YETİŞKİN KURAMLARI

(1)

YETİŞKİN KURAMLARI

Fulya AKGÜL GÖK

(2)

 ERİKSON’UN PSİKO-SOSYAL GELİŞİM KURAMI

 Eriksonun insan gelişimi kuramı da klinik gözlemlerine ve kuramsal psikolojisine

dayanır.

(3)

 Yakınlığa Karşı Yalıtılmışlık (17-30 Yaş)

 Üretkenliğe Karşı Durgunluk (30-60 Yaş)

 Benlik Bütünlüğüne Karşı

Umutsuzluk (60+ Yaş)

(4)

LEVINSON’UN YAŞAM YAPISI KURAMI

 Levinson yetişkin gelişiminin incelenmesinin henüz çok yeni olduğunu belirtmektedir.

 Levinsonun yetişkin gelişimi kuramı şu ögeleri içermektedir:

 a) yaşam akışı ve yaşam döngüsü kavramları

 b) bireysel yaşam yapısı

 c) yetişkin gelişimi anlayışı

(5)

 YAŞAM AKIŞI: akış sözcüğü sırayı geçici dalgayı, yaşamın yıllar boyunca açılımını inceleme gereksinimini belirtmektedir.

 Bir yaşamın akıcılığının incelenmesi, kararlılığı ve değişimi, sürekliliği ve süreksizliği, düzenli ilerlemeyi ve dalgalanmayı ele almayı

gerektirir.

(6)

 Egemen görüş yaşam döngüsünü 3 döneme ayırmaktadır.

 1. çocukluğu ve ergenliği içeren yaklaşık 20 yıllık ilk bölüm (yetişkinlik öncesi)

 2. 65 yaşında başlayan son bölüm

 3. bu bölümler arasında yer alan

yetişkinlik dönemi

(7)

 Freud ve Piaget gelişimin ergenliğin sonunda büyük ölçüde tamamlandığını ileri sürerler.

Yetişkin gelişimi ve yaşam döngüsüyle

ilgilenmezler. 1950lerden itibaren gerontoloji bilmi yetişkin yaşamıyla ilgilenmeye

başlamıştır.

(8)

 Levinson a göre yetişkinlik ile ilgili dafa fazla bir şey

öğrendiğimizde şimdiki yaşlılık anlayışı da değişecektir.

 Her çağ ve gelişim dönemi iyi tanımlanmış bir ortalama yaşta başlar ve biter.

 Birinci çağ olan yetişkinlik öncesi döllenme ile başlar ve yaklaşık 22 yaş arasında yer alır. Bu yıllarda birey yüksek ölçüde bağımlıdır. Bu yıllardan başlayarak birey bebeklikten itibaren çocukluk ergenlik dönemlerinden geçerek yetişkin yaşamının daha bağımsız ve sorumlu başlangıcına doğru

ilerler. Bu en hızlı biyo-psiko-sosyal büyümenin olduğu çağdır.

(9)

 Yaklaşık 17-22 yaş arası İlk Yetişkinliğe Geçiş

dönemidir. Bu dönem her iki çağın da parçasıdır.

 İlk yetişkinlik yaklaşık 17-45 yaşları arasında yer alır. En büyük enerji ve bolluğun ve en büyük

çelişki ve stresin yaşandığı dönemdir. Bu çağ aşk,

cinsellik, aile yaşamı, mesleki ilerleme, yaratıcılık

ve yaşamın büyük hedeflerinin gerçekleştirilmesi

konusunda doyum alınan bir zaman dilimidir.

(10)

 40-45 yaş arası Orta Çağ Geçişidir. Değişim süreci bu dönemde başlar ve çağ boyunca sürmektedir. Bu

dönemde bireyleşmede yeni bir aşamaya geçilmektedir. Birey daha sevecen, tedbirli,

düşünceliiçsel ve dışsal çatışmalardan daha az etkilenen bir duruma gelir.

 Diğer çağ Orta Yetişkinlik (40-65) dönemidir. Biyolojik

olarak daha sınırlı bir duruma gelir birey. Kişisel ve

toplumsal olarak daha doyum alınan bir dönemdir.

(11)

 Kaynakça

 Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (1993). Cocuk ve Ergen Gelisimi. (Çev.) Çelen, N., Dönmez, A. ve Onur, B. Ankara: İmge kitabevi.

 Zastrow, C., & Kirst-Ashman, K. K. (2014). İnsan davranışı ve sosyal çevre I (1. Baskı). Ankara: Nika.