PSİKANALİTİK AİLE DANIŞMANLIĞI

PSİKANALİTİK AİLE DANIŞMANLIĞI

Öğretim Görevlisi Aysu Gül ŞANLİ

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Psikososyal etmenlere dikkat çekmişlerdir

Sullivan ailelerle direk çalışmasa da diğerlerini etkilemiştir

Çalışmalarında amacı: iletişim kalıplarını geliştirme-çatışmaları giderme-aile

Sorunlu ailelerde duygusal birey sayısı daha fazla

PSİKANALİTİK TERAPİ ve AİLE GENEL BAKIŞ

 İlişki sorunlarının önemli bir nedeni, çocukların bir kişi ile ilgili nitelikleri başkasına yükleyerek

algılarını çarpıtmasıdır

 Frued vakası Dora’nın babası ile ilgili duygularını

Freud’a aktarır aktarmaz terapiyi yarıda bırakması üzerine bu durumu aktarım olarak adlandırmıştır.

 Freud’un bu kavramı; «günah keçisi yapma-

çözülmelerin değiş tokuşu-birleştirme-usdışı rol

verme-vasıflandırma-simbiyoz-aile yansıtma süreci»

olarak da adlandırılmıştır

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ



Anne babalar genellikle çocuklarını ayrı

birer varlık-birey olarak görme konusunda başarısızdır. Hatta bazen durumu

abartırlar



Örn; Lidz kendi kabız olduğunda çocuklarında lavman yapan özdeş ikiz annesinden

bahsetmektedir.

Psikanalistlere göre aşkın gözü kördür!

 Freud’a göre aşık olan sevilene aşırı değer biçer ve idealleştirerek zayıf kararlar verir

 Sevdaya düşen kişinin narsistik libidosu aşırı harekete geçer ve sevgi nesnesi, ulaşılamayan ideallerin yerini alır

 İdealleştirilmiş eşin yaydığı ışıltısında kendi kimliğimizin parıltısı yansır

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

 Evlilik seçimini karmaşıklaştıran bir etken de;

onaylanmak amacıyla bazı gereksinim ve duyguların gizlenmesidir

 Winnicott bu durumu sahte benlik olarak adlandırır

 Flört evresinde çoğu birey kendini olabilecek en iyi şekilde gösterir

 Ancak evlilik sonrası narsistik ihtiyaçlar, güçlü bağlılık gereksinimleri ortaya çıkar

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Yansıtmalı özdeşim:



Karşılıklı etkileşimle gerçekleşir



Taraflar birbirlerinin kişiliğinde uykuda olan öğeleri harekete geçirir



Eşler birbiri üzerinde bilinçdışı etki yaratır

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

 Psikanalitik yaklaşımda, eşler ve ebeveyn-çocuk etkileşimi kapalı etkileşimdir.

 Evlilik çözülmemiş narsistik ihtiyaçlarla başlar.

 Çocuk bu ihtiyaçları giderecek obje olarak görülür. Bu durum çocuğun kendi ihtiyaçlarını giderememesine neden olur. (kısır döngü devam eder)

 Anne babanın ihtiyaçlarını çocuklar üzerinde gerçekleştirmeye çalışması «vasıflandırma» olarak adlandırılmıştır

 Çocukların hepsi bu çarpıtmalara maruz kalabilir ancak genellikle biri hasta- sorunlu olarak tanımlanır

Aile söylenceleri:



Gerçeği basitleştirip, çarpıtmadır



Söylenceler aile üyelerinin acı verici gerçeklerle yüzleşmesini önler

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Sadakat borcu:

 Aile üyeleri birbirlerine sadakat borçludur

 Ebeveynler çocuklardan birbirleri pahasına sadık

kalmasını istediğinde sadakat çatışması ortaya çıkar

 Görünmez sadakat: çocukların kendi mutlulukları

pahasına ailelerine yardım için biliçdışı yükümlülükler altına girebilir.

 Görünmez sadakat patolojik tepkiler doğurabilir

 Örn: çocuk hastalanarak ebeveynleri bir araya getirmeye çalışabilir

KURAMSAL GÖRÜŞ



Psikanalitik kuram Tek bir kişinin gelişimine odaklansa da aslıda birey-aile etkileşimiyle ilgilenir.



Kimlik oluşumu-anne/baba



Ailede «şamar oğlanı»



Psikanalitik aile terapisinde aile üyelerinin etkileşimi önemsenir



Bütün aile üyelerinin danışmaya gelmesi beklenir

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ



Amaç bilinçdışının sınırlamasından kurtarmak,



aile üyelerinin bütün olarak birbiriyle etkileşmesi



Aile üyelerinin şimdiki gerçekliğe odaklanan bireyler olmaları için çalışılır



Krizi çözmek yan amaç; asıl amaç alttaki

çatışmaları çözmek

DANIŞMA SÜRECİ VE TEKNİKLER



Tamamlayıcı nevroz



Üyeler arası normal ve normal olmayan ilişkiler



Aile direnci bireysel dirençten farklı görülür

Temel amaç aile üyelerine;



içgörü



beraberlik duygusu



sağlıklı işlevsellik kazandırmak

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ



Aile geçmişte yaşanmış bir olayı bastırıyorsa, olumsuz etkileri aileyle bütün olarak ele alır.



Danışmanın duygu-düşünce-tutumlarıyla

kendini danışma sürecine katması zorunludur.

(objektif olamaz)



Terapist sürece dahil olduğu için transferans

durumu süreci zorlaştırabilir

Bireysel danışmada kullanılan,



Yorumlama

agresif duyguların kaynağını ve aileye etkisini anlamaya çalışır)



Yüzleştirme



Onaylama



Destekleme gibi teknikler aileye uyarlanarak kullanılır.

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Psikoanalitik aile danışmanının rolleri;



Öğretmenlik- psikoanalitik terimleri öğretmek



İyi anne- güven için desteklemek



Katalizör- canlandırır, meydan okur,

yüzleştirir, bütünleştirir

Danışma sürecinin ilk aşamasında terapist;



Aile bireylerinin egolarının güçlü ve zayıf yanlarını belirler



Danışmadaki motivasyonu saptar



Danışmanın amacını belirler



Terapötik ittifak kurmaya çalışır

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Psikoanalitik aile danışmasının 4 aşaması;



Danışma sözleşmesi: ücret-tatiller-randevu tarihi



İlk evre: aile üyelerinin iletişim kalıplarıyla ilgili bilgi toplanır.



Çatışmalara karşı etkili çözümler düşünülür.



Evreler üzerinde çalışma: duyguların-ortak amaçların

paylaşılmasını sağlamak, aile içi ittifakı artırmak için çalışılır.

Dirençler çalışılır.



İletişim kalıplarını ortaya koymak için transferans –karşıt transferans kullanılır



Bitirme: Amaç aile üyelerinin ayrılma kaygılarını azaltma ve

danışma sürecinde elde edilen kazançları tartışmaktır

Diğer yaklaşımlar eşlerin birbirleriyle olaylar hakkında konuşmalarını isterler, Psikoanalitik yaklaşım ise her bir eşin kendi duygusal

reaksiyonlarına önem verirler.

«neden bu kadar kızdı

-birbirlerinden ne istiyorlar

-birbirlerinden ne beklediler» niyet

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Kullanılan Teknikler



Transferans

danışmana yansıtmasıdır- aile ile danışman arasında bağı geliştirir)



Rüya ve gündüz rüyalarının analizi



Yüzleştirme



Güce odaklanma



Yaşam hikayesi



Tamamlama

gelir ve harcama ile ilgili mali rolleri dengelemeleri tamamlamadır)

Psikoanalitik Kuramın Güçlü Yanları



Bilinç dışı güçlerin evlilik ve aile hayatına etkisine dikkati çekmiştir



Aile üyeleri arasındaki etkileşimin anlaşılır olmasını sağlar



Aile üyelerinin çocukluk ve şimdi bağlantısında bilinçlenmesini sağlar

Öğr. Gör. Aysu GÜL ŞANLİ

Kuramın Sınırlı Yanları



Uzun zaman alır ve maliyetlidir



Etkililiği konusunda yeterli bilgi yoktur

KAYNAK KİTAPLAR

 Nazlı, S. Aile Danışmanlığı, Anı Yayıncılık

 Nichols, M.P. Aile Terapisi Kavramlar ve Yöntemler, Kaknüs Yayınları