1
WEB ALANI VE WEB İSMİ ALMA, YÖNETME
1. ALAN ADI (DOMAİN)
Domain(alan adı), internette yer almak için sahip olmamız gereken kimlikdir. Yani alan adları web sitemizin adı ve adresidir. Bu adres olmadan ziyaretçiler sitemize ulaşamazlar.
1.1. Domain Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Önce almak istediginiz alan adının tespiti cok onemlidir. Mümkün olduğunca:
Kısa Olması: Bir ya da iki kelimelik domainler idealdir. Ama com uzantılı domainlerin hızla azalması istenilen domainin bulunmasını zorlaştırıyor.
Uzantılı Olması: Uzantı yapılan işe uygun tercih edilmelidir. Yalnız günümüzde com uzantılı domainler internette bir standart oldu. Bu nedenle mümkün olduğunca com uzantılı domainler tercih edilmelidir. İnsanların hafızasında com uzantılı domainler daha çok yer etmektedir. Ama özel bir dernek, grup vs ise org uzantılı ya da içerik internet ya da bilgisayar ile ilgili ise özellikle net uzantılı alınabilir.
Anlaşılır Olması: Kısaltma şeklinde domainler çok tavsiye edilmez. CIA tüm dünyaca bilinen bir kuruluş olduğu için cia.gov domaini idealdir. Ama daha az bilinenler için kısaltmalar tavsiye edeilmez.
Site İçreğinini İfade Edebilen: En az sözcükle site içeriğini ifade edebilmesi önemlidir.
Global Anlam Olması: Bir domainin global anlamı olması büyük avantajdır. Örneğin global.com, export.com gibi...
1.2. Domain Alınırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu şirketlerden domain alınırken dikkat edilmesi gereken çok önemli noktalar vardır.
Bu şirketler domain alınırken bir kullanıcı hesabı oluşturmanızı sizden isterler. Her zaman hatırlayacağınız ve şifresini unutmayacağınız bir kullanıcı hesabı oluşturmanız gereklidir. Bu kullanıcı hesabı için vereceğiniz email’in doğru bir emali olması ve sürekli sizin yönetimizde olması şarttır. Ayrıca domaini alırken bu domainin hangi serverdan yayın yapacağının ve bu servera ait DNS ayarının bilinmesi şarttır.
Özetlemek gerekirse bir domainin yönetimi için unutulmaması gereken bilgiler
2 1- Domainin alındığı yerde tanımlanana kullanıcı ismi ve şifresi
2- Bu kullanıcı hesabı için tanımlanan mail hesabı ve şifresi 3- DNS ayarı
Domain yönetimi için yukarda belirtilen kullanıcı ve şifreleri kaybederseniz domainin yayın yaptığı serverin değişmesi durumunda gerekli ayarları yapamazsınız. Ya da domainin süresi bittiğinde tekrar ödeme yapıp domain üzerindeki mülkiyetin devam etmesi için gerekli ödemeyi yapamazsınız. Her iki durumda da domaininizin internet yayını duracaktır. Ayrıca internet dünyasında revaçta olan ve popüler olmuş sitelerin domainlerini kapmak gibi bir eğilim vardır. Kaybedeceğiniz domainler için daha sonra binlerce dolar ödeyerek bir başkasından geri almak durumunda kalabilirsiniz.
1.3. Domain Nasıl Alınır?
Domain satan birçok site ve firma mevcuttur. Alınacak domainin özelliğine göre ilgili sitelerden alınmalıdır. Domain alımları genelde senelik yapılır. Dilenirse 2, 3 ya da daha çok sene için ödeme yapılabilir. Tabii maliyette o oranda artacaktır. Domain bitiminde alımın yinelenmesi gereklidir. Eğer belli bir süre sonunda ücret ödenmezse domainin üzerindeki mülkiyet sona erecektir.
Türkçe Domain Alımı: Türkiye’de Türkçe domain alımını ODTÜ bünyesindeki http://www.nic.tr/vermektedir. Türkçe domain derken Türkçe karakterli domainler degil son uzantısı com.tr, net.tr, org.tr şeklinde tr eklentili uzantılı domainler kastedilmektedir. Türkçe uzantılı domainler için ODTÜ’nün uyguladığı çok katı kurallar vardır.
Örneğin herhangi bir com.tr uzantılı domain alınacaksa şirket ünvanında alınmak istenen ibarenin olmasını istemektedir. Örneğin download.com.tr domaini için şirket ünvanında Download olması gereklidir. Yani ODTÜ alınmak istenen domain adının resmi şirket ünvanında olmasını istemektedir.
Özel Domain Uzantıları: Yeni çıkan .tv gibi domainleri özel şirketler yapmaktadır.
Genel Domainler: .com, .net., .org, .info gibi uzantıları pazarlayan Türkiye’de ve dünyada birçok şirket vardır. Bu hizmeti veren bir web sayfasına girildikten sonra;
3 1. Alan Adı Arayın denir.
2. Hosting hizmeti istemiyorum diyerek devam edebiliriz.
4 3. Hizmet sözleşmesini kabul ediyoruz ve Devam Et diyoruz.
4. Ödeme bilgilerini giriyoruz. Alan adı alınmış oldu.
1.4. Alan Adını Yönlendirme
Domain adı alındıktan sonra aşağıdaki işlemler yapılarak alan adımızı yönlendirme yapabiliriz.
1. Kendi kullanımı adımız ve şifremiz ile giriş yapılır.
2. Daha sonra Müşteri Paneli tıklanır.
3. Alan Adı Yönetiminden satın alınan alan adı görülebilir.
4. Satın alınan alan adı işaretlenerek Detaylar denir.
5 5. Yönlendir Seçeneği seçilir. Satın alınan host DNS’leri bu alana yazılır.
2. HOSTİNG
Web sunucusu, Hosting ya da "barındırma" işlemini İnternet protokolü üzerinden sunan bir sunucudur. Barındırma ya da hosting, Web sayfalarını İnternet'te yayınlamak için gerekli alanın kiralanmasıdır. Diğer bir ifade ile hosting, bir Web sitesinde yayınlanmak istenen sayfaların, resimlerin veya dokümanların İnternet kullanıcıları tarafından erişebileceği bir bilgisayarda tutulmasıdır.
Bir Web sitesi kurmak için dosyaların saklanacağı bilgisayar bir ev bilgisayarı
olmamalıdır, çünkü gerekli program ve donanımı olsa bile İnternet bağlantısının veri yükleme hızı (upload) bu iş için genelde yetersizdir.
Sitenizin sürekli olarak erişilebilir olması ve e-postalarınızın posta kutunuza sorunsuz olarak ulaşabilmesi için, web sitenizin heran internete bağlı ve sürekli erişilebilir durumda olan bir bilgisayar üzerinde depolanması şüphesizki sağlıklı bir hizmet vermeniz için oldukça önemlidir.
İnternet'te site yayınlamak için özel olarak üretilmiş, İnternet'e hızlı bağlantısı olan, yüzlerce kullanıcıya aynı anda hizmet verebilecek bir bilgisayarda (server, yani sunucu) dosyaların saklanması gerekir. Web siteye ait dosyalar için depo vazifesi gören ve İnternet kullanıcılarının erişimine sunan bilgisayarlara Web sunucusu (web server), bu veri saklama ve yayınlama işlemine de Web hosting denir.
2.1. Web Sunucusu Alırken Nelere Dikkat Edilmeli 1.1.1. İşletim Sistemi Tercihi
Bu sorunun cevabı sitenizde ihtiyacınız olan yazılımlara göre değişecektir.
Eğer sitenizde ASP ile birlikte Acess veya SQL veritabanı kullanmak istiyorsanız Windows hostingi tercih etmelisiniz
6 Eğer sitenizde Php, Mysql, Cgi ve Perl kullanmak istiyorsanız Unix hostlar sizin için uygun olacaktır.
Unix hosting Windows hostinge göre genellikle daha ucuz ve stabledir. Güvenlik açısından Unix, kullanım ve kurulum kolaylığı açısından ise Windows tercih edilir.
Eğer sitenizde sadece HTML dosyaları kullanacaksanız, Windows veya Unix sizin için fark etmeyecektir.
Joomla, WordPress gibi hazır site yazılımlarını kullanacaksanız Linux hosting almanız gerekmektedir. Çünkü bu hazır site yazılımları php, mysql tabanlıdır
1.1.2. Web Alanı
Eğer sitenizde büyük resim dosyaları, film dosyaları veya MP3 barındırmayı düşünmüyorsanız hosting firmalarının sundukları web alanları size fazlasıyla yetecektir.
Ortalama bir html dökümanı 20kb boyundadır. 10mb'lık bir web alanına yaklaşık 500 html sayfası barındırabilirsiniz.
Eğer verilerinizi html sayfalarında değil, veritabanınızda tutacak, ve sitenizi PHP, ASP gibi sunucu tabanlı bir programlama diliyle oluşturacaksanız, web alanınızın boyutunu veritabanınıza göre hesaplamalısınız. 100.000 kayıttan oluşan bir Access veritabanı ortalama olarak 10mb yer kaplayacaktır.
1.1.3. Veri Transferi
1 GB'lık veri transferi limiti (bandwidth) 50kb'lık bir sayfanın bir ayda 20.000 kere gösterilmesi için yeterli olacaktır. Eğer yüksek ziyaretçi potansiyeli olan bir siteniz varsa, ve ziyaretçilerinize sunduğunuz dosyalar (html, gif, jpg, swf vs..) büyük boyutlardaysa veri transferi ihtiyacınız da buna paralel olarak yükselecektir.
Çoğu site için 3 - 5 GB arası veri transferi limiti yeterli olacaktır.
2.2. Web Hostumu Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kuracağınız web sitesinin gereksinimlerini belirleyip, bu iş için ayırmayı düşündüğünüz bütçeye karar verdikten sonra sıra web hosting firmaları arasında tercih yapmaya gelir.
Firma seçimi aşamasında yanlış yapmamanız için dikkat edilmesi gerekenler;
1) Seçtiğiniz firmalar hakkında araştırma yapın. Google'da ve webmasterların yoğun olarak ziyaret ettiği forumlarda arama yaparak çeşitli yorumlara ulaşabilirsiniz. Her okuduğunuza inanmayın! Bazı yorumlar firma tarafından veya rakipleri tarafından yazılmış olabilir.
2) Firmanın referanslarına bakın. Firmanın web sitesindeki referanslara göz atın.
Yeterli sayıdalar mı? Önemli referansları var mı? Firma hakkında geniş yorum almak için referanslarda bulunan bir kaç sitenin webmasterına mail atarak hosting firmalarından memnun olup olmadıklarını, teknik desteğin yeterli ve hızlı olup olmadığını sorun.
7 3) Firmaya e-posta atarak cevap süresine ve kalitesine bakın. Bir firmanın teknik desteğini ölçmenin en kolay yolu e-posta atarak onları test etmektir. E-postanızda cevabı sitede yazıyor olsa bile teknik konularda sorular sorun. E-postanızı uzun tutmaya özen gösterin ve bolca soru sorun. Cevapta her sorunuza itinayla cevap verilmiş mi yoksa baştan savma bir cevap mı gönderilimiş inceleyin. Eğer telefon veya msn desteği veriyorlarsa o yolları da kullanarak teknik desteklerini her yoldan test edin.
4) Firmanın sipariş sırasında size onaylattığı hizmet sözleşmesini okuyun.
Hizmet sözleşmelerindeki küçük maddelerde ilk başta görünmeyen maddeler olabilir. Dikkatle okuyarak size vaad edilen özelliklerin hizmet sözleşmesine nasıl yansıtıldığını inceleyin. Genellikle sınırsız olarak belirtilen özelliklerin okuduğunuz sözleşmede sınırlandırıldığını görebilirsiniz. Eğer hizmet sözleşmesi yoksa, o firmadan hizmet almayın
5) Firma gerçekten şirket mi kontrol edin. Firmaya mail atarak ticaret odasına kayıtlı olup olmadıklarını sorun ve bu bilgileri talep edin. Bir çok amatör firma web hosting işini şirketleşmeden yapmaktadır. Bu tip firmalar ortadan yok olurlarsa izlerini bulmanız oldukça zor olacaktır. Şirketleşmiş firmalarda ise böyle bir sorunla karşılaşmazsınız.
6) Firmanın ofis adresini ve telefon numarasını isteyin. Her ihtimale karşı firmadan adres ve telefon bilgilerini alın. Eğer şüpheniz ve imkanınız varsa verdikleri adrese giderek veya telefonla onlara ulaşarak doğruluğunu kontrol edin.
7) Sunucunun günlük / Haftalık / Aylık yedek alıp almadığına bakınız. Açıkçası günlük yedek sunucuyu çok yoracağı ve performansını yedek alırken etkileyeceği için pek tercih edilmez. Bana göre haftalık yedek yeterlidir. Zaten siteniz çok önemliyse kendi yedeğinizi kendiniz günlük de alabilirsiniz.
8) Para iade garantisi olan firmaları tercih edin 2.3. Hosting Satın Alınması
Hosting hizmeti veren firmalardan birinin web sayfası üzerinden aşağıdaki işlemler yapılır.
1. Web Hosting menüsünden istenilen Paket seçilir ve Satın Al denir.
8 2. İstenilen alt yapıdaki platform seçilir. Wordpress kurulumu yapılacaksa Linux
altyapısı seçilebilir.
3. Daha sonra satın aldığımız alan adını buraya yazarız. Yada daha sonra yazacağım seçeneğini de seçebilirsiniz.
9 4. Ödeme bilgilerini girdikten sonra hostingimizi almış oluruz.
3. WEB SİTESİ YÖNETİMİ
Kontrol Panel host hizmetini aldığınız firma tarafından sitenizin kurulumu ve yönetimi ile ilgili işlemleri görsel ve interaktif olarak yapmalarına olanak sağlayan uygulamadır.
Kullandığınız
Bir an için bilgisayarınızda masaüstünüzün ve menülerinizin olmadığını düşünün.
Elinizde sadece ms-dos bulunsun. Bununla işlemleri yapmak zor ve sıkıcı olurdu. Örneğin bir dosyayı kopyalamak için copy dosyayolu/dosya yeniyol/dosya komutunu vermeniz gerekecekti. Hem zaman kaybedecektiniz hem de sıkılacaktınız. Eğer böyle görsel bir panelimiz olmasaydı yüzlerce komut bilmek ve tüm işlerimizi bu komutlarla yapmak zorunda kalacaktık. Bu panel’i bilgisayarınızda masaüstünü kullanır gibi kullanabilirsiniz. İlk girdiğinizde birçok resim ve altında yazılar göreceksiniz. Bu resim ve yazılara tıklayrak işlem içeriklerine ulaşabilirsiniz.
Bu panel yardımıyla aşağıdaki işlemleri rahatlıkla yapabilirsiniz
1) E-posta: E-posta hesabı ekleyip silebilir, webmail kullanabilir, otomatik cevaplayıcvılar oluşturabilir, e-posta filtreleyebilir, e-posta kısaltabilir, e-mail domain yönlendirebilir, e-postalarınızı izleyebilir, e-posta listeleri oluşturabilir, MX kayıtlarınızı yönetebilirsiniz.
2) Site Yönetimi: Panel şifrenizi değişebilir, FTP hesaplarınızı yönetebilir, disk ve transfer kullanımınızı görüntüleyebilir, online dosya yöneticisiyle tüm dosya işlemlerinizi yapabilir, Web korumasıyla dosyalarınızı koruyabilir, hata sayfalarınızı özelleştirebilir, alt alan adlarınızı yönetebilir, adres yönlendirmeleri yapabilir, Mysql veritabanları ekleyip silebilir ve Phpmyadmin ile bunları tam olarak yönetebilir, sitenize girmesini istemediğiniz ipleri engelleyebilirsiniz.
10 3) Analizler: Panel ile sitenizin analizini yapabilirsiniz. Panel eklentileri – Örn. Awstats- sitenize kimin ne zaman geldiğini, ne kadar tıklama yaptığını, ip adreslerini, hangi adresten gelindiğini, arama motorları kayıtlarını, kullanılan web tarayıcılarını ve daha birçok kaydı ayrıntılı olarak gösterir.
4) Diğer gelişmiş araçlar ve eklentiler: Cron işlemler, Mime tipleri, Apache handlers, ağ araçları, SSL yönetimi, Cgi merkezi, Agora Shop, Java-Cgi sohbet odası, PhpMyChatRoom gibi eklentiler de Panel’de bulunmaktadır.
Günümüzde Cpanel, Plesk, Direct Admin, Vdeck gibi site yönetim panelleri örnek olarak verilebilir.
4. E-Mail Oluşturma
1. Satın Aldığımız Hosting Yönetim sayfasındaki Detaylar bölümünü SEÇİLİR.
2. Daha sonra Detaylar düğmesi tıklanır.
11 3. Alt bölümdeki seçeneklerden Kontrol Paneli tıklanır.
4. Burada E-Posta Yönetimi seçilir. Daha sonra da Yönet penceresi tıklanır.
12 5. Karşımıza çıkan pencereden Yeni E-Posta Hesabı oluştur seçeneği ile yeni posta adı
ve şifresi belirlenir.
