T.C.
Ticaret Bakanlığı
Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü
POLONYA ÜLKE PROFİLİ
İçindekiler
1. GENEL BİLGİLER ... 2
2. GENEL EKONOMİK DURUM ... 5
3. DIŞ TİCARET ... 8
4. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR ... 12
5. TÜRKİYE ile TİCARET ... 13
EKLER: ... 15
1. GENEL BİLGİLER
Başlıca Sosyal Göstergeler
Resmi Adı Polonya Cumhuriyeti
Nüfus 38 milyon
Yüzölçümü 312 685 km2
Dil Lehçe
Din Katolik (%95), Protestan, Ortodoks ve diğerleri (%5)
Başkent Varşova
Para Birimi Zloti (Zl)
Başlıca şehirleri Varşova, Krakow, Lodz, Wroclaw, Poznan, Gdansk Yönetim Şekli Parlementer Demokrasi
Devlet Başkanı Andrzej Duda
Başbakan Mateusz Morawiecki
Üyesi Olduğu Başlıca Uluslararası Kuruluşlar
Avrupa Birliği (AB)
NATO
Birleşmiş Milletler (BM)
Baltık Denizi Devletleri Konseyi (CBS)
Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması (CEFTA)
Uluslararası Para Fonu (IMF)
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Dünya Ticaret Örgütü (WTO)
Orta Avrupa İnisiyatifi (CEI)
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD)
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Coğrafi Konum
Yaklaşık 312 bin kilometrekarelik yüzölçümü ile Avrupa’nın 8. dünyanın 69. büyük ülkesi olan Polonya Orta Avrupa’da batıda Almanya, güney batıda Çek Cumhuriyeti, güneyde Slovakya, kuzey doğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Beyaz Rusya, güney doğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi’ne komşudur. Ülke genellikle düz ovalardan oluşmakta olup, güney kıyısı boyunca da dağlar sıralanmaktadır.
Polonya sınırlarının toplam uzunluğu 3511 km'dir. Bunun 3 071 km'si kara sınırları, 440 km'si ise deniz sınırlarıdır. Polonya'nın güneyinde, Baltık Denizi kıyısında 770 km'lik bir kıyı şeridi bulunmaktadır.
Ülkenin en yüksek noktası 2 499 metre ile Tatra sıradağlarındaki Rysy Dağıdır. En alçak noktası ise, Raczki Elblaskie köyü olup, deniz seviyesinin 1,8 metre altındadır.
Başlıca nehirleri Vistül (1 047 km), Oder (854 km), Warta (808 km) ve Bug (772 km) nehirleridir.
Ayrıca ülkede alanı bir hektarın üzerinde 9 300 adet göl bulunmaktadır. Bunlar arasında en büyüğü 11 383 hektar alanla Sniardwy Gölü’dür. Ülkenin %30’u ormanlarla kaplı olup, orman ağaçları arasında, çam, meşe, huş ve üvez en önemli türlerdir.
Siyasi ve İdari Yapı
17. yüzyılda Avrupa'nın en güçlü devletlerinden biri olan Polonya 18. yüzyılda giderek zayıflamaya başlamış olup, bu zayıflıktan yararlanan Rusya, Avusturya ve Prusya tarafından 1772-1795 yılları arasında paylaşılarak Avrupa haritasından silinmiştir. Bu tarihten sonra Polonya'nın tekrar bir devlet kurması ancak 1. Dünya Savaşı'ndan sonra 1918 yılında mümkün olmuştur. 1939 yılında Nazi Almanya’sı tarafından işgal edilen ülke, 2. Dünya Savaşı'nın bitmesinden sonra Doğu Bloku ülkelerine katılmış, hatta bu ülkeler arasında kurulan Varşova Paktı 14 Mayıs 1955 tarihinde Polonya'nın başkenti olan Varşova'da imzalanmıştır.
Polonya'da komünist yönetim, 4 Temmuz 1989 tarihinde ülkede yapılan ilk serbest seçimlerde Solidarnosc (Dayanışma) Partisi’nin büyük bir zafer kazanması ile sona ermiştir. 1990 yılında Lech Walesa Cumhurbaşkanı seçilmiş, Varşova Paktı’nın dağılması ve Sovyet ordusunun ülkeden çekilmesi ile Polonya’da Batı ile bütünleşme dönemi açılmıştır. Ülke 1990 yılında NATO'ya, 1 Mayıs 2004 tarihinde ise Avrupa Birliği'ne katılmıştır.
Ülkenin yönetim şekli cumhuriyettir. Yasama görevini üstlenen ve 460 üyeli parlamento ve 100 üyeli senatodan oluşan ikili meclis, 4 yılda bir yapılan seçimle işbaşına gelmektedir.
Polonya’da cumhurbaşkanı 5 yıllık süre için doğrudan seçimle işbaşına gelmektedir.
İdari Birimler: Ülke 16 idari bölgeden (voyvodalık) oluşmaktadır. Bunlar, Wroclaw, Bydgoszcz/Torun, Łódź, Lublin, Gorzów Wielkopolski/Zielona Góra, Kraków, Varşova, Opole, Rzeszów, Białystok, Gdańsk, Katowice, Kielce, Olsztyn, Poznań ve Szczecin'dir. Bu idari bölgeler de 379 ilçe ve 2478 komünden oluşmaktadır.
Ülkenin idaresi, merkezi ve yerel olarak ikiye ayrılmıştır. Merkezi idarenin yapısına Bakanlar Kurulu tarafından yönetilen idare organları girmektedir.
Nüfus ve İstihdam
Polonya’nın nüfusu, 18,4 milyonu erkek, 19,6 milyonu kadın olmak üzere 38 milyondur. Bu sayının 23,3 milyonu (%61,1) şehirlerde, 14,8 milyonu (%38,9) kırsal bölgelerde yaşamaktadır.
Polonya nüfusu etnik özellikleri açısından incelendiğinde, Avrupa’daki en homojen halklardan biridir. Nüfusun %98’inden fazlası Polonya kökenli olup, diğer etnik gruplar ise Alman, Ukraynalı ve Belaruslu’dur.
Polonya Merkez İstatistik Bürosu verilerine göre; 2014 sonu itibariyle 7,3 milyon Polonyalı emeklilik yaşının üzerinde bulunmaktadır. Bu rakam Polonya’nın tüm nüfusunun yüzde 19’una denk gelmektedir. Söz konusu nüfusun 5 milyonu kadın olup, 2025 yılında emeklilik yaşının üstündeki nüfusun 8,2 milyona çıkması beklenmektedir. 2050 yılında ise 11 milyona çıkarak nüfusun yüzde 32,7’sini oluşturacağı tahmin edilmektedir.
Doğal Kaynaklar
Polonya taşkömürü, linyit ve bakır başta olmak üzere önemli maden kaynaklarına sahip bir ülkedir. Polonya’da madencilik ve taş ocakları sanayi üretiminin %4,9’unu oluşturmaktadır.
Taşkömürü toplam sanayi satışlarının %2,8’ini ve sanayi istihdamının ise %4,7’sini oluşturmaktadır. Taşkömürü ve linyit rezervleri bakımından dünya sıralamasında 5. konumda bulunan ülkenin 43 milyar ton taş kömürü rezervinin olduğu tahmin edilmektedir. Polonya kömür endüstrisi aşırı kapasiteye sahip olup, devlet yardımlarıyla önemli ölçüde sübvanse edilmiştir. Üretilen kömürün 1/3’ü enerji amacıyla kullanılmaktadır. Madencilik verimliliğini artırmak için yeniden yapılanma gereklidir. Ayrıca, dünyadaki üçüncü büyük bakır madeni Polonya’dadır. Öte yandan, sülfür, çinko, kurşun, gümüş, magnezyum, kaolin, kil, potas ve tuz rezervleri mevcuttur.
Polonya’nın bakır ve gümüş madenleri işleme kompleksi KGHM, Polska Miedz adlı özel firma tarafından işletilmekte olup, dünyanın en büyük dokuzuncu büyük bakır ve üçüncü en büyük gümüş üreticisi konumundadır. Yıllık 533.000 ton bakır, 1.215 ton gümüş üretilmektedir.
Üretimin tamamına yakını Asya ülkelerine ihraç edilmektedir.
Madencilik sektörü ithalatında ham petrol, petrol mamulleri, doğal gaz, demir, alüminyum cevheri, azot, gübre, fosfor ve potasyum önem taşımaktadır. İhracatta ise, taşkömürü ve türevleri, bakır, petrol ürünleri, demir ve alaşımları, azot ve gübre, gümüş, alüminyum, tuz ve sodyum bileşikleri öne çıkmaktadır.
Maden ve petrol yataklarının işlenmesi, Çevre Koruma, Doğal Kaynaklar ve Ormancılık Bakanlığı tarafından yürütülen 1994 tarihli Jeolojik ve Madencilik Yasasına göre düzenlenmektedir. Maden çıkarma hakkı altı yıllık süreler için verilir. Üretim süresi ise uzatmaya tabi olmak üzere otuz yıldır.
Polonya Jeoloji Enstitüsü (www.pgi.gov.pl/mineral_resources/), ülkenin tüm maden kaynaklarını ve rezerv miktarlarını izlemekte ve yıllık raporlarla açıklamaktadır.
2. GENEL EKONOMİK DURUM
Temel Ekonomik Göstergeler
2018a 2019a 2020b 2021b 2022b 2023b 2024b 2025b GSYİH (Cari Fiyatlar
milyar $)
587,15 592,4 580,89 634,9 691,63 749,47 804,36 857,13
GSYİH Büyüme (Sabit Fiyatlar -%)
5,3 4,1 -3,6 4,6 4,5 3,7 2,9 2,4
Kişi Başına Düşen Milli Gelir (Cari Fiyatlar- $)
15 461 15 601 15 304 16 740 18 254 19 804 21 285 22 720
Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %)
1,6 2,3 3,3 2,3 1,9 2 2,2 2,4
Cari Ödemeler Dengesinin GSYİH'ya Oranı (%)
-1 0,4 3 1,8 0,6 0,2 0,1
Devletin Genel Net Borçlanmasının GSYİH'ya Oranı (%)
42,4 39,5 53,5 53,7 52,7 52,8 53,4 54,4
Toplam Yatırımların GSYİH'ya Oranı (%)
20,7 19,6 18,1 18,3 19,3 19,7 19,7 19,6
İşsizliğin Toplam İşgücüne Oranı (%)
3,8 3,3 3,8 5,1 4,9 4,7 4,5 4,5
Kaynak: IMF, a Gerçekleşen, b Tahmin
Polonya önemli ölçüdeki yüzölçümü, nüfus ve ekonomik potansiyeli ile orta büyüklükte bir Avrupa ülkesidir. GSYİH’da son yıllardaki artış nedeniyle dünya ekonomisindeki önemi ve payı yükselmektedir. Özelleştirme uygulamaları neticesinde, ülke Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri içerisinde en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına konu olan ülke durumundadır.
Ülkede alt yapı yatırımlarının hız kazanması, doğrudan yabancı sermayenin pazara olan ilgisinin kesintisiz devam etmesi ve tüketim harcamalarının mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü Polonya, son yıllarda pozitif büyüme gösteren yegane AB üyesi ülke olmuştur. Ekonomik büyümedeki yavaşlama, sabit yatırım miktarındaki azalma ve zayıf dış talebe bağlanmaktadır. GSYİH artışının arkasında özellikle başarılı ihracat performansı yatmaktadır. Zaman içinde iç talebin güçlenmesi, özel tüketim ve sabit yatırımların artması da hızlı büyümenin temel dinamikleri olmuştur.
Polonya’nın ekonomisi, dış pazarlarındaki gelişmelere ve dış kaynaklı kredilere ulaşma imkanlarına, iç piyasaya sanayi üretimindeki gelişmelere, tüketici güveninde ve perakende satışlara bağlı olacaktır. Polonya’nın sanayi üretimi, işsizlik veya perakende satışlar gibi göstergeleri aynı zamanda Avrupa pazarında yaşanacak gelişmeler, para birimi Zloti’de aşırı dalgalanmalar ve Polonya Merkez Bankası’nın referans faiz oranını yükseltmesi önümüzdeki dönemin de Polonya ekonomisinde belirleyici olması beklenmektedir.
Polonya ekonomisini etkileyen en önemli gelişme, 1 Mayıs 2004 tarihinde gerçekleşen AB tam üyeliğidir. Polonya’nın AB’ne katılım öncesi ekonomi politikası, hızlı ekonomik büyüme, işgücü
piyasasını canladırma ve istihdamı artırma ve ülkenin kalkınması için AB fonlarının etkin kullanımı üzerinde odaklanmıştır. Bu hedeflere ulaşılabilmesi açısından, girişimciliğin geliştirilmesi, inovasyon, altyapının iyileştirilmesi, kırsal kalkınma, merkezi otoritenin yerel yapılara devredilmesi, devlet mülkiyetindeki işletmelerin özelleştirilmesi ve yeniden yapılandırılması yöntemleri üzerinde durulmuştur.
AB üyeliği ile birlikte Polonya, AB üyesi ülkelerin ekonomi politikalarının koordine edilmesi çalışmalarına dahil olmuştur. Bu çerçevede, Polonya AB’nin Genel Ekonomi Politikası ilkelerini gözetmek durumunda olduğu gibi, Ecofin (Ekonomik ve Mali İşler) Konseyi’nin detaylı tavsiyelerini uygulamak durumundadır. AB’nin Anayasası niteliğindeki Lizbon Antlaşmasının 1 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte, Polonya’nın dış politika alanındaki yetkileri giderek artan ölçüde AB’ne devredilmektedir. Bu itibarla, Polonya AB üyeliği sonrasında Ekonomik Bütünleşme Programı hazırlayarak uygulamaya koymuştur. Söz konusu program, Polonya’nın ekonomik verilerinde AB’nin eski üyelerine göre olan farklılıkların, bir başka ifade ile düşük sermaye birikimi, düşük verimlilikle çalışan tarım sektörünün istihdamdaki payının yüksekliği ve sanayi sektöründeki teknolojik altyapının yenilenmesi ihtiyacından kaynaklanan olumsuzlukların bertaraf edilmesine yöneliktir.
Polonya, AB’ne üyeliğini izleyen dönem içerisinde ekonominin modernizasyonu, yaşam standartlarının yükseltilmesi ve işsizliğin azaltılması bakımından önemli gelişmeler kaydetmiş, makroekonomik istikrar ile birlikte yüksek büyüme hızları yakalamıştır. Polonya’nın AB tek pazarına entegrasyonu, malların ve sermayenin serbest dolaşımı ve yatırım ortamını iyileştiren diğer reformlar Polonya’ya yüksek miktarlarda AB ve üçüncü ülkeler kaynaklı sermayeyi getirmiştir. Tam üyelik sonrasında Polonya’nın AB ülkeleriyle dış ticareti yaklaşık %70 oranında artmış, benzeri bir eğilim üçüncü ülkeler ile ticarette de görülmüştür. Bu gelişmeler, Polonya’nın iç dinamikleriyle birlikte, tam üyeliği izleyen beş yılda ortalama %5 oranında ekonomik büyüme sağlamıştır. Polonya’nın iç ve dış pazarlarındaki büyüme, yabancı sermaye ile birlikte önemli kapasite artışlarına imkan tanımıştır. Benzer şekilde, AB’nin Ortak Tarım Politikası’nın sağladığı destekler, Polonyalı çiftçilerin gelirlerinin 2000 yılından itibaren % 90 oranında artmasını sağlamıştır. Tam üyelik öncesinde 27 üyeli AB’nin kişi başı ortalama GSYİH’nın % 49’una sahip olan Polonya, bu oranı % 56’ya çıkarmıştır. AB, Polonya’nın bölgesel gelişimini AB’nin eski üyeleri seviyesine getirmek amacıyla AB yapısal fonlarından 2007-2013 bütçe Polonya’ya tahsis edilen kaynak 67 milyar Euro’dur. Ayrıca, 2007-2009 yıllarında öngörülen büyüme hedefinin üzerinde bir büyüme yakalandığından, 2011-2013 dönemi için 633 milyon Euro’luk ek kaynak da tahsis edilmiştir. 2014-2020 AB bütçesi kapsamında yapısal fonlardan yaklaşık 80 milyar Euro tutarında yardım alacaktır.
Tam üyelikle birlikte gümrük engellerinin kaldırılması ertesinde ithalatta da yüksek oranlarda artış görülmüştür. Tam üyeliğin ilk yılında büyük ölçüde petrol ve hammadde fiyatlarının etkisiyle enflasyonda hızlı bir artış yaşanmış, ancak enflasyon ilerleyen yıllarda düşüş seyrine girmiştir.
Ekonomik altyapının modern sanayiinin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yenilenmesi ihtiyacı da kamu bütçesinde ödeme güçlükleri yaratmıştır. Bu güçlükler büyük ölçüde AB’nin yapısal fonlarından yapılan transferlerle bertaraf edilebilmiştir.
Polonya ekonomisinin serbestleştirilmesi ve dünya pazarlarıyla bütünleşmesi Polonya’yı aynı zamanda dış şoklara daha açık bir hale getirmiştir. Ancak, AB üyeliğinin getirdiği ekonomik istikrar, yabancı yatırımcıların Polonya pazarına olan ilgisinin devam etmesi ve AB fonlarından temin edilen kaynaklar küresel mali kriz ve ekonomik durgunluğun etkilerinin diğer Avrupa ülkelerine göre daha az hissedilmesine imkan sağlamıştır. Polonya, küresel kriz boyunca cari açık, bütçe açığı ve dış borç gibi kriterler bakımından diğer AB üye ülkelerine göre daha düşük bir riske ve güçlü bir mali disipline sahip olmuştur.
3. DIŞ TİCARET
Genel DurumÜlkenin Dış Ticareti
Kaynak: Trademap
2019 yılında 252 milyar dolarlık ihracatla dünyada 22. sırada olan ülkenin ihracat yaptığı başlıca ülkeler; Almanya, Çekya, İngiltere, Fransa ve İtalya’dır. Ülkenin ihracatında Türkiye % 0,8 pay ile 23. sıradadır.
Ülkenin ihraç ettiği başlıca ürünler; karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, otomobiller, izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar, petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar ve elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazlarıdır.
2019 yılında 247 milyar dolarlık ithalatla dünya ithalatında 20. sırada olan ülkenin ithalat yaptığı başlıca ülkeler; Almanya, Çin, Rusya, İtalya ve Hollanda’dır. Ülkenin ithalatında Türkiye
% 1,7 pay ile 16. sıradadır.
İthal ettiği başlıca ürünler; karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış), otomobiller, izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler, tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar ve telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlardır.
35
89
157
194 221
262 252
49
102
174 190 218
268 247
85
191
331
384
439
530 499
-14 -12 -17
5 3
-6
5
-100 0 100 200 300 400 500 600
2001 2005 2010 2015 2017 2018 2019
milyar dolar
Polonya'nın Dış Ticaret Göstergeleri (milyar dolar)
İhracat İthalat Hacim Denge
Başlıca Ürünler İtibarı ile Dış Ticaret İhracat
Kaynak: Trademap
Detaylı tablo için tıklayınız İthalat
Kaynak: Trademap
Detaylı tablo için tıklayınız
35 30 25
15 12 9 6 6 5 5
105
0 50 100 150
milyar dolar
Ürün Grupları
Polonya'nın Ürün Grupları Bazında İhracatı-2019 (milyar dolar)
Makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Motorlu kara taşıtları Elektrikli makina ve cihazlar Mobilyalar, aydınlatma cihazları, prefabrik yapılar Plastikler ve mamulleri Demir veya çelikten eşya Etler ve yenilen sakatat Mineral yakıtlar, yağlar Kauçuk ve kauçuktan eşya Kağıt ve karton ve bunlardan eşyaDiğerleri
31 29 25
20
13 9
6 6 6 5
93
0 20 40 60 80 100
milyar dolar
Ürün Grupları
Polonya'nın Ürün Grupları Bazında İthalatı-2019 (milyar dolar)
Makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Elektrikli makina ve cihazlar Motorlu kara taşıtları Mineral yakıtlar, yağlar Plastikler ve mamulleri Demir ve çelik
Eczacılık ürünleri Demir veya çelikten eşya Optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar
Kağıt ve karton ve bunlardan eşya Diğerleri
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticaret İhracat
Kaynak: Trademap
Detaylı tablo için tıklayınız
Almanya; 69 milyar $
%27 Çekya; 16 milyar $
%6 İngiltere; 15 milyar
$
%6 Fransa; 15 milyar $
%6 İtalya; 12 milyar $
%5 Hollanda; 11
milyar $
%4
Rusya; 8 milyar $
%3 ABD; 7 milyar $
%3
Macaristan; 7 milyar $
%3
İsveç; 7 milyar $
%3 Türkiye; 2 milyar $
%0,8
Diğerleri; 83 milyar $
%33
Polonya'nın Ülkeler Bazında İhracatı-2019 (milyar dolar; % pay)
İthalat
Kaynak: Trademap
Detaylı tablo için tıklayınız
Almanya; 53 milyar $
%21
Çin; 30 milyar $
%12
Rusya; 16 milyar $
%6
İtalya; 12 milyar $
%5 Hollanda; 9 milyar
$
%4 Fransa; 9 milyar $
%4 Çekya; 8 milyar $
%3 ABD; 8 milyar $
%3 İspanya; 6 milyar $
%2 Belçika; 6 milyar $
%2
Türkiye; 4 milyar $
%1,7
Diğerleri; 85 milyar $
%35
Polonya'nın Ülkeler Bazında İthalatı-2019 (milyar dolar; % pay)
4. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Polonya, 2019 yılında 15 milyar dolar ile doğrudan yabancı yatırım çeken ülkeler arasında 25.
sıradadır. Polonya, 2019 yılında 279 milyar dolarlık toplam yabancı sermaye stoğu ile dünyada 23. sıradadır.
Doğrudan Yabancı Yatırım İstatistikleri, Milyar Dolar
Veriler 2016a 2017a 2018a 2019b 2020b 2021b 2022b 2023b 2024b Ülkeye giren
DYY
18,32 11,76 16,70 15,03 8,70 12,00 15,50 16,00 16,50
Ülkeye giren DYY
( % GSYİH)
3,9 2,2 2,8 2,5 1,6 2,0 2,3 2,2 2,1
Ülkeye giren DYY (Gayrisafi sabit sermaye yatırımlarındaki payı, %)
21,6 12,7 15,6 13,6 9,0 11,5 13,4 12,5 11,9
Ülkeden çıkan DYY
-13,92 -3,93 -1,91 -3,77 -2,70 -3,60 -4,50 -4,50 -4,50
Net DYY 4,40 7,84 14,79 11,26 6,00 8,40 11,00 11,50 12,00 DYY stoğu 225,3 283,5 268,8 279,5 288,2 300,2 315,7 331,7 348,2 Kişi başına DYY
stoğu ($)
5 931 7 469 7 087 7 377 7 615 7 942 8 365 8 365 9 260
DYY stoğu (%
GSYİH)
47,8 53,8 45,8 47,2 52,4 50,6 47,1 45,0 43,5
Ülkeye giren DYY açısından dünyadaki payı (%)
0,70 0,59 2,36 1,06 0,63 0,84 1,05 1,04 1,03
DYY stoğu açısından dünyadaki payı (%)
0,80 0,94 0,84 0,82 0,87 0,88 0,89 0,90 0,91
Kaynak: EIU, a EIU Gerçekleşen, b EIU Tahmin
Polonya’ya giriş yapan doğrudan yabancı sermayenin ülkelere göre dağılımına ilişkin verilere bakıldığında, ülkeye gelen doğrudan yabancı sermayenin % 80’den fazlası AB kaynaklıdır.
Yabancı yatırımlar imalat sanayinin yanı sıra ticaret ve finansman alanlarında yoğunlaşmaktadır. Yabancı yatırımların yoğun olduğu imalat sanayi kolları ise gıda işleme, otomotiv, kağıt, elektrik ve kimya endüstrileridir.
5. TÜRKİYE ile TİCARET
Genel Durum
Polonya’nın 2004 yılındaki AB üyeliğine kadar 23 Nisan 1974 tarihli Ticaret Anlaşması ve 4 Ekim 1999 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması çerçevesinde şekillenen Türkiye-Polonya ticari ilişkileri, bu tarihten itibaren Gümrük Birliği esasına dayanarak yürütülmektedir.
Türkiye ile Polonya arasındaki ticaretin hacmi 2000 yılından itibaren düzenli artış göstermiş olup, yaklaşık 6 milyar dolara ulaşmıştır.
2019 yılında ülkeye ihracatımız 3,3 milyar dolardır. 2019 yılında ülkenin toplam ihracatımızdaki payı %2 olup 14. sıradadır.
2019 yılında ülkeden ithalatımız 2,5 milyar dolardır. 2019 yılında ülkenin toplam ithalatımızdaki payı %1 olup 23. sıradadır.
Türkiye-Polonya Dış Ticareti
Kaynak: Trademap 241
830
1504
2329
3071
3346 3310
168
1244
2621
2978
3446
3102
2478
409
2075
4125
5307
6517 6448
5788
73
-414
-1117
-648 -375
244
832
-2000 -1000 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000
2001 2005 2010 2015 2017 2018 2019
milyon dolar
Türkiye'nin Polonya ile Ticareti (milyon dolar)
İhracat İthalat Hacim Denge
Türkiye’nin Polonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler
Kaynak: Trademap
Detaylı tablo için tıklayınız
Türkiye’nin Polonya’dan İthalatında Başlıca Ürünler
Kaynak: Trademap
Detaylı tablo için tıklayınız
953
408
198 167
130 124 122 116 114 108 850
0 500 1000 1500
milyon dolar
Ürün Grupları
Türkiye'nin Polonya'ya Ürün Grupları Bazında İhracatı 2019 (milyon dolar)
Motorlu kara taşıtları
Makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Elektrikli makina ve cihazlar Örme giyim eşyası ve aksesuarı Alüminyum ve alüminyumdan eşyaPlastikler ve mamulleri
Demir veya çelikten eşya Meyveler ve sert kabuklu meyveler
Kauçuk ve kauçuktan eşya Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı
Diğerleri
629
485
217
102 98 95 84
65 64 63 578
0 100 200 300 400 500 600 700
milyon dolar
Ürün Grupları
Türkiye'nin Polonya'dan Ürün Grupları Bazında İthalatı 2019 (milyon dolar)
Makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Motorlu kara taşıtları Elektrikli makina ve cihazlar Kauçuk ve kauçuktan eşya Kağıt ve karton ve bunlardan eşya Demir ve çelik
Plastikler ve mamulleri Uçucu yağlar ve kozmetikler Bakır ve bakırdan eşya Temizlik maddeleri Diğerleri
EKLER:
EK-1: Polonya’nın İhracatında Başlıca Ürünler (bin dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019 Pay (%,
2019)
Değişim (%, 2018- 2019) TOPLAM İHRACAT (Diğerleriyle)
221 307 621 261 815 269 251 864 773 100 -3,8 8708 Karayolu taşıtları için
aksam ve parçalar
12 390 119 14 492 056 14 352 084 5,7 -1
8703 Otomobiller 7 514 176 7 328 651 6 838 677 2,7 -6,7
9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
5 914 323 6 485 503 6 393 778 2,5 -1,4
8471 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.
4 233 905 5 461 389 6 030 185 2,4 10,4
9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
4 313 820 5 311 463 5 476 256 2,2 3,1
8528 Monitörler ve
projektörler, televizyon alıcı cihazları
4 457 991 5 353 398 4 188 325 1,7 -21,8
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
2 950 823 3 795 944 3 952 964 1,6 4,1
2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar
2 902 202 3 402 930 3 523 598 1,4 3,5
8411 Turbojetler,
turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri
2 730 370 2 987 914 3 372 040 1,3 12,9
7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı
2 234 917 2 781 948 2 939 314 1,2 5,7
8544 İzole edilmiş teller, kablolar
2 747 542 3 050 045 2 929 494 1,2 -4
207 Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)
2 107 385 2 791 525 2 918 221 1,2 4,5
8507 Elektrik akümülatörleri (bunIarın separatörleri dahil)
963 746 1 503 070 2 798 100 1,1 86,2
3004 Tedavide veya
korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
3 306 708 2 662 056 2 769 154 1,1 4
3926 Plastikten diğer eşya 1 637 892 2 291 823 2 309 642 0,9 0,8 Kaynak: Trademap
EK-2: Polonya’nın İthalatında Başlıca Ürünler (bin dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019 Pay
(%, 2019)
Değişim (%, 2018- 2019) TOPLAM İTHALAT (Diğerleriyle)
217 978 576 267 699 887 246 653 880 100 -9 2709 Ham petrol (petrol yağları ve
bitümenli minerallerden elde edilen yağlar)
8 996 682 14 500 512 11 966 872 4,85 -17
8703 Otomobiller 9 126 274 11 023 959 10 835 112 4,39 -2
8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar
7 384 933 8 477 420 8 388 058 3,4 -1 3004 Tedavide veya korunmada
kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
4 439 885 5 051 816 5 049 867 2,05 0
8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar
4 002 119 4 588 344 4 427 466 1,8 -4
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
3 481 119 4 247 827 3 734 047 1,51 -12 8471 Otomatik bilgi işlem mak.
bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.
3 390 469 3 513 365 3 622 317 1,47 3
8529 Sadece veya esas itibariyle 85.25 ila 85.28 pozisyonlarında yer alan cihazlara mahsus aksam ve parçalar
2 603 981 2 504 211 2 603 550 1,06 2
8542 Elektronik entegre devreler 2 212 990 2 425 686 2 277 445 0,92 -6 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu
taşıtlar
1 595 408 2 092 632 2 020 378 0,82 -3 8411 Turbojetler, turbopropellerler ve
diğer gaz türbinleri
1 334 786 1 515 195 2 016 254 0,82 33 3926 Plastikten diğer eşya 1 639 103 1 980 113 1 993 532 0,81 1 8473 84.69 ila 84.72 pozisyonlarındaki
makina ve cihazlarda kullanılmaya elverişli aksam- parça-aksesuarlar (kutu, kılıf vb.)
1 791 294 2 317 251 1 993 206 0,81 -14
8507 Elektrik akümülatörleri (bunların separatörleri dahil)
675 968 1 272 717 1 983 255 0,8 56 8901 Yolcu gemileri, gezinti gemileri,
feribotlar, yük gemileri, mavnalar ve insan veya yük taşımaya mahsus benzeri gemiler
1 282 887 1 834 161 1 909 750 0,77 4
Kaynak: Trademap
EK-3: Polonya’nın Ülkelere Göre İhracatı (bin dolar)
Sıra Ülke 2017 2018 2019 Pay (%,
2019)
Değişim (%, 2018-2019) TOPLAM İHRACAT (Diğerleriyle) 221 307 621 261 815 269 251 864 773 100 - 4
1. Almanya 60 209 649 73 691 775 69 224 852 27 - 6
2. Çekya 14 051 808 16 657 344 15 503 206 6 - 7
3. İngiltere 14 071 242 16 198 245 15 236 622 6 - 6
4. Fransa 12 342 744 14 518 614 14 630 854 6 1
5. İtalya 10 884 619 12 077 599 11 685 217 5 - 3
6. Hollanda 9 585 826 11 834 131 11 029 533 4 - 7
7. Rusya 6 946 617 8 008 860 7 864 095 3 - 2
8. ABD 6 140 475 7 283 605 7 333 774 3 1
9. Macaristan 5 800 801 6 986 546 6 979 331 3
10. İsveç 6 038 312 7 258 857 6 955 986 3 - 4
11. Slovakya 5 471 198 6 734 403 6 575 953 3 - 2
12. İspanya 6 074 737 6 722 818 6 536 537 3 - 3
13. Belçika 4 798 352 6 105 069 5 924 987 2 - 3
14. Avusturya 4 225 043 5 146 367 5 376 835 2 5
15. Romanya 4 084 857 5 373 246 5 372 581 2
… … … … … … …
23. Türkiye 3 271 587 2 999 227 2 045 926 1 - 32
Kaynak: Trademap
EK-4: Polonya’nın Ülkelere Göre İthalatı (bin dolar)
Sıra Ülke 2017 2018 2019 Pay (%,
2019)
Değişim (%, 2018-2019) TOPLAM İTHALAT (Diğerleriyle) 217 978 576 267 699 887 246 653 880 100 - 8
1. Almanya 49 468 647 59 956 977 52 736 101 21 - 12
2. Çin 26 474 287 30 972 444 30 414 556 12 - 2
3. Rusya 14 760 995 19 641 828 16 014 232 7 - 19
4. İtalya 10 941 926 13 442 510 12 283 565 5 - 9
5. Hollanda 8 065 242 9 653 523 9 260 758 4 - 4
6. Fransa 8 396 351 9 769 844 8 935 241 4 - 9
7. Çekya 7 660 391 9 151 082 8 354 491 3 - 9
8. ABD 6 458 293 7 615 877 7 922 380 3 4
9. İspanya 4 851 937 5 948 704 5 691 995 2 - 4
10. Belçika 5 483 607 6 642 993 5 650 589 2 - 15
11. İngiltere 5 097 160 6 475 426 5 544 112 2 - 14
12. G. Kore 3 586 015 4 817 397 5 073 651 2 5
13. Slovakya 3 835 507 4 722 395 4 518 594 2 - 4
14. İsveç 3 919 745 5 141 687 4 386 292 2 - 15
15. Japonya 3 615 588 4 172 228 4 361 302 2 5
… … … … … … …
16. Türkiye 3 494 379 4 504 050 4 243 973 2 - 6
Kaynak: Trademap
Ek-5: Türkiye’nin Polonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler (bin dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019 Pay (%,
2019)
Değişim (%, 2018-2019)
TOPLAM İHRACAT (Diğerleriyle)
3 070 758 3 346 149 3 309 783 100 -1,1
8703 Otomobiller 503 901 531 153 532 780 16,1 0,3
8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar
151 419 182 403 169 549 5,1 -7
8701 Traktörler 37 429 127 944 120 208 3,6 -6
802 Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/soyulmuş)
59 201 38 906 63 661 1,9 63,6
8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları
48 694 64 636 62 175 1,9 -3,8
6204 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzme kıyafetleri hariç)
45 569 47 863 57 983 1,8 21,1
8702 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
79 302 68 368 54 323 1,6 -20,5 7113 Mücevherci eşyası ve aksamı
(kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)
42 600 52 352 52 568 1,6 0,4
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
35 498 57 336 52 170 1,6 -9
7607 Aluminyumdan yaprak ve şeritler (kalınlık <= 0, 2mm)
44 182 57 094 50 193 1,5 -12,1 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 35 218 42 760 43 149 1,3 0,9 8450 Ev veya çamaşırhane tipi yıkama
makinaları (yıkama ve kurutma tertibatı bir arada olanlar dahil)
37 555 37 221 42 461 1,3 14,1
8516 Elektrikli su ısıtıcıları,
elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, rezistanlar
34 554 38 456 39 025 1,2 1,5
8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin;
redresörler) ve endüktörler
16 749 32 679 37 632 1,1 15,2
6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)
76 652 61 491 37 484 1,1 -39
Kaynak: Trademap
Ek-6: Türkiye’nin Polonya’dan İthalatında Başlıca Ürünler (bin dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019 Pay (%,
2019)
Değişim (%, 2018-2019)
TOPLAM İTHALAT (Diğerleriyle)
3 445 906 3 101 677 2 477 980 100 -20,1 8708 Karayolu taşıtları için aksam
ve parçalar
323 878 292 973 292 225 11,8 -0,3 8408 Sıkıştırmayla ateşlemeli
içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel)
437 214 274 628 184 540 7,4 -32,8
8703 Otomobiller 452 762 215 643 143 176 5,8 -33,6
7204 Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş külçeler
0 46 651 84 075 3,4 80,2
8471 Otomatik bilgi işlem mak.
bunlara ait birimler;
manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.
75 221 87 934 83 512 3,4 -5
7403 Rafine edilmiş bakır ve bakır alaşımları (ham)
56 051 96 612 59 351 2,4 -38,6
3402 Yıkama, temizleme müstahzarları (sabunlar hariç)
59 729 56 044 55 790 2,3 -0,5
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 65 457 70 718 50 842 2,1 -28,1 8481 Musluk, batarya, vana ve
valfler
34 767 40 677 39 796 1,6 -2,2
4811 Kağıt, karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar
30 398 39 807 38 460 1,6 -3,4
8407 Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar (patlamalı motor)
94 295 36 558 1,5 12292,5
8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları
63 072 57 973 36 104 1,5 -37,7
8409 Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08
pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları
33 909 39 729 36 062 1,5 -9,2
8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiItre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar
18 915 17 849 35 867 1,4 100,9
8212 Usturalar, traş makinaları ve traş bıçakları (şerit halindeki taslaklar dahil)
19 096 17 780 29 012 1,2 63,2
Kaynak: Trademap
