SİRKÜLER 2009 / 48. Bazı Konularda Düzenlemelerin ve Açıklamaların Yapıldığı 113 Numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği Yayınlanmıştır

(1)

SİRKÜLER 2009 / 48

Genel Olarak

Katma değer vergisi (KDV) uygulamalarına ilişkin olarak düzenleme ve açıklamaların yer aldığı 113 seri numaralı KDV Genel Tebliği 5 Aralık 2009 gün ve 27423 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Tebliğde aşağıdaki konu başlıkları altında düzenleme ve açıklamalar yapılmıştır.

A. KDV Kanununda 5904 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler 1.Yabancı Sinema Yapımcılarına Tanınan İstisna

2. Başbakanlık Merkez Teşkilatına Yapılacak Araç Teslimlerinde İstisna

3. Öğrenci Yurtları Tarafından Bedelsiz Olarak Verilen Yurt Hizmetlerinde İstisna 4. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimlerinde KDV Uygulaması B. Hizmet İhracı İstisnası

C. Liman Ve Hava Meydanlarında Verilen Hizmetlerde İstisna D- Diplomatik İstisna

E- Kullanım Süresi Geçen Veya Kullanılamayacak Hale Gelen Mallara İlişkin Yüklenilen KDV Hakkında Yapılacak İşlem

F- 2010 Yılında Gerçekleşen İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Sınırı G. KDV Genel Tebliğlerinde Yapılan Değişiklikler

Tebliğde ayrıntılı açıklamaların yer verildiği yukarıdaki içerik başlıklarından müşterilerimizi doğrudan ilgilendirebileceğini düşündüğümüz B, E, F ve G başlıklarına aşağıda yer verilmiştir.

1- Hizmet İhracatı İstisnasından Yararlanabilmesi İçin, Bedelinin Yurtdışından Getirilmesi Beklenilmeyecektir. Ancak KDV İadesi Talepleri Hizmet Bedeli Döviz Olarak Türkiye'ye Gelmeden Yerine Getirilmeyecektir.

Uzun bir süredir yazın ve öğretide tartışma konusu olan, yurtdışına hizmet ihracatının katma değer vergisinden istisna olabilmesinin şartlarından biri olarak, idare tarafından Tebliğ ile getirilen “hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi” koşulu konusunda açıklamalar yapılmıştır. Yapılan açıklamalar aynen şöyledir:

KONU

Bazı Konularda Düzenlemelerin ve Açıklamaların Yapıldığı 113 Numaralı Katma Değer Vergisi

Genel Tebliği Yayınlanmıştır

(2)

Sirküler hakkında ek bilgi talepleri için adresimiz oner@onerymm.com.tr

2

“B. HİZMET İHRACI İSTİSNASI

KDV Kanununun 11/1-a maddesi ile ihracat teslimlerinden ayrı olarak yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler de KDV’den istisna edilmiş, aynı Kanunun 12/2 maddesi uyarınca, bir hizmetin hizmet ihracı kapsamında değerlendirilebilmesi için;

-Hizmetin yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması, -Hizmetten yurt dışında faydalanılması,

şartlarının yerine getirilmiş olması gerekmektedir.

Öte yandan hizmet ihracı konusunda 26 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (K) ve 30 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A) bölümündeki açıklamalarda, hizmet ihracı istisnası uygulamasında;

-Hizmetin Türkiye'de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması, -Fatura ve benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi, -Hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi,

-Hizmetten yurt dışında yararlanılması, şartlarının aranacağı belirtilmiştir.

KDV Kanununun yukarıda belirtilen hükümleri ile konu hakkındaki açıklamaların yer aldığı KDV Genel Tebliğleri uyarınca, yurt dışındaki müşteriler için ifa edilen hizmetlerin, hizmetin ifa edildiği dönemde, bedelin döviz olarak Türkiye'ye gelmesi beklenilmeden ihracat istisnası kapsamında beyan edilecektir.

Ancak, bu şekilde beyan edilen işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin KDV Kanununun 32 nci maddesi kapsamında iadesi hizmet bedeli döviz olarak Türkiye'ye gelmeden yerine getirilmeyecektir”

Tebliğde yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere;

a) Hizmet ihracının KDV istisnasından yararlanabilmesi için KDV Kanununun 12/2 maddesi ile öngörülen yasal koşullar 1) Hizmetin yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması ve 2) Hizmetten yurt dışında faydalanılması olmak üzere iki tanedir. Buna karşın idare genel tebliğler (26, 30 ) ile yasal bu iki koşula 3) Fatura ve benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi ile 4) Hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi gibi iki yeni koşul daha eklemiştir. Hizmet ihracının KDV istisnasından yararlanabilmesi için yasallığı halen tartışılan 3. ve 4. koşulların idare tarafından aranılmaya devam edileceği anlaşılmaktadır.

b) KDV İstisnasından yararlanılabilmesi için öngörülen hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi koşulunun ne zaman yerine getirilmesi gerektiği (hizmetin ifa edildiği dönemde mi, ya da diğer başka bir sürenin sonuna kadar mı ) hususu açık olmadığından uygulama da sorunlara neden olmakta idi. Bu kere istisnadan yararlanılabilmesi için hizmet bedelinin Türkiye'ye döviz olarak gelmesinin beklenilmeyeceği açıklaması yapılmak suretiyle, esasen bu kapsamda nakden veya mahsuben KDV iadesi talebinde bulunmayacaklar yönünden hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi koşulu fiilen yürürlükten kaldırılmış olmaktadır.

Hizmet ihracatına ilişkin KDV istisnası “Tam İstisna” dır. Yani istisnadan yararlanılarak Katma Değer Vergisi tahsil edilmeden yurt dışındaki müşteriler için ifa edilen hizmetlerle

(3)

3 ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin KDV Kanununun 32 nci maddesi kapsamında mükellefe iadesi mümkün bulunmaktadır. Tebliğe göre, ihraç edilen hizmetlere ilişkin yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin iadesi hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi halinde mümkün olabilecektir.

KDV iadesi hizmet bedeli döviz olarak Türkiye'ye gelmeden yerine getirilmeyecektir.

2- Kullanım Süresi Geçen Veya Kullanılamayacak Hale Gelen Malların Resmi Komisyonlar Veya Takdir Komisyonu Huzurunda İmha Edilmesi Durumunda, Bu Mallara İlişkin Yüklenilen KDV İndirilemeyecektir

Yargı organlarının farklı yöndeki kararlarına ve idarenin yine farklı yöndeki muktezalarına konu olan tartışmalı bir husus hakkında idare nihayet kendi görüşünü net bir şekilde ortaya koymuştur. Buna göre; KDV’nun 30/c maddesindeki açık hüküm uyarınca, deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar mallara ilişkin KDV indirim konusu yapılabilecektir. Ancak kullanım süresi geçen veya kullanılamayacak hale gelen mallar, resmi komisyonlar veya Takdir komisyonu huzurunda imha edilmiş olsa dahi, bu mallara ilişkin yüklenilen KDV yine de indirilemeyecektir. Konuya ilişkin yapılan açıklamalar aynen şöyledir:

“E- KULLANIM SÜRESİ GEÇEN VEYA KULLANILAMAYACAK HALE GELEN MALLARA İLİŞKİN YÜKLENİLEN KDV HAKKINDA YAPILACAK İŞLEM

Gelir İdaresi Başkanlığına intikal eden olaylardan; mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin olarak stoklarında mevcut olan ancak kullanım süresi geçen veya bir başka nedenle kullanılamayacak durumda olan malların, ilgili mevzuat uyarınca teşkil edilen resmi komisyonlar veya Takdir Komisyonu huzurunda imha edilmesi durumunda, bu mallara ilişkin yüklenilen KDV’nin indirilip indirilemeyeceği hususunda tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır.

KDV Kanununun (30/c) maddesinde; deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu hüküm uyarınca, kullanım süresi geçen veya bir başka biçimde kullanılamayacak hale gelen ve imha edilen mallar, zayi olan mal mahiyetinde olduğundan mükelleflerce bu malların iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması da mümkün bulunmamaktadır.

Bu çerçevede, zayi olan mallara ait yüklenilen ve daha önce indirim konusu yapılan KDV’nin, imha tarihini kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 No.lu KDV Beyannamesinin “İlave Edilecek KDV” satırına dahil edilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkarılması gerekmektedir.”

3- 2010 Yılında Gerçekleşecek İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Sınırı 13.300 TL Olarak Belirlenmiştir

Katma Değer Vergisi Kanununun 29. maddesinde; Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme

(4)

4 döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan verginin mahsuben ödeneceği, yılı içinde mahsuben iade edilemeyen verginin ise nakden iade edileceği ve Maliye Bakanlığı'nın bu konudaki usul ve esasları tespit etmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Bakanlar Kurulu, bu hükmün uygulanmasına yönelik olarak 2006/10379 sayılı Kararname ile indirimli vergi oranına tabi teslim ve hizmetlerde iade uygulaması ile ilgili sınırı 2006 yılında gerçekleşecek işlemler için geçerli olmak üzere 10.000 TL olarak belirlemiştir.

Aynı Kararnameye göre, 2007 ve izleyen yıllarda ise bu sınır Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacak, bu şekilde yapılacak hesaplamada, 50 TL ve daha düşük tutarlar dikkate alınmayacak, 50 TL'den fazla olan tutarlar ise 100 TL'nin en yakın katına yükseltilecektir.

Tebliğde konuya ilişkin olarak aynen şu açıklama yapılmıştır:

“F- 2010 YILINDA GERÇEKLEŞEN İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE SINIRI

İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iade taleplerinde, bu işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade konusu yapılamayacak kısmı ile ilgili olarak 2009 yılında geçerli olan 13.000 TL tutarındaki sınır, 2006/10379 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, 2009 yılına ilişkin yeniden değerleme oranında (%2.2) artırılarak 2010 yılı için 13.300 TL olarak uygulanacaktır.”

İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iadelerine ilişkin alt sınır hadlerine yıllar itibariyle aşağıda yer verilmiştir.

Yıllar Hadler (TL)

2006 10.000

2007 10.800

2008 11.600

2009 13.000

2010 13.300

4- KDV Genel Tebliğlerinde Yapılan Değişiklikler

4.1 – Limanlar ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna Kapsamında ithalat Yoluyla Mal Temininde İstisna Belgesinin Gümrük İdaresine İbrazı Hususuna Açıklık Getirilmiştir

93 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin “1.3. Limanlar ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna” bölümünün sondan üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Değişiklik öncesi Değişiklik sonrası Liman ve hava meydanlarının inşası,

yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini kendisi yapan mükellefler, bu işlerin yapımı esnasında kullanacakları mal alımlarında, yaptıran mükellefler ise

Liman ve hava meydanlarının inşası,

yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini kendisi yapan mükellefler, bu işlerin yapımı esnasında kullanacakları mal alımlarında, yaptıran mükellefler ise inşaat taahhüt işlerinde vergi

(5)

5 inşaat taahhüt işlerinde vergi dairesinden

temin ettikleri istisna belgesinin işletme yetkililerince mühür (kaşe) ve imza tatbik edilerek onaylanmış bir örneğini

satıcılara/yüklenicilere vereceklerdir.

Satıcılar/yükleniciler yaptıkları teslim ve hizmet ifalarına ilişkin faturada Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri gereğince saklamak zorunda oldukları bu belgeye dayanarak, bu Tebliğin (1.5) bölümündeki açıklamaları da göz önünde bulundurmak suretiyle katma değer vergisi

hesaplamayacaklardır.

dairesinden temin ettikleri istisna belgesinin işletme yetkililerince mühür (kaşe) ve imza tatbik edilerek onaylanmış bir örneğini satıcılara/yüklenicilere vereceklerdir. İstisna kapsamındaki malların ithalat yoluyla temin edilmesi halinde ise söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilecektir.

Satıcılar/yükleniciler yaptıkları teslim ve hizmet ifalarına ilişkin faturada Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri gereğince saklamak zorunda oldukları bu belgeye dayanarak, bu Tebliğin (1.5) bölümündeki açıklamaları da göz önünde bulundurmak suretiyle katma değer vergisi hesaplamayacaklardır.

4.2 – İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İadelerde YMM Tasdik Raporlarında, 84 Seri Numaralı KDV Genel Tebliği Uyarınca Belirlenen Limitlerin Uygulanacağı Belirlemesi Yapılmıştır

99 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (1.4.1) bölümünde yer alan “YMM tasdik raporlarında ihracat istisnasından doğan KDV alacaklarının iadesi ile ilgili limitler uygulanacaktır”

cümlesi “YMM tasdik raporlarında, 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği uyarınca belirlenen limitler uygulanacaktır.” şeklinde değiştirilmiştir.

Buna göre, indirimli orana tabi işlemlerde iadeyi konu alan 99 numaralı tebliğin 1.4.1.

bölümünün 3. paragrafının değişik şekli aşağıdaki gibi olmaktadır.

“4.000 YTL ve üstündeki mahsup talepleri vergi inceleme veya YMM tasdik raporu karşılığında yerine getirilecektir. Talep tutarının 4.000 YTL' yi aşan kısmı kadar teminat gösterilmesi halinde ilgili belgelerin tamamlanıp teminatın verildiği tarih itibariyle mahsup talebi geçerlik kazanacak, teminat vergi inceleme veya YMM tasdik raporu ile

çözülebilecektir. YMM tasdik raporlarında, 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği uyarınca

belirlenen limitler uygulanacaktır. Ancak 2006 yılı içindeki indirimli orana tabi işlemlerden doğan iade taleplerinde, tam tasdik sözleşmesinin bulunmaması halinde de miktara

bakılmaksızın mahsuben iade işlemi yapılabilecektir. “

Bu değişikliğin pratikteki etkisi, indirimli oranlı işlemlerden kaynaklanan mahsuben iade taleplerinde YMM tasdik raporu düzenlenmesi ile ilgili hadlerin; 2009 yılı için 299.000 TL’den 597.000 TL’na, 2010 yılı için ise 306.000 TL’den 610.000 TL’na yükseltilmesi olmaktadır.

4.3 – İmalatçılara İhraç Kaydıyla Teslim Ettikleri Malların İhraç Edildiğine İlişkin Yazı Veren İhracatçılara, Bağlı Bulundukları Vergi Dairesine de Bilgi Verme Yükümlülüğü Getirilmiştir

99 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin “4. İhraç kayıtlı Teslimlerde Gümrük Beyannamesinde Yer Alması Gereken İmalatçı Bilgileri” bölümünün sonuna aşağıdaki mavi renkle gösterilen paragraf eklenmiştir.

(6)

6

“4. İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE GÜMRÜK BEYANNAMESİNDE YER ALMASI GEREKEN İMALATÇI BİLGİLERİ

27 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (A/8) bölümünde yapılan açıklamalara göre, terkin işleminin yapılabilmesi için, imalatçılar tarafından ihraç edilmek üzere teslim edilen malın, ihraç edildiğini gösteren gümrük beyannamesinin vergi dairelerine ibraz edilmesi zorunludur.

Bakanlığımıza yansıyan olaylardan, gümrük beyannamesi üzerinde imalatçı firma bilgilerinin kaydedilmesine münhasır bir alan yer almadığından ihracatçılar tarafından gümrük idarelerine imalatçı isimlerinin yer aldığı listelerin ibraz edildiği, gümrük idarelerinin listedeki mükelleflerin ihraç edilen malın imalatçısı olup olmadığını tespit imkanının bulunmaması ve gümrük mevzuatında da açık bir hükmün yer almaması nedeniyle listeleri onaylamadıkları anlaşılmaktadır.

Bu husus göz önüne alınarak ihraç kaydıyla teslimlerle ilgili terkin ve iade işlemlerinde aşağıdaki şekilde hareket edilmesi uygun görülmüştür.

İmalatçılar ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların ihraç edildiğine dair ihracatçı firmadan onaylı bir yazı alacaklardır. Bu yazıda;

- ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarihi ve sayısının,

- belgeyi talep eden imalatçının; adı, soyadı veya unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, ihraç kayıtlı teslim edilen mala ilişkin fatura veya benzeri belgenin tarihi, numarası, mal veya hizmetin cinsi, miktarı, bedeli, katma değer vergisi oranı ve hesaplanan katma değer vergisi tutarının,

gösterilmesi gerekmektedir.

Vergi daireleri gümrük beyannamesinin aslı veya noter, YMM ya da gümrük idaresince onaylı örneği ile birlikte ibraz edilecek bu yazıya istinaden imalatçıların terkin ve iade işlemlerini yerine getireceklerdir.

Ayrıca imalatçılara ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların ihraç edildiğine ilişkin yazı veren ihracatçıların, bir ay içerisinde bu yazıyı verdikleri imalatçılara ait bir listeyi (bu listede asgari yazı verilen imalatçıların adı-soyadı, unvanı, bağlı bulunduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası ile adres bilgilerine yer verilecektir.), izleyen ayın 15 inci günü akşamına kadar kendilerinin bağlı bulunduğu vergi dairelerine vermeleri gerekmektedir.”

Buna göre, imalatçılara ihraç kaydıyla teslim ettikleri malların ihraç edildiğine ilişkin yazı veren ihracatçılara, bağlı bulundukları vergi dairesine de bilgi verme yükümlülüğü getirilmektedir.

113 Seri Numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin tam metnine bu linkten ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla.

ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

05.12.2009

(7)

ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

Sedef Sokak Ataşehir Residence (B) Blok Kat: 13 Daire: 55 34758 Ataşehir-İstanbul http://www.onerymm.com.tr

Tel : (0216) 580 95 10 (pbx) Fax : (0216) 580 95 13 e-posta : oner@onerymm.com.tr

Sorumlu Ortaklarımız:

YMM-Temel ÖNER toner@onerymm.com.tr YMM-Salih ÇEÇEN scecen@onerymm.com.tr YMM- İrfan SARIKAYA isarikaya@onerymm.com.tr