Önümüzdeki yıllarda su ve doğal maden suyu kaynakları konusunda öneminin giderek artacağı düşünülen Bursa, bu alanda yeni yağmaların da hedefi. İl sınırları içerisinde faaliyet gösteren irili ufaklı 20′yi aşkın su ve maden suyu markası bulunurken, mevcut fabrikaların da kapasite artırımına gitmesi bekleniyor. Belediyelerin halkın içme suyu ihtiyacını karşılama hizmetinden vazgeçirilmeleri, suyun ticarileştirilmesi ve özelleştirilmesi süreçlerinin önünü açtı.
Uludağ’ın eteklerinde yer alan Bursa, sıcak ve soğuk sularının yanı sıra mineralli su kaynaklarıyla da adını duyurmuş bir şehir. Uludağ’dan beslenen suları ile de tarih boyunca “su şehri” olarak anılan Bursa’daki su tesislerinin temeli M.Ö. 200 yıllarında Bithinya krallığı zamanına kadar uzanıyor. Bugün ise modern birer sanayi kuruluşu haline gelen su tesisleri Uludağ’ın suyunu Türkiye ve dünyaya gönderiyor. Öte yandan il sınırları içerisinde yedi mineralli su kaynağı bulunuyor. Bursa, Türkiye’de tüketilen mineralli suyun yüzde 70′ini tek başına karşılayabilen bir il
konumunda. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı ruhsatlı su ve madensuyu tesisleri arasında Bursa, Sultan, Damla Bursa, Gümüş, Erikli Oba, Elmas Su, Korusu, Özkaynak (mineralli su), Özkaynak, Nestle Pure Life, Baykal Su, Kirazlıyayla, Erikli Zirveden, Turkuaz Bursa, Çınar (mineralli su), Uludağ (mineralli su), Kınık (mineralli su), Freşa (mineralli su), Sırma(mineralli su), Aroma Ömer Duruk, Sude ve Karacakaya gibi markalarıyla öne çıkıyor.
“Kamuoyu bizim ‘büyük dereleri ele geçirdiğimiz’ şeklinde yanıltılıyor”
Bursa’nın kaynağından elde edilerek şişelenen içme suyu potansiyeliyle ilgili bilgi veren Yerli Su Üreticileri Derneği (YESUDER) Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Topçu Bursa’da kurulan su şirketlerinin öncelikli olarak kentin
istihdamına katkı koyduğuna dikkat çekti. Kurulu su firmalarının kamu hizmeti yaptığını aktaran Topçu, önümüzdeki yıllarda Bursa’nın su kaynakları alanındaki öneminin artarak devam edeceğini, kente yapılması planlanan yeni yatırımlarla ilgili duyumlar aldıklarını kaydetti. Topçu, “Bursalı su firmaları insanların sağlıklı ve kaliteli su içmelerini de sağlıyor ve bu anlamda kamu hizmeti yapmış oluyor. Şu an somut bir adım atılmış olmasa da birkaç tesisin daha yapılacağı yönünde duyumlar alıyoruz. Önümüzdeki yıllarda da Bursa’nın su kaynakları alanındaki önemi artarak devam edecektir. Mevcut fabrikalar kapasitelerini artıracak, yeni yatırımlar ile gelecektir. Şu anda 10′a yakın markanın Bursa’da üretim yaptığını söyleyebiliriz” dedi. Kamuoyunda su şirketleriyle ilgili yanıltıcı bilgilerin gündeme getirildiğinin altını çizen Turgut Topçu, “Dolum tesislerinin kullandığı su kaynakları küçük pınarlar halindedir. Kamuoyunda ne yazık ki bu kaynakların büyük dereler şeklinde olduğu ve tesislerin bu suları kullandığı yönünde bir algı yanılması var. Oysa kaynaklarımız küçük pınarlar şeklindedir. Bu kaynakların önemli bir kısmı çıktığı yerden 300 metre sonra kaybolan sulardır. Dolum tesisleri bu anlamda katma değer yaratarak, istihdam sağlayarak, aslında kaynağından boşa akacak veya belli bir süre sonra yok olacak suları kullanıyor. Suyun
kaynağından alınması, şişelenmesi ve müşteriye ulaştırılması safhaları zor ve ciddi yatırım isteyen safhalardır. Ancak bu kamuoyu tarafından bilinmiyor. Şirket satın alımları ve konuşulan ciddi paralar herkesin gözünü sektöre çevirdi.
Kamuoyu ve basın bir takım yanlış yargılarda bulundu. Bu bizleri rahatsız ediyor. Bizim, çevre kirliliğinin gündemde olduğu günümüzde insanlara sağlıklı suyu içirmek gibi bir misyonumuz var” açıklamasında bulundu.
SEKTÖRÜN BİLİNEN MARKALARI BURADA ÜRETİM YAPIYOR Korusu kapasitesini 5 kat artıracak
0.5 sertlik derecesiyle Türkiye’nin en yumuşak suyu özelliğine sahip olan Korusu, toplam üretiminin yüzde 60′ını Marmara Bölgesi’ne veriyor. Kapasite artırımından sonra ihracat oranını da üretimin en az 3′te 1′i oranına
yükseltmeyi hedefleyen Korusu, Belçika’ya damacana İngiltere, Belçika, Almanya ve İsviçre’ye de pet su yolluyor.
Korusu Yönetim Kurulu Üyesi Turgut Topçu, yaz döneminde yüzde 100 kapasite ile çalıştıklarını belirterek, üretimlerinin damacana ve pette yüzde 50/50 dengesinde olduğunu söyledi. Topçu, bardak su üretimine de
başlayacaklarını ifade ederek, “Bardak su ile birlikte 200 cc’den 19 lt’ye kadar bir su fabrikasında olması gereken tüm ürünler tesisimizde üretiliyor olacak. 250 bin euroluk bir yatırımla su ailemizi tamamlamış olacağız” diye konuştu.
2011 yılı itibariyle makine ve tesis yatırımına da başlayacakları bilgisini veren Topçu, 3 bin metrekarelik mevcut alana 1 milyon Euro’luk yatırımla 6 bin metrekarelik ekleme yapılacağını, bunun da 8 bin adet/saat olan pet dolum kapasitelerini 5 kat artırarak 40 bin adet/saate ulaştıracağını dile getirdi. 4 milyon euroluk bir makine yatırımına da hazırlandıklarını kaydeden Turgut Topçu, toplamda 5 milyon euroluk yatırımla 2012 yılında kapasitelerini 5 kat artıracaklarının altını çizdi. Damacana ihracatı yapan tek firma olduklarına dikkat çeken Topçu, ihracat çalışmalarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Belçika’ya damacana yoluyoruz. İngiltere, Belçika, Almanya ve İsviçre’ye de pet yolluyoruz.
Ayrıca Almanya için özel 3 lt’lik pet üretimi yapıyor ve yolluyoruz. İhracatımız büyük rakamlarda değil ama kapasite artırımına gidildiğinde ihracat oranımızı üretimimizin 3′te 1′i oranına getirmeyi hedefliyoruz.”
Aroma, 6 yıldır su piyasasında
Meyve suyu sektörünün önemli oyuncularından olan Aroma AŞ, kentte üretim yapan önemli su firmalarından biri.
2004 yılından bu yana Aroma Ömer Duruk Doğal Kaynak Suyu markası ile su piyasasında da yer alan firma, doğal kaynak suyu üretimini Bursa Derekızık’ta bulunan 10 bin metrekaresi kapalı, toplam 50 bin metrekarelik alan sahip tesislerinde yapıyor. Aroma AŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Mahmut Atom Duruk, Uludağ’da 2 bin 20 metre yükseklikteki kaynaktan çıkan suyun, zengin mineral içeriği ve düşük sodyum oranı ile sağlıklı, lezzetli ve içimi rahat bir su olmasıyla dikkat çektiğini söyledi. Pazarda 0.5, 1.5, 5, 8 ve 19 litrelik ürünleriyle yer aldıklarını kaydeden Duruk, “Lezzeti ve içim kolaylığı ile tüketicinin damak zevkine de uyan Aroma Ömer Duruk Doğal Kaynak Suyu, şirketin Uludağ’ın eteklerinde yer alan Derekızık Tesisleri’nde otomatik makinelerle, el değmeden, tam hijyenik ve uluslararası standartlara uygun koşullarda dolduruluyor. İnsan sağlığı açısından önemli olan pH değeri, Aroma Ömer Duruk Doğal Kaynak Suyu’nda 8,03 ile alkali özelliği taşıyarak bu dengeyi korumaya yardımcı oluyor ve diğer piyasadaki doğal kaynak sularının önüne geçiyor” dedi. Marmara Bölgesi başta olmak üzere tüm Türkiye’ye kendi markasıyla su gönderen Aroma, talepler doğrultusunda ihracat da yapıyor.
Erikli ambalaj üretimi de yapıyor
Yüzde 60′ını 2006 yılında İsviçreli gıda devi Nestle’nin aldığı Erikli Su da sektörün önemli firmaları arasında yer alıyor. Uludağ’ın 2 bin 300 metre yükseklikte bulunan kaynağından alınarak şişelenen Erikli Su’yun piyasada 0.225, 0.33, 0.5, 1, 1.5, 5, 8 ve 10 litrelik pet ile 19 litrelik damacanaları bulunuyor. Kestel ilçesinde Uludağ ve Saitabat olmak üzere iki tesiste üretimlerini gerçekleştiren Erikli Doğal Kaynak Suyu, Saitabat tesislerinde 19 litre polikarbonat geri dönüşlü ambalajların üretimini de yapıyor. Erikli Su’yun ortak olduğu ve 1872 yılında Fransa’da kurulmuş olan Nestlé Waters da Bursa’nın Kestel ilçesinde üretimini sürdürüyor. 130 ülkede toplam 75 farklı ürünü ile dünya su pazarının yüzde 17′lik bölümünü elinde bulunduran Nestlé Waters, Türkiye pazarına Sanko Holding ile yapmış olduğu ortaklık ile 2001 yılında girdi 2002 yılının Nisan ayından bu yana da ‘Nestle Pure Life’ markası altında doğal kaynak suyu üretiyor.
Yağmaya Belediye de katılacak
Öte yandan Bursa Büyükşehir Belediyesi de Uludağ’ın kaynak sularını şişeleyip satmak için kolları sıvadı. Bursa Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamada suyla ilgili yatırımların tamamının belediye tarafından yapıldığı belirtilerek, kaynak sularının kullanım yetkisinin İl Özel İdare’ye ait olduğu kaydedildi. Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi (BUSKİ) işletmeciliğinde bir yapılanmaya gidilmesi planlanırken, İl Özel İdaresi’nden kaynak kullanımıyla ilgili çıkacak kararın ardından çalışmalara başlanacağı ifade edildi.
MİNERALLİ SU İLE İHRACAT DA YAPILIYOR Türkiye’nin ilk mavi şişeli madensuyu
Uludağ – Erbak Türkiye’nin en eski gazoz ve maden suyu firmalarından biri konumunda. Son 10 yılda yapılan yatırımlarla beraber 9 kat büyüme kaydeden ve 5 değişik kategoride 20 çeşit ürün, 130 ambalaj ile Türkiye’nin en zengin ürün yelpazesine sahip içecek grubu olarak öne çıkan Uludağ, meyve aromalı ve doğal madensuyu üretimine 2009 yılında az gazlı, hafif içimli Uludağ Premium’u da kattı. Uludağ İçecek Grubu Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ömer Kızıl, Uludağ Premium’un pazar hedefini Türkiye ve dünya olarak belirterek, “Avrupalının içtiği gibi az gazlı hafif içimli bir maden suyu yapmak gerekiyordu. Uludağ Premium ile Avrupa standartlarından daha üstün bir ambalajda, onların ayarında hafif içimli maden suyunu 2009 yılı haziran ayında piyasaya sunduk ve
hedeflediğimiz satış rakamına ulaştık” dedi. Beş kategoride üretim yaptıklarını, yüzde 25 doğal madensuyu, yüzde 25 meyve aromalı doğal maden suyu, yüzde 25 meşrubat ve yüzde 25 limonata olmak üzere şirketin çok dengeli bir yere geldiğini belirten Kızıl, toplam satışın yüzde 12’sini ise ihracatın oluşturduğunu söyledi. Uludağ Premium’un mavi şişesi Şişecam’da üretilirken, şişe ve etiket tasarımı dünyaca ünlü tasarımcı Bursalı Dice Kayek imzasını taşıyor.
Erbak-Uludağ AŞ meşrubat dolum tesisi, Uludağ Maden Suları Türk AŞ doğal maden suları ve Uludağ Pazarlama AŞ
olmak üzere üç şirketten oluşan Uludağ İçecek Grubu, iki tesiste üretimlerini sürdürüyor. Bursa Yenice’de 50 dönüm üzerine kurulu 22 bin metrekarelik kapalı alanı olan tesiste üç hat ile Türkiye’nin ve dünyanın en yüksek teknoloji ile üretim yapan tesisleri arasına giren Uludağ İçecek Grubu, Uludağ Çaybaşı mevkiinde de 50 dönüm üzerine 20 bin metrekare kapalı alana sahip tesisinde maden suyu üretimi yapıyor. Her iki tesise de yapılan 27 milyon euroluk yatırım sonrasında saatte 100 bin şişe madensuyu dolumu yapılırken, pet şişe hattında ise ambalajına göre saatte 10 bin ile 22 bin şişeleme ve saatte 20 bin metal kutu dolumu yapılıyor.
Kınık’ın aylık üretim kapasitesi 60 milyon şişe
2008 yılında yaptığı yeni şişe hattı yatırımıyla saatte 135 bin şişe kapasitesine ulaşan Kınık Maden Suları’nın aylık üretim kapasitesi ise 60 milyon şişe. Krize rağmen 2009 yılında miktarsal olarak yüzde 40, ciro olarak da yüzde 56 büyüyen Kınık, 2010 yılı sonu itibariyle yüzde 32 büyüme kaydederek 60 milyon TL’lik ciroya ulaşmayı hedefliyor.
Kınık’ın 27 bin metrekare açık ve 9 bin 500 metrekare kapalı alanda dört hat üretim yapan bir tesis haline geldiğini ifade eden Kınık Maden Suları Yönetim Kurulu Üyesi Berna Çokusuğlu, 2009 yılında meyveli maden suyu Kınık Activ+’ı üç farklı çeşidiyle tüketicilerin beğenisine sunduklarını dile getirdi. Toplam üretiminin yüzde 20’sini ihraç ettiklerini söyleyen çokusuğlu, başta Irak olmak üzere Almanya, Hollanda, Libya, KKTC, Amerika, Azerbaycan, Dubai, Japonya, Yunanistan ve İngiltere gibi çok sayıda ülkeye ihracat yaptıklarını aktardı. Geçen yıl Kınık Activ+
markasıyla gerçek meyveli vitaminli zengin mineralli maden suyunu tüketicileriyle buluşturduklarını belirten
çokusuğlu, bu yıl öncelikli hedeflerinden birinin de Kınık Activ+ ile ihracat kapasitelerini artırmak olduğunu söyledi.
Sektörde önemli derecede büyüme potansiyeli olduğuna dikkat çeken Çokusuğlu, şunları kaydetti: “Sektörde yüzde 2 bin büyüme potansiyeli var. Bu anlamda yakın gelecekte sektöre yeni girişler artacak. Özellikle içecek sektörüne uluslararası markaların yatırım yapacağını düşünüyoruz. Türkiye’de işletilen kaynak sayısında Marmara Bölgesi ön plana çıkıyor ve Bursa’da bulunduğu coğrafi konum itibariyle maden suyu kaynakları bakımından zengin bir bölge.
Sektördeki birçok firma Bursa ve çevresinde faaliyet gösteriyor. Bursa’da toplamda yedi mineralli su kaynağı
bulunuyor. Türkiye’de içilen her 10 şişe maden suyundan yedisi Bursa’da üretiliyor. Bu açıdan Bursa, sektörde lider konumda demek sanırım yanlış olmaz.”
Freşa, 5 yıl içinde su sektörüne de girecek
Mineralli su sektöründe isim yapmış bir diğer marka da Freşa. 1997 yılında Giresun’un İnişdibi beldesinde kurulan Çakırmelikoğlu Maden Suyu İşletmeleri’nin bir ayağı olarak İnegöl’ün Kurşunlu Beldesi’nde 8 bin 300 metrekare kapalı alanda faaliyet gösteren firma, İnişdibi Doğal Maden Suyu, meyveli içecek Fresher, doğal meyve aromalı maden suyu Freşa ve yeni ürünü Freşa Doğal Maden Suyu ile biliniyor. 2010 yılı sonunda 67 milyon TL ciroya ulaşmayı hedefleyen çakırmelikoğlu Maden Suyu İşletmeleri’nin İnegöl fabrikasının üretim kapasitesi ise 75 bin şişe/saat. Firma, meyve aromalı Freşa maden suyu ve Fresher markalı meyveli vitaminli içecekleri ABD Almanya, Fransa, Çek Cumhuriyeti, Irak, Suriye, Senegal, İngiltere, Azerbaycan, Filistin, Yunanistan, Hollanda ve KKTC’ye gönderiyor. Çakırmelikoğlu Maden Suyu İşletmeleri önümüzdeki 5 yıl içinde pet şişe dolum hattı, su dolum tesisi için yeni bir fabrika kurmayı da planlıyor.
Sırmagrup 81 ile ürün gönderiyor
Orhaneli beldesi Göynükbelen mevkiinden 1991 yılından bu yana ç ıkardığı mineralli suyu Sırma markasıyla piyasaya sunan Sırmagrup İçecek Sanayi ve Ticaret AŞ, dolum tesislerinde doğal mineralli su, meyve aromalı mineralli gazlı içecek, vitaminli meyveli mineralli gazlı içecek, kola, gazoz, meyveli gazoz, tonik üretimi yapıyor. 2002 yılında Adapazarı’nın Sapanca ilçesinde doğal kaynak suyu üretimi için de bir yatırım yapan firma burada doğal kaynak suyu üretimini sürdürüyor. Sırmagrup, Türkiye genelinde 81 ilde 204 bayi ile hizmet veriyor.
Hasan Cengiz YAŞAR
Kaynak : GıdaTeknik – 28 Kasım 2010 karasaban.net
