İtalya, Fransa Sosyal
Güvenlik Sistemi
• İtalya, çalışanların emeklileri finanse ettiği kamu emeklilik sistemini uygulamaktadır.
• Sosyal güvenlik reformundan önce kamu çalışanları için 17, bağımsız çalışanlar için 3 ve bazı meslek grupları için ise 11 farklı emeklilik
sistemi uygulanmaktaydı.
• Bu durum çalışan kesimler arasında sağlanan yardımlar ve ödenen primler bakımından önemli farklılıkların oluşmasına neden
olmaktaydı.
• Özellikle kamu çalışanlarının özel sektör çalışanları ve bağımsız çalışanlara göre emeklilik sisteminden daha fazla yardım alması sonucunda, çalışanlar arasında eşitsizlikler ortaya çıkabilmekteydi.
• Emekli aylıklarının oldukça yüksek olduğu İtalya’da emekli
ödemelerinin bütçenin %50’sini oluşturması nedeniyle, sosyal güvenlik reformunu öngören Emeklilik Kanunu 1995 yılında Parlamentoda
kabul edilmiştir.
• Reform kapsamında ele alınan konular; serbest çalışanlar da dahil olmak üzere;
• tüm çalışanlar için tek bir sistem oluşturulması, ödenen prime göre emekli aylığının hesaplanması, emekli yaşının yükseltilmesi, dul-yetim ve maluller için gelir esaslı emeklilik planının uygulanması olarak
belirtilebilir.
• Eski sistemde tüm emekli aylıkları gelire göre belirlenirken, yeni sistemde emekli aylıkları sigortalı tarafından ödenen prime göre hesaplanmaktadır.
• Ayrıca emekli aylığı bir defa tespit edildikten sonra, izleyen yıllarda enflasyona göre ayarlanmaktadır.
• Yeni sisteme göre emeklilik yaşı 57 ile 65 yaş arasında değişmektedir.
• Nitekim emekli olma yaşı 1996 yılında erkekler için 62, kadınlar için 57, 2000 yılında ise erkekler için 65, kadınlar için 60olarak belirlenmiştir.
• 2013 yılında itibaren kadınlarda emeklilik yaşının 65’e çıkarılması planlanmaktadır.
• Ancak 2008 yılından başlayarak emeklilik için istenen azami çalışma süresi, özel sektör çalışanları için 40 yıl olarak uygulanacak ve 2013 yılından itibaren de tüm çalışanlar aynı süreye tabi olacaklardır.
• Hastalık ve analık sigortasında devletin sübvansiyon yoluna gittiği gözlenirken, iş kazasında da özelleştirmeye gidilmiş ve 1993 yılından itibaren tamamlayıcı nitelikteki özel yaşlılık aylığı uygulaması
başlatılmıştır.
• Bu arada özel emeklilik sistemi çerçevesinde, fiktif hesap şeklinde oluşturulan ve ücretin %2,2,5’i arasında değişen oranlarda fon
uygulamalarına geçilmiştir.
Fransa Sosyal Güvenlik Sistemi
Öğr. Gör. Yusuf Can Çalışır
• Özel emeklilik sisteminin tamamlayıcı emekli aylığı yaratması ilkesiyle oluşturulduğu Fransa’da dağıtım ve fonlama sistemi bir arada
uygulanmaktadır.
• Bununla birlikte ülkede sosyal güvenlik sisteminin diğer ülke
sistemlerinden ayırt edici özelliği, her sektör için farklı programların bulunmasıdır.
• Böylece sektörel farklılıklar dikkate alınarak en uygun hizmet sunumu olanağı sağlanabilmektedir.
• Fransa’da 1992 yılından itibaren 50 yaşın üzerindeki uzun dönemli işsizler ve 16-25 yaş grubundaki niteliksiz gençler için bazı yeni
tedbirler uygulamaya konulmuştur.
• Bu tedbirler özellikle 6 aydan beri işsiz olan ve temel eğitimi bulunmayan genç işsizlere yöneliktir.
• Bu çerçevede gençlere 18 aya kadar genel ve mesleki eğitim verilerek iş deneyimi kazandırılmaya çalışılmaktadır.
• 50 yaşın üzerinde ve 2 yıldan fazla süre işsiz kalanlara yönelik tedbirler ise, bireysel ihtiyaçların değerlendirilmesi üzerine yoğunlaşmaktadır.
• Fransa’da 1946’dan önce doğanlar için emekli aylığına esas kazanç en yüksek 23 yıl dikkate alınarak belirlenmekte iken, bu sürenin 2008
yılından itibaren 25 yıla yükseltilmesi planlanmıştır.
• Ülkede emeklilik yaşları erkekler ve kadınlar için 60 olarak uygulanmaktadır.
• Ancak Fransa Senatosunda kabul edildiği şekliyle emeklilik yaşları,
2018 yılına kadar 62’ye 2023 yılına kadarsa 65’den 67’ye çıkarılacaktır.
Yararlanılan Kaynak:
Haluk Egeli, Parafiskalite ve Parafiskal Yükümlülükler; Ahmet Atılgan, Neo- liberal Dönemde Sosyal Güvenlik
