HÜKÜMET PROGRAMLARI VE
ANTRENÖR EĞİTİMİ
(3)
DOÇ.DR.HAKAN SUNAY
Ülkemizde spor alanındaki her türlü hizmet ve
faaliyetlerin hedeflerini belirleyen ve belli prensiplere dayandıran resmi SPOR POLİTİKASI bulunmaktadır
• “Türk Spor Politikasını bu anlayış içinde iki
boyutta incelemek mümkündür”. Bunlar;
• 1. DEVLET POLİTİKASI
• 2. HÜKÜMET POLİTİKASI
• DEVLET POLİTİKASI; 1982 yılında kabul
Anayasamızın 59. Maddesi;
• “Devlet her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır. Sporun
kitlelere yayılmasını teşvik eder. Devlet başarılı sporcuyu korur”
• Bu maddeyle devletin spordaki amacı;
• 1. Sağlıklı dinamik bir toplumun yetişmesini sağlamak ve
• 2. Sporu kitlelere yaymak olmaktadır.
• Ancak bu olgu, beraberinde sporu KİTLELERE YAYACAK
yetişmiş elemanların varlığını da gündeme getirmektedir.
DEVLETİN SPOR ALANINDAKİ ULUSAL VE ULUSLAR ARASI SPOR POLİTİKASININ UYGULAMASINI SAĞLAMAKTA HÜKÜMETLEREDE
BÜYÜK GÖREVLER DÜŞMEKTEDİR.
• Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana ülkemizde 58 hükümet görev
yapmıştır.
• 1923 – 1960 yıllarını kapsayan birinci dönemde cumhuriyetin
kuruluşundan önce görev yapan son TBMM hükümeti V. İcra vekilleri heyeti ile birlikte 24 hükümet görev yapmış, bunların
içinden ÜÇ hükümet programında spor eğitimiyle ilgili hususlara yer verilmiştir.
• Bunlardan, 14.8.1923-27.10.1923 tarihleri arasında Ali Fethi Bey başkanlığında görev yapan V.icra vekilleri heyetinin
1.11.1937-11.11.1938 tarihleri arasında görev yapan Celal Bayar Hükümeti Programında; • Programda;
• “...nasıl ki memleketimizde okuma yazma
bilmeyen tek bir vatandaşın kalmasını
istemiyorsak, sevdiği ve tüm hayatı boyunca uğraşacağı bir spor dalı olmayan vatandaşın da kalmaması gerektiği” belirtilmiş,
7.8.1946-19.9.1947 tarihleri arasında görev yapan 15. Recep Peker Hükümeti tarafından spor eğitimi ele
alınmıştır
• Programda;
• “ Her türlü spor faaliyetlerinde okullar ve
kulüpler için öğretici kadroyu yetiştirecek
yüksek beden terbiyesi enstitüsünün açılmasına çalışılacağı” belirtilerek,
• Spor eğiticilerinin yetiştirilmesine özel bir önem
1960-1994 yıllarını içeren planlı kalkınma döneminin
başlangıcından bugüne görev yapan 27 hükümet içinden 22 sinin programında spor eğitimine yer verdiği belirlenmiştir.
• VIII ve X. İsmet İnönü Hükümetleri
(20.11.1961-20.02.1965)
• İsmet İnönü’nün kurduğu iki koalisyon hükümeti; • Hükümet programlarında “BTGM teşkilatının
mütehassıslar eliyle ve bir program dahilinde
S.Hayri Ürgüplü Hükümeti (20.02.1962-27.10.1965)
• “….Beden Terbiyesi işlerimiz modern esaslara
cevap vermeyen bir kanunla yürütülmektedir. Sporumuzun her dalını çağdaş seviyede
bulundurmak için mevzuatta gerekli
değişiklikleri yapmak,sporun kitleye mal
edilmesine çalışmak, okul içi ve okul dışı spor faaliyetlerinde bulunan amatörlerle daha
yakından ilgilenmek, kaliteli sporcu yetiştirmek ve mevcutlardan daha çok faydalanmak
(I.II.III. Süleyman Demirel Hükümetleri (27.10.1965-03.11.1969, 03.11.1970-06.03.1970, 06.03.1970-26.03.1971) (1)
• Birinci programda,
• “Gençliğin ruh ve beden eğitiminde , hem eğitim hem de beden sağlığı bakımından önemli bir vasıta olan spordan daha geniş ölçüde faydalanılması ve vatandaşların her
(I.II.III. Süleyman Demirel Hükümetleri (27.10.1965-03.11.1969, 03.11.1970-06.03.1970, 06.03.1970-26.03.1971) (2)
• İkinci programda;
• “Beden terbiyesi kanununu değiştirerek Türk
sporuna bütünüyle ve modern anlamda hizmet vermek….Amatör sporu kitlelere yayarak
gençliğin fizik ve moral gücünü arttırmak” • Bu amaçla hükümet Gençlik ve Spor
(I.II.III. Süleyman Demirel Hükümetleri
(27.10.1965-03.11.1969, 03.11.1970-06.03.1970, 06.03.1970-26.03.1971) (3)
• Üçüncü programda;
• Hükümet, “gençliğin maddi ve manevi gelişme ihtiyaçlarına okul içi ve okul dışı eğitim
programlarıyla spor ve kültür faaliyetleri ile cevap vermesi gereğini ön görmekle boş
zamanların devlet desteği ile
II. Nihat Erim Hükümeti (11.12.1971-22.05.1972)
• Programda;
• “……Türkiye’de sporun geliştirilmesinde
Ferit Melen Hükümeti (11.12.1971-22.05.1972) • Programda;
• “…..Gençlik ve spor eğitimine uzlaşmayı sağlayıcı yeterli sayı ve nitelikte eleman teminine, etkin bir organizasyon
sağlanmasına ve milli spor dallarımızın
geliştirilmesine öncelik ve ağırlık verileceği”
Naim Talu Hükümeti (15.04.1973-26.01.1974) • Programda;
• “….Sporda gençliğin ve halkın beden ve ruh
sağlığının geliştirilmesine yardımcı olunması esas alınarak seyir sporundan çok kitle
sporuna, profesyonel spordan çok amatör spora ve bu branşta okul içi spora ağırlık verileceği” ifade edilerek,
I.Bülent Ecevit Hükümeti (26.01.1974-17.11.1974)
• Programda;
• “…seyir sporundan çok kitle sporuna,
profesyonel spordan çok amatör spora ve bu branşta okul içi spora ağırlık verileceği” ifade edilerek,
17.11.1974-31.3.1975 yılları arasında görev yapan 38. Sadi Irmak Hükümeti programında;
• “...Gençlik ve Spor hizmetleri için gerekli
sayıda ve nitelikte insan gücünün
geliştirilmesinde çağdaş bilim ve tekniğin geniş ve sonsuz katkısını getirecek olan
GENÇLİK VE SPOR AKADEMİLERİNİN
31.3.1975-21.6.1977 tarihleri arasında kurulan IV Süleyman Demirel hükümeti programında;
• “...Gençlik ve Spor Akademilerinin
ihtiyaçlarının karşılanmasına ve yenilerinin açılmasına karar verilmiştir” denmiştir.
• 1982 yılında YÖK, 2547 sayılı kanunla Gençlik ve Spor Akademileri kapanmış, Eğitim
II.Bülent Ecevit Hükümeti (21.06.1977-21.07.1977)
• Programda;
• “….Amatör spora büyük önem verilerek
amatör kulüplerin destekleneceğini,
profesyonel sporun yapısının sağlıklı kurallara bağlanacağını ve profesyonel sporcuların
“sosyal güvenliklerinin” sağlanacağını ön gören” hükümet, TBMM’den güvenoyu
V. Süleyman Demirel hükümeti (21.07.1977-05.01.1978)
• Programda;
• “….Sporun yurt genelinde ve yaygın kitle
sporu halinde geliştirilmesi için geniş çapta alt yapı tesislerinin süratle
kurulacağı….amatör sporu destekleyici, profesyonel sporu yönlendirici
düzenlemelerin yapılacağı bu maksatla yeni kanunlar çıkarılacağı görüşlerine” yer
III.Bülent Ecevit Hükümeti (05.01.1978-12.11.1979)
• Programda;
• “…Sporun ilmi yöntemlerle ve küçük yaşlardan başlayarak bütün topluma yaygınlaştırılmasını, gençlik ve spor akademileri Türk gençliğinin ve sporcunun tüm gereksinimlerini karşılayacak
biçimde yeniden düzenleneceğini, güreşin bilimsel
yöntemlere kavuşturulacağını, amatör ve profesyonel sporcularımızın sağlıklı yaşam koşullarına ve sosyal güvenliğe kavuşturulmasının insanlık onurunun
olduğu kadar başarının da gereği olduğunu,
Bülent Ulusu Hükümeti (20.09.1980-13.12.1983) • Programda;
• “…Gençlik ve spor faaliyetleri bir arada ele
alınarak toplu spor faaliyetlerinin yurt genelinde dengeli bir şekilde yayılıp
gelişmesine, spor tesislerinin yapımına önem ve öncelik verilerek bu tesislerin ve
imkanların bütün gençliğin hizmetine eşit şartlarda sunulması” konularına yer
13.12.1983-21.12.1987 ve 21.12.1987-09.11.1989 tarihleri arasında görev yapan I.ve II. Turgut
Özal hükümeti programında ;
• I. Programda;
• “ …….Her alanda antrenör yetiştirilmesine önem verileceği” belirtilmiştir.
• II. Programda;
• “…Zorluklara dayanıklı kötü alışkanlıklardan
arınmış sağlıklı bir toplumun teşkilinde spora büyük ehemmiyet verilerek köklü tedbirler alındığı ve bu maksatla yeni bir spor kanunu hazırlanarak
Yıldırım Akbulut Hükümeti (09.11.1989-23.061991)
• Programda;
• “…..Gençliğin ruh fikir ve beden yönünden
mükemmel şekilde gelişmelerini sağlamak için formal eğitim ve öğretime ilaveten okul içi ve okul dışı fikir kültür sanat spor ve folklor
faaliyetlerinin yapılmasına imkan verecek modern tesislerin kurulmasına öncelik
I.Mesut Yılmaz Hükümeti (23.06.1991-20.11.1991)
• Programda;
• “……Son yıllarda gerçekleştirilmiş bulunan ve
Türk sporunun atılım yapması sonucu
VII Süleyman Demirel hükümeti (21.11.1991-25.06.1993)
• Programda; “....ülke sporu ve sporcusunun sporda ileri gitmiş çağdaş ülkelerin düzeyine çıkartılabilmesi için bunları yetiştirecek olan antrenörlerin üst düzeyde eğitilmelerinin
I.Tansu Çiller Hükümeti (25.06.1993-05.10.1995)
• Programda;
• “…..Gençlerin yapıcı ve yaratıcı yeteneklerini ortaya çıkartmak üzere kişilik, düşünce ve beden yönünden gelişmelerini sağlayacak okul içi ve dışı düşünce,
kültür, sanat ve spor faaliyetlerinin destekleneceği, bununla ilgili gençlik merkezlerinin kurulacağı ve
2000 yılında Olimpiyat oyunlarının İstanbul’da düzenlenmesi için girişimlere hız verileceği” ifade edilmiştir.
• 05.10.1995-30.10.1995 tarihleri arasında kurulan
II.Mesut Yılmaz Hükümeti (06.03.1996-28.06.1996)
• Programda;
• “….Beden eğitimi ve spor alanında eğitim
sağlık bilim ve teknolojideki yeniliklerin takibi ve uygulanması konularına öncelik verilecektir. Özellikle de şehir planlarında spor alanlarının yapımına ağırlık verileceği” ifade edilmiştir.
• Öte yandan programda, “sporun her dalının
Necmettin Erbakan Hükümeti (28.06.1996-30.06.1997)
• Programda;
• “……Bedenen ve ruhen sağlıklı bir toplum
yapısına ulaşmak amacıyla beden eğitimi ve spor geliştirilecektir. Milletimizin bütün
fertlerinin ve özellikle gençlerimizin manevi varlıklarının geliştirilmesine özel önem
III.Mesut Yılmaz Hükümeti (30.06.1997-11.01.1999)
• Programda;
• “…Gençlerimizin Atatürk ilke ve inkılapları
doğrultusunda sağlıklı ve üstün ahlaklı bireyler olarak yetiştirilmeleri için tedbirler alınması
• Sporun kitlelere yaygınlaştırılması, sporcuların sosyal
güvencelerinin sağlanmasına yönelik tedbirlerin
alınması, Sporda tesisleşmeye önem verilmesi, gençlik
merkezleri ve kamplarının yaygınlaştırılması, spor olanaklarından herkesin yararlanmasının
V. Bülent Ecevit Hükümeti (28.05.1999-28.11.2002)
• Programda;
• “…..Geleceğimizin güvencesi olan
gençlerimizin Atatürk ilke ve inkılapları
doğrultusunda sağlıklı ve üstün ahlaklı bireyler olarak yetiştirilmeleri için tedbirler alınması,
• Kamu elindeki spor alanlarının ticari hizmet işletmelerine dönüştürülmelerine izin
verilmeyeceği, Amatör sporun geliştirilmesi, Profesyonel kulüplerin amatörlere katkı
58. Hükümet; 3 Kasım 2002‟de yapılan seçim ile iktidara gelen
Adalet ve Kalkınma Partisi‟nin (AKP) ilk hükümeti Abdullah Gül Hükümeti‟dir. 18.11.2002-14.03.2003
• Bu hükümet yaklaşık 4 ay görevde kalmış ve programında
• Gençlik ve spor hizmetlerinde merkezi yönetimin, düzenleyici, koordine edici, denetleyici bir rol üstlenerek, hizmetlerin gönüllü kuruluşlar ve özel sektörün işbirliği ile yerel yönetimlerce
yürütülmesinin sağlanacağı öngörülmüştür.
• Aynı zamanda, spor federasyonları idari ve mali özerkliğe kavuşturularak, spor teşkilatlarının yeniden yapılandırılacağı, yerel yönetimlerin gençlere yönelik kültür, sanat, spor, folklor, okuma ve araştırma faaliyetleri ile Özel sektörün bu alana yatırım yapması hususunda teşvik edilecektir.
Erdoğan Hükümetleri (2002-2014): 59. Hükümet I. Erdoğan Hükümeti 14.03.2003-29.08.2007
• Spor politikası, aynı partinin hükümeti
olmasından dolayı bir önceki Gül Hükümeti spor politikası ile paralellik göstermektedir.
• Ancak Gül Hükümeti‟nden farklı olarak;
“Dünyanın ve Türkiye‟nin gelişen ve değişen
60.Hükümet II. Erdoğan Hükümeti (2007 - 2011) programında 29.08.2007-06.07.2011
• Programında
“spor”
konusuyla ilgili
herhangi bir ifadeye yer verilmemiştir.
61.Hükümet III. Erdoğan hükümeti programında 06.07.2011-01.09.2014
• Spor politikası konusuna, “ Kış sporları merkezlerinin alt yapılarını
tamamlanacağı, geleceğimiz olan gençlere çok daha kapsamlı hizmetleri ulaştırmak ve sporu toplum hayatına daha yaygın bir şekilde dâhil etmek için yeni oluşturulan Gençlik ve Spor Bakanlığı‟nı büyük bir enerji ile çalıştırılacağı, sporu sadece boş zamanları değerlendirme aracı olarak
değil, aynı zamanda sosyalleşmenin ve sağlıklı bir toplum olmanın da önemli bir aracı olarak görüldüğü, ayrıca
• Spor yapma kültürünü benimsemiş, seyirci olmanın ötesine geçerek
sporu gündelik hayatının bir parçası haline getirebilmiş nesillerin yetişmesinin hedeflendiği, spor eğitimini okul öncesine yaygınlaştırarak çocukların eğitim alırken farklı spor branşlarıyla uğraşmasının
sağlanacağı 4 – 8 yaş arası çocukları yetenek taramasından geçirerek uygun spor dallarına yönlendirileceği ve başarılı sporculara sağlanan burs imkânlarının daha da artırılacağı ”
62.Hükümet Ahmet Davutoğlu Hükümeti 01.09.2014-24.08.2015
• Yeni Türkiye, Nitelikli İnsan ; Spor
• Önümüzdeki dönemde temel eğitim ve ortaöğretim kapsamındaki okullarımızda
program geliştirme çalışmalarının yapılacağı, öğrencilerimizin sosyal, sanatsal ve sportif etkinliklere daha fazla zaman ayırması sağlanacaktır.
• Sporu sadece boş zamanları değerlendirme aracı olarak değil, aynı zamanda
sosyalleşmenin ve sağlıklı bir toplum olmanın da önemli bir aracı olarak görmektedir.
• Hükümet olarak, sağlıklı ve hareketli bir yaşamın gereği olarak toplumda spor
yapma kültürünün yerleştirilmesi, spor hizmetlerinin kalitesi ve çeşitliliği
artırılarak sporun geniş kitlelere yaygınlaştırılmasıdır. Toplumumuzun bütün katmanlarının spor ile tanışması, spor faaliyetlerine aktif olarak katılması yönünde büyük yatırımların yapılmasıdır.
• Spor yapma kültürünü benimsemiş, seyirci olmanın ötesine geçerek sporu
gündelik hayatının bir parçası haline getirebilmiş nesillerin yetişmesi hedefleniyor.
• Sporda şiddetin ve etik olmayan davranışların azaltılması için gerekli önlemleri
63. Hükümet Ahmet Davutoğlu Seçim Hükümeti 25.08.2015-24.11.2015
• 63. Hükümet, 7 Haziran seçimlerinden 45 gün
geçmesine rağmen hükümet kurulamaması üzerine Cumhurbaşkanının, (1 Kasım 2015’de yapılacak
olan yılın ikinci genel seçimlerine kadar) mevcut
başbakan Davutoğlu’nu görevlendirdiği seçim
64. Hükümet Ahmet Davutoğlu Hükümeti 25.11.2015-24.05.2016
• Nitelikli Eğitim, Spor; Özetle
• Hükümet olarak sporu sağlıklı bir toplum olmanın ve sosyalleşmenin önemli bir
aracı olarak görmektedir. Spor yoluyla nesillerimizin kötü alışkanlıklardan uzak bir ortamda yaşam kalitelerini artırması değerlendiriliyor. Ayrıca spor, insanımızın özgüvenini artırma ve ülkemizin uluslararası alanda daha iyi temsil edilmesini sağlama gibi önemli etkilere sahiptir.
• Toplumumuzda spor yapma kültürünü yerleştirmeyi, spor hizmetlerinin kalitesi ve
çeşitliliğinin artırılarak sporu geniş kitlelere yaygınlaştırmayı, sporun her dalında daha fazla iş ve gelir imkânları oluşturma hedefleniyor.
• Spor alanında insan kaynağına ve altyapıya yatırım yapmaya devam edilecek, yeni
dönemde katma değeri yüksek daha nitelikli ulusal ve uluslararası organizasyonlar ile mevcut altyapılarımızın etkin kullanımının sağlanacağı hedefleniyor.
• Spor tesislerinin eğitim kurumlarıyla entegrasyonuna yönelik çalışmaların
yapılması hedefleniyor.
• Sportif yeteneklerin erken yaşta tespitine yönelik çalışmaların yapılması
hedefleniyor.
• Eğitim kurumlarının sportif altyapısından halkımızın da azami düzeyde istifade
65. Hükümet programı Binali Yıldırım Hükümeti 24.05.2016-24.06.2018
• Hükümet olarak spor sağlıklı bir toplum olmanın ve sosyalleşmenin önemli
bir aracı olarak görülmektedir.
• Toplumumuzda spor yapma kültürünü yerleştirmeyi, spor hizmetlerinin
kalitesi ve çeşitliliğinin artırılarak sporu geniş kitlelere yaygınlaştırmayı, sporun her dalında daha fazla iş ve gelir imkânlarının arttırılması
hedefleniyor.
• Milletimizin spor ile ilişkisini izleyici olma konumundan çıkarıp aktif katılımcı bir konuma dönüştürme öncelikli görülüyor.
• İllerimizde yer alan spor tesislerinin eğitim kurumlarıyla entegrasyonuna
yönelik çalışmalar hedefleniyor.
• İl bazında uygun spor branşlarında ihtisaslaşmanın destekleneceği
belirtiliyor.
• 30 ilde, yetenekli ve başarılı sporcularımızın yetiştirilmesini sağladığımız
Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi Hükümet Programında Spor; (1) 24.06.2018-
• Mevcut durum; Özetle;
• Türkiye’de lisanslı sporcu, spor kulübü ve antrenör sayılarındaki artış eğilimi 2017
yılında da devam etmiştir. 2017 yılı Eylül ayında 6,9 milyon olan lisanslı sporcu sayısı (SGM, TFF, MEB toplamı) Eylül 2018 itibarıyla 8,3 milyona, 13.724 olan spor kulübü sayısı, 15.620’e, 221.046 olan antrenör sayısı ise 233.368’e
yükselmiştir.
• Engellilerin spora katılımını artırmak amaçlanmaktadır. Engellilere yönelik yaz
spor okullarının açılmasına devam edilmiştir.
• Sporun toplumun her kesimine yaygınlaştırılması ve beden eğitimi ve spor
tesislerinin açılması desteklenmeye devam edilmiştir.
• Spor tesislerinin bölgeler ve branşlar bazında dengeli dağılımlarının sağlanması
amacıyla kamuya ait spor tesislerinin envanterinin çıkarılmasına başlanmıştır.
• Pilot uygulaması tamamlanan Türkiye Sportif Yetenek Taraması ve Spora
Yönlendirme Projesi kapsamında, Eylül 2018 itibarıyla ilkokul düzeyinde yaklaşık 500 bin öğrenciye tarama testleri gerçekleştirilmiştir.
• Sporda etik kurallara uyumun artırılması, başarılı sporcuların yetiştirilmesi ve
sporun bir yaşam tarzı olarak benimsetilerek geniş kitlelere yaygınlaştırılması ihtiyacı devam etmektedir.
Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi Hükümet Programında Spor; (2)
• Sporda Amaç ve Hedefler;
• Geniş kitlelerin sporu yaşam biçimi olarak benimsediği,
dezavantajlı gruplar dâhil talep eden herkesin spor faaliyetlerine erişiminin sağlanabildiği, uluslararası
şampiyonalarda çok sayıda sporcusu ile derece alan, Olimpiyat Oyunları başta olmak üzere dünyadaki prestijli spor
organizasyonlarına ev sahipliği yapan ve böylelikle sporun her dalında dünya çapında rekabet edebilir seviyeye ulaşmış bir ülke olmak temel amaçtır.
• (https://www.sbb.gov.tr/wp.content/uploads/2018/11/2019_Yili_Cumhurbaskanligi_Yillik_Pr
