İLKÖĞRETİME HAZIR OLUŞU ETKİLEYEN BAŞLICA FAKTÖRLER

(1)

İLKÖĞRETİME HAZIR OLUŞU ETKİLEYEN

BAŞLICA FAKTÖRLER

(2)

OKULA HAZIRLIK

 Her türlü öğrenme için hazırlık;

çocuğun herhangi bir duygusal zorluğa uğramadan

kolayca ve yeterli olarak öğrenebilmesidir.

 Okula hazırlık çocuğun okumaya başlaması için gereken bilgi ve becerilere sahip olmasıdır.

(3)



Fiziksel



Zihinsel



Duygusal



Sosyal ve çevresel faktörler

(4)

FİZİKSEL FAKTÖRLER

Çocuğun sağlıklı ve normal bir beden gelişimine sahip olması

Boy Kilo

Görme

İşitme

(5)

ZİHİNSEL FAKTÖRLER

Çocuktaki öğrenme yeteneğini etkileyen bir başka önemli

özellik de "zekadır ".

Zekanın gelişiminde katılımsal özelliklerin yanı sıra uygun

koşullar da etkilidir.

(6)

DUYGUSAL FAKTÖRLER

Duygusal olarak sağlıklı ve dengeli bir kişilik yapısına sahip olma

Duygusal olarak dengeli olmayan, aşırı derecede hassas ve anneye bağımlı, anneden ayrılmakta zorluk çeken çocukların okuldaki öğrenme faaliyetine katılmaları çok güçtür.

(7)

SOSYAL VE ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Aile ortamı ve sosyal çevre, zeka gelişiminde ve zeka gelişiminden etkilenen öğrenme yeteneğinin

gelişiminde, dolayısıyla okula hazır olmada son derece önemli rol oynar.

Ev çevresi, çocuğun yaşamının ilk beş yılında önemli bir temel eğitim kurumudur.

(8)

EV ÇEVRESİ DENİLDİĞİNDE ÜZERİNDE DURULMASI

GEREKENLER ŞUNLARDIR:

1. Ekonomik koşullar

2. Oyun ve çeşitli sosyal deneyimler için olanaklar 3. Evdeki konuşma ortamı

4. Okuma-yazmaya karşı tutum

5. Çocuğun güven ve kişilik gelişimini etkileyen,

özellikle anne-baba ilişkileri bakımından, aile

yaşamının nitelikleri.

(9)

1. Okuma-yazmaya hazırlık becerileri (okuma ve yazma

öncesi beceriler, sesleri tanıma, el-göz koordinasyonunu sağlama),

2. Matematik becerileri (0-10 arası rakamları tanıma, setler oluşturma, renkleri, şekilleri öğrenme vb.),

3. Sosyal beceriler (sırasını bekleme, verilen yönergeleri takip etme, sessiz dinleme, paylaşma, işbirliği yapma, dikkat yoğunlaştırma),

4. Motor beceriler (büyük ve küçük kas gelişimi),

5. Duygusal beceriler (kendi duygularını uygun biçimde ifade etme, başkalarıyla empati kurabilme),

6. Özbakım becerileri (kendi ihtiyaçlarını karşılama, temizlik, beslenme, dinlenme vb. alanlarla ilgili işleri yapma, giysilerini yardımsız giyip çıkarma).

Okula hazırlık için okul öncesinde destek olunması gereken alanları şöyle sıralayabiliriz:

(10)

İLKÖĞRETİME HAZIR OLUŞ İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALARIN

BOYUTLARI

İlköğretim 1. sınıfa başlayacak çocukların sahip olması gereken yeterlikler şunlardır:

Çocukların;

 Dikkatlerini uzun süre yoğunlaştırmaları (ders suresi 40 dakika),

 Kendi kendine giyinme becerisini (fermuarını çekme, düğmesini ilikleme, ayakkabı bağlama vb.) kazanmış olmaları,

 Sırada dik ve belli bir mesafede oturmaları,

 Tuvalet kontrolünü kazanmaları,

 Kendi temizliklerini yapabilmeleri,

 Sıralarını beklemeleri, sebat göstermeleri,

(11)



Teneffüslerde kendilerini korumaları, dengeli hareket etmeleri,



Kendi sorumluluklarının farkında olmaları ve bunları yerine getirebilmeleri,



Anneden ve evden kolay ayrılabilmeleri,



Anneden ayrı oldukları için üzüntü duymamaları,



Öğretmen ile iletişim kurabilmeleri,



Öğretmenin verdiği yönergelere uymaları,



Diğer çocukların varlığına katlanabilme ve onlarla baş edebilmeleri,



Kendilerini ifade etmeleri,



Arkadaşlık ilişkileri ve iletişim kurma

becerilerine sahip olmaları,

(12)



Kalem kullanması



Eleştiriyi kaldırabilmesi



Ödüllendirilmese de çalışması



Kendi kendine çalışabilmesi



Sözcükleri ayırt etmesi, anlamlı biçimde kullanması, tam ve düzgün cümleler kurması



Etkin dinleme becerisine sahip olması



El-göz koordinasyonunun gelişmiş olması



Zamanını iyi kullanabilmesi



Başladığı işi bitirme sabrını göstermesi



Gözünü soldan sağa, yukarıdan aşağıya doğru bir sayfa üzerinde yorulmadan ve başını çevirmeden

gezdirebilmesi



Gözünü uzağa ve yakına uyum sağlayabilecek biçimde

kullanabilmesi

(13)

 Kaynaklar:

 Alisinanoğlu, F. (edt.) (2013). İlköğretime Hazırlık ve

İlköğretim Programları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

 Oktay, Ayla (edt.) (2013). İlköğretime Hazırlık ve İlköğretim Programları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

 MEB (2017). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı.

 http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326

 MEB (2017). Matematik dersi öğretim programı.

 MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı.