Cevizli TEKEL fabrikasının yerleşkesi parsel parsel özelleştirildi. Şimdi hedefte fabrikanın arsasına Şehir Üniversitesi kurulması hedefi var. Mimar Durgun: Bölge insanının yeşil alana ihtiyacı var. Burası yeşil alan olarak kalsın
Kentsel dönüşümle birlikte İstanbul’un önemli dokularından biri olan Cevizli Tekel Fabrikası da sahneden çekildi. Kartal’da bulunan fabrikanın sahip olduğu alan parsel parsel peşkeş çekildi. Şimdi son olarak fabrikanın yerinde üniversite kurma hedefi var. Cevizli Tekel fabrikasında yaşanan rantsal dönüşümü mimar Aysel Durgun ile konuştuk: »Kamusal bir alanın özel bir üniversiteye verilmesi söz konusu. Süreç nasıl buraya geldi?
Süreç 2001 yılında TEKEL’in özelleştirme kapsamına alınmasıyla başladı. Özelleştirmenin ardından İl Özel İdaresi tarafından TEKEL işletme alanı olan bu bölge parça parça satılmaya başlandı. TEKEL gözden çıkarıldıktan sonra özelleştirme kapsamına alındı. Cevizli istasyonundan başlayan sahile kadar inen bu bölge hem fabrika binaların hem içinde çalışan fabrika memurları dahil olmak üzere içindeki lojmanları, kreş, oyun ve spor alanlarının olduğu bir yer. Cevizli TEKEL alanı 2008’de Şehir Üniversitesi’nin kuruluşuyla birlikte, hazineden üniversitenin kurulabilmesi için istendi. Ama o dönemde Şehir Üniversitesi bu alanın tümünü talep etmişti. Ancak hazinenin bu alanı verme şansı yok, çünkü o dönem özelleştirme idaresinin elinde bu alan. O noktadan itibaren düğmeye basılıyor zaten. TEKEL’in sözde vergi borçlarına karşılık bu alan hazineye devrediliyor. Ve hemen arkasından hazine bu alanı Şehir Üniversitesi’ne tahsisini yapıyor. Bu alanın özelliği doğal sit alanı olmasıdır. Doğal sit alanlarının da koruma bölge kurullarından izin alınarak yapılması gereken bir süreci var. Doğal sit alanı içerisinde bir de arkeolojilk sit alanı var! Roma ve Bizans dönemine ait kalıntıların olduğu bir alan burası. Burada 1974 dönemlerinde bir kazı çalışması yapılmış ancak o dönemde parasızlık nedeniyle yarım kalmış.
»Burası arkeolojik bir sit alanı mı?
Tabii, bu alanda bir arkeolojik alan bulunmakta. 1974 yıllarında parasızlık nedeniyle yarım kalmış. 2008 yılında gündem olunca tekrar mimarlar odası olarak o alanla ilgili yaptığımız çalışma sonucunda, bu alanda yeni bir kazı çalışması başlatılması gündeme geldi.
"Dayanışma Güçle Kuruldu"
»Halk yaşanan gelişmelerden haberdar mı?
Halkın haberi olması için her yolu deniyoruz. İmza kampanyası da bu eylemlerden bir tanesi. Aslında süreç 2008 yılında başladı. O dönemde bir hareketlilik vardı. Şimdi yeni bir güçle Cevizli TEKEL dayanışması tekrar
oluşturuldu. Dönemsel ve periyodik eylemler yapılıyor. Eylemlere katılım fena değil. Özellikle Gezi isyanından sonra diyelim, insanlar yaşam alanlarına karşı daha duyarlı oldu. çünkü bölgede şöyle bir şey var etrafa bakıldığı zaman bu bölge şu anda bir finans merkezi için uzantı konumunda ve dolayısıyla gökdelenler şehri. Şu anda Maltepe’den
itibaren Kartal’a doğru uzanma sürecinde.
»Cevizli TEKEL alanı direnişinin kentsel dönüşüm yasasına karşı da bir tepkisi söz konusu mu?
Şöyle bir bağı var yani sonuçta Şehir Üniversitesi’nin öğrencileri Cevizli’de, Yalı mahallesinde, Maltepe’de ve Atalar’da yaşayan insanlar değil. Dolayısıyla o nüfus bir süre sonra kentsel dönüşümle yaratılacaktır. Kaldı ki Şehir Üniversitesi’nin plan notlarına bakıldığı zaman bütün yaşam alanını kendi içerisinde çözüyor, kongre merkezi ve öğrenci yurtlarıyla tanımlanıyor. Biliyorsunuz özel üniversiteler beş yıldızlı otel mantığında çalışıyor, yani öğrenci kampusun içerisine girer ve bütün hizmetlerini orada alır.
Bu Alanlar Yeşil Kalsın
»Biraz önce ifade ettiniz, bahsettiğiniz alan arkeolojik sit alanı. Tarihi bir alan bu rahatlıkla yok edilebilir mi? Arkeolojik sit alanları yapılaşmaya yasaklı bölgelerdir. Az önce anlattığım arkeolojik alanın, mevcut özel Şehir ÜŞniversitesi alanına doğru büyütülmemesi için her yolun denenmesinin nedeni bu araziyi arkeolojik site
bulaştırmamak. Üniversitedekiler bir savunma geliştirdiler ve dediler ki biz buradaki ağaçlara dokunmayacağız. Ağaçların taşınabilir olduğunu dile getirdiler ama biz buna benzer süreçleri Gezi sürecinde yaşadık. Biz diyoruz ki bu bölge insanının yeşil alana ihtiyacı var. Mevcut doğal alanları yapılaşmaya açmak yerine bu alanlar yeşil olarak kalsın.
