~~ HZ. MUHAMMED (SAV) VE

~~ HZ. MUHAMMED (SAV)

VE

MESAJI

Editor

Mehmet Mahfuz SOYLEMEZ

Dem.No:

islauu

Ekirn 2014

H. HZ. PEYGAMBER VE TOPLUM

HZ. MUHAMMED (A.S.)'iN TOPLUM iQiNDEKi HER SEviYEDE iNSAN

iLE MfiKEMMEL

KURMA OZELLiGi VE ORNEKLiGi

AhmetKEL~·

~AUah'ut ResQliinde sizin i¢1 en gilzel bir omek vardtr."¹

~Rabb'ine insanl.an. hikmetle ve gilzel sohbetlerle t;a{jtr. Onlarla ~agutda bunu en gilzel ~ekild.e yap. "2

~ Beni Rabbirn terbiye etti ve edeblrni en gilzel ~ekilde yaptl. "³

Saym b~kan. degerli meslekta.§lanm ve kxymetli konuklar, oncelikle he- pinizi en i(;ten saygt ve sevgilerimle selamhyorum. Allah'm selaml ve rahmeti hepinizin iizerine olsun. Bizlert boylesine anlamh bir sempozyumda bir araya getirdiklert i(;in, sempozyum diizenleme lruruluna ve emegi ge~en herkese ay- nca minnet ve ~Ukranlanrm sunuyorum.

Hi~ ku~kusuz insanhk tarthinde, bu tarihte y~anu~ ve yer alrm~ insanlara gUzel ornek olmak ve orllan; iyiye, giizele ve dogru olana yonlendirecek rehber- ler, diger bir ifadeyle peygamberler, hep var olagelmi~tir. insanlan yer yiiziinde, hangilert daha gUzel ameller ~leyip. giizele ve dogruya talip olacaklar, hangilert de kotii. ameller i§leyip, ~kin olana ve yanh§a talip olacaklar diye smamak ~.;in

yaratan⁴ ylice Allah, bu smavda bize rahmetinin bir gereg!, bizlert rehbersiz ve orneksiz hi.; b!l'akmanu§trr. ~Biz her toplwna, onlann ii;inden bir uyanct mutlalca gondeT7Tii!;izdir."⁵ Buyurarak bu ger.;eg! dile getirmi§tir. Her topluma onlarm i(;inde yefu}~. onlarm orf ve adetlertni iyi bilen, onlan en iyi anlaytp onlara rehber olacak peygamberler gondermek ve bu peygamberlert de vahiyle des- teklemek, Allah'm insanhk tarthinde gen;:ekle~tirdigi -~Sii.nnetullah"-adetidir. ⁶

Son peygamber olmas1, mesajmm evrenselligi ve klyamete kadar bakilig!

ozelligiyle Hz. Muhammed (a.s.). insanhk tarthinde bu gorevi flstlenen ~anh

peygamberlerden birt ve en onemlilerindendir. Bu sempozyum ve daha nicele-

D~. Dr., Dlcle Onlversltesl i:lah.tyat fakO.Jtesl Hadls Anablllm Dall O~tim Oyesl.

1 Ahzab,33/21.

2 Nahl, 16/125.

3 Alauddin ei-Muttakl: b. Husameddin el-Hlndi, Kenzu'L·Umrnlil.fi Sllnenl't-Akutil ue'L·E]al, Beyrutr 1989, XI. 406, (Hadls no: 31895). MO.ellifbu rivayetl ibn Seman!'n "Edebu'L-imliL" ad.IJ esertnden

~ o da bu rtvayeti tbn Mesud'dan nakle~tlr.

4 MUlk, 67/2.

5 Ibrahim, 14/4.

6 "Sfmnetullah" konusunda g~ bUg! ICln bkz. Orner Ozsoy. S€innetullah. Fecr Y .• Ankara 2002.

456 Hz. Muhammed (sav) ue Mesqjt

rinde anlatmak ve incelemekle bitmeyecek c;apta biiyi.ik ve degerli olan peyganr- berimiz, omek alacaguruz en miikemmel ki~i ve rehberdir. Kur'an'm teyidiyle onda bulaca~ tiim giizellikler Allah'm da begendlgi ve ho~nut oldugu gii- zelliklerdir. Bu konuda Cenab-1 Allah; "De lei; eger Allah't seviyorsamz o zaman bana tabi olwl. kiAUah da sizi sevsin ve giln.ahlanntZt ba{Ji!ilasrn"⁷ buyurmu~tur.

Hz. Muhammed, bir yoniiyle kendisine inanan insanlar ic;in en giizel omegi ve modeli temsil ederken, dlger taraftan da Allah'm sevip ho~landi~ "ModeL jnsan"I, yani "Prototip"i temsil etmektedir.

0, En Giizel Ahliik tizere Yaratl.l.Dll~ttr

Kuran-1 Kerim, Hz. Muhammed (a.s.)'m en giizel bir ahlak flzerine yaraW- rm~ oldugunu ifade etmektedir.⁸ Bu Dahl tespit. Hz. Muhammed'in (a.s.) iistle- necegi gorev ac;1smdan son derece onemlidir. Zira yerine getirmek durumunda old}lgu gorev; ya~adig1 toplumun her kesimine Dahl hakikatleri ve kendisine indirilen vahyi ula~trrmakhr. Bu son derece zor gorevi yerine getirebllmek, elbette iistiin bir yarahh~ ve ahlaki donanuru gerektinnektedir.

Sadece.yaratili~mdaki bu fevkaladelik degil, ayru zamanda risalet gorevinl ifa ettigi siirec; ic;erisinde de Allah onu kontrol etmi~ ve gerektigi yerde uyarmak suretiyle Dahl destegini ondan esirgememi~tir. insanhk tarihinin ~ahit oldugu en biiyi.ik toplumsal degi~im ve donii~iimii gerc;elde~tlren Hz. Muhammed'in (a.s.) daveti ba~ka tiirlii de gerc;ekle~emezdi. Bu ac;1dan bakildi~da Kur'an metni, tamamen 0 giinkii giincel/aktiiel konulara deginen ve onlarla ilgili co- zfunler getiren

ilahi

Daha c;ocuk ya~ta anne ve babas101 kaybetmi~ olmasi, biryetim olarak vesa- yet ile biiyiimesi. hayatm her tiirlii zorluklar101 slkm.War101 tatmas1, daha sonra bayatma zengin ve tiiccar bir Mekkeli aristokrat bir hanurun girmesi ve bu yesi- leyle varhg1, zenginligi y~amas1, lc;inde y~adigt toplumun hemen her kademe- sinde bulunup onlan yakmdan tarumas1, adeta onun ileriye yonelik c;ok onemli bir misyonu ustlenmesi ic;in hazrrlanmas1 anla.mma gelmek-t:edir. Bir taraftan Mekke toplumundaki az saJidaki "Muvahhid"ler ile k:urdugu yakmlikla i:brahim (a.s.)'m tevhid dinine dair bilgiler edlnip putperestllgin batll ve hak dinden bir sapkmhk anlamma geldigini ogrenirken, diger yandan da putperestler ile olan

ili~kilerinde. puta tapiclbgm ne demek oldugunu ve c;ok tannclhgm bir toplumu ne hale getirdiglni yakmdan ve c;ok iyi bir ~ekilde gozlemliyordu.

Kendislni Hlra Magaras1'nda uzlete verip, manevi tefekkiire (tahanniis)⁹ vermesi, i~te bOyle bir on hazrrhgm sonucudur. Kendisine; "Olru~ emriyle ba~-

7 Al-ilmran. 3/31.

8 Kalem. 68/4.

9 Hz. Ai~e'den gelen bir r1vayette. Hz. Peygambe.r vahiy oncesl. kendlsini dinlemek ve tefekkUr etmek iizere uzun sll.ren magara bayab ~b.r. Yanl blr nevi uzlete t;ekilmi~tir. Buna A.rap orftmde "tabannas-denllmeh'tedir. Bu konuda bkz. Buhari, Bed'il'L-Vahy, 1.

Hz. Peygamber ve Toplum 457 layan ilk ayetler indirtldigmde, Hz. Muhammed (a.s.) toplumunun her kesim.i- ni yakmdan taniyan. ve onlarla diyalog kurabilen olgun bir ki~i konumunda idi. Hira Magaras1'ndan insanlara ebedi islam hakikatlerini anlatmak tizere donen Hz. Muhammed, teblig etmekle gorevlendirtlcligi "vahyi/islam't" belli bir zfunreye veya topluluga degil butiin insanlara ula~bnnakla tavzif edilmi~ti.

Kendi toplumundan diger toplumlara kadar islam Dini'nin davetini yaymakla gorevlendirilmi§ti. Kur'an Hz. Muhammed (a.s.)'a; "BiZ senl biltiin. insanlara m4fde verici ve sakmdi.11Ct olarak gonderdilc'¹⁰ diye seslenmektedir. Aynca Hz.

Muhammed'in (a.s.). "biitiin alemlerejvarhga bir rahmet oldugu"nun da alh

~izilmektedir.¹¹

i~te kendtsini bu agrr ve biiyiik kutsal gorevin alhnda goren Hz. Muham-

med (a.s.), i~inde bulundugu toplumun her kesim.iyle; kole-hiir, kadm-erkek, zengur-fakir, gen~-ya§h, dinli-dinsiz, putperest-muvahhid, Huistiyan-Yahiidi, bedevi-~ehirli hi~ ayrrt etmeden onlarla diyaloga girecek ve islam'1 anlatacak- hr. ir§at yelpazesi bu ~adar geni§ ve mozaigi bu deiili ~e§itli olan bir toplumda

ba~anh olabilm~k ancak bir peygamberin b~arabilecegt bir gorevdir.

Bir rtvayette Hz. Peygamber; "Beni Rabbim terf:?iye e~ ve en gfLzel §elcilde terbiye e~tiJ"¹² buyurmu§tur. ~u rivayetten de anltyoruz ki. Hz. Peygam- ber (a.s.) yarahh§l ve terbiye edili§i itibariyle ozel bir goreve ha.zrrla.nm.u;;t:Jr.

"i'cazu'l-Kuran ve Bel.iigatil'n-Nebf' adll eserinde Mustafa Sachk er-R.a.fli; Hz.

Peygamber'in muhataplanru ikna etmek ve onlara anlatbgt konulan onlann anlayacagt dtizeyde anlatabilmek gibi ~ok harikulade bir kabiliyeti ve belagah vardl, tespitinde bulurtmaktadrr. ¹³

~imdi bu ozel ve son derece biiyiik gorevin nastl ifa edildiginin orneklerinf gorelim.

ilk

Hz. Peygamber (a.s.) ilk tebligme Hz. Hatice validemiZden ba§lamt§hr. 0 da e§ine inarum§ ve kenclisinin giivenilirligme i§aret ederek, Allah'm onu yantlt- mayacagmt ve yalruz btrakmayacagmt soylemi§tir.¹⁴ Varaka b. Nevfel'e gitmi~­

ler, o da Hz. Muhammed'e; "sanagelen Ncimus-uEicber Cibril.'dir, daha once de Musa'ya ve Isa'ya ge~ ve vahiy getirrn~tir' demi§tir. ¹⁵ Hz. Peygamber'in bu davraru§t, hayahm payla§hgt e§ine gostercligi giiven ve verdigi degeri goster- mektedir. <;iinkU bir insaru en iyi ve yakmdan taruyanlar hi~ lru§kusuz aym evi ve aileyi payla§anlardrr. $ayet bir kimse kendisinin giivenilirligini ailesine

10 Sebe', 34/ 28.

11 Enblya. 21/105.

12 Ah\uddin el-Mutt.aki b. Husameddin el-Hindi, Kenzu'l·Ummill.fi Sllnenl'l·Akvdl ue'l·EFai. Beyrut 1989, XI, 406, (Hadls no: 31895).

13 Mustafa Sadtk er-Rafii. i'ciizu.'l·Kuran ue Belagatil'n·Nebeviyye. Beyrut 1973,D.UU'l·Kltabl1·

Arabi, s. 281-288.

14 BuMri, Bed'u'l-Vahy. l.

15 Bubari, Bed'u'l-Vahy,l.

. .

]•

Hz. Muhammed (sav) ve Mesqjl

ve hayat arkada~ma kamtlayabilm1~ ve onu inandm:ru.~ ise, ba~kalaruu da ~ok

rahat bir ~ekilde inandrrabilir. Hz. Muhammed (a.s.) da oyle yapiDJ~br.

Yakm ArkadW?lanna ~wyor ...

Daha onceden yakm arkada~lan alan ve birbirlerini ~ok iyi taruyan kimse- lere. Hz. Ebu Bekir'e, Hz. Osman'a konuyu a~ onlann destegini altru~br.

Bu da. bir insanm hayatmda yapaca~ onemli i~lerde ve ablunlarda yakm dostlanru ihmal etmemesi ve onlann bu konuda ne du~iindllklerini bilmesi- nin onemini gosterir. Bu, aynca, peygamberi bir davr~ modelidir.

Kuran ona, ilk davetine yalanlanndan b~lamasuu tavsiye ediyor: "YaJan- lanm ve kavmini uyar .. "¹⁶

; islam'm ilk teblig yillannda ve Mekke Donemi olarak tannnladtgmuz su-

re~te ~- Peygamber'in kendi toplumu Ue kurdugu ili~kide ortaya koydugu

davram~ ve ili~kiyi; sabrr ve ho~goru olarak ozetleyebiliriz. Kendisine ve iman eden Muslfunanlara reva gorlllen tum naho~ hareketlere kar~1. asia mukabe- le-i bilmisilde bulunmaiDJ~ ve kar~1 ~iddet eylemine izin vermemi~tir. 'ortaya koydugu bu son derece onemli da~ta kar~uruza ~lkan bir diger onemli husus da; "kararhllk"trr. Yakla~lk on 0.~ yll sfuen Mekke doneminde ortaya

~lkan peygamberi duru~ tam anlaiDJyla bir kararhll~ ve kendinden emin

olu~un ifadesidir. Bu saghkh ve saglam duru~un bir sonucu olarak ilk hicretin

yapJ.ldl~ Habe~istan'a Muslfunanlar gittigmde, Hz: Muhammed (a.s.) onlara;

MHabe~istan'a gidin orada adil bir melik vardrr, ana selam soyleyin o sizi ko- ruyacaktlr" buyurmu~;itur. Bir Melik'e taraftarlanru gondermek, daha sonra

~evre topluluklara ve devletlere el~Uer yollayarak onlan islam'a davet etmek, ancak bu Ol~O.de bir kararhllk ve kendinden eminlikle ger~ekle~ebilir.

Toplumsal Smrllan Birle!ltirip Biitiinle!ltiriyor

Kur'an, "jnonanlar karde~t:iJ" ¹⁷ buyurarak islam Dini etra.finda olu~an top- lulugu, toplum i~indeki statu ve suuffarklJ.llklanna bakmakslZlll "karde~" Uan

etmi~tir. Hz. Muhammed (a.s.) da Medine'ye hicret ettikten sonra, Mekkeli ve Medmeli MuslO.manlar~ karde~ yaparak bu hayatl Ukeyi pratlk olarak da uy-

gulaiDJ~br. Bu durum, Hz. Peygamber'in, i~inde ya~adtg1 toplumu olu~turan

her diizeydeki insam bir araya getirme, ozellikle de be~ vakit namazda camide bir saf halinde birle~tirme gibi giindelik ve her aru kapsayan bir uygulama Ue hayata, ya~ama mal edilmi~tir.

Hz. Peygamber, hususan Mekke'de iken mu~riklerin Ueri gelenlerinin Miis- hlman olmalanru ~ok arzu ediyordu. Ancak, Kur'an slkllkla Hz. Muhammed (a.s.)'i . kendisiyle sabah ak~am birlikte olan toplumun orta ve alt kesimindeki Muslfunanlari ihmal etmemesi ve onlar.a yakmlJ.~ bozmamas1 konusunda

16 ~uara, 26/214.

17 HucUr.lt. 49/10

Hz. Peygamber ve Toplum 459 uyanl.Iyordu. Bir defasmda, ileri gelen Kurey~lilerle sohbet edip onlara islam't anlatrnaya ~ah~trken Abdullah b. Um.mii Mektum'un gelerek bir ~eyler sorup ogrenmek istemesini, bu geli§in zamanlamasmm yertnde olmadJ@ inanctyla,

ho~ kar~Ilamaytp, adeta; "bu da nereden ~" der gibi bir tavrr sergilemi~ti.

Allah bu duruma miidahale etrni~ ve Hz. Muhammed (a.s.)'in davraru~uu lo- nayarak bir daha boyle yapmamasuu emretrni~fu. ¹⁸

Kuran gayet a~lk bir ~ekilde Hz. Muhammed'i, toplumun her kesimiyle sagh.kh bir diyalog kurma hususunda yeti~tiriyor ve yonlencliriyordu.

Herkese Kar§1 Ho§goriilii ve Merhametli ...

"Alemlere rahme(' olmarun bir geregt ve ytne ayetin bildir<ligl iizere; "Rabbinin bir nimeti olarak sen y~ak kalpli ue merhametlisin. $ayet sert ue kaba bir insan olsa idin. senin etra.findan daglltr giderlerdL Etrajinda kimse toplanmazdt. "¹⁹

Hem yaratili~t. ~em d~ misyonu geregi ho~goriilii ve yumw;;ak kalpli, mer- hametli olan Hz. Muhammed, kolelerinden e~lertne, oradan da tii.m iimmetine

kar~1 hep sevgi ve merhamet ile muamelede bulunmu~tur.

Kendisine on yil hizmet eden ve bu hizmetine -;ocukluk yillannda ba~layan

Hz. Enes b. Malik; "Bana bir giln olsun lozmadJ .. "²⁰ demek suretiyle bu ger~e­

ge i~aret etrniiitir.

Her Zaman Oi.-etmeyi Hedeflemi§tir ..

Mescide bulun~ugu zaman orada olanlara, ya onlann sorduklart ~eyleri a~lklayarak veya onlara ogretmek istedigi bir hususu; "Size ~unu haber ve- reyim mi?", ·~u hususu kim biliyor?" gibi ifadeler ile Musliimanlarm ihtiyact olan bilgileri onlara vermeye ~ah~trdJ.

Onlara gosterdigi omeklikte her zaman orta yolu ve miimkllnse en kolay olam tercih ederdi. ²¹ Bir giin mescide gelmi~ bir bedevinin. idrart geldiginde bunu mescidin uzak bir ko~esindeki duvar dibine yapmas1 kar~smda ~ok

sirlirlenen ashabma; "Ktzmaym, ogretin ve oraya bir kova su dokiin" buyur- mu~tur.22 Adab ve terbiyeden uzak olan bir -;ok bedeviye hep nfk ve ho~go­

ruyle davranmt~tJ.r. Bir ganimet taksiminde kendisine; "Adaletli oll Adil dagtt- rmyorsun" diyen bir bedeviye; "Allah'tan kork, ben de adil olmazsam kim adil olabilir ki?!"23 buyurmu~tur. Kendisini zehi.rlemek isteyenlere ceza vermemi§²⁴ ve bu ho~gorii1u ve merhametli tavn o insanlarm gonilllerini fethetrni~tir.

is Bu konuda. "Abese· Stiresl'nin tefslrlertne balalcbgJnda olduk9<1 genJ~ malumat elde edilebUlr.

19 Al-i imran. 3/159.

20 ibn Keslr: el·Biddye ue'n·Nihaye. VI, 37; Ibn Sa'd, et-Tabkata'l·Ktlbrd. VII. 11.

21 ibn Keslr. age., VI. 36.

22 Buhlui. Vudu. 85; Edeb, 35. 80; MUslim. Tahare, 98-100; EbiJ. DduUd. Tahare, 136; Ttrm1Z£.

Tahare. 112; Nesdi. Tahlke. 44; ibn Mdt:e. Tahlke. 78; Ddrimi. VudQ, 62: ibn Hanbel. D. 239.

23 ibn Keslr. age .. IV. 362.

24 ibn Kesir. age .. IV. 230.

460 Hz. Muhammed (sau) ue Mesqjt insanlarla Sohbet Eder ve Latife Yaparch ..

Zeyd b . .§abit anlat:J.yor: Bir vahiy geldigmde Rasulullah (a.s:) bizi c;agmr ve onu yazdmrdi. Daha sonra insanlar giindelik mevzulardan, yemekten ic;- mekten konu§tuklarmda o da onlarla bu konulan konu§urdu. Onlar diinyevi meseleleri anlatb.klarmda onlan dinlerdi.²⁵

Bir glin ya~h bir haruma; "Ya§hlar cennete giremeyecek" diye latife yapnll§- t:J.. KadmcaglZUl liziildiigiinii goriince; "Ya~h olarak degil, gene; olarak girecek- ler"26 buyurarak hem latife yaprru§ hem de gonliinii alnu~t:J.r. ·

Kafirlere ve Dii§manlara Kar§l Sert ve Cesurdu ..

Kur'an mfuninleri tavsif ederken onlarm; "Kafirlere kar§l sert mi sert. ken- di;aralarmda ise oldukc;a miitevazidirler"27 ~eklinde anlatmaktachr. Bu vasli en c;ok Hz. Muharnmed'in vasfi idi. Gerektigmde sava~ karan alnu§, bu sava§- ta;sonuna kadar direnmi~ ve zaferler elde etmi§, hicret etmek zorunda kalcbgt Mekke'ye oranm fatihi olarak girmi§tir. Fakat, ne zor giinlerinde ne de zafer giinlerinde. asia dogruluktan, merhamet ve ho§ goriiden aynlmarru§ ve her an gorevinin bilinci:nde olmu~tur.

"Rasulullah'm islam' a Davet Metodu" adh doktora c;ah§masmda Ahmet On- kal; Hz. Muhammed'in islam'1 davet ettigi muhataplarma kar~1 takmcbg1 tu- tum ve davtaru§'l §U maddeler halinde tespit etmi§tir:

1-Mubatabm ozelliklerini taruma, 2-Kolayla§t:J.rma,

3-Giizel muamelede bulunma, 4- (Gerektigmde) Sertlik, ceza, 5-Deger vermek,

·6-Yakmla~ma tesis etmek, 7-Hislere, duygulara hitap etme,

s~ Ortak noktalarda birle~me,

9- Onemli mesajlan tekrarlama, 10- Hediyeler verme.²s

Hz. Muhammed'in mii~rikler ile olan miinasebetlerini bir kitap olarak ele alan M. Ali Kapar, hemen her ac;1dan Hz. Peygamber'in kurdugu ili§kileri ara§- tlrml§t:J.r. Ac;lk ve gizli davetten, sava§a, oradan da diplomatik ve siyasi ili§ki-

25 ibn Kesir. age .. Vl. 42.

26 Nureddin el-Heysemi, Mecmau'z-Zeudid. ue Menbau'L·Feudid. X. 776.

27 Feth.48/29. .

28 · Bu konuda geni~ bllgi l<;in bl,<z. Ahmet Onkal, Rasulullah'm islam'a DauetMetodu. Esre Y .. Kon- ya 1989, .s. 150-195. Aynca bkz. Sadlk Eras !an-Ekrem Kele~. En GlizeL Omek Hz. Peygamber, Tiirkiye Dlyanet Yayullan. Ankara 2003.

Hz. Peygamber ve Toplum 461

lere kadar girmesi gereken her tiirh1 ili~kiyi kurmu~ ve onlann islam Dinini benimsemelert' ic;in c;ah~rm~b.r. 29

Sonu~

Ancak kapsamh bir kitap ile ele almabilecek bOyle geni~ bir konuyu, bir teblig metninin hacmine sigabilecek ~ekilde ele almaya c;ah~bk. Asr-1 Saadet- ten bu yana yazllan saytsiZ eserler. soylenen binlerce na't-1 ~ertfler ve kaside- ler ile hep onun gii.zelliklert ve insanlar ile kurdugu· diyaloglan anlaWnu~b.r.

Bir klsrm Bab.ll miiellifler asi.I'lar boyu bu mualla kamet ve klymeti kara- lamaya c;ah~1p aleyhte propaganda yapmalanna ragmen, son yii.z yll ic;inde

yeti~en bir'c;ok oryantalist ara§b.rmact, Hz. Muhammed (a.s.)'m insanlan bu- . yiileyen gii.zelligini ve biiyiikliigiinii itiraf etmek zonmda kahm§lardi.I'. Burada

bir almbyla bu hususa i§aret etmek istiyoruz:

~Dflnyadald buylik ins~ardan hi~biri Hz. Muhammed (a.s.} kadar i.ft:lraya maruz

kalmamt~br ... ~a yet kendisi samimi olmasaydl. etrafindald onca samimi !nsanlan nasLI kazanacaktl? Diger bir soru; nasLI oldu da Allah, islam gibi bir dinln yalan ve bile temelinde ger~ekle:;;mesine Jzin verdJ. "3°

Watt'm da ifade etmeye c;ah§tJgJ. gibi, onun gii.zelligt ve biiyiileyiciligi o ka- dar ac;Ikb.r ki, gOziinii kapamayan ve kor bir onyargtyla kor olmayan herkes gorebilir. ilk defa insanlan islam'a davet ettiginde nasll insanlardan bir insan olarak miiteva.zt idi ise, Mekke'nin fatihi olarak Kabe'ye girdiginde de ayru tevazuya sahipti. Bu da tiim insanlann onun etra.finda toplanmasma ve ona inanmasma neden oluyordu. Ebu Siifyan gibi islam davetinin en azili dii~ma­

ru bile, bu muhte~em tevazu ve ho~ gorii kar§tsmda teslim olmu~ ve Miislii- man olmu~tu.

Peygamberlige ba~ladigmdan bu fani d11nyaya veda ettigi ana kadar ge- c;en sfuede ortaya koydugu performans, samimiyet ve toplumun her kesimiyle gerc;ekle§tirdigi diyalog ve ili§kiler ile yii.z binlerin gonl11ne girmi~ ve taribte emsali goriilmemi~ bir degi§im ve donii§iimtln miman olmu~tur. Soziin ozii M. Akifin §U rmsralannda yatmaktadi.I':

Medyundur o masuma biitiin bir be:;;ertyet.

Ya Rabb blzi mah:;;erde bu ikrar ile ha:;;retl

Hepinize saygi]ar sunuyorum, Allah'a em~et olunuz efendim ...

29 Bu konuda gent~ bUg! i¢1 bkz. M. All Kapar. Hz. Muhamrned'in Micyrikler!e MtinasebeiL fumY ..

istanbul 1987.

30 W. Montgomery Watt. islamNedir?, (~ev. EllfRlza),lstanbull993. s. 241.