SHB 318 GENÇLERLE SOSYAL HİZMET DERS ANAHATTI
Ders Sorumlusu: Doç.Dr. Gonca POLAT Ders Günü/ Saati: Salı, 09:30-12:30 E-mail: goncapolat@ankara.edu.tr
Dersin Amacı:
Bu ders, gençlerle çalışmada öğrencilerin sahip olması gereken bilgi, beceri ve değerleri kazandırmayı amaçlamaktadır. Ders sürecinde, gençlik dönemine ait özellikler, gelişimsel bakış açısıyla gözden geçirildikten sonra, gençlerle çalışmada temel ilkeler, gençlik refahı alanı, hak temelli yaklaşım, gençlerin katılımı, gençlerle mikro, mezzo ve makro düzeyde sosyal hizmet uygulamaları konuları farklı genç grupları göz önünde tutularak incelenecektir.
Ders sonunda öğrencilerin aşağıdaki öğrenme çıktılarına ulaşmaları beklenmektedir;
1) Gençlik dönemine ilişkin gelişim özelliklerini ve gençlik döneminde yaşanan sorunları kavrar.
2) Gençlerin sahip oldukları potansiyeli güçler temelinde harekete geçirir.
3) Gençlerin sorunlarının çözümünde sosyal hizmet(ler)in görev ve fonksiyonlarını kavrar.
4) Gençlere yönelik sosyal hizmetlerin önemini tartışır.
5) Gençlere yönelik politikaların geliştirilmesine ilişkin stratejileri kavrar.
6) Gençler ile kolay iletişim kurar.
7) Gençlerin ihtiyaçlarının karşılanmasına ve sorunlarının çözümlenmesine yönelik sosyal hizmet projeleri üretir.
Dersin Kuralları
Derste aktif öğrenme yaklaşımı uygulanacaktır. Dersi alan öğrencilerin, her hafta ders planında yer alan konulara hazırlıklı gelmeleri, gerekli okumaları dersten önce yapmış olmaları ve derse hazırlık sorularını da yanıtlayarak gelmeleri beklenmektedir.
Dersi işlediğimiz sınıf, nefret dilinden tamamen arındırılmış bir alandır. Ders kapsamında herhangi bir gruba karşı sahip olabileceğimiz önyargılar, o gruplarla ilgili edineceğimiz bilgiler ve kendi farkındalığımız ile aşılacaktır. Lütfen kendinize, bu önyargıları aşmak için fırsat verin!
Etik dersimizin öne çıkan bir başka konusudur. Gerek ders içi tartışmalarda, gerekse ders ile ilgili ödev hazırlama sırasında gizlilik, mahremiyet, saygı, insan onuru ve değeri ilkelerine uymak şarttır.
ÖDEV- KISA FİLM
Ders kapsamında öğrencilerin bireysel olarak ya da küçük gruplar halinde, Ülkemizde ve Dünya’da önemli gençlik sorunlarından birini seçerek (konular aşağıda belirtilmektedir), konu ile ilgili bir kısa film çekmeleri beklenmektedir.
Bu film, toplumda farkındalık geliştirmeye, dikkat çekmeye, gençlere ulaşmaya ya da hizmetleri tanıtmaya yönelik olabilecektir. Filmin teması ve içeriği, temel sosyal hizmet amaçları ve felsefesi ile örtüşmelidir. Filmde konunun işlenişi, filmde kullanılan tüm oyunculuklar, materyaller ETİK açıdan uygun olmalı ve gizlilik, mahremiyet, saygı, insan onuru ve değeri ilkelerine bağlı olunmalıdır.
Filmin çekimi ile ilgili teknik konular minimum düzeyde önemlidir. Çekimde kamera ya da telefon kamerası kullanılabilir. Filmler, belgesel, röportaj, canlandırma, ve daha pek çok farklı formatta çekilebilir.
Filmin konusunun, kurgusunun ve çekiminin tamamıyla bu ders kapsamında gerçekleştirilmiş olması, grup elemanlarının özgün fikirlerinden doğmuş olması beklenmektedir.
Filmin süresinin 15 dk.’yı geçmemesine özen gösterilmelidir.
Bu ödev aşağıdaki adımlar tamamlanarak sunulacaktır:
1. Konu seçimi (3. Hafta)
2. Konu ile ilgili teorik bilginin edinilmesi (6. Hafta)
3. Film senaryosunun/planının oluşturulması ve çekimi (7. Hafta-11. Hafta)
4. Filmlerin gösterimi ve konu ile ilgili teorik çerçevenin sunumu (11. Hafta- 14. Hafta) Film konusu ile ilgili teorik çerçeve için yönerge:
Öğrencilerin üzerine film çektikleri konuda teorik bir hazırlık yapmalı ve bu hazırlığı sınıfta yazılı ve sözlü olarak paylaşmalıdır.
Ara sınava gelirken yapılan teorik hazırlığa ilişkin bir raporun teslim edilmesi beklenmektedir.
Bu teorik hazırlık aşağıdaki 5 soruyu yanıtlamalıdır:
1. Sorunun tanımı
2. Sorunu yaşayan genç nüfusun özel ihtiyaçları 3. Sorunun boyutu (istatistikler)
4. Sorunu yaşayan gruba yönelik hizmetler/ politikalar 5. Soruna ilişkin sosyal hizmet bakış açısı nasıl olmalıdır?
Rapor, bilimsel yazım kuralları çerçevesinde, Bölümümüz Araştırma Uygulaması Kitapçığı dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Sözlü sunum, film sonrasında 10 dk.’lık paylaşım şeklinde
gerçekleştirilecektir.
Kısa Film için Konular:
- Genç işsizliği
- Erken yaşta evlilik ve gebelik - Kronik hastalık ve gençlik
- Ruhsal hastalıklar ve gençlik (depresyon, şizofreni, vb)
- Engellilik ve gençlik
- HIV/Aids ve Cinsel Yolla Bulaşan hastalıklar
Başka konu önerileri hakkında lütfen öğretim elemanına danışınız.
DERS DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ:
Değerlendirme Kriterleri:
Ara Sınav: %20
Ödev (Film ve Teorik Sunum): %20 (%10+%10) Final Sınavı: %60
HAFTALIK DERS PLANI
1. Hafta: (14 Şubat) Giriş
Tanışma ve ders içeriğinin tartışılması.
2. Hafta (21 Şubat) Gençlik Dönemi Özellikleri ve Sosyal Hizmet Uygulamasına Yansımaları
Gençlik döneminin tanımı. Gençlik döneminin özellikleri nelerdir? Bir gelişimsel kriz durumu olarak ergenlik dönemi. Gençlik dönemi sorunlarına genel bir bakış.
Kaynak: Gander, M. ve Gardener, H. Ergenlikte Gelişim. İçinde: Çocuk ve Ergen Gelişimi.
s.401-471
Tartışma parçası: O. Zengin. Psikososyal ve Kültürel Boyutlarıyla Yaş Ayrımcılığı: Gençlere Yönelik Ayrımcı Pratikler.
Derse hazırlık: “Benim ergenliğim…”
Öğrencilerin derse gelirken ergenlik döneminde kendi deneyimlerini gözden geçirerek, kendileri için önemli olan kilometre taşlarını düşünmeleri beklenmektedir.
Bugün olduğum kişi olmamda, bu kilometre taşları nasıl rol oynadı?
3. Hafta (28 Şubat) Gençlerle Çalışmanın Temelleri: Hak Temelli Yaklaşım ve Katılım Konuk: SHU Emrah Kırımsoy
4. Hafta (7 Mart): Ergenlik Döneminde Dayanıklılık (Resilience), Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler: Ekolojik Bir Değerlendirme
Ergenlik dönemi sorunlarına yaklaşım. Dayanıklılık kavramının ele alınması. Çeşitli düzeylerde risk faktörleri ve koruyucu faktörlerin belirlenmesi. Bunlara yönelik sosyal hizmet
müdahalelerinin tartışılması.
Kaynak: -Corcoran, J.,Casebolt, N. Risk and Resilience Ecological Framework for Assessment and Goal Formulation.
Derse hazırlık: Sorunlar üzerine düşünme
Neden bazı gençler madde kullanımı, suça yönelme, vb. sorunlarla karşılaşırken, diğerleri karşılaşmamaktadır? Neden olumsuz çevre koşulları her bireyde aynı soruna yol açmamaktadır?
Bu farkın sebeb(ler)i sizce nedir/nelerdir?
5. Hafta (14 mart) : Gençlerle Çalışma İlkeleri
Gençlerle çalışırken sosyal hizmet uzmanının dikkat etmesi gereken noktalar. İletişimin temel noktaları. İsteksiz/dirençli gençlerle çalışma.
Kaynak: Larrabee, M. Working with Reluctant Clients Through Affirmation Techniques.
6. Hafta (21 Mart): Gençlikte Davranış Sorunları ve Değişim Yaratmak
Gençlik döneminde görülen davranış sorunları. Davranış değişimi. Değişim Aşamaları Modeli.
Kaynaklar:
-Prochaska ve diğ., In search of how people change: Applications to addictive behaviors -Ögel, K. Motivasyonel Görüşme Tekniği. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics 2009;2(2)
-Güner, Olcay. Çözüm Bende Saklı. Çözüm Odaklı Terapi Yöntemi: Çocuk ve Gençlerde Kullanımı. Efil yayınevi.2011.
7. Hafta (28 Mart): Ara Sınav
8. Hafta (4 Nisan) : Gençlerle Grup Çalışması
Gençlerle grup çalışması ilkeleri. Grup türleri. Grup uygulamaları.
Derse hazırlık: Grup içi aktivite
Derse gelirken, herkesin grupta uygulanacak bir aktivite/oyun öğrenmesi ve sınıfta uygulaması. Aktivitenin amacı buz kırmak(ısınma), herhangi bir beceriyi geliştirmek, grup içi güveni geliştirmek, vb. olabilir. Her öğrenci, aktiviteyi gerçekleştirip, sonra amacına ve uygulanışına dair teknik bilgileri verir.
9. Hafta (11 Nisan) Heteroseksizm, Gençlik ve Sosyal Hizmet Konuk: Umut Güner, Kaos GL
Okuma: Buz,S. LGBTT Bireylerle Sosyal Hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi. Cilt 22(2) Ekim 2011.
10. Hafta (18 Nisan): Gençlik Politikaları
Türkiye’de Gençlere Yönelik Politikalar ve Hizmetler
Kaynaklar:
Acar, H. Türkiye’nin Ulusal Gençlik Politikası Nasıl Yapılandırılmalıdır?
İnsani Gelişme Raporu: Türkiye’de Gençlik (aşağıdaki linkten ulaşılabilir) http://www.undp.org.tr/publicationsDocuments/NHDR_Tr.pdf 11. Hafta -14. Hafta: Film Gösterimleri ve Sunumlar
15. Hafta (23 Mayıs): Genel Değerlendirme ve Kapanış
