DIŞ TİCARET
nedir
DIŞ TİCARET nedir
• Ticareti, üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım-satım faaliyetlerinin tümü olarak tanımlayabiliriz.
• Ticaret genel olarak, iç ve dış ticaret olmak üzere ikiye ayrılır. Dış Ticaret, malların ve sermayenin ulusal sınırların dışına akışıyla ilgilidir. Dış ticaret alım satım işlemlerinin teslimi açısından ithalat ve ihracat olmak üzere iki şekilde gerçekleşir.
• Ülke ekonomisinin kalkınmasında ihracat önemli
bir yere sahiptir. Bu nedenle ülkelerde ihracatın
artırılması, ithalatın azaltılması önemli hedefler
arasındadır.
• Dış Ticaret
• Dış ticaret politikası açısından bir devletin dış ticaretini etkileyebilecek unsurların başlıcaları yasaklar, gümrük resmi, ticaret antlaşmaları,
primler, sübvansiyonlar ve idari korumacılık olarak sınıflandırılabilir.
Bunlardan yasaklar, ithalat ve ihracat yasaklarıyla transit geçiş
yasakları şeklinde bir ayırıma tabi tutulurken; gümrük resmi de aynı şekilde ithalat, ihracat ve transit ticarette uygulananlar olarak üçe
ayrılmaktadır. Önceden, dış ticareti etkileme araçları ithalat, ihracat ve transit geçiş yasakları ile sınırlıyken bu günkü gelişmeler, gümrüklerin doğrudan sonucu etkileyici bir rol oynadıklarını göstermektedir.
Küreselleşme süreci ile birlikte dünyada ihracat sürecinde kullanılan belgeler, tanımlar ve uygulamalar standartlaştırılmaktadır. Türkiye de Gümrük Birliği Anlaşmasıyla birlikte bu standartlaştırma sürecinin
içinde yer alarak, standartlara uymak için kanun ve yönetmeliklerinde
değişiklikler yapmıştır.
TÜRKİYE’NİN DIŞTİCARETİNDE İKİ ÖNEMLİ TARİH
24 OCAK 1980 VE
1 OCAK 1996 24 OCAK 1980:
LIBERAL EKONOMIYE GEÇTIĞIMIZ
TARIHTIR.
1 OCAK 1996: AVRUPA BIRLIĞI ILE GÜMRÜK BIRLIĞI ANLAŞMASI’NIN
YÜRÜRLÜĞE GIRDIĞI TARIHTIR.
Gümrük Birliği,
Gümrük B irliğ
i, en
genel ifa deyle Türkiye ile AB ara
sındaki ti
carette mevcut güm
rük v
ergileri, e
ş etkili vergiler ve m
iktar kısıtlam
aları yla, h
er tü rlü e
ş etkili tedbirin k
aldırıldığ
ı; Ayrıca
, birlik dışın
da kalan
üçüncü
ülkelere yönelik o
rtak güm
rük tarife sinin uyguland
ığı b
ir ekonomik entegrasyon
çeşidi o larak tanım
lanmakta
dır. Güm rük B
irliği ile; S
anayi ürü
nlerinin tara
flar arasında (Tü
rkiye ile A
B üyesi ülkeler a
rasın da) s
erbest dolaşım
ı öngörü
lmektedir.
AB kaynaklı sanayi ürünlerinin ithalatında
uygulanan Gümrük Vergileri, eş etkili vergiler ve Toplu Konut
Fonu kaldırılmıştır. Üçüncü ülkelerden
sanayi ürünleri ithalatında topluluk
tarafndan Ortak
Gümrük Tarifesi (OGT) uygulanmaktadır.
• Tarım Ürünleri
• İşlenmiş tarım ürünleri de Gümrük Birliği kapsamında yer almaktadır. Söz konusu ürünlerin ithalatında, topluluk sistemi ile uyumlu olarak oluşturulan yeni mevzuat çerçevesinde, gümrük vergisi ve toplu konut fonu (tarım payı) bütün ülkeler kaynaklı ürünler için uygulanırken, gümrük vergisi oranı
(sanayi payı) sadece üçüncü ülkeler menşeli ürünlerde uygulanmaktadır.
• Tarım ürünlerinin serbest dolaşımının sağlanması, Türkiye’nin, topluluğun ortak tarım politikasına uyumu ertesinde mümkün olabilecektir. Avrupa Birliği’ne yönelik tarım ürünleri ihracatında EUR.1 belgesi
düzenlenmektedir.
• Türkiye ile AB arasındaki ticarette, malların karşılıklı olarak tanınan
tavizlerden yararlanmaları A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmesine bağlıdır.
A.TR Dolaşım Belgesi; yalnızca Türkiye’den AB’ye veya AB’den Türkiye’ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenen ve Türkiye ya da AB’de serbest dolaşımda bulunan eşyanın Türkiye-AB Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, odalar tarafndan düzenlenip gümrük idarelerince vize edilen bir belgedir.
• Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) Kapsamında Yapılacak İhracat
• Serbest ticaret anlaşmaları, karşılıklı ticaretin
gelişmesi ve buna bağlı olarak taraflar arasında adil bir rekabet şartlarının meydana getirilmesi, ikili
ilişkilerin daha iyi düzeylere çıkarılması, karşılıklı ekonomik çıkarların kollanması ve yerel ya da
küresel anlamda ekonomik faaliyetlerin sistematik olarak düzenlenmesini sağlamak amacıyla yapılır.
• Serbest ticaret anlaşmaları ticaretin karşılıklı
gelişmesini sağlar
• Serbest Ticaret Anlaşmalarının amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• AB’nin ortak ticaret politikasına uyum,
• İhracatın ülke ve madde bazında çeşitlendirilmesi,
• Anlaşma imzalanan ülke pazarında diğer tercihli ülkeler ile eşit koşullara sahip olunması,
• Girdi maliyetlerinin düşmesinin ortaya çıkaracağı rekabet avantajı,
• Avrupa menşe kümülâsyonuna dahil olmak ve bu kapsamda ortaya çıkacak yeni ticaret
imkânlarından yararlanmak.
• Serbest ticaret anlaşmaları gereğince, ihracat konusu olan ürünlerin menşe statülerinin
onaylanması EUR 1 Dolaşım Sertifikası ile sağlanmaktadır.
• EUR.1 Dolaşım Sertifikası EFTA (İsviçre, Norveç, İzlanda, Lihtenştayn ) ülkeleri,
• Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olan diğer ülkeler ile ticarette ve Türkiye’nin Avrupa Birliği ile demir çelik ürünlerinde
imzaladığı anlaşma kapsamı ürünlerin ticaretinde düzenlenen belgedir.
• EUR.1 Dolaşım Sertifikası, sertifikası muhteviyatı eşyanın anlaşma
kuralları çerçevesinde menşeli olduğunu gösteren, ihracatçı tarafndan doldurulduktan sonra Ticaret / Sanayi Odaları tarafndan gerekli
kontroller yapılarak tespit edilen ve gümrük idaresince vize edilmesini
müteakip geçerli olan menşe ispat belgesi olup aramızda tercihli ticaret
anlaşması olan ülkelerle yapılan ticarette indirimli tarifeden yararlanmayı
sağlar.
ATR.1
Sertifikası, daha düşük vergi oranlarından yararlanmak için AB üyeleri ile Türkiye arasındaki ticarette kullanılan bir gümrük belgesidir. Sertifikanın kullanımının yasal dayanağı AB-Türkiye Gümrük Birliği'dir.
Sanayi ürünlerinde kullanılır
