“ Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansal Kiralama Şirketleri İstatistikleri”ne İlişkin
Yöntemsel Açıklama
İstatistik Genel Müdürlüğü
Parasal ve Finansal Veriler Müdürlüğü
2
İçindekiler
I-Tanım ... 3
II- Amaç ... 4
III- Yöntem... 4
IV- Yayımlama Standartları ... 5
3
Banka dışı mali kesimde yer alan “Finansal Kiralama,” “Faktoring” ve “Finansman”
şirketlerine ait bilançolar, sektörel hesaplar ve “Finansal Kiralama Alacakları (Net)”,
“Faktoring Alacakları (Net)” ve “Finansman Kredileri” büyüklüklerini gösterir kredi tabloları 2005 Aralık ayından itibaren üçer aylık dönemler itibariyle üretilmeye ve yayımlanmaya başlanmıştır.
Bazı kalemlere ilişkin izlenen metodoloji aşağıda özetlenmiştir.
Kullandırılan Krediler:
Finansal Kiralama Alacakları
Finansal Kiralama Şirketleri bilançolarındaki “Finansal Kiralama Alacakları” kalemi, şirketlerin diğer kurumsal birimlere finansal kiralama yoluyla sağladıkları malın fatura bedeli kredi (yani anapara) ile krediye bağlı faiz toplamından oluşmaktadır.
Bu tutardan “Kazanılmamış Finansal Kiralama Gelirleri” düşülerek “Finansal Kiralama Alacakları (Net)” kalemi sektörel hesaplar ve krediler tablolarına net tutar olarak yansıtılmaktadır.
Finansal kiralama alacakları için reeskont işlemi yapılmamaktadır. Bu nedenle bilanço, sektörel hesaplar ve krediler tablolarında faiz tahakkuk ve reeskontlarının ilgili kaleme eklenmesi veya ayrı gösterilmesi söz konusu değildir.
Faktoring Alacakları
“Faktoring Alacakları (Net)” kalemi bilançolarda “iskontolu” ve “diğer” ayrımında izlenmekte olup iskontolu işlemlerde satıcıya ödenen net tutar doğrudan kredi alacağı olarak yansıtılmaktadır. (2008 yılından önceki bilanço verilerinin aktifinde brüt tutar, yani fatura tutarı, “Faktoring Alacağı” kaleminde; satıcıya yapılan ön ödemeden sonra kalan borç tutarı ise yine aktifte “Faktoring Borçları” kaleminde negatif işaretli olarak gösterilmektedir. Ancak yeni gösterimle tutarlılığın sağlanması için faktoring alacakları tutarı sektörel hesaplar ve krediler tablolarına netleştirilerek yansıtılmıştır.) 2008 Mart döneminden itibaren “Faktoring Alacakları” kalemi bilançoda, anaparaya faiz tahakkuk ve reeskontları eklenmiş halde yayımlanmaktadır. 2005 Aralık – 2007 Aralık dönemleri arasındaki bilançolarda ise verilen krediler “Faktoring Alacakları (Net)” ve ilgili faiz tahakkuk ve reeskontları
“Faiz ve Gelir Tahakkuk Reeskontları” kalemlerinde ayrı başlıklar halinde gösterilmektedir. Sektörel hesaplar ve krediler tablolarında dönemler arası uyumun sağlanması için 2008 yılı öncesindeki dönemler için de “Faktoring Alacakları (Net)”
kalemine “Faiz ve Gelir Tahakkuk Reeskontları” eklenip “Faktoring Alacakları” başlığı altında toplanmaktadır.
4
Finansman Kredileri
Finansman şirketlerine ait kredi tutarları tüketici kredisi şeklinde hanehalkına ve taksitli ticari kredi şeklinde firmalara kullandırılan kredilerden oluşmaktadır. 2008 Mart döneminden itibaren “Finansman Kredileri” kaleminde, anaparaya faiz tahakkuk ve reeskontları eklenmiş halde yayımlanmaktadır. 2005 Aralık – 2007 Aralık dönemleri arasındaki bilançolarda ise verilen krediler “Krediler” ve ilgili faiz tahakkuk ve reeskontları “Faiz ve Gelir Tahakkuk Reeskontları” kalemlerinde ayrı başlıklar halinde gösterilmektedir. Sektörel hesaplar ve krediler tablolarında dönemler arası uyumun sağlanması için 2008 yılı öncesindeki dönemler için de
“Finansman Kredileri” kalemine “Faiz ve Gelir Tahakkuk Reeskontları” eklenip
“Finansman Kredileri” başlığı altında toplanmaktadır.
Alınan Krediler:
Finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin aldıkları krediler, bilançolarında 2008 Mart döneminden itibaren “Alınan Krediler” kaleminde, anaparaya faiz tahakkuk ve reeskontları eklenmiş halde yayımlanmaktadır. 2005 Aralık – 2007 Aralık dönemleri arasındaki bilançolarda ise alınan krediler tutarı “Mali Borçlar” ve “Faiz ve Gider Reeskontları” kalemlerinde ayrı başlıklar halinde gösterilmektedir. Sektörel hesaplarda dönemler arası uyumun sağlanması için 2008 yılı öncesindeki dönemler için de “Mali Borçlar” kalemine “Faiz ve Gider Reeskontları”
eklenip “Alınan Krediler” başlığı altında toplanmaktadır.
II- Amaç:
Bilançolar ve detaylı formlar, 2008 Mart döneminden itibaren BDDK tarafından 17/5/2007 tarihli ve 26525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerince Uygulanacak Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi ile Kamuya Açıklanacak Finansal Tabloların Biçim ve İçeriği Hakkında Tebliğ” doğrultusunda hazırlanmaktadır. Bu tarihten önceki dönemlere ait bilançolar gösterim ve içerik açısından bazı farklılıklar taşıdığından, bilanço verileri 2008 öncesi ve sonrasını yansıtacak şekilde iki ayrı bölümde yayımlanmaktadır.
III- Yöntem
Söz konusu veriler 2005 Aralık dönemi için Finansal Kiralama Derneği (FİDER), Faktoring Derneği ve finansman şirketlerinden doğrudan sağlanırken, 2006 Mart döneminden itibaren üçer aylık dönemler halinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan temin edilmiştir.
5
Veriler üçer aylık dönemler itibarıyla, referans dönemi takip eden üç ay içerisinde yayımlanmaktadır.
Erişim:
“Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansal Kiralama Şirketleri İstatistikleri”, TCMB internet sitesinde ayrıntılı tablolar halinde İstatistikler/ Parasal ve Finansal İstatistikler içinde yayımlanmaktadır.
