TOPRAK KORUMA VE ARAZİ İYİLEŞTİRME
KANUNU TASARISI TASLAĞI
TOPRAK KORUMA VE ARAZİ İYİLEŞTİRME KANUNU TASLAĞI
BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam, Tanımlar Amaç :
Madde 1- Bu Kanunun amacı; toprağın doğal ve yapay tüm yok edici, bozucu, kirletici etken ve süreçlerden korunması ve sürdürülebilir yaşam ilkesi doğrultusunda geliştirilerek verimli kullanılması için gerekli olan, koruma-geliştirme ve kullanma ilke, kural, yöntem ve uygulamaların belirlenmesidir.
Kapsam :
Madde 2- Bu Kanun; sınıf ve niteliğine bakılmasızın, ülkenin tüm arazi ve toprak kaynakları çerçevesinde :
a) Toprakla ilgili kavram ve terimlerin tanımlanması,
b) Ülkenin arazi ve toprak kaynaklarının bilimsel yöntemlerle belirlenmesi,
c) Korumayı ve amaca uygun kullanmayı sağlayacak ilke ve kuralların oluşturulması, d) Üretim potansiyeli ve kullanım yeteneğine göre, toprağın sınıflandırılması,
e) Koruma-kullanım kuralları ve sınıflandırmaya uygun kullanım planlarının hazırlanması,
f) Koruma-geliştirme ve verimli kullanmaya yönelik, ekonomik-toplumsal-hukuksal- yönetsel ve teknolojik yöntem ve önlemlerin geliştirilmesi,
g) Tarımsal amaçlı toprak kullanımında, koruma ve kullanım verimliliğini birlikte sağlayan, bilimsel-ekonomik ve hukuksal yöntemlerin öngörülmesi,
h) Amaç dışı ve yanlış kullanımın önlenmesi,
i) Bozucu ve kirletici süreçlerin etkilerinin giderilmesi,
j) Koruma-geliştirme ve verimli kullanma amaçlarına yönelik toplumsal katılımcılığın geliştirilmesi,
k) Amaç dışı, yanlış, kötü ve kurallara aykırı toprak kullanımını önleyerek korumayı sağlayacak özendirme ve yaptırım özellikli caydırma yöntemlerinin oluşturulması l) Tanımlanan kapsam çerçevesine ilişkin sorumluluk görev ve yetkilerin hangi tüzel
ve gerçek kişiliklerce üstlenileceği, konularıyla ilgili ilke, kural ve yöntemleri kapsar.
Tanımlar :
Madde 3- Bu kanunda geçen ;
a) Bakanlık : Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
b) Genel Müdürlük : Köy HizmetleriGenel Müdürlüğünü,
c) Toprak : Kayaların ve organik artıkların parçalanarak ayrışması sonucu oluşan, yeryüzünü ince bir tabaka halinde kaplayan, biyolojik, genetik ve fiziksel kaynaklar ile canlılara yaşama ortamı oluşturan ve yeniden üretilemeyen canlı doğal kaynağı ,
d) Arazi : İklim, topoğrafya, hidrolojik koşullar ve canlıların etkisi altındaki toprağın, konumu, doğası ve niteliğinin belirlediği yeryüzü parçasını,
e) Tarım Arazisi : Toprak ve topoğrafik özellikleri tarımsal üretim (bitkisel ve hayvansal üretim) için uygun olan ve imar, ıslah ve ihya edilerek tarımsal üretim yapılmasına uygun niteliğe dönüştürülebilen, orman, fundalık, yabani fıstıklık, makilik, harnupluk ile çayır-mera ve benzeri orman rejimi dışındaki arazileri, f) Orman Arazisi : Doğal olarak yetişen veya emekle yetiştirilen ağaç ve ağaçcık
topluluklarının bulunduğu ve 6831 sayılı Kanun’un 1nci maddesinde tanımı yapılan alanları,
g) Çayır Arazisi: Taban suyunun yüksek olduğu veya sulanabilen, hayvan yemi olarak biçilmeye elverişli ve ot üretimi için kullanılan arazileri,
h) Mera Arazisi : Hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan ve 4342 sayılı Mera Kanununda tanımı yapılan alanları,
i) Yaylak : Tarım üreticilerinin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerleri,
j) Kışlak : Hayvanların kış mevsiminde barındırılması ve otundan yararlandırılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerleri,
k) Mutlak Tarım Arazisi : Fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin bileşimi açısından en verimli tarımsal üretime elverişli olan, topoğrafik kısıtlamaları bulunmayan ya da çok az olan ve tarım dışı amaçlarla kullanılmaması gereken arazileri,
l) Öncelikli Tarım Arazisi : Mutlak tarım arazileri dışında kalan , yöre ekolojisi ve ekonomisi açısından önemi bulunan ve Yerel Kurullar tarafından tarımda kalması uygun görülen arazileri,
m) Özel Ürün Arazileri : Mutlak ve öncelikli tarım arazileri dışında kalan ve yöre ekolojisine uygun çok yıllık bitkilerin üretimi için gerek duyulan arazileri,
n) Sulu Tarım Arazisi : Bitkilerin ihtiyaç duyduğu sulama suyunun yağışlar, yerüstü ve yer altı su kaynaklarından elde edildiği, sulamanın doğal olanaklar ve yapay yöntemler kullanılarak sağlandığı ve nitelikleri sulamaya elverişli olan arazileri, o) Potansiyel Kültür Arazileri : Toprak işlemesine açılmamış, ancak üzerinde
toprak ıslah çalışmaları yapılarak, tarım arazisine dönüşmeye elverişli hale gelebilecek arazileri,
p) Büyük Ova Koruma Alanları : Arazi kullanım olanakları geniş, tarımsal üretim potansiyelleri yüksek, erozyon, kirlenme veya amaç dışı kullanımlardan korunması gereken ve Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Yüksek Kurulu’nun olumlu görüşü doğrultusunda, Bakanlığın önerisiyle Bakanlar Kurulu tarafından korumaya alınan alanları,
q) Erozyona Duyarlı Alanlar : Toprak, topoğrafya, iklim,çevresel etmenler, yanlış kullanımlar ve diğer nedenlerle toprak kayıplarının fazla olduğu veya kayıp riskinin yüksek bulunduğu alanları,
r) Tarım Dışı Alanlar : Üzerinde doğal toprağı bulunmayan veya çok az olan çıplak kayalık araziler, sürekli karla kaplı alanlar, hareketli sahil kumulları, akarsu yatakları, göl baraj gölet yüzeyleri, kentsel yerleşim, endüstri, turizm, rekreasyon ve benzeri amaçlarla tasarlanmış ve kullanılmakta olan alanlar, tarım arazisi niteliğini kaybetmiş ya da eskiden bu amaçla kullanılmakla birlikte üzerinde tarihi yapılan bulunan araziler ve tarımsal üretime elverişli toprağı olmayan diğer arazileri,
s) Özel Koruma Alanları : Kültürel, tarihsel ve turistik değerlerle biyolojik çeşitliliğin korunması için ayrılan alanlarla, Türkiye’ye özgü ve kaybolma riski taşıyan türleri barındıran ekosistemler ve doğal olaylar sonucu oluşmuş seçkin örnekleri kapsayan ve mutlak koruma altına alınmış alanları,
t) Yaşlık Sorunu Olan Alanlar : Doğal ve yaban hayatın önemsiz olduğu, taban suyu yüksekliğinin arazi kullanımını engelleyecek düzeyde veya yüzeyde olduğu ya da bitkisel üretime olanak vermeyecek derecede sık taşkın alan ve yalnızca bu nedenlerle tarımda kullanılmayan arazileri,
u) Sulak Alanlar ve Bataklıklar : Doğal ve yaban hayatının önemli olduğu, sazlık, bataklık, turbalıklar ile doğal veya yapay, sürekli veya geçici, durgun veya akar, tatlı, acı, tuzlu karasularını ve gelgit bölgelerinde suların çekildiği dönemlerde, altı metreyi geçmeyen kıyı kesimlerini de kapsayan, suyla kaplı alanları,
v) Arazi Yetenek Sınıflaması : Toprak bozulması ve kaybına neden olmayacak biçimde, arazinin en uygun kullanımını sağlayan, koruma ve kullanıma ilişkin verilerin ortak değerlendirilmesiyle gerçekleştirilen, arazinin tarımsal üretime uygunluk derecesini ve tarım dışı amaçlarla kullanılabilme özelliğini belirlemeye yönelik arazi sınıflamasını,
w) Arazi Kullanım Planlaması : Ulusal nitelikli ve ölçekli kalkınma strateji ve planlarını gözeten, çevresel değerlerin korunması ve sürdürülebilirlik ilkelerini temel alan, arazinin farklı kullanım biçimlerini ekonomik-toplumsal-teknolojik ve fiziksel koşullara göre belirleyen, toprak ve su potansiyelini bu doğrultuda, bütünlükçü yaklaşımla sistematik olarak değerlendiren, birbirleriyle ilişkilerini ortaya koyan, süreklilik niteliği taşıyan, resmi-özel her kesim için bağlayıcılığı olan ve katılımcı bir süreçle oluşturulmuş bulunan rasyonel arazi kullanım kararlarını,
x) Yeter Büyüklükte Tarım Arazisi : Bölge ve yörelerin ekonomik, ekolojik, teknik özellikleri ile toprağın üretim potansiyeli, kullanım yeteneği ve ürün desenleri gözetilerek belirlenmiş, ekonomik olarak işletilebilecek en küçük alana sahip ve daha fazla küçülmemesi ve parçalanmaması gereken arazi parsel büyüklüğünü, y) Yerel Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Kurulu (Yerel Kurul): Toprakla
ilgili-ilişkili kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, meslek kuruluşları ve ilgili sivil toplum oluşumlarının yetki ve sorumlulukla katıldıkları ve il ölçeğinde oluşturulmuş, özerk yapılı karar kurullarını,
z) Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Yüksek Kurulu (Yüksek Kurul) : Toprakla ilgili-ilişkili kamu kurum ve kuruluşları, meslek kuruluşları ve ilgili sivil toplum oluşumlarının yetki ve sorumlulukla katıldıkları ve Genel Müdürlüğün sekreteryasıyla çalışan, özerk yapılı, merkezi danışma kurulunu,
ifade etmektedir.
İKİNCİ KISIM
Hukuki Durum ve Örgütlenme
Hukuki Durum :
Madde 4- Türkiye arazisi mülkiyet açısından ;
a) Devletin hüküm ve tasarrufu altından olanlar, b) Devletin özel mülkiyetinde olanlar,
c) Kamu kuruluşuna tâbi, tüzel kişilere ait olanlar,
d) Özel hukuka tâbi tüzel kişilere ait olanlar, e) Gerçek kişilere ait olanlar,
olmak üzere gruplandırılır.
Arazi ve toprak mülkiyeti ile ilgili haklar kullanılırken, arazi kullanım planlamasına uyulması zorunludur. Bu hakların kullanılması, toprağın korunması ve fonksiyonlarını sürekli ve dengeli biçimde yerine getirmesi zorunluluklarına, aykırı olamaz.
Sorumluluk, Görev ve Yetki :
Madde 5- Devlet, toprak kaynaklarının korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanımından sorumludur. Devlet bu sorumluluğun gereğini, “ilke ve kurallar oluşturmak, bilimsel-teknik kavram ve terminolojiyi tanımlamak, ölçüt ve standart belirlemek, strateji ve politika oluşturmak, gerekli yatırımları gerçekleştirmek, kaynak tabanını belirlemek, plan-program ve proje geliştirmek, sorumlu ve yetkili kamu örgütlenmesini sağlamak, yönlendirmek, desteklemek finans sağlamak, denetlemek, özendirmek ve yaptırım uygulamak” gibi fonksiyonlar ile yerine getirir. Devlet bu görevleri yerine getirirken, toprakla ilişkili toplum kesimlerinin demokratik katılımcılığını da sağlar.
Kanun’un devlete yüklediği sorumluluk, görev ve yetkiler, Bakanlık ve Genel Müdürlükçe yerine getirilir. Bu hizmetler, katılımcı kurulların demokratik katkıları ve eşgüdümü ile gerçekleştirilir.
Katılımcı Kurullar :
Madde 6- Kanunla devlete verilmiş sorumluluk görev ve yetkilerin, demokratik katılımcı anlayışla yerine getirilmesi amacıyla, illerde Yerel Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Kuruları, merkezde ise Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Yüksek Kurulu oluşturulur.
Yerel Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Kurulu (Yerel Kurul) :
Madde 7- İllerde oluşturulacak Yerel Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Kurulları : a) Yerel ölçekte arazi kullanım ölçütleriyle ilgili öneriler geliştirmek,
b) Arazi kullanımını gerektiren tüm etkinlik ve yatırımları yönlendirecek yöresel ve bölgesel planlarla ilgili görüş oluşturmak,
c) Ülkesel arazi kullanım planları çerçevesinde, hizmetler ve altyapı yatırımları için gerekli alanları saptamak, tarım dışı amaçlı kullanımlar için görüş bildirmek, d) Toprak korumacı önlemleri kitleye duyurmak ve sonuçlarını izlemek,
e) Tarım ve tarım dışı amaçlı toprak kullanımlarında aranan korumacı plan ve projelere uyulup uyulmadığını izlemek, plan ve projelere uymayanlarla ilgili önlem önerilerinde bulunmak, bu konuda ortaya çıkan uzlaşmazlıkları giderici kararlar almak,
f) Kanunun öngördüğü çalışma ve uygulamaları yerel ölçekte izleyerek, raporlamak, g) Konuyla ilgili başvuruları değerlendirmek, çözümleyici önerileri geliştirmek, h) Öneri geliştirme, görüş oluşturma, çözümleyici karar alma ve benzeri
fonksiyonların sonuçlarını, Genel Müdürlüğün taşra örgütüne bildirmek ve örgütle eşgüdüm içerisinde çalışmak,
görev ve sorumluluklarını yerine getirir.
Kurul; vali ya da görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığı, Köy Hizmetleri Bölge Müdürlüğünün toprak korumadan sorumlu yetkilisinin başkan yardımcılığı ile Tarım ve Köyişleri, Orman, Çevre, Maliye, Turizm ve Bayındırlık ve İskan Bakanlıklarının il birimlerinin yetkili temsilcileri, DSİ Genel Müdürlüğünün taşra örgüt yetkili temsilcisi, büyükşehir veya il belediye başkanı ya da yetkili temsilcisi 3083 sayılı Kanun’a göre uygulama alanı ilan edilen yerlerde Tarım Reformu Bölge Müdürlüğü yetkili temsilcisi, il Ziraat Odası Başkanı, Ziraat, Çevre, Orman, Şehir Bölge Plancıları Odalarının il temsilcileri, TEMA Vakfı il temsilcisi ve toprak koruma ve sulama konularında oluşmuş kooperatif ve çiftçi birliklerinin il düzeyi yöneticisinin, üyelikleriyle oluşur. Gerektiğinde Kurul’a bilim ve uzmanlık kuruluşları ve ilgili bulunan başka kurum ve kuruluşlardan da, yalnızca görüş açıklamak üzere temsilci çağırılır. Kurul’un sekreterya hizmetlerini Genel Müdürlüğün il bazında yetkili birimi yürütür. Kurul’un çalışma düzen ve yöntemi yönetmelikle belirlenir.
Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Yüksek Kurulu (Yüksek Kurul) :
Madde 8- Ülke ölçeğinde danışma birimi niteliği ile görev yapmak üzere, merkezde oluşturulacak Kurul ;
a) Toprak koruma, arazi iyileştirme ve verimli kullanıma yönelik ilkesel görüş ve kurallar geliştirmek,
b) Devletçe yürütülecek koruma-ıslah-kullanım strateji ve politikalarına esas olacak görüşleri oluşturmak,
c) Sürdürülebilirlik ilkelerine göre, ülkesel arazi kullanım yöntemlerini belirlemek, d) Koruma-geliştirme-kullanıma ilişkin ülkesel planları yönlendirecek görüşleri
oluşturmak,
e) Zorunlu durumlarda, tarım arazilerinin tarım dışı amaçlarla kullanımına karar vermek,
f) Kanun uygulamalarını ülke ölçeğinde değerlendirmek ve izlemek,
g) Ortaya çıkan ve yerel düzeyde çözülmeyen sorunları gidermek, anlaşmazlıkları çözmek ve yerel kurul kararlarına yapılan itirazları karara bağlamak,
h) Yapılan başvuruları değerlendirerek, sonuçlandırmak,
i) Kamu ve özel kesim hizmet ve yatırım tasarım ve uygulamaları için yön gösterici kararları almak,
görev ve sorumluluklarını yerine getirir.
Kurul; Tarım ve Köyişleri bakanı veya görevlendireceği Müsteşar ya da müsteşar yardımcısının başkanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürü veya yardımcısının başkan yardımcılığı ile Tarım ve Köyişleri, Orman, Çevre, Bayındırlık ve İskan ve Turizm bakanlıklarının ilgili genel müdür veya yardımcısı, DPT adına ilgili genel müdür veya yardımcısı, DSİ, Tarım Reformu ve TC Ziraat Bankası adına genel müdür veya yardımcısı, üniversitelerin ziraat ve orman fakülteleri adına birer temsilci, TMMOB Ziraat, Çevre, Orman ve Şehir Bölge Plancıları Odaları, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, ülkesel ölçekte örgütlenmiş üretici kooperatif ve birlikleri ile TEMA Vakfı adına birer temsilcinin, üyelikleriyle oluşur.
Kurula, gerektiğinde, ilgili başka kuruluş ve bilim-uzmanlık kuruluşlarından, yalnızca görüş belirtmek üzere temsilci çağırılabilir. Kurul’un sekreterya hizmetleri, Genel Müdürlük tarafından yerine getirilir. Kurul çalışma düzen ve yöntemi yönetmelikle belirlenir.
ÜÇÜNCÜ KISIM Uygulama BİRİNCİ BÖLÜM
Toprak Kaynaklarının Belirlenmesi
Toprak ve Arazi Varlığının Belirlenmesi, Sınıflandırılması ve Tanımlanması :
Madde 9- Genel Müdürlük uluslararası geçerliliği ulunan bilimsel ve teknik ölçütleri gözeterek, arazi kullanımına temel oluşturan toprak etütlerini yapar veya yaptırır. Bunlara bağlı olarak, ayırıcı nitelik ve yeteneklerine göre ülkesel, bölgesel ve yerel ölçekte tarım arazilerini sınıflandırır. Bu kaynakları tüm özellik, nitelik ve yetenekleri ile tanımlar ve envanter yapar. Tanımlayıcı bilgileri kalıcı özellikli bir veri tabanına dönüştürür ve bunları belirli aralıklarla güncelleştirir.
Arazi kullanım Ölçüt ve Standartlarının Oluşturulması ve Toprak Haritalarının Hazırlanması :
Madde 10- Toprak Koruma, toprak ıslahı, toprak etüdü, haritalama ve arazi kullanım amaç ve öncelikleriyle ilgili yönetsel ve teknik nitelikli ölçüt, standart ve koşullar, Genel Müdürlükçe oluşturulur. Detaylı toprak haritaları, bu koşul ölçüt ve standartlar gözetilerek, arazinin tarımsal üretim potansiyelini, yetenek sınıflarını, mevcut kullanım biçimlerini ve kullanımda gerek duyulacak diğer bilgileri içerecek biçimde hazırlanır veya hazırlatılır. Arazi kullanım ölçüt ve standartlarının oluşturulması ve toprak haritalarının hazırlanması kuralları, ilgili yönetmelikle belirlenir.
Tarım Arazilerinin Belirlenmesi :
Madde 11- Tarım arazileri belirlenirken, toprak, topoğrafya ve yörenin diğer ekolojik özelliklerine göre, arazinin üretim yeteneği ve kapasitesi, sürdürülebilirlik koşulları gözetilerek değerlendirme yapılır.
Bu amaçla; Genel Müdürlük aşağıdaki çalışmaları gerçekleştirir.
a) Belirlemelerde; arazi etütleri, veri tabanı, toprak haritaları, ve yetenek sınıflamaları, temel öğeler olarak birlikte değerlendirilir.
b) Fiziksel ve kimyasal özelliklerinin bileşimi tarımsal üretim için en uygun olan, bu anlamda herhangi bir kısıtlayıcılığı bulunmayan ve eğimi % 6’dan az olan araziler,
“Mutlak Tarım Arazileri” olarak belirlenir.
c) Çok yıllık bitkilerin üretimi için gerek duyulan, özel ekolojik koşullara sahip, derinliği yeterli olan ve yoğun amenajman önlemleriyle tarıma açılmış alanlardan “Özel Ürün Arazileri” saptanır.
d) Mutlak tarım arazileri ve özel ürün arazileri dışında kalan, yörenin toplumsal, ekonomik ve ekolojik gereklilikleri için tarımsal üretime ayrılması uygun olan araziler, Yerel Kurulun önerisi üzerine, Öncelikli Tarım Arazileri olarak belirlenir.
e) Bitkilerin gerek duyduğu sulama suyunun yağış, yer üstü ve yer altı kaynaklarından sağlandığı, doğal olanaklar ve yapay yöntem ve yatırımlarla sulanabilen araziler, Sulu Tarım Arazileri olarak saptanır.
f) Arazinin teknik açıdan çayır-mera kullanımına uygunluğu, 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre tanımlanır.
g) Orman arazileri Orman ve Tarım ve Köyişleri Bakanlıkları tarafından birlikte belirlenir.
h) Bu maddeye göre belirlenmiş ve tanımlanmış arazi türleri, ülkesel ve bölgesel ölçekler temelinde ve uygun yöntemlerle halka duyurulur.
Yeter Büyüklükteki Tarım Arazilerinin Saptanması :
Madde 12- Toprağın üretim potansiyeli, kullanım yeteneği, ürün desenleri ve bölgelerin ekonomik, ekolojik, toplumsal koşulları birlikte gözetilerek, ekonomik olarak işletilebilecek ve daha fazla küçülmesi söz konusu olmayacak en küçük arazi parsel büyüklüğü yerel kurullar ve Yüksek Kurulun görüşleri alınarak Genel Müdürlükçe belirlenir. Belirlenen büyüklükler ülke ölçeğinde kuru koşullarda yirmi dekar, sulu koşullarda on dekar, özel ürün arazilerinde beş dekar ve örtü altı tarım yapılan yerlerde bir dekardan az olamaz.
Bu büyüklüklerden küçük parseller devletin destekleme uygulamaları kapsamında değerlendirilemez.
Tarla parselleri mirasçılar ve ortak paydaşlar arasında ifrazen bölünürken ya da arazi ıslahı, toplulaştırma ve diğer arazi düzenlemesi çalışmaları yapılırken, parsellerin uzun kenarı eğime dik olarak oluşturulur ve bu Kanun ile belirlenmiş en küçük parsel ölçülerinden daha küçük parçalara bölünemez. Miras yoluyla intikallerde yapılacak ifrazlarda, en küçük parsel büyüklüğünde arazi parselleri oluşturulamıyor ise ifraz yapılmaz, satış, kiralama, iştirak veya ortak kullanımı yoluna gidilir.
Yerel kurullar parsel büyüklüklerinin yeter büyüklükteki tarım arazisi ölçeklerinde oluşması için, kamu yararına arazi toplulaştırması yapılmasını Genel Müdürlüğe önerirler.
Gerektiğinde, yeter büyüklükteki tarım arazisi oluşumu için kamu hukukuna tabi tüzel kişilere ve hazineye ait olan ve tarımsal kullanıma elverişli arazilerden kredili koşullarla yararlanılır.
Bu yöntemlerle edinilmiş arazi rezervinin kredili satışında, yeterli tarım arazisi olmayan ve bu amaçla arazisi satın alınmış üreticilere öncelik tanınır.
Arta kalan araziler, öncelikle, örnek işletmeler oluşturmak koşuluyla ziraat mühendisleri ve teknisyenlerine, veteriner hekimlere ve veteriner sağlık teknisyenlerine satılır. Yeter büyüklükteki tarım arazileri ile ilgili işlemlerin nasıl yürütüleceği, ilgili yönetmelikle belirlenir.
Erozyona Duyarlı Araziler ve Büyük Ova Koruma Alanlarının Belirlenmesi :
Madde 13- Genel Müdürlük, Yüksek Kurulun görüşünü alarak, ülkesel ölçekte erozyona duyarlı arazilerle, korunması gereken ve üretim potansiyeli yüksek büyük ova alanlarını belirler.
Doğal ve yapay etmenler sonucunda, fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri bozulmuş ya da bozulma olasılığı yükselmiş alanlar, erozyon şiddeti artmış veya bozulma olasılığı yükselmiş araziler ile siltasyondan önemli derecede etkilenen baraj, gölet ve su toplama havzaları , erozyona duyarlı araziler olarak belirlenir.
Toprak potansiyeli ve tarımsal üretim kapasitesi yüksek ve bu nedenle korunması gereken ovalarla, bunları etkileyen alanlar, sürdürülebilir tarım doğrultusunda bir üretim amacıyla, korunacak alanlar olarak belirlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Toprak Kaynaklarının Korunması ve Verimli Kullanılması
İlke ve Kurallar :
Madde 14- Bu kanunda yer alan hükümler doğrultusunda ve Yüksek Kurul tarafından yapılan değerlendirme esas alınarak, toprak kaynaklarının korunmasını ve amaca uygun kullanılmasını yönlendirecek ve kamu kesimi dahil her kesim için bağlayıcılık niteliği taşıyacak ilke ve kurallar, Genel Müdürlükçe oluşturulur.
Korumacı Strateji ve Politikalar :
Madde 15- Genel Müdürlük, Yüksek Kurulun görüşlerini alarak, toprağın korunması ve üretkenliğinin sürdürülmesi amacıyla, ekonomik-toplumsal-yönetsel-teknolojik ve ekolojik boyutlarla bütünlenmiş ülkesel ölçekli, korumacı strateji ve politikaları oluşturur. Bunların uygulanmasını gerçekleştirir, yönlendirir, denetler ve değerlendirir.
Arazi Kullanım Planları :
Madde 16- Ulusal nitelikli ve ölçekli kalkınma strateji ve planlarını gözeten, çevresel değerlerin korunması ve sürdürülebilirlik ilkelerini temel alan, ekonomik-toplumsal- teknolojik ve fiziksel koşullara göre arazinin kullanım biçimlerini belirleyen, toprak ve su potansiyelinin fonksiyonlarını dengeli biçimde yerine getirmesini öngören, bu kaynakları bütünlükçü bir yaklaşımla ve sistematik olarak değerlendiren, birbirleriyle ilişkilerini ortaya koyan, kamu-özel kesim için yönlendirici ve bağlayıcı nitelik taşıyan ülkesel Arazi Kullanım Planları, Yüksek Kurulun görüşleri gözetilerek, Genel Müdürlükçe yapılır. Planların bölgesel ve yerel ölçekli oluşum ve uygulama sürecinde, yerel kurulların görüşleri alınır. İmar Kanunu ve Çevre Kanunu kapsamında hazırlanacak “çevre düzeni” planları, “arazi kullanım planları”
hazırlanmadan yürürlüğe giremez.
Planlarda, özel koruma amaçlı araziler, çayır-meralar, farklı özellik taşıyan tarım arazileri, kent, endüstri, alt yapı, turizm, ulaştırma, madencilik ve benzeri tarım dışı amaçlar için kullanılabilecek araziler, ülke, bölge ve yöre ölçeklerine göre saptanır.
Genel Müdürlük planların uygulanmasını sağlar, denetler ve değerlendirir.
Koruma ve Verimli Kullanımı Sağlama Amaçlı Plan ve Projelerin Hazırlanması, Onaylanması, Uygulanması :
Madde 17- Arazi kullanımını gerektiren her türlü girişim, yatırım ve üretim sürecinde, bu Kanun hükümleri ile “korumacı ilke ve kurallar, strateji ve politikalar ve arazi kullanım planlarında” yer alan ölçüt ve standartlar doğrultusunda, Tarımsal Arazi Kullanım Planları ve Toprak Koruma Projelerinin hazırlanması ve uygulanması esastır.
Tarımsal Arazi Kullanım Planları, toprağın bünyesi, yapısı, organik madde içeriği ile diğer fiziksel, kimyasal, biyolojik özelliklerinin korunması ve yeteneğine uygun kullanılmasının sağlanması amacıyla hazırlanır.
Toprak varlığını tanımlayıcı etütlere dayalı veriler kullanılarak hazırlanan bu planlarda;
erozyon, tuzlanma alkalileşme, kirlenme, amaç dışı kullanım ve benzeri nedenlerle, toprak kaybı ve bozulmasını önleyici ve yeteneğe uygun kullanımı sağlayıcı üretim deseni, tarla içi geliştirme, işleme, sulama, gübreleme, ilaçlama, otlatma gibi teknik yöntemler ile kimyasal fiziksel ve kültürel önlemler yer alır.
Tarım dışı amaçlarla arazi kullanımını gerektiren girişim, yatırım, üretim süreçlerinde geçerli olacak Toprak Koruma Projeleri, süreçlerin doğrudan ve dolaylı olarak etkileyeceği toprak kaynaklarının yok edilmemesi, bozulmaması, kirlenmemesi ve tasarlanan amacın dışında yanlış kullanılmaması amaçlarıyla hazırlanır.
Projelerde, tarım dışı süreçlerin kısa-orta-uzun dönemde etkileyeceği yakın ve uzak çevre arazilerin korunmasını sağlayıcı ve fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan bozulmasına engel olucu yönetsel, teknik ve kültürel önlemler yer alır. Bu projelerin hazırlanmasında, arazinin mutlak tarım, özel ürün, çayır-mera ve orman arazisi olup olmadığı gözetilir.
Tarım veya tarım dışı amaçla arazi kullananlar, bu plan ve projelerin hazırlanması ve uygulanmasından sorumludur.
Plan ve projeler, Genel Müdürlüğün taşra örgütünün incelemesi ve değerlendirmesine dayalı olarak ve arazinin niteliğine göre ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak, Genel Müdürlükçe onaylanır. Plan ve projelerin hazırlanması sırasında toprak konusunda uzmanlığı bulunan veya bu konularla iştigal etmiş en az bir ziraat mühendisinin yetkili olması zorunludur.
Tarımsal Arazi Kullanım Planlarıyla, Toprak Koruma Projelerinin hazırlanış usul ve yöntemleri, kapsayacakları ölçek büyüklüklerinin nasıl belirleneceği, proje hazırlamaya yetkili olacakların tanımları ve benzeri ayrıntılı uygulama hükümleri, Genel Müdürlükçe çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.
Tarım arazilerinin satışında ve miras hükümleri veya başka yollarla el değiştirmesi sırasında, ilgili tapu dairelerine plan ve projelerin sunulması zorunludur.
Plan ve projelerin hazırlanması sırasında, çevresel etki değerlendirmesiyle ilgili mevzuat hükümleri de gözetilir.
Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanımı ve Toprak Koruma :
Madde 18- Bitki yetiştirme ortamı, hayvancılık ve diğer tarımsal amaçlarla arazi kullanımını gerektiren süreçlerde, toprağın korunarak, yeteneğine göre kullanılması esastır. Devlet;
toprağın bünyesi, yapısı, organik madde içeriği ile diğer fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin korunmasını ve üretim yeteneğinin sürdürülmesini sağlamak amacıyla, gerekli yönlendirme, özendirme, kısıtlama ve arazi geliştirme önlemlerini alır. Devlet adına bu görev, Tarımsal Arazi Kullanım Planlarının öngörülüp, uygulanması, tarım arazilerinin aşırı küçülmesi ve parçalanmasını engelleyici önlemlerin alınması, uygun üretim desenlerini özendirici desteklemelerin yapılması, modern yetiştirme tekniklerini yaygınlaştırıcı eğitim-
yayım çalışmalarının gerçekleştirilmesi, toprak ıslahı ve geliştirilmesini sağlayacak yatırımların yapılması ve benzeri teknik, yönetsel ve finansal yöntemler kullanılarak, Bakanlık ve Genel Müdürlükçe yerine getirilir. Genel Müdürlük, tarıma elverişli olduğu halde kullanılmayan arazilerin, tarım amacıyla değerlendirilmesi için, gerektiğinde satın alma, kamulaştırma, toplulaştırma, arazi dağıtımı, arazi kiralanması ve arazi satışı gibi hizmetleri görür.
Ahır, ağıl, kümes, hara, sperm veya gen üretim ve koruma tesisi, mandıra, un değirmeni, tarımsal ürün deposu ve benzeri yatırımlar için , tarım arazisi kullanım kuralları uygulanır ve bu alanlar tarımsal amaçlı kullanım sayılır. Hazırlanacak projelere uyulması koşuluyla, sera ve balık üretim işletmeleri için de, gerek duyulan büyüklükte arazi kullanılabilir. Diğer tarımsal yapılar, “yeter büyüklükte tarım arazisi” alanının, en fazla yüzde sekizini kapsayacak biçimde planlanır. Bu oran, toprak koruma projeleri de dahil olmak üzere, yerel kurullarca ilgili, yönetmelik hükümlerine göre ve üst sınırı aşmayacak biçimde belirlenerek, Genel Müdürlükçe onaylandıktan sonra uygulanır.
Bakanlık ve Genel müdürlük, tarımsal amaçlı arazi kullanımı ve toprak koruma hizmetlerini, bu konularla ilişkili diğer kurum ve kuruluşlarla, işbirliği içerisinde yürütür.
Erozyonun Önlenmesi, Erozyona Duyarlı Arazilerin ve Büyük Ova Alanlarının Korunması :
Madde 19- Erozyonu önleyici, giderici ve azaltıcı önlemlerin alınması, bu amaçla ülkesel bölgesel yöresel ölçekte plan-program-projeler oluşturulması, bunların doğrultusunda ıslah, teraslama, uygun toprak işleme, uygun üretim deseni kurma, modern sulama ve benzeri teknik önlemlerle, aynı amaca yönelik yönetsel ve ekonomik önlemlerin alınması, temel devlet görevi sayılır.
Kanunun 12. Maddesine göre belirlenmiş, erozyona duyarlı arazilerle, büyük ova alanları, koruma, sorunları giderme, geliştirme ve verimli kullanımı sağlayıcı teknikleri yerleştirme amaçlarıyla, Bakanlığın önerisi üzerine, Bakanlar Kurulunca özel planlama ve koruma kapsamına alınır. Bu alanların kullanım planları ve arazi geliştirme amaçlı alt yapı projeleri, yerel yönetimler, üretici örgütleri ve yerel kurulların görüşleri gözetilerek Genel Müdürlük ve ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından, eşgüdüm içerisinde yapılır veya yaptırılır ve uygulanır. Planlama kural ve yöntemleri ilgili yönetmelikle belirlenir.
Devlet, yağış, rüzgar, yer çekimi, deprem, sel, çığ ve diğer doğal olaylar sonucu meydana gelecek toprak aşınması ve yığılmalarını önleyici çalışmaları, Genel Müdürlük ve ilgili kamu kuruluşları eliyle gerçekleştirir.
Toprak Kirlenmesi ve Bozulmasının önlenmesi :
Madde 20- Kent, sanayi, ulaştırma, enerji, madencilik, turizm, alt yapı ve benzeri tarım dışı etkinliklerden kaynaklanan katı-sıvı-gaz atıkları ile gübre, ilaç ve benzeri tarım girdilerinin aşırı ve yoğun kullanımı sonucu oluşan kalıntıların, toprağı kirletici ve bozucu olumsuzluklarının önlenmesi ve giderilmesi önlemlerini almak, devletin ve ilgili bütün kişi ve kuruluşların sorumluluğudur.
Devlet, katılımcılık yaklaşımını geliştirerek, toprağa yönelik kirletici ve bozucu olumsuzlukları önlemek için, özendirici ve caydırıcı yöntemleri oluşturur ve uygulanmasını sağlar.
Tarım Dışı Amaçlı Arazi Kullanımı Koşulları :
Madde 21- Mutlak tarım arazileri, öncelikli tarım arazileri, özel ürün arazileri, sulu tarım arazileri, büyük ova koruma alanları, erozyona duyarlı alanlar, özel koruma alanları ve çayır- mera alanları savunma amaçlı stratejik gereksinimler hariç, amacı dışında kullanılamaz. Bu alanlar, alternatif yer bulunmaması koşulu ile “verimliliği belirlenmiş maden ve petrol arama ve işletme, doğal ve tarihi kültürel varlıkları koruma, doğal afetleri önleyici yatırımlar ve stratejik nitelikli kamu yatırımları için kullanıma açılabilir. Kullanım izin kararları yerel kurulun uygun görüşü, Yüksek Kurulun kararı üzerine Genel Müdürlükçe alınır.
Bunların dışında kalan araziler, Ülkesel Arazi Kullanım Planlarına uygun olmak ve onaylı Toprak Koruma Projeleri hazırlanmak koşulu ile yerel kurul uygun görüşü ve Genel Müdürlüğün izni ile başka amaçlarla kullanılabilir. Yerel Kurul kararlarına yapılan itirazlar Yüksek Kurul tarafından sonuçlandırılır.
Tarım amacı dışındaki tüm arazi kullanım koşulları ayrıntılı olarak çıkarılacak olan özel bir tüzükle belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Toprak Kaynaklarının Islahı ve Geliştirilmesi
Islah ve Geliştirme Strateji ve Politikalarının Oluşturulması ve Uygulanması:
Madde 22- Ekosistem bütünlüğü temelinde, toprağın üretim gücünün korunması, geliştirilmesi ve sürdürülmesi ile arazinin iyileştirilmesi amacıyla, ülkesel ve bölgesel ıslah ve geliştirme strateji, politika, program, plan ve projeleri oluşturmak, bunların uygulanmasını sağlayacak teknik yöntemleri geliştirmek, yatırım, araştırma, eğitim ve yayım etkinliklerini yerine getirmek, gerekli kaynakları sağlamak, yönlendirici ve özendirici sistemleri oluşturmak ve tüm bu hizmetlerde halk katılımcılığını gerçekleştirmek görevleri Genel Müdürlük tarafından Bakanlık kuruluşlarıyla eşgüdüm halinde yerine getirilir.
Islah ve Geliştirme Çalışmaları :
Madde 23- Toprağın ıslah ve geliştirilmesine yönelik strateji, politika ve programlar çerçevesinde, tuzlu-alkali ve turbier topraklarda ıslah yapmak, drenaj hizmetlerini gerçekleştirmek, tarla içi geliştirme ve kurutulmuş arazilerde tarıma elverişlilik çalışmaları yapmak, sulama şebekeleri kurmak, eğimli arazileri ıslah etmek ve benzeri hizmetlerle ilgili olarak etüt, plan ve projelerin hazırlanması, gerekli kaynakların sağlanması, bu amaçlı üretici örgütlenmesinin desteklenmesi, gerektiğinde kamulaştırma ve toplulaştırma yapılması, arazi satın alınması, uygulamaların katılımcı yaklaşımla yerine getirilmesi, izlenmesi ve denetlenmesi görevleri Genel Müdürlükçe yerine getirilir.
Arazi Toplulaştırması :
Madde 24- Tarım arazilerinin korunarak verimli kullanılması, ıslah ve geliştirme çalışmalarının etkinliği ve tarımsal girdilerin yararlı kullanılarak verimli üretim yapılması
amaçlarıyla, gerekli olan hukuksal, yönetsel, ekonomik, toplumsal ve teknolojik çalışmalar Genel Müdürlükçe yapılır.
Toplulaştırma programlarının tasarlanıp uygulanması için, kaynak sağlamak, hukuksal- yönetsel-toplumsal alt yapı hazırlamak, kamulaştırma yapmak, gerektiğinde arazi satın alarak kredili koşullarda üreticilere aktarmak, üreticilere kredi kullandırmak, üretici örgütlenmesini özendirerek desteklemek, toplulaştırılan arazilerin parçalanmasını önleyecek hukuksal ve yönetsel yöntemleri oluşturmak, toplulaştırılan arazilerde ıslah ve geliştirme hizmetlerine öncelik vermek, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak ve tüm çalışmalarda katılımcılığı sağlamak gibi hizmetler Genel Müdürlükçe yerine getirilir.
Toplulaştırma çalışmalarının sulama ve tarla içi geliştirme etkinlikleriyle bütünlük içerisinde gerçekleştirilmesi esastır.
Toplulaştırma yapılırken, belirlenmiş yeter büyüklükteki tarım arazisi miktarından daha küçük araziler, fon kaynakları kullanılarak satın alınır, gerekirse kamulaştırılır. Bu uygulamanın yapılabilmesi için, toplulaştırma konusu arazilerin yarısından çoğuna sahip olan veya sayıca maliklerin yarısından fazlasını oluşturan arazi sahiplerinin yazılı muvafakati alınır.
Toplulaştırılan parsellerin ülke çapında koordinat sistemine dayalı 1/5000 ölçekli haritaları ve kadastral veri tabanı oluşturulur. Parsellerin yeniden küçülmesi ve biçimlerinin bozulmasının önlenmesi için, gerekli izleme ve denetim bu veri tabanından yararlanılarak yapılır.
Arazi toplulaştırmasına ilişkin yöntem ve hizmetler, hazırlanacak özel bir yönetmelik hükümlerine göre yerine getirilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Özendirme, Yaptırımlar ve Denetim
Tarımsal Arazi Kullanımına İlişkin Özendirmeler:
Madde 25- Tarımsal amaçlı arazi kullanımı, toprağın korunarak yeteneğine uygun kullanılması temelinde, ülkesel Arazi Kullanım Planı ve bunların bölgesel-yerel ölçütlerine göre gerçekleştirilir. Uygulamada, Tarımsal Arazi Kullanım Plan ve Projelerine uyulması zorunludur.
Arazinin bu doğrultuda kullanılması için, Bakanlık ve Genel Müdürlük üreticiyi yönlendirici, özendirici, destekleyici önlemleri alır.
Fon kaynakları kullanılarak arazi kullanarak tarımsal üretim yapanlara bu amaçla girdi destekleri ve uygun koşullarda kredi sağlanır.
Rüzgar ve su erozyonunu önleme ve toprakta su biriktirme amaçlı, arazi sahiplerince yaptırılmış ve Genel Müdürlükçe onaylanmış, seki, sel oyuntusunu önleme yapıları, teraslama ve rüzgar perdeleri gibi fiziki yatırımların bedeli Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Fonundan karşılanır.
Tarımsal arazi kullanımında geçerli olacak özendirme ve destekleme bunların nasıl uygulanacağı, ilgili yönetmelikle belirlenir.
Yanlış Tarımsal Kullanımlara İlişkin Yaptırımlar:
Madde 26- Tarımsal amaçlı arazi kullanım plan ve projelerine aykırı davrananlar, kurallara uymaları için bir süre tanınarak Genel Müdürlükçe uyarılır. Genel Müdürlük, tanınan sürede uyarıya uyulmaması durumunda, kullanılan arazi için nadas, zorunlu ekim nöbeti (münavebe) ve otlatma yasağı gibi önlemleri almaya yetkilidir.
Plan ve projelere uygunlara sağlanıp, arazi eski verim gücüne kavuşturuluncaya kadar, kullanıcıların devlet desteklerinden yararlanmaları askıya alınır. Yerel kurulların izleme ve incelemeleriyle plan ve projelere uyulduğunun belirlenmesi durumunda, kısıtlamalar ve hak sınırlamaları Genel Müdürlükçe gerçekleştirilir.
Plan ve projelere kasıtlı olarak uyulmayarak arazinin bozulmasına yol açılması ve diğer koruma ve üretim yapı ve yatırımlarına zarar verildiğinin yerel kurullarca saptanması durumunda, Genel Müdürlük zararlı üretim sürecini durdurur ve ortaya çıkan zararın giderilmesini sağlar.
Plan ve projelere uyulmayarak arazi zararına neden olan durumlarda Genel Müdürlükçe alınacak giderici önlemlerin ve maddi yaptırımların neler olacağı ve nasıl uygulanacağı, ilgili yönetmelikle belirlenir.
Tarım Dışı Amaçlı Arazi Kullanımına İlişkin Yaptırımlar:
Madde 27- Bu Kanunun yirmibirinci maddesi uyarınca, tarım amacı dışındaki girişim, yatırım ve üretim süreçleri için, arazi kullanım izni alınması ve bu kullanımlar sırasında toprak koruma projelerine uyulması zorunludur.
Yerel kurullarca, gerekli iznin alınmadığının ve izin alanların toprak koruma projelerine uymadıklarının belirlenmesi durumunda, aşağıdaki yaptırımlar uygulanır.
a) İzin alınmadan başlatılmış girişimler durdurulur. Başlatılan girişimin sonuçlanıp, yatırımın tamamlanması durumunda, Genel Müdürlükçe yatırımın kullanılmasına izin verilmez.
b) Genel Müdürlük, kullanım izni olanların toprak koruma projelerine uymadıklarının saptanması durumunda girişimcileri uyarmak, uyarıya rağmen projelere uyulmaması hallerinde sürmekte bulunan yatırımı durdurmak ve gerektiğinde verilen izni kaldırmakla yetkilidir.
c) Toprak koruma projelerine kasıtlı olarak uymadıkları, arazi bozulmasına neden oldukları ve diğer koruma ve üretim yapılarına zarar verdikleri yerel kurullarca saptanan girişimcilerin çalışmaları, yerel kurulların önerileri üzerine Genel Müdürlükçe durdurulur.
d) Toprak koruma projelerinin yetersizliği ve zamanında düzeltilmemesi nedenleriyle meydana gelen arazi kaybı ve bozulmalarından, girişimciler ve proje hazırlayıcıları ortaklaşa sorumludur.
e) Genel müdürlük, Kanunun yirminci maddesinde belirtilen nedenlerle toprak kirlenmesi ve bozulmasına yol açan girişim yatırım ve üretim çalışmalarını, yerel kurulların
önerileri üzerine durdurur. Bozulma ve kirlenme nedenlerini ortadan kaldıran önlemler alınmadan girişim, yatırım ve üretim uygulamalarına izin verilmez.
f) Tarım dışı amaçlı kullanımlara ayrılan arazilerde, arazi edinme kolaylıkları, bu kullanımlara uygun yol, su, elektrik, kanalizasyon gibi alt yapı hizmetlerinin götürülmesi ve benzeri özendirici ve destekleyici hizmetler konularında, yerel kuruların önerileri üzerine, Genel Müdürlükçe yardımcı olunur.
Kanunun yirmibirinci maddesinde, tarım amacı dışındaki arazi kullanım koşullarını belirlemek için çıkarılması öngörülen tüzükte, izinsiz kullanım, arazi koruma projelerine uymamak, projelerin yetersizliği ve bozulma ve kirlenmeye yol açan girişimler nedeniyle ortaya çıkan toprak kaybı ve bozulmalarının nasıl giderileceği, parasal ve hukuksal yaptırım ve cezaların neler olacağı, sorumlulukların nasıl yerine getirileceği, genel hukuk kuralları doğrultusunda ayrıntılı olarak belirlenir.
Denetim:
Madde 28- Bu Kanunun uygulanmasında denetim görevini, toprakla ilgili resmi, özel tüm kurum, kuruluş ve toplum kesimleri adına yerel kurullar ve Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Yüksek Kurulu yerine getirir. Kurullar, toprak koruma, arazi geliştirme ve verimli kullanıma ilişkin ilke ve kurallara, hazırlanan ülkesel, bölgesel ve yerel plan ve projelere uymadıkları bildirilen tarımsal ve tarım dışı her türlü girişim, yatırım ve üretim süreçlerini izler, inceler, değerlendirir, denetler ve gerekli kararları alır. Yerel kurulların önerileri ve Yüksek Kurulun kararları, Genel Müdürlükçe değerlendirilerek, gerekli uygulamalar yapılır.
Kurullara denetim amacıyla yapılan başvurular, yerel kurullarca bir ay, Yüksek Kurulca kırkbeş gün içerisinde sonuçlandırılır.
BEŞİNCİ KISIM Çeşitli Hükümler Fon Kurulması ve Yönetimi:
Madde 29- Bu kanunla verilen görevlerin gerçekleştirilmesiyle ilgili olarak, Genel Müdürlüğün yönetiminde Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Fonu adıyla bir fon kurulur.
Fonun gelirleri TC Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü bünyesinde açılacak bir hesapta toplanır.
Fon gelirleri, tahsilatın yapıldığı tarihi izleyen ayın onbeşine kadar, ilgili hesaba aktarılır.
Fon ile ilgili gider gerçekleştirmeleri ve benzeri işlemlerde ita amirliği hizmeti Genel Müdür tarafından yerine getirilir. Gerektiğinde Genel Müdürlüğe bağlı bölge müdürlüklerine ikinci derece ita amirliği yetkisi devredilir.
Fonun işleyişi, ilgili yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir.
a) Fonun gelirleri şunlardır:
1) Tarım, ormancılık, ulaştırma, bayındırlık, çevre ve turizm sektörüne hizmet veren Bakanlık ve tüzel kişiliği bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden, en az binde bir oranında ayrılan ödenek,
2) Tarım dışı amaçlı arazi kullanımlarında hazırlanacak toprak koruma proje bedellerinin yüzde beşi,
3) Yurt dışından ithal edilen alkollü içki, tütün ve tütün ürünleri ithal bedelinin yüzde biri,
4) Yurt içinde gerçekleşen bitkisel ürün ve canlı hayvan ticaretinde, ürün satış bedelinin binde biri,
5) Çevre Koruma Fonundan, yüzde bir oranından az olmamak üzere Bakanlar kurulunca aktarılan miktar,
6) Mera Fonundan, yüzde beş oranından az olmamak üzere Bakanlar Kurulunca aktarılan miktar,
7) Arazi alım satımında, arazi satış bedelinin binde ikisi, 8) Arazi vergisinin binde ikisi,
9) Bu kanun hükümlerine göre tahsil edilen her türlü zarar karşılama bedel ve cezaları, 10) Fon kaynaklarıyla edinilmiş arazilerden sağlanan üretim gelirleri, her türlü satış ve
kiralama v.b. gelirleri,
11) Konuyla ilgili finansman sağlayan ulusal ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan hibe, yardım ve krediler,
12) Fon kaynaklarının işletilmesinden sağlanacak her türlü nema, faiz ve gelirler, 13) Her türlü bağış ve yardımlar,
b) Fonun giderleri şunlardır :
1) Toprak koruma ve arazi iyileştirmeye yönelik olarak, devletçe yapılacak her türlü proje, yatırım ve uygulama çalışmaları,
2) Tarımsal arazi kullanım planları ve toprak koruma projelerinin hazırlanması ve uygulanması için kullanılacak destekleme kredileri,
3) Bu kanun kapsamında yapılacak kamulaştırma, arazi satın alma harcamaları,
4) Hazırlanan koruma ve kullanım plan ve projelerinin uygulanmasında gerek duyulan araç, gereç ve diğer malzemelerin alımı,
5) Tarımsal amaçlı arazi kullanımında toprağın korunarak yeteneğine uygun kullanımını yönlendirip, özendirecek kredi desteklemeleri,
6) Arazi toplulaştırma projelerinin hazırlanması ve uygulanması,
7) Toprak koruma, arazi iyileştirme ve verimli kullanma amacına dönük üretici örgütlerinin kredi ve hibelerle desteklenmesi,
8) Toprak koruma, arazi iyileştirme ve verimli kullanmaya yönelik araştırmalar, 9) Toprak koruma arazi iyileştirme ve verimli kullanma amaçlı, personel, girişimci ve
tarım üreticilerinin eğitimi,
10) Bu Kanunun uygulanmasının gerektirdiği diğer giderler, Tüzük ve Yönetmelikler:
Madde 30- Bu Kanunun uygulanması amacıyla aşağıda belirtilen tüzük ve yönetmelikler, Kanunun yayının izleyen bir yıl içerisinde Bakanlık tarafından çıkarılır.
a) Bu Kanunun 21 ve 27nci maddeleri uyarınca; Tarım Dışı Amaçlarla Arazi Kullanım Kural ve Yöntemlerinin belirlenmesine ve kural dışı kullanım yaptırımlarının saptanmasına ilişkin tüzük.
b) Bu Kanunun 7 ve 8inci maddeleri uyarınca; Yerel Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Kurulları ve Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Yüksek Kurulu oluşum ve çalışma yönetmeliği.
c) Bu Kanunun 10ncu maddesi uyarınca; Arazi Kullanım Ölçüt ve Standartlarının oluşturulması, Toprak Etüdü, Yetenek Sınıflaması ve Toprak Haritalarının hazırlanmasına ilişkin yönetmelik.
d) Bu Kanunun 12, 18 ve 25nci maddeleri uyarınca; Yeter Büyüklükteki Tarım Arazilerinin Saptanması ve Tarımsal Arazi Kullanım Koşul ve Kurallarıyla bu Amaçlı Özendirme yöntemlerine ilişkin yönetmelik.
e) Bu Kanunun 17 ve 26ncı maddeleri uyarınca; Tarımsal Arazi Kullanım Planlarıyla Toprak Koruma Projelerinin Hazırlanış Kural ve Yöntemleri ile Plan ve Projelere Uyulmaması Durumunda Alınacak Önlemlerle, Yaptırımların Tanımlanmasına ilişkin yönetmelik.
f) Bu Kanunun 19ncu maddesi uyarınca; Erozyona Duyarlı Arazilerle, Büyükova Koruma Alanlarının Planlanması Kural ve yöntemlerine ilişkin yönetmelik.
g) Bu Kanunun 24ncü maddesi uyarınca, Arazi Toplulaştırılması Yapılması Kural ve Yöntemlerine İlişkin yönetmelik.
h) Bu Kanunun 29ncu maddesi uyarınca; Toprak Koruma ve Arazi İyileştirme Fonu Kurulması ve işleyişine ilişkin yönetmelik.
ALTINCI KISIM Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1- Bu Kanunda geçen Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, toprağın korunması, arazinin iyileştirilmesi ve verimli kullanımından sorumlu yeni Genel Müdürlük olarak örgütlenerek Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlanacaktır.
Geçici Madde 2- Bu Kanunda geçen yerel kurullar ve Yüksek Kurul oluşturuluncaya kadar, Genel Müdürlük ve valilikler kanunun uygulanmasıyla ilgili alt yapıyı öncelikle hazırlar.
Yürürlük:
Madde 31- Bu Kanun yayım tarihini izleyen altı ay içinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 32- Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
