SAĞLANIR
RRT TEDAVİSİNE BAŞLARKEN HASTA FİZİKSEL VE PSİKOLOJİK OLARAK
HAZIR, HASTALIĞI VE TEDAVİYİ
KABULLENMİŞ DURUMDADIR
Son Dönem Böbek Yetmezliği Hastalarında Geleneksel Yaklaşım - Plansız Başlangıç
SDBY olan birçok hastada poliklinikte takip ediliyor olmasına rağmen akut-acil şartlarda diyaliz uygulanmaktadır.
Nefrolojiye geç yönlendirilen hastalar da akut-acil şartlarda diyalize başlamaktadır.
* Marron B et all: PDI, 2005, 25: S56-S59
Son Dönem Böbek Yetmezliği Hastalarında Geleneksel Yaklaşım - Plansız Başlangıç
Bu hastalarda diyalize başlandıktan sonra genel sağlık durumunda kötüleşme
Yüksek oranlarda acil diyalize başlama riski
Sağlık harcamalarında artış
Tedavi şeklini seçme özgürlüğünün ortadan kalkması
Acil şartlarda tedaviye başladıktan sonra komplikasyon sıklığında artış görülmektedir
• DİYALİZ ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI:
ÇOK MERKEZLİ BİR ÇALIŞMANIN ÖN DEĞERLENDİRME SONUÇLARI
(23. Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon Kongresi, 2006, Antalya)
• PREDIALYSIS EDUCATION PROGRAMME:
INITIAL EVALUATION RESULTS OF A MULTICENTER STUDY
(EuroPD Helsinki 2007)
Yöntem: 10 soruluk anket. 12 Merkez (9 Üniversite, 3 Devlet Hastanesi Nefroloji Kliniği)
Sonuç: Anket uygulanan hasta sayısı 1558
%70,3 klinik takipte
%4,7’si sistemik bir eğitim almış
Plansız RRT başlayan hasta sayısı 820
%95,4 acil HD %4,6 acil PD
Tedavi Seçenekleri Türkiye
DÖEP uygulanan hastalara ait sonuçlar
2006-2010; RRT başlanan 633 hastanın tedavi dağılımı
% 11.22
% 11.22
% 36.18
% 36.18
% 52.60
% 52.60
DÖEP ve RRT Tipi seçimi
Goovaerts T, Jadoul M and Goffin E. Influence of a Pre-Dialysis Education Programme (PDEP) on the mode of renal replacement therapy. Nephrol Dial Transplant (2005) 20: 1842–1847
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
PD+E-HD E-HD PD Pre-EmpTx M-HD Toplam
47
8
75 242 SDBY, 185’i DÖEP katılmış.
DÖEP KATILAN HASTALARIN SEÇTİKLERİ RRT TİPLERİ
55
185
102
DÖEP ve RRT Tipi seçimi
DÖEP KATILAN HASTALARIN SEÇTİKLERİ RRT TİPLERİ
Hastaların kendi bakımlarını üstlendikleri tedavi tiplerini daha çok seçtikleri görülmüş.
PD ve E-HD’ni seçen 102 hastanın 2 yıllık takibi
44 10
Goovaerts T, Jadoul M and Goffin E. Influence of a Pre-Dialysis Education Programme (PDEP) on the mode of renal replacement therapy. Nephrol Dial Transplant (2005) 20: 1842–1847
DÖEP; RRT başlama? Mortalite?
Toplam; 573 KBH olan hasta
DÖEP alan: 286, DÖEP alamayan; 287
12 aylık takip
Birincil sonlanım: RRT başlama, ölüm
İkincil sonlanım: hastaneye yatış, RRT değişimi
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; RRT başlama? Mortalite?
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; RRT başlama?
101(79.5%)
26 (65%)
22 (20.5%)
14 (35%)
62 (50.4%)
10 (25%)
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; Mortalite?
(P < 0.001).
29 (10.1%)
5(1.7%)
Toplam; 573 hasta, DÖEP+:286, DÖEP-;287, 12 aylık takip
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; KBH ilerlemesi?
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; Mortalite?
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; RRT başlama? Mortalite?
I-Wen Wu et al. Multidisciplinary predialysis education decreases the incidence of dialysis and reduces mortality—a controlled cohort study based on the NKF/DOQI guidelinesNephrol Dial Transplant (2009) 24: 3426–3433
DÖEP; RRT başlama? Mortalite
NKF/DOQI klavuzlarındaki önerilerle uyumlu, standardize edilmiş etkin bir DÖEP, RRT’ne başlama süresini uzatabilir, tüm nedenlere bağlı mortaliteyi azaltabilir. Bu bilgiler KBH
hastalarının takip ve tedavisinde DÖEP’nın rolünü desteklemektedirler.
DÖEP sonuçları ile ilgili olarak farklı bulgulara ulaşan değişik çalışmalar vardır.
Hasta özelliklerine, ihtiyaçlarına ve beklentilere göre düzenlenmiş DÖEP, KBH hastalarının sonuçları açısından yararlı olabilir.
Harris LE, Luft FC, Rudy DW et al. Effects of multidisciplinary case management in patients with chronic renal insufficiency. Am J Med 1998; 105: 464–471
Devins GM, Mendelssohn DC, Barre PE et al. Predialysis psychoeducational intervention extends survival in CKD: a 20-year follow-up. Am J Kidney Dis 2005; 46: 1088–1098
PLANLI ve PLANSIZ RRT BAŞLANGICI;
EĞİTİM PROGRAMININ ETKİSİ
Peritoneal Dialysis International, Vol. 25 (2005), Supplement 3 73-73-2727--7575--2525--6262
p < 0.05
p < 0.05
p < 0.05
Diyaliz tipinin seçilmesinde DÖEP etkileri
Planlı diyaliz grubunda klinik sonuçlar daha iyidir.
KBH’na özgül ünitelerin oluşturulması ve daha çok hastanın eğitim programına alınması yararlıdır.
KBH HASTASININ NEFROLOJİYE GÖNDERİLMESİ
KBH HASTASI NEFROLOJİYE NE ZAMAN GÖNDERİLMELİ
European Best Practice Guidelines for Haemodialysis
KB HASTALARININ HEPSİ
NEFROLOĞA YÖNLENDİRİLİYOR MU?
ABD;
Nefroloğa başvurduktan sonra ilk 1 ay içinde RRT gereken KBY hastalarının oranı %25-50
Nefroloğa başvurduktan sonra ilk 4 ay içinde RRT gereken KBY hastalarının oranı %22-49
Fransa;
Nefroloğa başvurduktan sonra ilk 1 ay içinde RRT gereken KBY hastalarının oranı %25
Kinchen et al. Ann Intern Med 137: 479-486, 2002
NEFROLOJİ UZMANINA ERKEN VEYA
GEÇ YÖNLENDİRİLMENİN SONUÇLARI
0 5 10 15 20 25 30
1.yılda ölüm Başlangıçta hastane günleri
1 yıl içinde tx
Erken yönlendirme Geç yönlendirme
% ölüm/trans OR gün
NEFROLOJİ UZMANINA YÖNLENDİRİLMENİN SONUÇLARI
Van Biesen / Lameire 1999
Hastanın bilinçlendirilmesi, kontrol ve disipline edilmesi
Daha sıkı KB regülasyonu ve GFH kontrolü
Düşük morbidite ve iyi rehabilitasyon
Diyaliz tipinin bilgilendirilmiş hasta ile seçimi
Uygun diyaliz giriş yollarının zamanında yapılması
NEFROLOJİ UZMANINA
YÖNLENDİRİLMENİN SONUÇLARI
Levin A Nephrol Dial Transplant 24:1724-1726, 2009
Diyalizin acil koşullar dışında başlatılması
Daha az sıklıkta ve kısa süreli hospitalizasyon
Daha düşük ekonomik maliyet
İyileştirilmiş yaşam süresi
Diyaliz öncesi-erken (preemptif) transplantasyon
NEFROLOJİ UZMANINA
YÖNLENDİRİLMENİN SONUÇLARI
Levin A Nephrol Dial Transplant 24:1724-1726, 2009
Nefrolojide takip süresi; diyaliz hastalarında sürvi
Nefrolojide takip süresi; diyaliz hastalarında sürvi
Hastaların erken dönemde
nefrolojiye refere edilmeleri ve prediyaliz dönemde hastanın nefrolog tarafından takip
edildiği sürenin uzunluğu erken dönem mortalite, morbidite ve maliyeti azaltmanın yanında uzun dönem hasta sürvisi üzerinde de olumlu etkiye sahiptir.
Multi
Multi--disipliner klinik disipliner klinik program
programına alına alıınan nan hastalar
hastalarıın kın kısa ve uzun sa ve uzun dödönem sonunem sonuçlarçlarıı standart standart
nefroloji klinik takibine nefroloji klinik takibine alalınan hastalardan daha iyi ınan hastalardan daha iyi
bulunmu
bulunmuşştur.tur.
Standart Nefroloji
Standart Nefroloji-- MultiMulti--Disipliner klinik Disipliner klinik takibi; Hasta sonu
takibi; Hasta sonuççlarlarıı
DÖEP; KBY
DÖEP; KBY
DÖEP; KBY
Eğitim programı, hastanın klinik sonuçları üzerinde olumlu etkiye sahiptir.
Eğitim programı, RRT’sine planlı geçişte olumlu etkilere sahiptir.
Eğitim programı, hastanede yatış süresini kısaltır, maliyeti düşürür.
KBH’ da DÖEP; KLAVUZLAR
KBH’nın ilerlemesinin yavaşlatılmasında önemli ve faydalı RRT başlanmamış olan kronik böbrek hastaları, DÖEP’na alınmalı
KBH’ da DÖEP; KLAVUZLAR
SONU SONU Ç Ç LAR LAR
KBH, dünyada ve ülkemizde epidemi halini almış önemli bir halk sağlığı sorunudur.
KBH, taşıdığı artmış KV risk ve RRT
gerektiren SDBY ile sonuçlanması nedeniyle ciddi mortalite ve morbidite nedenidir.
KBH’nın önlenmesi ve neden olan
hastalıkların ortadan kaldırılması temel
hedeftir. Ancak bunun sağlanması her zaman
mümkün değildir.
SONU SONU Ç Ç LAR LAR
Bu durumda hastalığın ilerlemesinin
yavaşlatılması ve SDBY’ne gidiş süresinin uzatılması hedeflenmelidir.
Hastalığa ait komplikasyonların önlenmesi ve komorbit durumların düzeltilmesi bir başka hedeftir.
Hastanın uygun RRT seçeneğine uygun zamanda ve uygun şartlarda ulaşması mortalite ve
morbiditeyi azalmak açısından büyük önem taşır.
Uzun dönemde hastanın yaşam süresinin ve kalitesinin arttırılması hedeflenmeli ve
sağlanmalıdır.
SONU SONU Ç Ç LAR LAR
Hastaların erken dönemde nefrolojiye refere edilmeleri ve prediyaliz dönemde hastanın nefrolog tarafından takip edildiği sürenin uzunluğu erken dönem mortalite, morbidite ve maliyeti azaltmanın yanında uzun dönem hasta sürvisi üzerinde de
olumlu etkiye sahiptir.
SONU SONU Ç Ç LAR LAR
DÖEP, hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılmasında, hastanın hastalığını kabullenmesinin ve tedaviye uyumunun sağlanmasında yararlıdır.
Hastanın, hastalığı ve hayatı ile ilgili olarak geleceğe yönelik program yapabilmesinin sağlanması ve uygun zamanda; uygun renal replasman tedavisine en uygun şartlarda başlayabilmesinde etkili bir yöntemdir.
Acil şartlarda ve plansız RRT başlanmasının önlenmesinde etkin bir yöntemdir.
Özellikle pre-emptif böbrek nakli ve hastanın kendi
bakımını üstlendiği tedavi tiplerinin seçiminde etkin bir yaklaşımdır.
SONU SONU Ç Ç LAR LAR
Eğitim programının, hastanın klinik sonuçları üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu ve hastanede yatış süresini kısalttığı, maliyeti düşürdüğü yönünde bulgular vardır.
NKF/DOQI klavuzlarındaki önerilerle uyumlu,
standardize edilmiş etkin bir DÖEP, RRT’ne başlama süresini uzatabilir, tüm nedenlere bağlı mortaliteyi azaltabilir. Bu bilgiler KBH hastalarının takip ve tedavisinde DÖEP’nın rolünü desteklemektedirler.