Antijene Dayal› ‹nvaziv Olmayan Bir Testle Helicobacter pylori ‹nfeksiyonunun Tan›s›
Gülay BEKLER (*), Nail ÖZGÜNEfi (**), Celal ULAfiO⁄LU (***)
ÖZET
Baz› gastrointestinal hastal›klarla iliflkisi olan Helicobacter pylori, insanlarda s›k görülen bir patojendir. H pylori infek- siyonunun tan›s› için tart›fl›lan yeni non-invaziv tekniklerin araflt›r›lmas› kapsam›nda, gaitadaki H pylori antijeni tes- pitinde kullan›lan bir EIA’y› (HpSA) de¤erlendirdik.
Bu prospektif çal›flmada gastroskopi yap›lan 46 hastadan (23 kad›n, 23 erkek; yafl aral›¤› 18-70, ortalama 42) al›nan gaita örnekleri HpSA ile, endoskopik biyopsi örnekleri h›zl› üreaz testi ve histolojik olarak incelendi. Histoloji ve üreaz test po- zitif olanlar Helicobacter pylori pozitif, negatif olanlar ise H pylori negatif olarak tan›mland›. Belirlenen kriterlere göre H pylori infeksiyonu bulunan 33 hastan›n 30’u HpSA ile pozitif bulundu (duyarl›l›k % 90.9). ‹nfeksiyon saptanmayan 13 has- tan›n 11’i HpSA ile negatif bulundu (özgüllük % 84.62).
Anahtar kelimeler:HpSA, Helicobacter pylori
SUMMARY
Diagnosis of Helicobacter Pylori Infection With a New Non-Invasive Test
Helicobacter pylori is a common human patogen implicated in certain gastrointestinal diseases. In the search for new non-invasive techniques to diagnose H. Pylori infection, we evaluated an EIA for H. Pylori antigen in stool (HpSA).
In this prospective study, stool specimens from 46 patients (23 women, 23 men; age range 18-70 years, mean 42) undergoing gastroscopy were tested with HpSA, endoscopic biopsies were tested rapid urease test and histological. Patients were defined as positive for Helicobacter pylori if histology and urease test were positive, as negative if histology and urease test were negative. Of 33 patients with H pylori infection by the predefined criteria, 30 were positive by HpSA (sensitivity 90.9 %). Of 13 patients without infection , 11 were negative by HpSA (specifity 84.62 %).
Key words: HpSA, Helicobacter pylori
SSK Göztepe E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastal›klar› Klini¤i Uz. Dr.*; fief Dr.**; Dahiliye Klini¤i Uz Dr.***
Helicobacter pylori, dünyan›n bütün bölgelerindeki in- sanlardan izole edilmifltir. Do¤al rezervuar› insand›r.
Fekal-oral ya da oral-oral geçebilir. Kirlenmifl su ve be- sinlerin kaynak olabilece¤i düflünülmüfl ise de, henüz do¤ada H pylori saptanmam›flt›r. Difl plaklar›n›n H pylori için rezervuar oldu¤una dikkat çekilmektedir. Bu flekilde baflkalar›n› infekte etme ve reinfeksiyon flans›
vard›r (1,2). Pek çok çal›flma, gastroendoskopiyi gerekti- ren semptomatik kiflilerde H pylori’nin varl›¤›n› ortaya koymakla beraber, klinik belirti göstermeyen kiflilerin araflt›r›lmas› infeksiyon prevalans›n›n da kesin tespitini sa¤layacakt›r. Normal kiflilerde de izole edilebilmekte- dir (3-6). Geliflmifl ülkelerde eriflkinlerin yar›s›, gelifl- mekte olan ülkelerde % 80-90’› bu bakteri ile infekte olmaktad›r. Geliflmekte olan ülkelerde infeksiyon et- keni yaflam›n ilk y›llar›nda al›nmakta ve hayat boyu de-
vam etmektedir. Bu ülkelerde nüfusun % 80’i 20 yafl›na kadar infekte olmaktad›r. Türkiye de ayn› durumdad›r
(1,7,8). Geliflmifl ülkelerde, belirtisiz kiflilerin 30 yafl alt›nda olanlar›nda % 20, ileri yafltaki flah›slar›n olufl- turdu¤u gruplarda, H pylori infeksiyonu % 40-60 olarak bulunmaktad›r (4,6).H pylori infekte etti¤i tüm kiflilerde gastrit oluflturur, ancak aç›klanmas› gereken niçin bü- yük ço¤unlukta asemptomatik iken, bir grubunda dis- pepsi, ülser, MALT (Mucosa associated lenfoid tissue) lenfoma gelifliyor olmas›d›r. Bütün bu sorular›n tam olarak cevab› bulunamam›flt›r. MALT lenfoma, ko- nakç›ya ait bir patoloji olarak gözükmektedir. Uzun süreli inflamasyon, lokal hücre proliferasyonunu ar- t›rmakta ve DNA replikasyonunda hata riskini art›r- maktad›r (9,10).
KL‹N‹K ARAfiTIRMA ‹nfeksiyon
H pylori infeksiyonu kronik olup tedavi edilmedikçe hayat boyu devam eder. Normalde di¤er bakteri infek- siyonlar›nda do¤ufltan veya sonradan kazan›lm›fl ba-
¤›fl›kl›k yoluyla bakteri elimine edildi¤i halde H py- lori’nin bu mekanizmalara dirençli olmas› nedeniyle vücuttan elimine edilmesi mümkün de¤ildir. Tedavi edilmeyen H pylori infeksiyonu kronikleflir. Kronik at- rofik gastritli olgular›n büyük ço¤unlu¤unda H pylori etyolojik rol oynar. Kronik inflamasyonun devam› ha- linde gastrik non-Hodgkin lenfoma riski artar (11). Multidisipliner yaklafl›m›n gerekli oldu¤u H pylori infeksiyonu tan›s›nda çok say›da invaziv ve non-inva- ziv yöntem kullan›lmaktad›r. Mevcut testlerin tümünün kendine özgü avantaj ve dezavantajlar› mevcuttur.
Duyarl›l›k ve özgüllü¤ü yüksek testler gelifltirmek için çal›flmalar devam etmektedir. Kan testleri hariç di¤er bütün testler için; hastan›n son bir hafta içinde omepra- zol, son bir ay içinde antibiyotik veya peptobismol, son 24 saat içinde ranitidin ve nizatidin kullanmam›fl ol- mas› gereklidir. Tan›da invaziv ve non invaziv testler kullan›l›r (12). ‹nvaziv testler; üreaz testi, kültür, histo- patoloji, moleküler yöntemlerdir. Üreaz testi oldukça kolay ve çabuk sonuç veren, rutin olarak uygulanabile- cek bir testtir (13). Günümüzde Christensen besiyeri ve bunun de¤ifltirilmifl flekilleri, CLO (Campylobacter like organism test) ve gelifltirilmifl h›zl› üreaz testleri mi- denin özellikle antrum bölgesinden al›nan biyopsi ör- neklerinden H pylori’nin çabuk tan›m› için çok özgül olmamakla birlikte kullan›lmaktad›r (12,14). Biyopsi örne¤inin üreli bir ortama konmas› ile H pylori’nin yapt›¤› üreaz›n üreyi parçalamas› sonucu NH3ve bikar- bonat oluflur. Ortam›n pH’› yükselir ve bunun pH de¤iflikli¤i bir renk indikatörü ile gösterilir. Testin du- yarl›l›¤› ve özgüllü¤ü % 90’n›n üzerindedir. Proton pompa inhibitörü ile sa¤alt›lan kiflilerde bu test yararl›
sonuçlar vermemektedir. Üreaz yapan baflka bakteri- lerin varl›¤›nda da yalanc› pozitif sonuçlar ortaya ç›- kabilir (12). Bakterinin üreaz aktivitesi ile ortam› alkali- lefltirmesi, indikatör fenol k›rm›z›s›n›n portakal rengin- den eflatuna dönmesine neden olur (8,15). Kültür, H pylori tan›s› için en özgül yöntemdir, ancak duyarl›l›¤›
düflüktür. Bakterinin kültürde üretilmesi ile kesin tan›
konmas› yan›s›ra, antibiyotiklere duyarl›l›k, moleküler tiplendirme yap›labilir. H pylori için kantitatif kültür yöntemleri de gelifltirilmifltir (12). Üreme yoksa H pylori yoktur demek do¤ru de¤ildir. Özgüllü¤ü % 100, du- yarl›l›¤› % 77-92’dir (1). Biyopsinin yan›s›ra f›rça sito- lo-jiden toplanan örnekler ile de iyi sonuçlar al›nmak-
tad›r (12). Endoskopik biyopsi örne¤i d›fl›nda hastan›n d›flk› örne¤inin de kültürü yap›l›r. D›flk› floras› aras›n- dan H pylori’yi izole etme flans› oldukça düflüktür. Öz- güllü¤ü % 100, duyarl›l›¤› % 30-50’dir(1). Histoloji en yayg›n yöntemdir, yaln›zca H pylori’yi tan›s› için de¤il ayn› zamanda inflamasyonun flekli, lenfoid art›fl, intesti- nal metaplazi gibi di¤er parametreler için de yararl›d›r
(12). Warthin-Starry gümüfl boyas›nda bakteri sar› ze- min üzerinde siyah renkte görünür, ancak fiyat›, boya- ma tekni¤inin zorlu¤u, s›k olarak meydana gelen afl›r›
zemin çökeltileri ve renginin solmas› nedeniyle pek se- çilen bir yol de¤ildir. Giemza ise kolayl›kla yap›labilen, ucuz bir boyamad›r. Biyopsilerden elde edilen smear preparasyonlarda H pylori’nin çabuk tan›m› amac›yla gram boyas› kullan›lmakta ve iyi sonuçlar vermektedir
(17,18). Histopatoloji, yüksek duyarl›l›¤› olan (% 98) bir yöntemdir. Ancak, kesitlerde bakterinin saptanmas› in- celemeyi yapan kifliden etkilenir. Bu nedenle, en iyi so- nuç histopatoloji ile birlikte di¤er tan› yöntemlerinden birinin birlikte uygulanmas› ile elde edilir (12).
Non in-vaziv testler; serolojik testler, üre solunum testi, HpSA EIA testidir. H pylori infeksiyonunda serokon- versiyon yaklafl›k 22-33 gün sonra geliflir. Serolojik tan›da aglütinasyon, kompleman fiksasyon, ELISA, Western blot, immünfloresan yöntemler kullan›lmak- tad›r. Serolojik testlerde yalanc› pozitif ve yalanc› ne- gatif sonuçlar al›nabilir. Atrofik gastriti olan ve daha önce sa¤alt›m alan hastalarda yalanc› pozitiflik görü- lebilir. Sa¤alt›m alanlarda ortaya ç›kan pozitiflikler, nonspesifik immünglobulinlere veya çapraz reaksiyon- lara ba¤l›d›r. fiu ana kadar tüm sufllar için herkeste an- tikor yan›t›n› oluflturacak tek bir antijen saptanama- m›flt›r. H pylori’nin infeksiyonu kronik bir infeksiyon olup spontan olarak iyileflme göstermedi¤inden serolo- jik testler ile genellikle IgG antikorlar› araflt›r›l›r. Son 2 y›lda H pylori için sa¤alt›m almayan bir kiflide yüksek titrelerin saptanmas› aktif bir infeksiyon olarak de¤er- lendirilmelidir. Sa¤alt›m sonras› titrenin % 50 düflmesi sa¤alt›m›n etkin oldu¤unu gösterir. Serolojik testler epi- demiyolojik çal›flmalar için daha uygundur. Yap›lan ça- l›flmalar›n ço¤unda bu testlerin ucuz, uygulanmas›
kolay ve h›zl› sonuçlar verdi¤i konusunda fikir birli¤i olmas›na ra¤men bu testlerin güvenilirli¤i konusunda ayn› görüfller paylafl›lmamaktad›r (12,19-23). Üre solu- num testlerinin invaziv testlere göre avantaj›, tüm mide mukozas›n›n araflt›r›labilmesidir. Sa¤alt›m etkinli¤inin izlenmesinde de yararl›d›r, bu amaçla ilaçlar›n kesilme- sinden 4 hafta sonra uygulanmal›d›r. Testin temelinde
mayan ve nonstereoid antiinflamatuar ilaç almayan da- ha genç yafltaki dispeptik hastalar›n tedavilerinin dü- zenlenmesini belirlemek üzere, endoskopi yerine non invaziv H pylori testinin kullan›lmas› gerekti¤ini gös- teren sa¤lam kan›tlar bulunmaktad›r (27).H pylori tan›- s›nda kullan›lan baz› testler Tablo 1’de gösterilmifltir.
Bu çal›flmadaki amaç, H pylori infeksiyonunun tan›- s›nda kullan›lan bu yeni testin (HpSA EIA testi) du- yarl›l›¤›n› ve özgüllü¤ünü belirlemektir.
MATERYAL ve METOD
Çal›flma grubu SSK Göztepe E¤itim Hastanesi gastroenterolo- ji poliklini¤ine baflvuran dispeptik flikayetleri olan olgulardan seçildi. Nisan-A¤ustos 2001 tarihleri aras›nda gastroenteroloji poliklini¤ine baflvuran dispetik olgulardan flu özelliklere sahip olanlar çal›flmaya kabul edildi; Son 4 hafta içinde herhangi bir antibiyotik tedavisi almam›fl olmas›, son 4 ay içinde proton pompa inhibitörü ile veya bizmut içeren bilefliklerle tedavi al- mam›fl olmas›, mide operasyonu geçirmemifl olmas›, ek has- tal›¤›n bulunmuyor olmas›, histopatolojik sonuç ve CLO test sonucunun uyumlu olmas›. Baflvuran hastalara endoskopi uyguland›, 3 adet biyopsi örne¤i al›nd›. 2 adet biyopsi örne¤i (antrum ve korpusdan al›nan) histopotolojik inceleme için patoloji laboratuvar›na gönderildi. Bir adet biyopsi örne¤i h›zl› üreaz testine (CLO test) tabi tutuldu. CLO test sonuçlar›
olumsuz olan olgular›n CLO testleri 24 saat sonunda tekrar de¤erlendirildi. Olgular›n histopatoloji sonuçlar› ve test so- nuçlar› karfl›laflt›r›ld›. HpSA testi için, bu iki testin uyumlu olanlar› çal›flmaya al›nd›. Histopatoloji sonucu ve CLO test sonucu pozitif ise H. pylori pozitif, her ikisi de negatif ise H.
oral yolla al›nan 13°C veya 14°C iflaretli ürenin H pylori’nin yapt›¤› üreaz enzimi ile parçalanmas› sonucu a盤a ç›kan CO2’nin ekspiryum havas›nda saptanmas›
esas›na dayan›r. Bu metoda dayal› iki solunum testi tan›mlanm›flt›r (8,24). Üreaz pozitif baflka mikroorganiz- malar›n varl›¤›nda veya aklorhidri’de yalanc› pozitif sonuçlar al›nabilmektedir. Yak›n zamanda antibiyotik, antiasid, bizmut ve antisekretuar ajan alanlarda yalanc›
negatif sonuçlar al›nabilir. Bu nedenle üre solunum testi uygulanacak kiflilerin testten 15 gün önce ilac›
kesmeleri önerilmektedir (12,25).
HpSA (Helicobacter Pylori Stool Antigen) EIA testi, H pylori infeksiyonunun tan›s› için tart›fl›lan yeni non invaziv tekniklerin araflt›r›lmas› kapsam›nda, gaitadaki H pylori antijeni tespitinde kullan›lan bir ELISA yön- temidir. HpSA, H pylori infeksiyonunun tan›s› için güvenilir ve kullan›m› kolay bir yöntemdir. Tedaviden k›sa bir süre sonra bile test do¤ru sonuç verir (26). Non invaziv H pylori testinin dispepsisi bulunan hastalarda- ki altta yatan nedenin önceden tahmin edilmesinde yararl› oldu¤u gösterilmifltir. Birkaç çal›flma, pozitif bir H pylori test sonucuna sahip olan dispeptik hastalar›n
% 20-50’sinde altta yatan bir ülser ya da duodenit ile ilgili kan›t bulunaca¤›n› göstermifltir. Tam tersine, ne- gatif bir test sonucuna sahip olan dispeptik hastalar›n % 5’inden daha az bir k›sm›nda, altta yatan ülser hastal›¤›
ile ilgili kan›t bulunmaktad›r. Kötü semptomlar› bulun-
Tablo 1. HP tan›s›nda kullan›lan baz› testler (8).
Histopatoloji
Kültür
Üreaz testi (CLO)
Üre solunum testi
Serolojik testler
PCR
Örnek Mide mukozas›
Mide mukoza D›flk›
Mide mukozas›
Soluk
Serum, mide s›v›s›
D›flk›
Mide mukozas›
Mide s›v›s›
Difl kiri
Endoskopi Gereklili¤i +
+ -
+
-
-
- +- -
Duyarl›l›k (%) 93-99
72-92 30-50
89-98
90-100
88-100
95-99
Özgüllük (%) 95-99
100 100
95-98
89-100
86-95
95-99
Örnek
Basit ve h›zl›d›r. Ayr›ca gastrit tan›- s›na da olanak verir.
‹zolasyon zor ve zaman al›c› fakat antibiyotik duyarl›l›k testi için ge- reklidir.
Endoskopiden sonra h›zl› sonuç ve- ren basit ve güvenilir test
C13ve C14ile iflaretli üre kullan›- l›r. C13’de radyasyon yok ve pahal›.
C14basit ve ucuz
HA, Ag, KF, IFA, EL‹SA kullan›l›r.
EL‹SA tercih edilir ve duyarl›l›¤› % 100’dür. Epidemiyolojik araflt›rma ve tedavi takibinde kullan›l›r.
Yalanc› pozitif reaksiyonlar duyar- l›l›k ve özgüllü¤ü azalt›r. Tedavi sonras› takip, için çok uygun
pylori negatif kabul edildi. Histopatoloji ve CLO test so- nuçlar› uyumlu olan 46 olgunun gaita örnekleri HpSA EIA testine tabii tutuldu. 46 olgunun 33 tanesi histopatoloji ve CLO test pozitif, 13 tanesi histopatoloji ve CLO test negatifti.
H pylori negatif olan 13 olgu kontrol grubu olarak belirlendi.
Endoskopi ile efl zamanl› olarak hastalardan gaita örne¤i al›nd› ve test öncesine dek -20°C’de sakland›.
Çal›flmada kullan›lan materyaller; Premier Platinum HpSA EIA testi Meridian Diagnostic, Cincinati USA (SN 11256)- Mikroplate EIA yöntemi ile insan d›flk›s›nda H. pylori antijen- lerinin kalitatif tayini amac›yla kullan›lmaktad›r, test kuyu- cuklar› H. pylori’ye karfl› oluflan poliklonal antikorlar› içerir, testte kullan›lan konjugat; H. pylori için spesifik tavflan poli- klonal antikorlar› konjugat›, substrat ise; üre peroksidaz ve tetrametilbensidindir. Mikroplate spektrofotometre cihaz›
(450 nm), mikropipetler, vortex cihaz›, temiz test tüpleri, kurutma ka¤›tlar›, inkübatör (25°C). Gaita örneklerine ELISA laboratuvar›nda, kullan›m k›lavuzuna uygun olarak, HpSA EIA uyguland›. Çal›flmaya bafllamadan önce gaita örnekleri oda ›s›s›na getirildi. S›v› olan d›flk›lardan 100 ml, kat› olan d›flk›lardan 5-6 mm çap›nda örnek temiz test tüplerine konul- du ve 200 ml örnek suland›r›c› ile kar›flt›r›ld›. 15 saniye, vor- tex kullan›larak homojen kar›fl›m oluflturuldu. HpSA elisa kitinin 1. kuyucu¤u pozitif kontrol, 2. kuyucu¤u negatif kon- trol ve di¤erleri gaita örnekleri için kullan›ld›. Suland›r›lm›fl d›flk› örneklerinden 50 ml kuyucuklara konuldu. Her bir kuyu- cu¤a 1’er damla enzim konjugat eklendi. 1 saat 25°C’de inkübe edildi. ‹nkübasyon sonras›nda kuyucuklar 5 kez wash- buffer ile y›kand›. Y›kama ifllemi tamamland›ktan sonra her bir kuyucu¤a 2 damla substrat eklendi. Oda ›s›s›nda 10 dakika inkübe edildi. ‹nkübasyon sonras›nda sonuçlar de¤erlendirm- eye al›nd›. Sonuçlar görsel olarak ve spektrofotometrede (450 nm) de¤erlendirildi. Pozitif reaksiyonlarda bafltaki mavi ren- gin koyu sar› renge dönüfltü¤ü ve negatif reaksiyonlarda renk- sizden hafif sar› renge dönüfltü¤ü gözlendi. Spektrofotometrik ölçümde ki de¤erlere göre Negatif sonuç: OD<140, belirsiz sonuç OD <140 ve <160, pozitif sonuç OD <160 kabul edildi ve olgular›n sonuçlar› belirlendi.
BULGULAR
Çal›flma grubuna al›nan 46 olgunun yafl ortalamas›
42.78±14.87 idi. Kontrol grubunda bu ortalama 47.61
±14.18, hasta grubunda ise 40.87±13.94 bulundu. Kon- trol grubunun 5’i erkek, 8’i kad›n, hasta grubunun 18’i erkek, 15’i kad›nd›. Kad›n ve erkek say›lar› toplam› 46 olguda eflit tespit edildi. Endoskopi tan›lar›na göre an- tral gastrit, pangastrit, duodenal ulkus olarak üçe ay- r›lm›fl da¤›l›m Tablo 1’de gösterilmifltir. Hasta ve kon- trol grubu CLO test histopatoloji sonuçlar› göz önüne al›narak HpSA EIA testinin duyarl›l›¤›, özgüllü¤ü, poz- itif ve negatif öngörü de¤eri hesaplanm›fl ve s›ras›yla flu flekilde bulunmufltur; (% 90.9, % 84.62, % 93.75, % 78.57). Histopatoloji ve CLO test sonuçlar›na göre HpSA EIA testinin de¤erlendirilmesi Tablo 2’de göste- rilmifltir.
TARTIfiMA
Avrupa’da çok merkezli bir çal›flma ile HpSA ve 13C üre solunum testi, H pylori infeksiyonu tan›s›nda ve tedaviden k›sa süre sonraki takipte, karfl›laflt›r›lm›fl, çal›flmaya kabul edilen 501 hastan›n 279’unda H pylori pozitif bulunmufl ve bu hastalara eradikasyon rejimi ve- rilmifl. Tedaviden 4 hafta sonra kontrole ça¤›r›lan hasta- lardan 235’i kontrole gelmifl ve 162 hastaya endoskopi, HpSA EIA, 13C üre solunum testi uygulanm›fl, 73 has- taya ise sadece HpSA EIA ve üre solunum testi uygula- nabilmifltir. Endoskopiyi kabul eden 162 hastan›n so- nuçlar›na göre HpSA EIA testinin duyarl›l›¤› % 93.8, özgüllü¤ü % 96.9, üre solunum testinin duyarl›l›¤› % 9.6, özgüllü¤ü % 99.2 bulunmufltur. HpSA testinin, tedavi sonras› H pylori testi olarak uygun bir metod oldu¤u gözlenmifltir (31). Bir baflka çal›flmada; 26 erkek, 15 kad›n hastaya kültür, CLO test, histopatolojik tan› ve HpSA EIA uygulanm›fl, HpSA EIA testinin duyarl›l›¤›
% 87.1, özgüllü¤ü % 100 olarak tespit edilmifltir (32). Ohkura ve ark., 348 hasta ile çal›flm›fllar. Bunlar›n 40’›
histopatoloji, h›zl› üreaz testi ve üre solunum testi ara- s›ndaki uyumsuzluk nedeni ile çal›flma grubundan ç›ka- r›lm›flt›r. 115’i erkek, 32 tanesi kad›n toplam 147 hasta- n›n yafl ortalamas› 53.3±10.9’dur. 147 hastada bu üç test sonuçlar› pozitif olarak bulunmufltur. Geri kalan 162 hastan›n ise 129’u erkek, 33’ü kad›nd›r ve yafl orta- lamas› 54±10.5’dir ve üç testte de H pylori negatif olarak tespit edilmifltir. Kanda H pylori pozitif hasta- lar›n 144’ünde HpSA EIA sonucu pozitif, 162 H pylori
Tablo 1. Tan› tiplerine göre da¤›l›m.
Antral gastrit Pan gastrit Duodenal ulkus
Hasta Grubu 7 (% 70.0) 12 (% 66.7) 14 (% 77.8)
Kontrol Grubu 3 (% 30.0) 6 (% 33.3) 4 (% 22.2)
Toplam 10 (% 100) 18 (% 100) 18 (% 100) Hasta vke kontrol gruplar›nda endoskopik tan› tiplerine göre istatis- tiksel olarak anlaml› farkl›l›k gözlenmemifltir (p=0.753; p>0.05).
Tablo 5. Patoloji ve CLO test sonuçlar›na göre HpSA ELISA testi sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesi.
HpSA pozitif HpSA negatif
Hasta grubu (histoloji ve CLO test
pozitif olgular) 303
Kontrol grubu (histoloji ve CLO test
negatif olgular) 112
Duyarl›l›k: 90,90 Özgüllük: 86,62
Pozitif öngörü de¤eri: 93,75 Negatif öngörü de¤eri: 78,57
negatif hastan›n 141’inde HpSA EIA sonucu negatif bulunmufl. HpSA’n›n duyarl›l›¤› % 97, özgüllü¤ü % 87 olarak gösterilmifltir (33). Fanti ve ark.’n›n yapt›klar› bir çal›flmada, HpSA EIA testinin duyarl›l›¤› % 98.2, özgüllü¤ü % 93.1, negatif öngörü de¤eri % 96.4, pozitif öngörü de¤eri ise % 96.4 olarak tespit edilmifltir (34). Vaira ve ark.,n›n 235 hastada yapt›¤› bir çal›flmada, eradikasyon tedavisinden sonra HpSA’n›n tan› de¤eri araflt›r›lm›flt›r. Tedavi sonras› 162 hastada endoskopi tekrarlanm›fl, HpSA ve 13C üre solunum testinin du- yarl›l›¤› ve özgüllü¤ü biyopsi sonuçlar›na göre de¤er- lendirilmifl (eradikasyon oran› % 80). 73 hasta endos- kopiyi reddetmifl ve bunlara sadece HpSA ile 13C üre solunum testi uygulanm›flt›r. HpSA’n›n duyarl›l›¤› ve özgüllü¤ü, alt›n standart olan üre solunum testi göz önünde bulundurularak de¤erlendirilmeye al›nm›flt›r.
Endoskopiyi kabul eden 162 hastada HpSA EIA’n›n duyarl›l›¤› % 93.8, özgüllü¤ü % 96.9, 13C üre solunum testi duyarl›l›¤› % 90.6, özgüllü¤ü % 99.2’dir. Tüm populasyonda HpSA EIA’n›n (üre solunum testine göre) duyarl›l›¤› % 95.6, özgüllü¤ü % 94.7, pozitif öngörü de¤eri % 81.1, negatif öngörü de¤eri % 98.9 olarak tespit edilmifltir (35).
H pylori infeksiyonu pozitif 112 peptik ülserli hastada yap›lan çal›flmada (82 hasta erkek, 30 hasta kad›n;
yafllar› 22-81), 4 haftal›k eradikasyon tedavisi sonra- s›nda gaita örnekleri toplanm›fl ve HpSA EIA ile test edilmifltir. HpSA’n›n tan›sal do¤rulu¤u 13C üre solu- num testi ile karfl›laflt›r›larak incelendi¤inde, HpSA EIA testinin duyarl›l›¤› % 90, özgüllü¤ü % 98, pozitif ön- görü de¤eri % 82, negatif öngörü de¤eri % 99 olarak tespit edilmifltir. HpSA’n›n 4 haftal›k eradikasyon tedavisi sonunda H pylori infeksiyonunun tan›s› için kullan›labilir oldu¤u düflünülmüfltür (36).
Braden ve ark’n›n 46’s› erkek, 44’ü kad›n ve yafllar› 18- 82 aras›nda olan 90 hasta üzerinde yapt›¤› bir çal›flmada H pylori infeksiyonunun tan› ve tedavi sonras› izle- minde HpSA EIA ve 13C üre solunum testi karfl›lafl- t›r›lm›flt›r. Duyarl›l›k % 91.3, özgüllük % 94.6 olarak tespit edilmifl (37). Oderda ve ark’n›n çocuklar üzerinde yapt›klar› çal›flmada (97 erkek, 106 k›z, ortalama yafl 7) Histopatoloji, HpSA EIA, kültür ve üre solunum testi karfl›laflt›r›lm›flt›r. 146 çocuk H pylori negatif, 52’si ise H pylori pozitif bulunmufltur (49 çocukta üreaz testi ve histopatoloji pozitif, 2 çocukta üre solunum testi ve kültür pozitif, 1’inde ise histoloji ve üre solunum testi pozitif). 5 olguda test sonuçlar›ndan biri pozitif bulun-
mufl. HpSA test sonucunda ise duyarl›l›k % 98, özgül- lük % 99 tespit edilmifltir (38). Bir baflka çal›flmada üreaz testi, kültür ve histopatolojiye dayanarak H pylori pozitif 15 çocuk ve negatif 39 çocukta gaitalar HpSA EIA testi ile araflt›r›lm›flt›r. H pylori pozitif çocuklara 7 gün eradikasyon tedavisi verilmifl ve 10 gün boyunca çocuklardan her gün d›flk› örne¤i toplanm›fl, -70°C’de saklanm›flt›r. Tedaviden önce H pylori pozitif çocuk- lardan al›nan gaitalar›n hepsinde HpSA EIA pozitif bulunmufl, kontrol grubunda ise bir çocuk d›fl›nda di-
¤erleri negatif bulunmufltur. H pylori antijen profili antibiyotik tedavisinin bafllang›c›ndan sonraki 2. ve 3.
günlerde antijen konsantrasyon piki göstermifl, 4. ve 5.
günlerde negatifleflmifltir (39).
Dispeptik semptomlar› olan H pylori infeksiyonu biy- opsi (kültür, histopatoloji, h›zl› üreaz testi) ve 13C üre solunum testi ile ortaya konulan bir çal›flmada 7 gün H pylori eradikasyon tedavisi olarak ranitidin, bizmut sitrat veya omeprazol+klaritromisin+amoksisilin veya metranidazol kullan›lm›flt›r. 54 hasta çal›flmaya al›nm›fl ve tedavi bafllang›ç günü 0. gün kabul edilmifltir. 1, 3, 5, 7, 9, 15, 22, 29, 42. günlerde taze d›flk› örnekleri top- lanm›flt›r. ‹lk 3 günün sonununda H pylori antijen düzeylerinin h›zla düfltü¤ü görülmüfl olup 5. günde 5 hasta d›fl›ndaki hastalarda HpSA seviyeleri cut-off de¤erinin alt›nda bulunmufltur. Tedavide baflar›s›z olan hastalar›n HpSA testi seviyeleri, tedavi bitiflinden 15 gün sonra, cut-off de¤erinin üzerine ç›km›flt›r (40). Yafl ortalamas› 54.5 olan (42 kad›n, 30 erkek) bir grup has- tada Püspok ve ark’n›n yapt›¤› çal›flmada; histopatolo- jiye göre 52 hasta H pylori negatif, 20 hasta ise pozitif bulunmufltur. Rutin histopatolojik incelemede 6 hastada farkl› sonuç bulunmufl olup, rutin histopatolojinin bu konuda duyarl›l›¤› % 90, özgüllü¤ü % 92 olarak tespit edilmiflir. H pylori stool antijen testi sonuçlar›na göre duyarl›l›k, özgüllük, pozitif ve negatif öngörü de¤eri s›ras›yla gösterilmifltir; % 80, % 98, % 94, % 93, (42). H pylori infeksiyonunu tespit etmek için kullan›lan çok say›da geçerli metod oldu¤u halde flu andaki testlerin düzenlenmesine ve yeni testlerin gelifltirilmesine devam edilmektedir. Artan say›da hasta kendi pratisyen hekimi taraf›ndan tedavi edilmekte olup tedavi takibi nedeni ile h›zl›, basit, do¤ru bir hasta testine ihtiyaç duyulmak- tad›r. Antibiyotik dirençli mikroorganizmalar›, belir- lemek için moleküler tekniklerin gelifltirilmesine h›z verilmifltir. Tan›sal testlerdeki geliflimin flu anda esas olanlar›, invaziv olmayan, tükrük antikorlar›n kulla-
n›m›, fekal antijen testleri, h›zl› antikor testleri, gaitada antibiyotik direncini gösteren DNA immunoassay test- leridir (41).
H pylori infeksiyonunun tespiti gastroenterologlara gönderilen hastalar›n tedavisi için en önemli basamak haline gelmifltir. Non-invaziv bir tarama testi, en- doskopiye olan ihtiyac› ortadan kald›rmamakla beraber, kesin sonuç veren bir tarama yöntemi kullan›labildi¤i taktirde baz› endoskopik ifllemler ekarte edilebilir. Yeni HpSA EIA testi, çeflitli avantajlara sahiptir. Sadece küçük bir gaita örne¤i yeterlidir. Ayr›ca, pahal› ekip- mana, teknisyene, hemflireye gerek kalmamaktad›r. Bu yeni test iyi bir duyarl›l›k ve özgüllü¤e sahiptir. Birçok çal›flmada, HpSA testi ile tedavi kesildikten 4 hafta sonra, yine noninvaziv bir test olan 13C üre solunum testi ile eflde¤er sonuçlar al›nm›flt›r. H. pylori IgG antikor titresindeki düflüflün tespit edilmesi için, serolo- jik testler 6-12 ay geçmesine gereksinim duyarken, HpSA ve üre solunum testi tedaviden k›sa süre sonra kullan›labilir. Çal›flmam›zda pek çok yay›ndaki du- yarl›l›k ve özgüllük de¤erlerine yak›n sonuçlar elde edilmifltir (% 90.9, % 84.62). Çal›flma s›ras›nda HpSA EIA testinin kullan›m kolayl›¤›n› yak›ndan gözlem- ledik: Hasta gaita örne¤i vermek d›fl›nda bir iflleme al›nm›yordu, testin toplam inkübasyon süresi 70 dakika ve pahal› ekipman gerektirmiyordu, test tek kifli ile k›sa sürede yap›labiliyordu. HpSA EIA testi fliddetli semp- tomlar› olmayan genç eriflkinlerde tarama testi olarak ya da tedavi sonras› infeksiyonu de¤erlendirmede kulla- n›labilir.
KAYNAKLAR
1. Ustaçelebi fi, Mutlu G, ‹mir T, Cengiz T, Tümbay E, Mete Ö: Temel ve Klinik Mikrobiyoloji.Günefl kitabevi, Ankara; 536-41, 1999.
2. Goodwin CS, Armstrong JA, Chilvers T, et al: Transfer of Campylobacter pylori and Campylobacter mustalae to Helicobacter gen.nov as H.pylori comb. nov.
and H. mustalae comb. nov int. J System Bacteriol 39:397, 1989.
3. Barthel JS, Westblom TU, Havey AD, et al: Gastritis and Campylobacter pylori in healthy asemptomatic volunteers. Arch Intern Med 148:1149, 1988.
4. Dodey CP, Fitzgibbons P, Cohen H, et al: Prevalance and distribution of Campylobacter pylori in an asemptomatic population. Gastroenterology 94:102, 1988.
5. Rauuws EAJ, Langenberg W, Houthaft HJ, et al: Campylobacter pyloridis- associated chronic active antral gastritis: A prospective study of its prevalance and the effects of antibacterial and antiulcer treatment. Gastroenterology 94:102, 1988.
6. Blazer MJ: Epidemiology and pathophysiology of campylobacter pylori infec- tions. Rewiev of Infectious Disease 1:99, 1990.
7. Marshall BJ, Mc Gechie DB, Francis GJ, et al: Pyloric campylobacter serolo- gy. Lancet 2:281, 1984.
8. Göksoy E, Uzunismail H: Gastrointestinal Sistem Hastal›klar› 19-22, 2001.
9. Bilgehan Hakk›: Temal mikrobiyoloji ve ba¤›fl›kl›k bilimi; 8. bask›; Bar›fl yay.
‹zmir 308, 1996.
10. Karasu Z, Akarca US: Helicobacter Pylori ve gastrik kanser patogenezindeki rolü. Güncel Gastroenteroloji 411:8-18, 2000.
11. Örmeci N: Helicobacter Pylori infeksiyonunda klinik tablo ve tedavi. 9. Türk Mikrobiyoloji ve ‹nfeksiyon Hastal›klar› Kongresi 56-61, 1999.
12. K›l›ç SS: Helicobacter pylori: Tan›, epidemiyoloji, korunma. 9. Türk Mikrobiy- oloji ve ‹nfeksiyon Hastal›klar› Kongresi 63-68, 1999.
13. Vahabo¤lu MH, Ar›kan E, Gezer LM, et al: Mide antrum biyopsi materyal- lerinden Campylobacter pylori izolasyonu ve erken üreaz testinin de¤erlendirilmesi.
‹nfeksiyon Dergisi 4(3):519-22, 1990.
14. Barthel J, Westblom TU, Gonsales F, et al: The preductive value of simple rapid ürease tests for C.pylori in symptomatic volunteers. Am J Gastroenterol 81:852, 1986.
15. Nichols L, Sughayer M, Pada MD, et al: Evaluation of diagnostic methods for Helicobacter pylori gastritis. Am J Clin Pathol 95:769-73, 1991.
16. Queiroz MR, Mendes EN, Rocha GA: Indicator medium for isolation of Campylobacter pylori. J Clin Microbiol 25:2378, 1987.
17. Gustausson S, Philips SF, Malagelado JR, et al: Assesment of campylobacter like organisms in the postoperative stomach iatrogenic gastritis, and chronic gastro- duedenal disease: preliminary observations. Mayo Clin Proc 62:269, 1987.
18. Humphreys H, O’Morain C: Culture of the organisms and Histochemical iden- tification. Scand J Gastroenterol 142:16, 1988.
19. Jones DM, Elgridge J, Fox AJ, et al: Antibody to the campylobacter like organism clinical correlations and distribution in the normal population. J Med Microbiol 22:57, 1986.
20. Jones DM, Lessels AM, Elgridge J: Campylobacter like organisms on the gas- tric mucosa culture, histological and serological studies. J Clin Pathol 37:1002, 1984.
21. Evans DJ, Evans DG, Graham DV, et al: Asensitive and spesific serological test for detection of Campylobacter pylori infection. Gastroenterology 96:1004, 1989.
22. Özgenç O, Boldemir A, Tafltan A, et al: Semptomatik ve asemptomatik popu- lasyonlarda Helicobacter pylori antikorlar›n›n araflt›r›lmas›. ‹nfeksiyon Dergisi 6(3):193-6, 1992.
23. Mitchell HM, Lee A, Berkowicz J, et al: The use of serology to diagnose active Campylobacter pylori infection. Med J 149: 604-9, 1988.
24. Graham DY, Evans DJ, Albert KC, et al: Campylobacter pylori detected non- invasively by the 13C Uea breath test. Lancet 1:1174, 1987.
25. Ormand EI, Nicholas MD, Talley J: Helicobacter pylori: Contraverises and an approach to management: Mayo Clin Proc 65:414-26, 1990.
26. Vaira D, Malfetheiner P, Megraud F, et al: Diagnosis of Helicobacter pylori infection eith a new non-invasive antigen-based assay. Lancet 354:30-3, 1999.
27. McColl K: Sould Non-invasive Helicobacter pylori testing replase endoscopy in investigation of dyspepsia: Helicobacter 5:11-15, 2000.
28. Jones DM, Elgridge J, Fox AJ, et al: Antibody to the gastric campylobacter like organism clinical correlations and distribution in the normal population. J Med Microbiol 22:57, 1986.
29. Rolleson TP, Stone J, Rhodes JM: Spiral organisms in endoscopic biopsies of the human stomach. J Clin Pathol 37:23, 1984.
30. Gisbert JP, Pajares JM: Helicobacter pylori “Test and Scope” strategy for dys- peptic patients. Helicobacter 5:57-68, 2000.
31. Vaira D, Malfertheiner P, Megraud F, et al: Non-invasive antigen-based assay for assessing Helicobacter pylori eradication: A European multicentre study: The American Journal of Gastroenterology 95(4):925-9, 2000.
32. Kim SP, Lee J, Pai SH, et al: Detection of Helicobacter pylori antigen in stool by EIA Gastroenterology 1:116, 1999.
33. Ohkura R, Miwa H, Mural T, et al: Usefulness of a novel enzyme immunoas- say for the detection of Helicobacter pylori in feces: Scand J Gastroenterol (1):49-53, 2000.
34. Fanti L, Mezzi G, Cavalla A, et al: A new simple immunassay for detecting Helicobacter pylori infection: Antigen in stool specimens: Digestion 60:456-460, 1999.
35. Viara D, Malfertheiner P, Maegraund F, et al: Stool test versus urea breath test for assening Helicobacter pylori eradication, Europen multicentre study: Gut 45(5):a71, 1999.
36. Ishihara S, Kaji T, Kawamura A, et al: Diagnostic accuracy of a new non invasive enzyme immunoassay for detected Helicobacter pylori in stools after eradi- cation therapy: Aliment Pharmacol Ther 14:611-614, 2000.
37. Braden B, Teuber G, Diefrich CF, et al: Comparison of a new faecal antigen test with 13C uica breath test for detecing Helicobacter pylori infection and monitor- ing eradication treatment: prospective clinical evaluation: BMJ 320:148-149, 2000.
38. Oderda G, Rapa A, Ronchi B, et al: Detection of Helicobacter pylori in stool specimens by noninvasive antigen enzyme immunoassay in children: Multicentre
‹talian Study. BMJ 145(5):120, 2000.
39. Regero P, Caracelli F, Corno G, et al: Helicobacter pylori in stool specimens:
Evaluation of sensitivity, spesificity, antigen profile during one week treatment and eradication. Gut 145(5):120, 1999.
40. Hoff BWM, Vaira D, Gasbarrini G, et al: A non-invasive test to assess Heli- cobacter pylori shortly after eradicating treatment. Gut 45(5):A176, 1999.
41. Vaira D, Holton J, Menegatti M, et al: New immunological assays for the diagnosis of Helicobacter pylori infection. Gut 45(1):123-127, 1999.
42. Püspak A, Barok S, Oburhuber G: A new, non-invasive method for detection of Helicobacter pylori: Validity in the routine clinical setting: European Journal of Gastroenterology and Hepatology 11(10):1139-1143, 1999.
