T C
ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ
Karar NO: 176 17.01.2008
- K A R A R -
Keçiören İlçesi 33600/2,3 parsellerde 1/5000 ölçekli nazım imar 1/1000 ölçekli
uygulama imar plan değişikliğine ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun 24.12.2007 gün ve 898 sayılı rapoııı Büyükşehir Belediye Meclisinin 17.01.2008 tarihli toplantısında ojçundu.
Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Keçiören Metrosuna hizmet amacıyla 33600 ada 2 ve 3 sayılı parsellerin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Alanı kullanımına
dönüştürülmesine ilişkin İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca hazırlanan ve Ankara
Büyükşehir Belediye Meclisinin 16.12.2005 tarih ve 3284 sayılı karan ile onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planları Ankara 8.İdare Mahkemesinin 12.06.2007 tarih ve E:2005/2199 K:2007/1562 sayılı kararı ve Ankara ö.İdare Mahkemesinin 02.02.2007 tarih ve E:2006/165 K:2007/150 sayılı kararları ile iptal edildiğinden plansız kalan
alanda yeni bir plan yapılması gerekliliği doğmuş olup, EGO Genel Müdürlüğünün 10.10.2007 tarih ve 62406 sayılı yazısı ile de; 33600 ada 2 sayılı parselde yer altında Metro Depo-Atölye Alam ve istasyon yapımı tamamlanmadan önce başka bir tasarrufa gidilmeden gerekli imar işlemlerinin yapılması istendiği,
Plansız kalan bu alanda EGO'nun toplu ulaşıma yönelik projelerini yürütebilmesi ve kamu yararı gereği İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca EGO Genel Müdürlüğünün Metro
istasyonuna dair projeleri doğrultusunda yargı kararlan da dikkate alınarak yeni bir 1/5000 _ ölçeMi^azmumar Planı ile 1/1000 ölçekli Uygulama imar Planı Revizyonu hazırlandığı,
İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca hazırlanan; 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlan ile;
-33600 ada 2 ve 3 sayılı parseller birleştirilerek "Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alam kullanımı" önerilmiş,
-1/5000 ölçekli nazım imar planında;
1-Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanında; metro istasyonu ve destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyal ve kültürel tesisler, eğlence, dinlenme, sportif tesisler yer alabilir. 2-E: 1.50, Hmax:Serbest olacaktır. 3- Yer altında yapılacak tesisler emsale dahil değildir.
4-Laboratuar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüdü yaptırılıp ilgili kuruma onaylatmadan inşaat ruhsatı verilemez." şeklinde 4 adet plan notu düzenlenmesi, _______
-1/1000 ölçekli uygulama imar planında da ise, * 1/5000 ölçekli nazım imar planında belirlenmiş plan notlarına ek olarak
"5-Metro Hattı, istasyon iniş-Çıkış Merdivenleri, Garaj Rampaları vb. tesisler yapı
yaklaşma sınırına tabi değildir." şeklinde 5. bir plan notu belirlenmesi, -Aynca yapı yaklaşma mesafelerinin parsel içinde her yöne 10.00'ar m. olarak
belirlenmesi, uygun görüldüğü,
Hususlan tespit edilmiş olup, bu doğrultuda hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin "onayı" na ilişkin İmar ve Bayındırlık
Komisyonu raporu oylanarak oybirliği ile kabul edildi.
Meclis 2.Başkan V: 'Katip
Katip
Tahsin ÖZTUNCA/ S.Hilal ALIÇ ___ / Yuspf YALÇINKAYA
sut /
BİLİRKİŞİ RAPORU
T.C. Ankara 4. İdare Mahkemesi Başkanlığı'na 2008/597 NOLU DOSYA İNCELEMESİ Davacı: Çağdaş Başkent Derneği
Vekili: Av. Muzaffer Yılmaz Av.Senem Yılmaz Keşfe Gelen:Av.Suzan Yücel Davalı: Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili: Av.Orhan Karakuş
Konu : Ankara Keçiören İlçesi 33600 ada 2-3 sayılı parsellerin birleştirilerek "Keçiören Metrosu
Destek Tesisleri Alanı" kullanımına dönüştürülmesine ilişkin 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planlarda değişiklik yapılmasına dair Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 17.01.2008 tarih ve 176 sayılı kararının iptali istemidir.
NAİP SORUSU
2008/597 dosya numaralı davaya naip üye Hakim Sn. E.Yücel Seyhan tarafından bilirkişi olarak seçildik ve 12.11.2008 tarihli keşif ve bilirkişi incelemesi sırasında bilirkişilerden; Dava konusu edilen 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planların planlama esasları, şehircilik ilkeleri ve kamu yararı ile Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin 16.06.2007 tarih ve E:2005/2199, K:2007/1562 sayılı kararında belirtilen gerekçelere uygun olup olmadığının incelenmesi ve gerekçeli rapor düzenlenmesi istenmiştir.
DAVA DOSYASININ İNCELENMESİ
Davacı Vekilinin 17.03.2008 Tarihli Dava Dilekçesinde Özetle;
l.Dava idarenin 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı işlemi ile İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğüne tahsisli Keçiören İlçesi 33600 ada 3 sayılı parselde 1/1000 ve 1/5000 ölçekli plan değişikliğinin yapıldığı, Emniyet Tesislerinin başka yere taşınmasına yönelik EGO ve EGM arasında protokol çalışmaları yürütüldüğü, İlçe Belediyesi mülkiyetindeki 33600 ada 2 sayılı Resmi Kurum Alanı kullanımındaki parselin İlçe Belediyesi tarafından park alanı kullanımına dönüştürülmek istendiği ve fakat 33600 ada 3 sayılı parsel ile 33600 ada 2 sayılı parselin Metro İstasyonu ve Yeraltı Tesisleri Alanı olarak kullanılmak üzere Belediye Hizmet Alanı kullanımına dönüştürülmek istediği, Plan yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümleri madde 27 uyarınca İlçe Belediyesinin uygun görüşünün alınmadığı, 33600 ada 2 ve 3 sayılı parsellerin birleştirilerek tek bir parsel oluşturduğu ve Belediye Hizmet Alanına dönüştürüldüğü, Belediye Hizmet Alanında metro istasyonu, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyal kültürel tesisler yapılmasının kararlaştırıldığı, Metro Hattı, İstasyon iniş çıkış merdivenleri, garaj rampaları vb tesislerin yapı yaklaşma sınırına tabi tutulmadığı, E:2.00 ve H max: serbest olarak belirlendiğinin anlaşıldığı,
2. Davacı taraf tarafından Ankara 8. İdare Mahkemesinde dava açıldığı, 11.10.2006 tarihli bilirkişi raporunda " ... Ankara Büyükşehir İmar Daire Başkanlığı tarafından metro istasyonunda yer alması
gereken yer altı ve yer üstü tesislerinin tanımlandığı ve bu fonksiyonlar için +- kotu altındakiler emsal dışı tutularak emsal=l yapılama hakkının yeterli olacağının hesaplandığı, buna rağmen Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu ile Büyükşehir Belediye Meclisinde görüşülmesi ve karara bağlanması sırasında düzenlenen plan notu ile "....sportif ve benzeri tesisler" gibi belirsiz bir tanım yapılarak parsel ve çevresi bir alt merkez gibi ele alınmayıp, bir tek metro istasyonu alanında imar hakkının emsal 2:2.00'a çıkarıldığı, bölgenin projeksiyon nüfusuna göre planlanan ve inşaa edilen içme suyu, enerji, kanalizasyon, iletişim, ulaşım, otopark vb gibi altyapı tesisleri ve hizmetlerin iyi planmazsa eksik kalacağı, ayrıca arazi fiyatlarında ciddi yükselişler olacağı, böylece bölgenin genel dokusunun hızla olumsuz değişeceği, kamu hizmeti için gerekli olmadığı halde ticari yön öne çıkarılarak, çevresine göre ayrıcalıklı imar hakkı tanınması da planlama anlayış ve tekniklerine uygun bir yaklaşım olmadığı..." belirtildiği ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı işlemi Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin 2005/2199 E:2007/1562 E. Sayılı 12.06.2007 tarihli kararı ile iptal edildiği,
Nitekim iptale konu işlemde de açıkça belirtildiği üzere Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı işlemine karşı başka davacılarca açılan ve Ankara 6. İdare Mahkemesince incelenen davada da 2006/165 E: 2007/150 K. Sayılı ve 02.02.2007 tarihinde iptal kararı verildiği,
Davalı İdare iptale konu işlemde Ankara 8. ve 6. İdare Mahkemesi kararlarını uygulamak yerine aynı alanda, aynı hukuka aykırılıkları içeren yeni bir plan değişikliği yaptığı,
olması
3. Davalı İdare iptale konu işlem ile, 36000 ada2 ve 3 parseller birleştirilerek Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı Kullanımına dönüştürüldüğü, E: 1,50 ve H max: Serbest olarak belirlendiği, yeraltındaki tesislerin emsalin haricinde tutulduğu,
4. Davalı İdarenin iptal edilen işlemde belirtilen hukuka aykırılıkları ortadan kaldırmadan sadece E:2 den E: 1,5 olarak değişiklik yaptığı,
5. Plan Yapımına Ait Esaslarıa dair Yönetmelik hükümlerine aykırı davrandığı, davalı İdarenin 1/1000 ölçekli plan yapımını gerçekleştirerek ilçe belediyesinin yetkilerine tecavüz ettiği hususları belirtilerek dava konusu işlemin iptali talep edilmektedir.
Davalı Vekilinin 07.04.2008 Tarihli Yanıt Yazısında Özetle;
Davacı tarafından Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 17.01.2008 tarih ve 176 sayılı kararı ile inşaat emsalinin yükseltilmiş olduğu, +- kotu altındaki alanlar emsal harici tutularak haksız inşaat alanı getirilmiş ve metro hattı, istasyon iniş çıkış merdivenleri garaj rampaları vb tesisler yapı yaklaşma sınırı harici tutularak haksız inşaat alanı daha da arttırılmış olduğununu ifade edildiği,
Ancak ifadelerin aksine metro sistemi içinde sözkonusu kullanımların projenin bir parçası olduğu, bu projede de kamu yararı gözetilerek yapıldığı,
33600 ada 2 ve 3 parsellerin metro destek hattı kurulacak en uygun alanlar olduğu, Keçiören metrosunun vazgeçilmez parçası olduğu, metro istasyonunu iniş çıkış merdiveneri, garaj rampaları vb tesislerin yapı yaklaşma sınırı içerisinde tutulmasına ilişkin olarak, dikkatli incelendiği takdirde bu durumun kamuya faydasının daha fazla olduğu ve herhangi bir rant elde etme amacının olmadığının görüleceği,
Bu alanda yapılacak bahsi geçen kullanımların laboratuvar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüdü yaptırılıp ilgili kuruma onaylatılmadan inşaat ruhastı verilemeyeciği hususunda plan notlarının olduğu,
Davacının 3194 ve 5216 sayılı kanunların ilgili hükümlerine aykırılık olduğunu iddia ettiği, ancak böyle bir durumun olmadığı, davacı tarafından Ankara 6. ve 8. İdare Mahkemeleri tarafından iptal edilmiş olan Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.09.2005 tarih vee 2536 sayılı işleminin salt kullanım şekline ilişkin isim belirlenmesini değiştirerek, iptal kararında belirtilen yönde içerik bakımından herhangi bir değişiklik yapmaksızın Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 17.01.2008 tarih ve 176 sayılı kararı ile imar planı değişikliğini onaylandığının ifade edildiği, son onaylı planın bir önceki plandan fonksiyon olarak farklı olmaması gerektiği, hususları belirtilerek davanın reddi istenmektedir.
DAVA KONUSUNUN GELİŞİMİ VE DEĞERLENDİRME
1. Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin 16.06.2007 tarih ve E.2005/2199, K:2007/1562 sayılı karar ile iptal edilen 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararında; Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü'nün 04.08.2005 gün, 45434 sayılı ve 24.06.2005 gün, 37507 sayılı yazıları ile, Emniyet İkmal Bakım Dairesi Tesisleri kullanımındaki 33600 ada 3 sayılı parselin, Ankara Metrosu Ulus-Keçiören Hattı Projesi kapsamında "Metro İstasyonu, Otopark-Otobüs Terminali ve Depo Alanı-(BHA)" kullanımlarına dönüştürülmesine yönelik 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlarının yapılması istenmiştir.
Sözkonusu parselin mülkiyeti Hazineye ait olup İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü'ne tahsislidir.
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 07.03.1994 gün ve 130 sayılı kararı ve Ulaşım Koordinasyon Merkezi'nin 10.03.1994 gün ve 94/3 sayılı kararı ile onaylanan Ankara 2015 Ulaşım Ana Planında yer alan Ankara Metrosu Ulus-Keçiören Hattı Projesi kapsamında 33600 ada 3 sayılı parselin "Metro İstasyonu, Otopark-Otobüs Terminali ve Depo Alanı" kullanımında
gerektiği ... Emniyet Tesislerinin başka yere taşınmasına yönelik EGO ve EGM arasındaki protokol
çalışmalarının henüz yürütülmekte olduğu sırada, daha fazla zaman kaybetmemek için bir an önce işlemin yapılması talebi yinelenmektedir.
Bu arada; Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün ilçe belediyesinin adına tahsis ettiği 33600 ada 2 sayılı Resmi Kurum Alanı kullanımındaki parselin Park kullanımına dönüştürülmesine ait Keçiören Belediye Meclisi'nin 09.02.2005 gün ve 42 sayılı karan ile uygun görülen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı 5216 sayılı Yasa gereğince Ankara Büyükşehir Belediyesine gönderilmek için inceleme aşamasında iken, EGO Genel
Müdürlüğü'nün 10.03.2005 gün ve 13858 sayılı yazısı ile Ulus-Keçiören Metro Projesi kapsamında Depo ve Atölye Yer Altı Tesisleri Alanı olarak bu alana ihtiyaç duyulduğunun ve Park alanının düzenlemesinin metro yer altı tesislerinin yapılmasından sonra gerçekleştirilmesi istenmiştir.
EGO Genel Müdürlüğü'nün bu talebi Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nce değerlendirilmiş olup, 13.05.2005 gün ve 1319 sayılı kararı ile "33600 ada 2 sayılı parselde Metro Yer Altı Tesisleri tamamlanmadan Park alanında herhangi bir düzenleme yapılamaz" şeklinde bir plan notu ilave edilmesinin uygun görülerek onaylanmıştır.
33600 ada 3 sayılı parsele ilişkin taleple birlikte 33600 ada 2 sayılı parselin de Park alanı kullanımından çıkarılarak her iki parselin Metro İstasyonu ve Yer Altı Tesisleri Alanı olarak kullanılmak üzere Belediye Hizmet Alanı kullanımına dönüştürülmesi Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca uygun görülmüştür.
Ancak bu arada 33600 ada 2 sayılı parselin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 13.05.2005 gün ve 1319 sayılı kararı doğrultusunda ilçe belediyesine satışının yapıldığı ve bu parselin mülkiyetinin artık Keçiören Belediyesi'ne ait olduğu, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 27 .maddesi uyarınca ilgili yatırımcı kuruluşun görüşlerinin alınmasının gerekli olduğu, hususları tespit edilmiştir.
EGO Genel Müdürlüğü'nün talebi doğrultusunda 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca hazırlanmıştır.
a) Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planında;
33600 ada 2 ve 3 sayılı parseller birleştirilerek tek parsel oluşturulmuş ve Belediye Hizmet Alanı kullanımına dönüştürülmüş,
• Belediye Hizmet Alanında; Metro İstasyonu, Açık ve Kapalı Otopark, Otobüs Terminali, İdari ve Ticari Tesisler, Sosyal Kültürel Tesisler yer alabilir.
• BHA'da E: 1,00, Hmax: Serbest olacaktır.
• ± 0,00 kotu altında kalan alanlar emsale dahil değildir.
• ... " şeklinde 4 adet plan notu plan üzerinde belirtilmiştir.
b- Yine Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığınca hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ise, 1/5000 ölçekli nazım imar planında belirlenmiş plan notlarına ek olarak "Metro Hattı, İstasyon İniş-Çıkış Merdivenleri, Garaj Rampaları vb. tesisler yapı yaklaşma sınırına tabi değildir." şeklinde 5. plan notu ilave edilmiş,
Yapı yaklaşma mesafesi her yerden 10,00 m. olarak belirlenmiştir.
Sonuç olarak; 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi Kararında
Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar ve Bayındırlık Komisyonu'nun 15.09.2005 tarih ve 799 sayılı raporu doğrultusunda söz konusu alanın Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Alanı olarak belirlenmesi ve 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı notlarının
1- Büyükşehir Belediyesi ulaşım alanında Metro İstasyonu ve Destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyo-kültürel, eğlence, dinlenme, sportif ve benzeri tesisler yer alabilir, emsal=2, Hmax=serbest olacaktır.
2- ± 0,00 kotu altında kalan alanlar emsale dahil değildir.
3-Labarotuvar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüt yaptırılıp ilgili kuruma onaylatmadan inşaat ruhsatı verilemez
4- Metro hattı istasyonu iniş-çıkış merdivenleri, garaj rampa ve benzeri tesisler yapı yaklaşma sınırına tabi değildir. Böylece 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlan üzerinde düzeltmelerin yapılması suretiyle onayına karar verilmiştir.
2. Dava konusu 17.01.2008 gün ve 176 sayılı Ankara Büyükşehir Belediyesi Belediye Meclisi kararına göre;
Keçiören Metrosunun hizmet amacıyla 33600 ada 2 ve 3 sayılı parsellerin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Alanı kullanımına dönüştürülmesine ilişkin İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca hazırlanan ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı (Belediye Meclis Kararında onay tarihi 16.12.2005 tarih ve 3284 sayılı olarak yer almıştır. Ancak sözü edilen İdare Mahkemesi işlemlerinde iptal edilen Meclis Kararı 16.09.2005 tarihlidir) Kararıyla onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlan Ankara 8.İdare Mahkemesi'nin 12.06.2007 tarin ve E:2005/2199 K:1562 sayılı kararları ve Ankara 6. İdare
Mahkemesi'nin 02.02.2007 tarih ve E:2006/165 K:2007/150 sayılı kararları ile iptal edildiğinden plansız kalan alanda yeni bir plan yapılması gerekliliğinin doğmuştur.
EGO Genel Müdürlüğü'nün 10.10.2007 tarih ve 62406 sayılı yazısı ile de; 33600 ada 2 sayılı parselde yer altında Metro Depo-Atölye Alanı ve istasyon yapımı tamamlanmadan önce başka bir tasarrufa gidilmeden gerekli imar işlemlerinin yapılması istenmiştir.
Plansız kalan bu alanda EGOnun toplu ulaşıma yönelik projelerini yürütebilmesi ve kamu yararı gereği İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca EGO Genel Müdürlüğü'nün Metro İstasyonuna dair projeleri ile 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Revizyonu hazırlanmıştur. İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığınca hazırlanan; 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planları ile; 33600 ada 2 ve 3 sayılı parseller birleştirilerek
"Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı Kullanımı" önerilmiştir.
1/5000 ölçekli nazım imar planında;
• Keçiören Metrosu Destek tesisleri Alanında metro istasyonu ve destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyal ve kültürel tesisler, eğlence, dinlenme, sportif tesisler yer alabilir.
• E: 1,50 Hmax: serbest olacaktır.
• Yer altında yapılacak tesisler emsale dahil değildir.
• Labarotuvar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüt yaptırılıp ilgili kuruma onaylatmadan inşaat ruhsatı verilemez ; şeklinde 4 adet plan notu düzenlenmiştir.
1/1000 ölçekli uygulama imar planında ise;
1/5000 ölçekli nazım imar planında belirlenmiş plan notlarına ek olarak;
"Metro hattı, istasyon, iniş çıkış merdivenleri, garaj rampaları vb tesisler yapı yaklaşma sınırına tabi değildir"
şeklinde 5. bir plan notu belirlenmiştir.
Ayrıca yapı yaklaşma mesafelerinin parsel içinde her yöne 10.00ar metre olarak belirlenmesi uygun görülerek 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar kabul edilmiştir.
DEĞERLENDİRME:
Dava Konusu İşlemin Planlama İlkeleri ve İlgili Mevzuata Göre İrdelenmesi
Dava konusu edilen 1/1000 ve 1/5000 ölçekli plan notlan ve Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin 16.06.2007 tarih ve E.2005/2199, K:2007/1562 sayılı kararı ile iptal edilen plan notları aşağıdaki tabloda karşılaştırılmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.09.2005 tarih ve 2536 sayılı kararıyla onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plan notları (Ankara 8.İdare Mahkemesi'nin 12.06.2007 tarin ve E:2005/2199 K-.1562 sayılı kararı ile iptal edilen)
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 17.01.2008 tarih ve 176 sayılı kararı
33600 ada 2 ve 3 sayılı parseller birleştirilerek tek parsel oluşturulmuş ve Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Alanı olarak belirlenmiştir.
33600 ada 2 ve 3 sayılı parseller birleştirilerek
"Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı Kullanımı" olarak belirlenmiştir.
Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Alanında Metro İstasyonu ve Destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyo-kültürel, eğlence, dinlenme, sportif ve benzeri tesisler yer alabilir,
Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanında metro istasyonu ve destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyal ve kültürel tesisler, eğlence, dinlenme, sportif tesisler yer alabilir.
Emsal=2, Hmax=serbest olacaktır.. Emsal=l,50, Hmax: serbest olacaktır
± 0,00 kotu altında kalan alanlar emsale dahil değildir. Yer altında yapılacak tesisler emsale dahil değildir Laboratuvar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüt
yaptırılıp ilgili kuruma onaylatmadan inşaat ruhsatı verilemez.
Laboratuvar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüt yaptırılıp ilgili kuruma onaylatmadan inşaat ruhsatı verilemez.
Metro hattı istasyonu iniş-çıkış merdivenleri, garaj rampa ve benzeri tesisler yapı yaklaşma sınırına tabi değildir.
Metro hattı, istasyon, iniş çıkış merdivenleri, garaj rampaları vb tesisler yapı yaklaşma sınırına tabi değildir.
Yapı yaklaşma mesafesi her yerden 10,00 m.
1
Yapı yaklaşma mesafelerinin parsel içinde her yöneolacaktır. 10.00ar metre olarak belirlenmiştir.
1. Tablo incelendiği birinci ve ikinci sütun arasındaki birinci fark; Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Alanı olan isimin Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı Kullanımı olarak değiştirilmesidir.
İkinci değişiklik ise daha önceki plan kararında 2 olan emsalin dava konusu Meclis Kararıyla 1,50'ye düşürülmesidir. Ancak dava konusu alan oldukça büyüktür. Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanında; metro istasyonu ve destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyal ve kültürel tesisler, eğlence, dinlenme, sportif tesisler dava konusu 33600 ada 2 ve 3 sayılı parseller üzerinde yapılması planlanmıştır. Ankara 8.İdare Mahkemesi'nin 12.06.2007 tarih ve E-.2005/2199 K:1562 sayılı kararı ile iptal edilen kararda yer alan hususlar da gözardı edilmiştir. Emsal sadece 2 den 1.5'e indirilmiştir. Oysa iptal kararında 33600 adanın bir alt merkez olarak planlanmasının sakıncaları yer almaktadır. Çevresinden bağımsız olarak fonksiyon yüklemenin yaratacağı sorunlara dikkat çekilmektedir.
Keçiören Metrosu Atatürk Kültür Merkezi İstasyonuna kadar 9,220 km. hat ve 9 adet istasyon yapılacaktır. Hattın tamamı, bittiğinde toplam uzunluk 10,582 km ve 11 adet İstasyondan oluşacaktır.
Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı olacak 33600 adada yer alacak faaliyetler ise metro istasyonu ve destek tesisleri, açık ve kapalı otopark, otobüs terminali, idari ve ticari tesisler, sosyal ve kültürel tesisler, eğlence, dinlenme, sportif tesislerdir. Metro hattı üzerinde yer alan bu ara istasyonda yer alacak kullanımların çoğunun metro destek tesisleri ile doğrudan hiç bir bağlantısı yoktur. Meteoroloji İstasyonu olacak bu alanda aslında oluşturulmak istenen bir alt merkezdir. Bu durumda bu alanın bir alt merkez olup olamayacağı tartışılmalıdır.
Metro destek hattında olması gereken sadece raylı taşıttan inen yolcular ile ilgili kullanımlardır. Yer altında çarşı, yürüyen merdivenler, turnikeler, kapalı otopark vs yer alırken, yer üstünde ise bilet alım yerleri, açık otopark gibi ulaşımla ilgili destek birimleri olması gerekmektedir.
Şekil 1 :Keçiören Mero hattı istasyonları
Oysa Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı'na yapılmak istenen, ulaşım faaliyeti ile ilgisi olmayan idari ve ticari tesisler, sosyo kültürel tesisler, eğlence ve dinleme tesisleri, sportif tesislerdir.
Ankarada mevcut Batıkent Kızılay metro hattında 12 istasyondan oluşmaktadır. Doruk saatlerde 466.000 yolcu taşırken (günlük) ortalama 135 000 kişi yararlanmaktadır. Batıkent -Kızılay metro hattının hiç bir ara durağında metro ile ilişkilendirilmiş bir alt merkez yer almamaktadır. Sadece Batıkent -Kızılay hattında İvedik İstasyonu çıkışında bir büyük market yer almaktadır. Metrodan inen yolcular günlük alışverişini yaparak servis otobüslerine binmektedirler (Resim 2).
Resim 2: Meteoroloji İstasyonun yer alacağı 33 600 nolu ada.
Resim 1: İvedik Metro İstasyonunda yer alan alışveriş Birimi (Supermarket) __________________
Resim 2 ve 3 Ankara'nın uydu görüntüsünden alınmıştır. Caddelerde yol alan araçların boyutları her iki görüntünün mesafesinin aynılığını göstermektedir. İvedik İstasyonunda bir büyük market yer almasına rağmen kapladığı alan ile 33 600 adanın büyüklüğü arasındaki fark da ortaya çıkmaktadır.
Meteoroloji İstasyonuna yapılmak istenen idari, sportif ve sosyal tesislerin bölge insanına hizmet etmesi için yer seçimleri bir kısmının konutların arasında, idari tesislerin ise kent merkezinde veya yeni alt merkezde yer alması gerekir. Bu küçük istasyon alt merkez olma niteliğine sahip değildir. Eğer alt merkez olarak düşünülürse bulunduğu bölgeye getireceği yük ayrıca tartışılmalıdır. Burada eğer bir alışveriş merkezi düşünülüyorsa, toplam alanın ne kadar bölümünün ayrılacağı kesin ve net plan kararlarına yansımalıdır.
Diğer bir önemli faaliyet ise eğlenme ve dinleme kullanımıdır. Eğlence olarak belirtilen kullanımın da ne olduğu belli değildir. Zira eğer sinema veya tiyatro ise sosyo kültürel tesisler içinde yer alması gerekirdi. Bu durumda sineme ve tiyatrodan farklı eğlence tesislerinin de neler olduğu açıkça yer almalı ve toplam alana oranının ne olduğu 1/1000 ölçekli bu planda açıkça yazılması gerekmektedir.
33600 ada da metro destek hattı olarak belirlenen bir diğer kullanım ise sosyal ve kültürel tesislerdir. Bu tesislerin de neler olduğu açıkça belirtilmelidir.
Başka bir anlatımla metro destek tesisleri için yer alacak kullanımların dengesi açıkça belirtilmedir. Zira sayılan çoğu kullanımın metro istasyonunu destekleyecek türde tesisler değildir. Toplam alanın yüzde 1 -5'ini oluşturacak ise çok önemsenmeyebilir. Ancak E: 1,50 olarak belirlendiğine göre tüm bu kullanımların çok büyük bir yapı yoğunluğunu ortaya çıkaracağı açıktır.
Ticari tesisler, dinlenme eğlence alanları, sosyal tesisler 1,50 emsal ile yer aldıklarında mevcut teknik altyapıya beklenmedik bir yük de getireceklerdir. Kanalizasyon sistemi, temiz su sistemi, elektrik sistemi, telefon sistemi gibi hiç bir mevcut sistem yeni yükü kaldıracak güçte olmayabilir. Tüm teknik alt yapı sistemi mevcut duruma göre belirlendiğine göre, 1,50 emsal ile ve metro istasyonunda yer alması zorunlu olamayan bu tür kullanımlar ciddi sorunlara da neden olacaktır.
Bölgenin genel dokusuna aykırı yoğunluk kararı ile farklı büyüklükte ve şekildeki bina kitlesi ile çevresini ezen bir form ortaya çıkaracaktır. Herhangi bir kamu hizmeti için gerekli olmadığı halde ticari yön öne çıkarılarak çevresine göre ayrıcalıklı imar hakkı tanınması da planlama anlayış ve tekniklerine uygun bir yaklaşım değildir.
Halbuki çevreyle birlikte bir alt merkez yaratılacaksa, plan değişikliği çevresiyle birlikte ele alınmalıdır.
2. Dava konusu 33600 nolu ada, 1/25000 ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planında özel bir kullanıma ayrılmıştır. Üst ölçek olan 1/25000 planda dava konusu alandan yine metro hattı geçmekte, ancak "ÖPB" (özel planlama bölgeleri) olarak farklı bir notasyonla ifade edilmektedir (Plan 1).
Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı aynı zamanda Çubuk Çayının geçtiği alanda bulunmaktadır. Başka bir anlatımla Plan 1 'de üniversite alanlarından başlayarak kuzeye doğru çıkan yeşil şerit aslında Çubuk Çayının izidir. Bu nedenle üst ölçekli planda özenle korunmuş ve ÖPB adı altında Özel Planlama Bölgeleri olarak tanımlanmıştır.
Keçiören Metro güzergahı yukarıda gösterilen Şekil 1 de'de olduğu gibi ana caddenin altından geçen bir hattır.
İstasyonları ise belli aralıklarla yukarda yer alacaktır. Aslında işleyişi Batıkent Kızılay metrosundan farklı değildir. Ya da AŞTİ-Dikimevi raylı taşıma sistemi ile aynıdır. Belli yerlerde metro destek hattı olarak bilinen istasyonlar yer alacaktır. Ancak 33600 nolu ada ayrıca özel bir konuma sahiptir. Çubuk Çayı ile belirlenmiş bir yeşil sistemin parçasıdır ve bu nedenle üst ölçekte "ÖPB" olarak tanımlanmıştır. 1/25000 ölçekli Başkent Ankara Nazım İmar Planında ÖPB tanımı da yer almıştır. Buna göre;
ÖPB Özel Planlama Bölgeleri; niteliği, özgünlüğü ve iç içe geçmiş karmaşık sorunları nedeniyle kentsel özel müdahale gerektiren alanlar ile bu alan bağlamında verilmiş kararların hayata geçirilebilmesi için tetikleyici olabilecek, içerisinde özel proje alanları (ÖPA) bulunan, "bütüncül planlama çalışmasının yapılacağı bölgelere"
ait sınırları kapsar. Günümüze kadar olan süreçte klasik planlama yaklaşımları ve mevcut mevzuat hükümleri çerçevesinde çözüme kavuşturulamamış Ankara kentinin sorunlu alanlar (İmrahor Vadisi, B. Esat Vadisi, Hatip Çayı Vadisi, Hacı Kadın Vadisi, Ankara Çayı-Kalaba Vadisi, Demetevler, Hıdırlıktepe, Kızılay Ulus Merkezi İş Alanları, Güvercilik Etimesgut Hava alanları vb) ile
Aynı zamanda yine Plan 1 incelendiğinde 33600 adanın yeşil renk ile ifade edildiği görülmektedir. Plan lejantına bakıldığında ise bu renkte 3 ayrı gösterim vardır. Ancak alanın özeliği de gözönünde tutulduğunda bu gösterimin plan lejantında olduğu gibi "Vadi Tabanları ve Dere Yatakları" olduğunu söylemek mümkündür. O halde bu alanda yapılacak Özel Projeler yapı niteliğinde değil, tam tersi açık ve yeşil alan niteliğinde olacağı da açıktır.
bu planla öngörülmüş yeni gelişme alanlarına yönelik tetikleyici kararlar ... bu planda özel planlama bölgesi olarak tanımlanmıştır ...
Plan 1: Dava konusu alanın 1/25000 ölçekli plandaki konumu
33600 ada 2 ve 3 parsellerin birleştirilmesi ile oluşturulan alanda açık ve yeşil alanlardan daha fazla bir kullanım getirilmesi de mümkün değildir. Meteoroloji İstasyonu olarak yer alacak kullanımlar dışında, ulaşımla ile ilgili olmayan diğer tesislerin (ticareti dinlenme, eğlenme ..) yapılması da mümkün değildir. Yer altı ve yerüstü otoparklar, küçük bir ticari alan yer alabilir.
3.
Dava konusu işlemde yer alan diğer kararlar bir istasyon binası için yerinde kararlardır. Yer altında yapılacak tesisler emsale dahil edilmeyebilir. Çünkü zaten yer üstünde bir istasyon binasından başka bir tesise gerek yoktur."Labarotuvar deneylerine dayalı sondajlı zemin etüt yaptırılıp ilgili kuruma onaylatmadan inşaat ruhsatı verilemez" kararı da son derece yerindedir. Çünkü zaten Çubuk Çayının geçtiği bir bölgedir. Mutlaka bu tür sondajlar yapılmalıdır
"Metro hattı, istasyon, iniş çıkış merdivenleri, garaj rampaları vb tesisler yapı yaklaşma sınırına tabi değildir"
kararı da yerindedir. Zira metro hattı yolun altından geçecek ise, yukarıda yapı yaklaşma mesafesini temel almak teknik sorunlar çıkarabilir. Bu nedenel bu karar da yerindedir.
"Yapı yaklaşma mesafelerinin parsel içinde her yöne 10.00ar metre olarak belirlenmiştir" bu kararda yerindedir.
Standart belli ölçüler dahilindedir.
Dava Konusu İşleminin Plan Onama Yetkisi Açısından İrdelenmesi ^>
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 6 inci maddesi "- Planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından; "Bölge Planları"
ve "İmar Planlan", imar planları ise "Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları"
olarak hazırlanır ... " ve 8 inci maddesi " ... b) İmar planları; Nazım imar planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi on beş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar ... " şeklindedir.
Ayrıca 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun 7 inci maddesinde "- Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: a) ... b) Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla,
büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak, c)Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak ... hükümlerini taşımaktadır.
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 07.03.1994 gün ve 130 sayılı kararı ve Ulaşım Koordinasyon Merkezinin 10.03.1994 gün ve 94/3 sayılı kararı ile onaylanan Ankara 2015 Ulaşım Ana Planında yer alan Ankara Metrosu Ulus-Keçiören Hattı Projesi kapsamında kalan ve EGO Genel Müdürlüğü'nün talebi doğrultusunda dava konusu 33600 ada 2 ve 3 sayılı parsellere ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişikliğe gidilmesi ve Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 17.01.2008 gün ve 176 sayılı kararı ile 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlarda değişiklik yapılmasında 3194 sayılı İmar Kanunu ile 5216 sayılı Kanunu'nun 7/b, c maddelerinde tanımlanan yetki ve süreç yönünden imar mevzuatına herhangi bir aykırılık bulunmamaktadır.
SONUÇ
Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda;
J
tF^lf
\ ma
Dava konusu plan değişikliğini kapsayan Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 17.01.2008 tarih ve 176 sayılı kararı; 3194 sayılı İmar Kanunu ile 5216 sayılı Kanunu'nun 7/b, c maddelerinde tanımlanan yetki ve süreç yönünden imar mevzuatına herhangi bir aykırılığı bulunmamaktadır. Aynı zamanda 5216 sayılı Kanunun 7/b, c maddelerinde belirlenen yetkiye dayanılarak 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlarda birlikte değişiklik yapıldığı, ayrıca her iki planın da yürürlükteki imar mevzuatına ve kanunlarda tanımlanan yetki ve süreç yönünden uygundur.
33600 ada 2 ve 3 parsellerde planlanan "Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı" Çubuk Çayı'nın geçtiği bir alandadır. Üst ölçekli 1/25000 planla bu alan ÖPB (Özel Planlama Bölgesi) olarak ifade edilmiştir. Ayrıca bu plandaki fonksiyonu yeşil alan - vadi tabanları lejantına uymaktadır. Bu açılardan bakıldığında yapılan plan değişikliği üst ölçek planla uyumlu olmadığı görülmektedir.
Plan değişikliği yapılan alan 1/25.000 ölçekli planda ÖPB olarak belirlenmiştir. Dava konusu 33600 ada, 2 ve 3 parsellerin yer aldığı "Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanında" idari ve ticari tesisler, sosyal ve kültürel tesisler, eğlence, dinlenme, sportif tesislerin istasyon faaliyetleri bir arada yer alacağı bir alt merkez alanı olarak düşünülmüştür. Sosyal ve kültürel tesis alanları hizmet edeceği nüfusla daha iç içe planlanmalıdır. Sportif tesislerin de yer seçimi aynı titizlikle yapılmalıdır. Bu nedenle bu tür fonksiyonların nüfusla orantılı yer seçimleri için çevreyi bir bütün olarak ele alan 1/5000 ölçekli bir plan çalışmasına gereksinim vardır.
Metro istasyonunu destekleyecek tesisler açık ve kapalı otopark, otobüs terminali ve küçük çaplı bir ticaret ünitesi olmalıdır. Plan kararlarıyla getirilen diğerler fonksiyonlar teknik altyapıyı zorlayıcı niteliktedir. Dava konusu alanda planlanan faaliyetler bir alt merkez niteliğinde olduğundan zaten ada bazında planlanması planlama ilkelerine uymamaktadır. Bu hat üzerinde alt merkez olabilecek metro istasyonu bir sonraki Belediye istasyonu olmalıdır. Keçiören Metrosu Destek Tesisleri Alanı sadece bir ara istasyondur. Bu nedenle istasyonu destekleyici faaliyetlerle ele alınmalıdır.
Belirtilen bu görüşler doğrultusunda dava konusu Ankara Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 17.01.2008 tarih ve 176 sayılı kararı ile onanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan değişikliğinin 3194 sayılı İmar Kanunu'na, planlama ilkelerine, şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Yüce Mahkemenize saygılarımızla sunarız. Karar Mahkemenizindir. 09.02.2009
C
Prof^r^ule Karaaslan ' Doç^r^ ^ Yard.DoçJ^r^T^^^
Gazi Üniversitesi Gazi Üniversitesi G^^fTJniversitesi
Mühendislik Mimarlık Fakültesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Müherioıslik Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Şehir ve Bölge Planla Şehir ve Bölge Planlama
Bölümü Bölümü Bölümü
