Gürhan DEMİREL
Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı
Mayıs 2009
İSVEÇ
Ülke Raporu
2 I. GENEL BİLGİLER
Resmi Adı İsveç Krallığı
Başkenti Stokholm
Dili İsveççe
Nüfusu 9,2 milyon
Nüfus Artış Hızı % 0,8
Yüzölçümü 450.000 km2
Para Birimi İsveç Kronu (SEK)
II. SİYASİ VE DİPLOMATİK BİLGİLER
Yönetim Şekli Anayasal Monarşi Devlet Başkanı Kral Carl XVI GUSTAF
Hükümet Başkanı Fredrik REINFELDT (Liberal Muhafazakar Ilımlı Parti) Dışişleri Bakanı Carl BILDT (Liberal Muhafazakar Ilımlı Parti)
Ankara Büyükelçisi Christer ASP Stokholm Büyükelçimiz Necip EGÜZ
İzmir Fahri Konsolosu Haluk ÖZSARUHAN
İskandinavya ülkelerinin en gelişmiş ve güçlü ekonomisi İsveç, zengin doğal kaynaklar (demir, kereste, hidroenerji) bulundurmaktadır.
Avrupa Birliği’ne 1995 yılında üye olmuştur. Ancak, ortak para birimi Euro’ya geçmeyen üç ülkeden (diğerleri İngiltere ve Danimarka) biridir. 2009 yılının Temmuz ayında ise Avrupa Birliği Konseyi Dönem Başkanlığı’nı Çek Cumhuriyeti’nden devralacak ve 2010 yılı Ocak ayında başkanlığı İspanya’ya devredecektir.
21 ilden oluşan İsveç’in en önemli şehirleri başkent Stokholm, Göteborg ve Malmö’dür.
Ekonomisi büyük ölçüde ihracata dayalı olan İsveç dünyaca tanınmış markalara sahiptir:
Ericsson, Volvo, Saab, Scania, Electrolux, Ikea, Akzo Nobel, Oriflame gibi firmalar bunlardan en önemlileridir.
İsveç piyasası dünyanın en rekabetçi piyasalarından biri olarak kabul edilmektedir. Bunu büyük ölçüde yüksek işgücü kalitesi ve yenilikçi – inovatif mühendislik geleneğine borçludur.
3 III. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER
2004 2005 2006 2007 2008*
GSYH (milyar Dolar) 278,8 295,9 317,9 335,4 346,0
Reel GSYH Büyüme Hızı (%) 4,1 3,3 4,0 2,7 1,2
Kişi Başı Yıllık GSYH (Dolar) 30.942 32.705 34.887 36.577 37.525
Enflasyon Oranı (%) 1,0 0.8 1,5 1,6 3,4
* 2008 yılı verileri IMF tahminlerine dayanmaktadır.
Sektörler (%)
GSYH İstihdam
Tarım 1,5 2
Sanayi 28,8 24
Hizmetler 69,7 74
İşgücü Nüfusu 4,8 milyon
İşsizlik Oranı % 6,1
Dış Borç 598,2 milyar Dolar
Ülkedeki Yabancı Yatırımlar 216,6 milyar Dolar Yabancı Ülkelerdeki Yatırımlar 261,5 milyar Dolar
Kaynak: IMF World Economic Outlook Database - Ekim 2008, CIA World Factbook 2008
2008 yılı verilerine göre Türkiye’nin 15. sırada bulunduğu satın alma gücüne göre dünya gayrisafi yurtiçi gelir listesinde İsveç 31. sıradadır. Cari fiyatlara göre gayrisafi milli gelir sıralamasında ise İsveç 19uncu sıraya yükselmektedir. İsveç’in sıralamadaki yerinin böylesine farklılaşması, İsveç’teki yaşam standartlarının ve pahalılığın çok yüksek olmasından kaynaklanmaktadır.
İsveç kişi başına düşen milli gelir bakımından dünyada 9. sıradadır (52.790 Dolar).
4 IV. DIŞ TİCARET
İsveç ekonomik büyümesinin büyük bir kısmını dış ticarete borçludur. Güçlü ve kaliteli markaları İsveç’in dış ticaretini arttırmasında büyük rol oynamıştır. Hemen hemen gayrisafi yurtiçi gelirine yakın bir seviyede dış ticaret hacmi bulunan İsveç, dış ticaretinin yaklaşık % 71’ini Avrupa Birliği ülkeleriyle gerçekleştirmektedir.
milyar Dolar
Hacim İhracat İthalat Denge
2003 185,6 102,1 83,5 18,6
2004 223,6 123,2 100,4 22,8
2005 232,5 130,9 111,6 19,3
2006 275,2 147,7 127,5 20,2
2007 320,2 169,0 151,2 17,8
Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası Ticaret İstatistikleri 2008
Almanya’nın birçok komşusunda gözlendiği üzere, İsveç dış ticaretinde Almanya en önemli ülke konumundadır. 2007 yılı içinde İsveç’in en çok ticaret yaptığı ülkeler ve ticaret payları ile Türkiye’nin konumu aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
İHRACAT
Ülke Miktar (milyar Dolar) Pay (%)
1 Almanya 17,7 10,5
2 Norveç 15,8 9,4
3 İngiltere 12,6 7,5
4 Danimarka 12,6 7,5
5 ABD 10,9 6,5
19 Türkiye 1,7 1,0
İTHALAT
Ülke Miktar (milyar Dolar) Pay (%)
1 Almanya 26,9 17,8
2 Danimarka 14,2 9,4
3 Norveç 13,6 9,0
4 İngiltere 9,6 6,4
5 Hollanda 8,7 5,8
22 Türkiye 1,0 0,7
Kaynak: İsveç İstatistik Kurumu
5 İsveç dış ticaretinde ana kalemler endüstriyel ve teknolojik ürünlerden oluşmaktadır. 2007 yılı itibariyle İsveç’in en çok ihraç ve ithal ettiği mal grupları ise şu şekildedir:
İHRACAT
Ürün Miktar (milyar Dolar) Pay (%)
1 Sanayi Makineleri 27,2 16,1
2 Elektronik, Telekomünikasyon 21,1 12,5
3 Ulaşım Araçları 20,9 12,4
4 Petrol Ürünleri 12,5 7,4
5 Demir-Çelik 11,1 6,6
İTHALAT
Ürün Miktar (milyar Dolar) Pay (%)
1 Elektronik, Telekomünikasyon 23,3 13,8
2 Sanayi Makineleri 18,9 11,2
3 Ulaşım Araçları 16,5 9,8
4 Ham Petrol 14,5 8,6
5 Gıda ve Tütün Ürünleri 13,0 7,7
Kaynak: İsveç İstatistik Kurumu
6 V. TÜRKİYE – İSVEÇ TİCARİ İLİŞKİLERİ
Türkiye açısından, milyon Dolar
Hacim İhracat İthalat Denge
2003 1.265,3 506,5 758,8 - 252,4
2004 1.676,2 691,1 985,1 - 293,9
2005 1.966,3 814,3 1.151,9 - 337,6
2006 2.304,5 1.010,8 1.293,7 - 282,9
2007 2.499,1 1.083,8 1.415,3 - 331,4
Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 2007 Yıllık Raporu
Görüldüğü üzere İsveç’le ticaret hacmimiz hızla büyümektedir. Nitekim 90lı yılların sonundan günümüze İsveç’le ticaret hacmimiz 5 katına çıkmıştır.
İsveç’in Türkiye’ye ihraç ettiği ve Türkiye’den ithal ettiği başlıca mal grupları şunlardır:
İHRACAT
Ürün Miktar (milyon Dolar) Pay (%)
1 Makine ve Cihazlar 280,1 19,8
2 Maden 118,8 8,4
3 Kağıt ve Kağıt Ürünleri 117,4 8,3
4 İlaç ve Eczacılık Ürünleri 107,5 7,6
5 Demir - Çelik 101,8 7,2
İTHALAT
Ürün Miktar (milyon Dolar) Pay (%)
1 Tekstil ve Hazır Giyim 310,8 28,7
2 Ulaşım Araçları 276,1 25,5
3 Makine ve Cihazlar 173,2 16,0
4 Makine Aksam ve Parçaları 86,6 8,0
5 Tarım Ürünleri 49,8 4,6
Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 2007 Yıllık Raporu
7 İzmir – İsveç Ticari İlişkileri
2007 yılında İzmir’den İsveç’e 72 milyon Dolar’lık ihracat yapılmıştır. Bu rakam İzmir’den yapılan toplam ihracatın (yaklaşık 6,4 milyar Dolar) % 1,1’ine karşılık gelmektedir. İsveç, İzmir’den en çok ihracat yapılan ülkeler arasında 20. sırada kalmıştır.
İzmir’den İsveç’e yapılan ihracatın yaklaşık yarısını hazır giyim oluşturmaktadır. Bunun dışında yaş-kuru meyve, tekstil ürünleri, tahıl, ağaç ürünleri ve demir-çelik İsveç’e yapılan ihracatta önemli yer tutmaktadır.
VI. TÜRKİYE – İSVEÇ YATIRIM İLİŞKİLERİ
30 Eylül 2008 itibariyle Türkiye’nin İsveç’te yaptığı yatırımlar 32,8 milyon Dolar’a ulaşmıştır.
Türkiye 152 İsveç sermayesinin baskın olduğu firma bulunmaktadır. Bunların 12 tanesi İzmir’de faaliyetini sürdürmektedir.
Türkiye ile İsveç arasındaki yatırım ilişkilerinin tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır. Ericsson 1800’lerin sonunda, Atlas Copco 1923 yılında, SKF 1928 yılında ve Volvo ile Scania 1933 yılında Türkiye’deki ilk yatırımlarını gerçekleştirmiş olmalarına rağmen halen İsveç’in ülkemizdeki yatırımları çok yüksek bir seviyede değildir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre 2006 yılı itibariyle İsveç’in Türkiye’de 200 milyon dolarlık doğrudan yatırımı bulunmaktadır. Bununla birlikte, ABB Elektronik, Akzo Nobel, Alfa Laval, Assab, AstraZeneca, Atlas Copco, Elektrolux, Ericsson, H&M, Ikea, Kappahl, Lindex, Sandvik, Scania, SKF, Tetra Pak, Volvo gibi İsveç kökenli birçok büyük firmanın ülkemizde temsilcilik ofisi ya da irtibat bürosu bulunmaktadır.
8 VII. İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN TİCARİ ANLAŞMALAR
Tarih Anlaşma
7 Haziran 1948 Ticaret Anlaşması
21 Ocak 1988 Çifte Verginin Önlenmesi Anlaşması
11 Nisan 1997 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
13 Aralık 2000 Ekonomik ve Ticari İşbirliği Karma Komitesi 1. Dönem Toplantısı
Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, 2007 Yıllık Raporu
9 İRTİBAT KURULABİLECEK KURUMLAR
Kurum Adı TC Stokholm Büyükelçiliği, Ticaret Müşavirliği Adres Dag Hammarskjölds Vag 20 115 27
Telefon (46-8) 661 64 83 Faks (46-8) 666 96 25 e-Posta dtsto@comhem.se
İnternet Adresi http://www.musavirlikler.gov.tr/index.cfm?ulke=S&dil=TR&Submit=Giri
%C5%9F
Kurum Adı İsveç Ankara Büyükelçiliği
Adres Katip Celebi Sok., No. 7, 06692 Kavaklıdere Telefon (90-312) 455 41 00
Faks (90-312) 455 41 20
e-Posta ambassaden.ankara@foreign.ministry.se İnternet Adresi www.swedenabroad.com/Start____6137.aspx
Kurum Adı İsveç İstanbul Başkonsolosluğu Yetkili Kişi Başkonsolos Torkel Stiernlöf
Adres İstiklal Caddesi 247 (Tünel) Beyoğlu İstanbul Telefon 0212 334 06 00
Faks 0212 252 41 14
e-Posta generalkonsulat.istanbul@foreign.ministry.se İnternet Adresi www.swedenabroad.com/Start____9208.aspx
Kurum Adı İsveç İzmir Fahri Konsolosluğu Yetkili Kişi Fahri Konsolos Haluk Özsaruhan
Adres 1378 Sok. Kordon İşhanı 4/1, 2/202 Alsancak İzmir Telefon 0232 422 01 38
Faks 0232 422 06 90
e-Posta consulate@superonline.com
10 Kurum Adı İsveç Ticaret Konseyi
Adres Çilekli cad. No:8, TR-34330 3.Levent-İstanbul Telefon 0212 317 90 55
Faks 0212 317 90 44
e-Posta turkiet@swedishtrade.se İnternet Adresi www.swedishtrade.se
11 YARARLANILAN KAYNAKLAR
TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği İsveç İstatistik Kurumu
Uluslararası Para Fonu Uluslararası Ticaret Örgütü CIA World Factbook 2008
