BAĞIRSAĞIN VİRAL HASTALIKLARI

(1)

• ADENOVİRUS ENTERİTİSİ

• ENTERİK KORONAVİRUS ENFEKSİYONLARI

• ROTAVİRUS ENFEKSİYONU

• PARVOVİRAL ENTERİTİSLER

Panlökopeni (Enfeksiyöz kedi enteritisi)

Köpek parvovirus-2 enfeksiyonu (Parvoviral enteritis)

Köpek minute virus enfeksiyonu (Canine parvovirus 1)

Sığır parvovirus virus enfeksiyonu

• HERPES VİRUS ENFEKSİYONLARI

Köpek herpes virus enfeksiyonu

At herpes virus-1 enfeksiyonu

(2)

ADENOVİRUS ENTERİTİSİ

SIĞIR (9 serotip)

 1-8 Pnömoenteritis kompleksi KOYUN (6 serotip)

 S. 1,2,3 Normal hayvanlardan izolasyon, enteritis, pnömoenteritis

 S. 4,5,6 Solunum sistemi hastalıkları DOMUZ (4 serotip)

 Asemptomatik enfeksiyonlar

 Normal hayvanlarda izolasyon AT (2 serotip)

 S.1 Subklinik enfeksiyon üst solunum yolları enfeksiyonu + duedonumda villus atrofisi

 S.2 Taylarda ishal KÖPEK

(3)

ENTERİK KORONAVİRUS ENFEKSİYONLARI

SIĞIR

 Yeni doğan buzağılarda (ishal)

 Buzağılarda (Solunum sistemi enfeksiyonu)

 Sığırlarda (Kış dizanterisi) DOMUZ

 Hemaglütine ensefalomyelitis virusu (süt emen domuz yavruları) kusma+zayıflama

 Transmisible gastroenteritis virusu

 Porcine epidemik diare virusu (Corona virus 777) KÖPEK KEDİ KOYUN TAY

Her yaşta domuzda akut ishal hastalık sendromu

Sütten kesilmiş domuz yavrularında kronik ishal /gelişme geriliği

(4)

BAĞIRSAĞIN BAKTERİYEL HASTALIKLARI

ESCHERİCHİA COLİ ENFEKSİYONLARI

1. Entero-toksijenik kolibasillozis (LT “heat-lobile” ve ST “heatstable” toksinler)

2. Entero-patojenik kolibasillozis

 Entero-adherent E.coli (villus atrofisi + enteritis)

 Verotoksijenik E.coli (ishal)

(5)

3. Domuzlarda ödem hastalığı

(Hemolitik E. coli suşları)

Domuzlarda E. coli enteritisi (Hemolitik E. coli suşları)

4. Entero-invaziv E. coli enfeksiyonu [İnsan+ hayvanlar (ender)]

5. Septisemik kolibasillozis

(6)

PREDİSPOZE FAKTÖRLER

• _{Kolostrum ile maternal}

immunoglobulinlerin yetersiz alımı

ve emiliminin yetersiz oluşu

• Eş zamanlı hastalıklar

(7)

(8)

S. cholerae- suis Domuz Enteritis, septisemi

S. typhi İnsan Typhoid fever

S. paratyphi-A İnsan Paratyphoid-A

S. schottmuelleri İnsan, hayvanlar (ender) Enterik fever, Paratyphoid-B S. typhimurium Kemiriciler, birçok

hayvan türü ve insan

Gastroenteritis, septisemi “gıda zehirlenmesi”

S. enteritidis İnsan ve diğer türler Enteritis

S. gallinarum Kanatlı Enteritis, septisemi, kanatlı tifosu

S. give Sığır Enteritis

S. pullorum Civciv Enteritis, septisemi, pullorum hastalığı

S. abortus-equi At Abortus

S. dublin Sığır, domuz, koyun Abortus, enteritis, septisemi, osteomyelitis, meningitis

S. anatum Ördek, maymun Enteritis, septisemi

S. abortus-ovis Koyun Abortus

(9)

Enterik Klostridial Enfeksiyonlar (Enterotoksemiler)

• _{Clostridium perfringens tip A}



Gazlı gangren (insan ve hayvanlarda)



Gıda zehirlenmesi (insan)



Atlarda kolitis



Domuz ve buzağılarda ishal

(10)

• Clostridium perfringens Tip B

Kuzu dizanterisi

_{Buzağı ve taylarda dizanteri}

• Clostridium perfringens Tip C

Erişkin koyunlarda “STRUCK”

Besi sığırlarında enterotoksemi

Yeni doğan hayvanlarda enterotoksemi

• Clostridium perfringens Tip D

Koyun ve keçilerde enterotoksemi “yumuşak böbrek hastalığı” (Pulpy kidney disease)

• Clostridium perfringens Tip E

(11)

BAĞIRSAĞIN MANTAR HASTALIKLARI

İNTESTİNAL FİKOMİKOZİS VE ASPERGİLLOZİS

 Aspergillus spp.  Zigomisetler  Oomiset  Entomoftorasetler ASPERGİLLOZİS Absidia Mucor Rhizopus MUKORMİKOZİS

Pythium spp. PİTİOZİS “ = OOMİKOZİS”

Basidiobolus

(12)

KANDİDİAZİS



_{Candida albicans}



Candida tropicalis

İNTESTİNAL HİSTOPLAZMOZİS

(13)

BAĞIRSAĞIN PARAZİTER HASTALIKLARI • EKİNOKOKOZİS (HİDATİDOZİS) Echinococcus granulosus E. multilocularis E. oligarthus E. vopeli E. granulosus granulosus

(Arakonak gevişgetiren, insan)

E. granulosus equinus

(14)

• Echinoccocus spp. Etçillerin ince

bağırsağında bulunur. Larval dönemi olan

hidatid kistler, insan da dahil olmak üzere

çok sayıda arakonakta gelişir.

• _{İnsanlar mesosestodlarla istemeyerek}

enfekte olabilir. Etçillerin dışkı ile

çıkarttığı ekinokok yumurtaları ile kontakt

temasın olduğu bölgelerde ekinokokozis

ya da hidatidozis önemli bir sağlık

(15)

Hidatid kist

• Germinal epitel ile döşeli tek ya da çok boşluklu kisttir.

• Kistin dışını kütikül örter.

• Germinal epitelden invagine skoleksler gelişir. Skoleksler kist içinde serbest olabildiği gibi

protoskoleks toplulukları şeklinde üreme kapsülleri içinde de bulunur.

• Kist sıvısı içindeki skolekslere ve üreme kapsüllerine hidatid kumu denir.

(16)

AT STRONGİLOZİSİ

• _{Nematodlar at ve eşeklerin sekum ve}

kolonlarında yaşar.

• Strongylus vulgaris

• Strongylus edentatus

(17)

ÖNEMİ

• Larvalar a. mes. cran. ve kollarında endoarteritise yol açar.

• Damar lümenlerinde kıvrımlı nodüler

kalınlaşmalara rastlanır; arasıra obstrüktif trombotik lezyonlar şekillenir.

(18)

(19)

• KOKSİDİOZİS

Sığır: Eimeria zuernii /E. bovis / E.ellipsoidalis / E.

auburnensis

Koyun : E. ovinoidalis/E.ahsata*/E.bakuensis*

Keçi : E. ninakohlyakimovae / E. christienseni* / E.

arloingi* / E. caprina

At : E. leuckartii

_{Domuz : E. scabra / E. debliecki / E. spinosa}

Köpek : Isospora canis / I. burrowski / I. neorivolta

/ I. ohioensis

(20)

• KRİPTOSPORİDİOZİS



Cryptosporidium muris / C. parvum

(21)

SARKOSİSTİS ENFEKSİYONU

• Köpeklerin son konakçı olduğu türler

(22)

• Kedilerin son konakçı olduğu türler

_{S.hirsuta (S. bovifelis)} S. gigantea (S. ovifelis)

_{S. porcifelis}

• İnsanların son konakçı olduğu türler

_{S. bovihominis} S. porcihominis

Son konakçılar: Köpek, kedi, yabani etçiller, insanlar.