ÇAGDAŞ TIPTAN ALTERNATİF
TIBBA
YÖNELİş:
MEDYA
ÇERÇİLERİ
Medya çok büyük topluluklara, bu toplulukların bireyleri arasında ayınmgözetmeksizin hitap edeniletişim araçlannınbütünüdür. Kitleiletişim araçlarıgerçekte basını,radyoyu, televizyonu, sinemayıve birtakımyeni
iletişimteknolojilerinin ürünlerini kapsar.
İletişim eskiden yalnız haberleşmekesimiyle sınırlıyken şimdi
işletmelere,kültüre hatta aileye kadar her alana girmiştir.Günümüzde
iletişimdenilince çok dallı karmaşıkbirağ akla gelmektedir. Iletişimin çeşitleri, karşı karşıya getirdiğiinsansayısınagöre belirlenmiştir. Noktadan kitleyeiletişim radyo, televizyon, yazılı iletişimise gazete, dergi vb. dir. İletişim sistemleri her geçen gün artıncabütün iletişimsistemlerini içine alan kitle iletişim araçları anlamınagelen "medya" terimi türetilmiştir.
Medya günümüzde toplumsal yaşamla bütünleşmiştir.Medya kamuoyunu dilediği gibi yönlendirebilecek güçtedir. Büyükyatırımların yapıldığıbir sektör halinegelmiştir.Çokgenişkitlelereyazılı, görsel-işitsel
ortam ve araçlarla ulaşır olmasıkamuoyu üzerindeki etkisini de o denli
arttırmıştır. Kitle iletişim araçlarıbir etkilerne aracı olaraıtalgılanmış,
yönetimler bunların içeriğini denetleme kaygısı duymuşlardır
(Meadel,1994:502).
Medyada kullanılanhalk kültürü içerikli program ve reklamların,
halk kültürü ürünlerini gelecekkuşaklara taşımave aktarma, değerlere,
kabullere, kurumlara ve törelere destek verme veeğlendirme işlevleri vardır.
Halk kültürü birikimi her milletin bilincinde vebilinçaltında yaşar. Kültür
9.ğeleriyleörülü reklamlar tüketiciyi etkiler ve ürününgerekliliğine inandınr.
Urünü pazarlamada genellikle hedef kitle olarak orta sınıfseçilmektedir. Ortasınıfsöz konusu olduğundahalk kültürü ürünleri değerve kabulleri de büyük ölçüde reklam kampanyalanndakullanılmaktadır(Günay, 1985:89-94;Başgöz, 1996:1-4).
Günümüzde hemen hemen her iletişim aracındakonunun uzmanı
olmayankişilerinher geçen gün artan boyutta alternatiftıplailgiliyayınlanna rastlanmaktadır. Bu da beraberinde bir çok sorunu getirmektedir. Halk
sağlığı uzmanlarıncaele alınmadığında sağlığazarar verecek durumlar ortaya çıkmaktadır.
Medya, hedef kitlenin kültür kodlarına,kültürel ve zihinsel alt
yapısına göre program ve yazı dizileri hazırlamaya başlamıştır. Sunulan ürünle hedef kitle kültürü özdeşleştirilerekürünle kitle birleştirilmiştir.
Medya ele aldığıhalk kültürü ürünlerini halkın eğilimlerinidikkate alarak
270 • Adana Halk Kültürü
işler.Bilgi vebilişim kavramlarınıntopluma malolmayabaşlaması,toplumun düşünüşdinamiklerini dedoğalolaraketkilemektedir. Bugün isteyen herkes
düşüncelerini sanalortamda açıklayabilmekte, tartışma grupları
oluşturabilmektedir.Dünyanınbir ucundandiğerucunaanındagörüntülü, yazılı, sesli haberleşme sağlanabilmektedir. Kısacası bilişimve bilgisayar teknolojileri geliştikçekültürel değişim hızlanmakta,bu değişimiyöneten düşüncebiçimleri kendini bu ortamda oluşturmaktadır.Web teknolojileri ile toplumun ne düşündüğü anında ölçülebilmekte, yani toplumun nabzı tutulabilmektedir.
Medyanın maddi - manevi halk kültürü değerleriyle kaçınılmaz
ilişkisini irdelediğimizde bu olgunun üç boyutuolduğugörülmektedir. 1.
Medyanın olumsuz etkisi 2. Medyanın olumlu etkisi 3. Medyadan
yararlanma. Medya, alternatiftıbbıgazetelerin hafta sonu eklerini doldurmak ve televizyonda program yapmak için kullanmaktadır. Buradayaşanılan ortak kültürün kolektifbilinçaltınaseslenilmektedir. İnsanlarıpazarlanan ürünleri almaya ikna etmek için hedef kitlenin değerlerive kabulleri tespit
edilmekte ve reklam kampanyası buna göre düzenlenmektedir
(Günay, 1996:3-12).
Binlerceyılınbilgi birikimi olan birçok gelenekselanlayışatamamen karşı çıkılmış,kesin deneyimlerle bilinen, birçok halkilacı, "kocakarı ilacı" diye küçük görülmüştür. Bir taraf modemtıbbıherşeygörürken, diğertaraf da halkhekimliğiningeleneksel yöntemleriyle, tabiat hazinesinden elde edilmiş ilaçlarlaçalışanlarda, zaman zaman modemtıbbın gelişmelerini ve ulaştığı düzeyi görmezden gelmiştir. Bilimi, doğrularıbelirleyen bir metot olarak kabul edenlerin yanı sıra sağlıkve tedavide, alternatiftıbbın kabulünde artışgörülmektedir.
Özellikle son 10yıl içindetıp dünyasındaki gelişmeler,yeni tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar, alternatiftıp, doktorlarınyeni başarıları, hastane teknolojisinde gelişmelerleilgili yazılar, makaleler büyük bir ilgiyle okunuyor. Sağlıkhaberleri, çok genişolmasa da medyada vazgeçilmez bir yere sahiptir. Bir hastalığınnedeninin ve çaresinin bulunduğunadair haberlerin tamamına yakını dış basındanderlenmektedir. Bu haberleri gerçekten ciddiye alan okurlar vardır.Bir zaman sonra mucize yöntemin zararlı olduğuhaberi yazılabilmektedir.Medya duyarlıolmazsa, bu tür haberleri sağlık editörüne inceletmeden yayınlarsahalk bundan zarar görecektir. Bazı sansasyonel medya olaya magazinel boyuttayaklaşarak traj arttırmak pahasınahalk sağlınazarar vermektedir.
İnternet ortamında belki pek çoğu iyi niyetli pek çok alternatiftıp sitesi bulabiliriz. Bu siteleri incelediğimizdebirbirini tutmayan, bilimsel
araştırmalara dayanmayan halk hekimliği bilgileri bulabiliriz.
Medyadoğru kullanıldığında yararlıdır. Sağlık konularında danışman görüşlerine bağlı kalınmasıbu konudaduyarlı olunması yanlışlarıen aza
indirecektir. Bildirimizde medyadaki örneklerinden yolaçıkılarakbu tehlikeli olgu incelenip irdelenecektir.
İlk çağlardan başlayarakher şeyin insanlarıngereksinimlerinden
doğduğu düşünülecekolursa, halk ilaçlarınında, tarihin çok eski devirlerden berikullanıldığı fıkri yanlış olmaz. Bu ilaçlara duyulan gereksinim günümüze kadargelmiştir.
Atalarımızbirçokacıdeneyden sonra, bitkilerifaydalıve zehirli diye iki bölümeayırınış, önceleri tuzak veya ok zehiri olarakkullanılanbitkileri, tedaviamacıylakullanmayabaşlamışlardır.Anadolu, on üç bine yakınbitki
çeşidiyle dünyanın en zengin bitki florasınasahip yerleşimyerlerinden biridir. Tarih boyunca tüm uygarlıklarbu zenginlikten yararlanmayı bilmişlerdir.Günümüzden uzunyıllarönce yaşamış insanların kullandığı
bitkilerle tedavi yöntemi günümüzde de hala dolaylı ya da
doğrudan kullanılmaktadır.Tedaviamaçlı kullanılan bazıbitkiler listeler
boyutundadır.
Günümüzdebazı gelenek ve göreneklerin hala sürmesi ülkemizde
tıbbifolklorun yerleşip yayılmasındaetkiliolmuştur.Bugüntıbbın geliştiğini,
eski halk ilaçlarının kullanılışının azaldığını düşünsekbile gelenek ve göreneklerebağlıkimseler, deneyimli yaşlılardanve çerçilerdeii yararlanmaya devam etmektedirler. Ayrıcabilimsel hekimlikgelişirken tıp folkloru da
gelişmiştir. Bu nedenle halk bilgileri her geçen gün unutulmayıpaksine bu bilgilere daha yenileri ilave edilmiştir.Hekimlerle temasa geçme zorluğu
ilekarşılaşanhalk, kendi bilgilerini uygulamaya devam etmektedir. Bugün Anadolu'da birçokhastalığınhalk ilaçlarıile tedaviedildiğigörülmektedir. Yöredeki insanlar, kendileri için faydalı olduğuna inandıklanbitkileri almak için çerçiye gitmektedirler. Bazı insanlarındaha hastalığınilk
aşamasındayani doktorabaşvurmadançerçiyegittiğigörülmektedir. Bazı
insanlar ise doktora gidip tedavi gördükten sonra bu tedavinin sonuçsuz
kaldığıyani doktorlarınveilaçlarındertlerine çare bulamadığıdurumlarda, son bir umut olarak çerçiye gitmektedirler. Bunun yanı sıra ekonomik nedenler yani doktorlarınveilaçların pahalı oluşu, tıbbınçözümbulamadığı
durumlarda çaresizlik yüzünden de çerçiye başvurulduğugörülmektedir. Eskiden beri atalarımızınbitkileri tedavi amaçlı kullanmalarıgünümüzde de sürmektedir.
Tıbbaalternatif olarak sunulabilecek vebirçoğu da "binlerceyıllık"
olantıp akımları tüm dünyada en çok tercih edilen tedavi biçimi olma
yolundadır. çoğu tıpdoktoru olmayan alternatiftıpçılarAmerika ve Avrupa'da rehabilitasyon kliniklerinikurınuşveyayın organlarını çıkarmaya başlamıştır.
Alternatif tıp aslındatedavi ve koruyucu amaçlıbirçok yöntemi kapsayan bir kavramdır. Artıkbitki özlükarışımlar,akupunktur, telkinin her türlüsü, masaj, vitaminIer, elektrik veya özel aletli uygulamalar, su (hidroterapi) ve benzeri pek çok yöntem alternatiftıbbınbirparçası olmuştur.
272 • Adana Halk Kültürü
sedef, romatizma, migren alternatif tıbbaen çok başvurunedeni olan
hastalıklardır.
İnsanlarınmodemtıbba karşılıkalternatiftıbbıtercih etme nedenleri; ekonomik nedenler, eğitimsizlik,çaresizlik, gelenekçilik, dini inanışların
ön planaçıkması,yörede eczane,sağlık ocağıv.b.kurumların bulunmayışı
bitkisel ilaçlarınkimyasal ilaçlara tercihi, doktorlardan beklenen gerekli ilginingörülmeyişi,yerelolanaklarla tedavi eden kişilerin (kırık,çıkık,ocak
v.b.) bu tedavilerden olumsuz bir gelişmenin görü1meyişi, insanların
hastanelerdeki randevu ve ertelemelerden sıkılmalarıolarak sıralanabilir.
Alternatiftıbbın sosyolojiktarafıbilimsel boyutundan çok ileridedir. AkademisyenlerAlternatifTıpyöntemlerini tamamen "bilimdışı", sonuçları
belirsiz ve kullanılan ilaçlar hastalara zarar verebilecek özelliklere sahip buluyorlar.Ayrıca yararlı olabileceği kuşkulu buyaklaşımlarçok pahalıdır.
En aklayakıngörünen akupunktur bile 30 yıldırbilimsel bir yörüngeye oturtulamadı.
Akademik tıbbın hastayıtedavi edemediğiolaylarda hasta ölmek yerine, başka yöntemlere sığınmak zorunda kalıyor. Alternatif tıp
yöntemlerini bilimsel normlara uydurarak test etmekimkansız.Böyle bir deneysel model yok, alternatif tıbbın standartlarıyok, tekniklerin
uygulamalarıdeğişken,tedaviyehastaların verdiği yanıtlar farklıdır.Eldeki yöntemlerle alternatiftıbbınbilimselbazı kurulamıyorama kimi olaylarda
işe yarıyor.Bu nedenlerle bilimdünyası şimdilerde,alternatiftıpla yapılan
tedavileri test edebilecek uygun yöntem arayışlarına girmiştir.Alternatif
tıpçılarınameliyat yöntemleri kullanılmayaveilaçlarıtedaviye sokulmaya
başlanmıştır.Alternatif yöntemleryaygınlaştıkçaen iyiler ön planaçıkacak
ve belli bir standardizasyonsağlanacak.Zatengenişhastagruplarınahitap eden merkezler de kurulmayabaşlandı.
Sonuçta herkes hastanın sağlığını amaçlıyorsaher iki grubun yöntemlerinin uygun şekildekombine edilmesi gerekmez mi?Anlaşılacağı
gibi konu kısavadede bir sonucaulaşılabilecekgibi değildir. Alternatif
tıpistismara son derece uygun bir alandır.
Televizyon, gazetereklamlarında etik olaraktıbbın reklamınıyapmak yasak olsa da her türlü hastalığaiyi gelen yöntemleri önerenler her geçen gün artmaktadır.Alternatiftıpweb sayfalarını dolaştığımızdaonlarca ilgili siteye kolaycaulaşabiliyorsunuz,Herçeşit hastalığaçözüm önerenler var. Hassas ölçümlerle bitkiler formüle edilmiş. Geleneksel sağaltma
yöntemlerininyanı sıra UzakDoğukültürüne özgü yöntemler de öneriliyor. Bilimdünyasınınbu konuyla ilgiliolduğunuartanyayınlardan öğreniyoruz.
Bu yöntemlerden uygunolanlarınımodemtıbbaentegre etmek içinçalışmalar
sürüyor.
Tıp ne kadar ilerlerse ilerlesin, insanlarda sağlıklailgili sorunların
bir "mucize" sonucu geçivereceğineolan inanç bir türlü kaybolmuyor.
Türkiye'de böyle bir umutla ziyaretçi akınınaen çok uğrayanyerler, türbe veyatırlar. Son yıllardaIstanbul' da kilise ve ayazmalaramedyanınsayfa sayfa haberyapmasıyla pek çok Müslüman da gidiyor. Her kilisenin belirli ayin ve ayazma günleri de var. Bu günlerde insanlarşifalı olduğuna inandıkları sulardan içmek,hastalıklarınaçare bulmak, dilek tutmak ve dua etmek için kiliseleri dolduruyor.Bazıkiliselerde ise hastalar için özel dualaryapılıyor.
İstanbul'dainsanlarınhangi kiliseleri hangi umutlarla ziyaretettiğini
yine medyadan öğreniyoruz:Yürüyemeyenler, konuşamayanlar:Balat
Ermeni SurpHraşdagabetKilisesine, göz ve yüzhastalıklarıolanlar:Balıklı
RumManastın ve Kilisesine, Aya Paraskevi Ayazmasına,Aya Kiryaki
Kilisesine veAyazmasına,Aya ParaskeviAyazmasına, konuşamayançocuklar: Aya Dimitrios Kilisesi'ne, her derde deva için: Aya Panteleyman Kilisesine, Aya Terapan Rum Kilisesine, Vefa Meryem AnaAyazmasına,Aya Fanurios Rum Kilisesine, sinir hastalarıylafelçliler:Aya Yorgi'ye, iş, ev, çocuk isteyenler: Saint Antuan Kilisesi'ne (Kazak,2003:7).
Türkiye'de, sorunlara çözüm umuduylayatırlarda"dilekte bulunma" alışkanlığı artarak devam etmektedir. Şeker dağıtmave kurban kesme gibi "adakların" yerini, buzdolabı ve klima gibi" ihtiyaç duyulan eşya'" temin etmek almıştır. Toplumun geçirdiği süreçle bağlantılı olarakinsanların
beklentileri de değişmiş ancak Türkiye'de özellikle kırsal kesimde
yaşayanlarınbir bölümü sorunlarınaçözümü ve isteklerininkarşılanmasını yatırlarda aramaktadır.
Ziyaretlerdeki dileklerin veadaklarınniteliklerinde önemlideğişikler
gözlenmektedir. Eskiden kısrnet açmak, çocuk sahibi olmak ya da
hastalıklardankurtulmak için gidilirdi. Şimdiise üniversiteyi kazanmak, terfi etmek, kariyer yapmak için dilekte bulunuyorlar. Zamandeğişti,adaklar dadeğişiyor. Şeker dağıtmakkurban kesrnek gibi adaklarınyerini yatırın
bulunduğu mekana buzdolabı,klima gibi bağışlaralmaya başladı.
İslamiyet'teölülerden çare bekleme inancıyoktur. Bunlar, İslamiyet öncesinden kalandavranışlardır, İslamiyet'teAllah ile kularasındadilekleri ileten,sorunlarınçözümüneyardımcıolanaracılaryoktur.Tıbbi sorunların çözümü de yaygınolarak yatırlarda aranmaktadır. Bundahastalık teşhis ve tedavi ücretlerinin yükselmesi ve gelir seviyesindeki düşüş de etkili olmaktadır. üzellikle kırsalkesimde yaşayanlar, masraflarının yanı sıra çektiklerisıkıntılar,muayene ve tedavi günlerinin çok ileri tarihlere verilmesi gibi nedenlerle alternatif tıp yanında yatır ziyaretlerine yöneliyorlar.
Maddi durumu ve kültür düzeyi yüksek kişilerde de bu farklı
gerekçelerle; benzeryönelişlergözlenmektedir. "Bu kesimde de genelde doktorlara ve hastanelere olan güvensizlik ve ilaç kullanmaktanbıkma, yan etkilerinden çekinme durumu son zamanlarda kiliselere gitmeyi de moda haline getirdi. Baştazengin veeğitimli kesimler, kiliselerde dilek diliyor,
274 • Adana Halk Kültürü
Sonuç
199ü'lı yıllarda kurumsallaşmıştıbbi alternatif tedavimetotlarıda
gelişmeye başladı. Bir takımotlar, bu otlarla yapılanhaplar, vitaminler, egzotik yapraklar ortayaçıktı.Alternatiftıpçılann iddialarıöylesinemüthiş
ki insanlar etkileniyorlar. Tabiidoktorlarınbüyük bölümü bu konudatavrını
sert koyuyor ve alternatiftıbbın insanların korkularıüzerineinşaedilen bir
hayalolduğunuda söylüyor. Ama insanlar yine de bir umuttur diyerek bu sektörde de büyük paralarharcıyorlar. Artıkdeneyimli doktorlar gazetelerde
sağlık köşeleriniyönetmelidir.
Yatırziyaretlerindekiartıştamedyadaki özendiriciyayınlarda çok etkili olmaktadır. Yatırların,dinsel inanç merkezleriyle ilgili özendirici
yayınlarve buraların dertlere çare bulunan mekanlar olarakyansıtılması
son derece sakıncalıdır.Bu konuda özellikle medyanındaha sorumlu
davranması ve çağdaş tıptan yana tavır sergilernesi gereklidir.
Sağlık konusunda haber verirken son derece dikkatli olmak
gerekiyor. Çünkü bu konu kadar insanlarıbire bir, doğrudan ilgilendiren
başkahaber türü de yoktur. Şifabulamayan hastahastalığıylailgili gazetede mucize tedavi diye bir haber okursadünyası değişir.Ancak bir süre sonra bu mucize tedavinin denenmekte olduğu anlaşıldığındahastanın dünyası yıkılır.Mucizevi ilaç türünden haberler genellikle bu türşirketlerindünya
çapında kurduklarıhalkla ilişkiler ağı tarafından yayılır. Çıkara dayalı
kurulan yanlışbilgilendirmeağıiçinde neyindoğruneyinyanlış olduğunu
bilmek de hemefi hemenolanaksızdır.Medya konuya umutlayaklaşmakta, duyduğu şeylerin doğru olmasınıumut etmekte ve bu yüzden de bilimsel
nüansları yakalayamadığıbir konuda manipulasyona daha da yatkın hale gelmektedir.
Binlerceyıldır sağlığıkorumada, sorunlarıgidermede kullanılan
bitkisel ürünlerin kullanımı,son yıllardayeniden çoğaldı.Ama bitkisel destekler, dikkatli kullanılmazsa ciddi sorunlar ortaya çıkarabilir. Eğer
bitkisel desteklerin sağlığıkoruyucu ve tedavi edici gücündenyararlanılmak
isteniyorsa bu ürünlerin, yalnızca doktorun önerisi ve takibi halinde
kullanılması, kullanımsüresi ve doz ayarlamalarınaözen gösterilmesi,
başkalarınınkullandığıbitkisel desteklerin herhangi birsağlıksorunu için denenmesi, reçetesiz olarak daalınabilenbu ürünlere yönelik bilgisizsatıcı
ve pazarlayıcıların sınırsızönerilerine itibar edilmemesi,yalnızcadoktorun bilgilerine güvenilmesi her platformdaanlatılmalıdır.Bu ürünlerin üretim ve saklanmaları ile ilgili koşullara uygunluğu araştırılmalı,güvenli olup
olmadıklarıincelenmelidir. Bitkisel ürünlerin doğalhaliyle sanldığı
dükkanlardaalışverişyaparken bilgilerindoğruluğununmutlakaaraştırılması gerektiği anlatılmalıdır.
Medya,insanlarınçaresizlik duygusundan yararlanmaya çalışanların
ekmeğine yağ sürerek, ilginç haber yayınlama kaygısıyla insanların
umutsuzluklarındanmedet umar duruma düşmektedir.Alternatif tıp
yöntemleri halka zarar verebilir. Medyasağlığınancaksağlık uzmanlarınca yörılendirilebileceğidüşüncesini taşımadansansasyon nitelikli haberlerle gündem oluşturmaya çalışılıyor. Tıbbın şifa bulamadığı hastalıklarda
alternatiftıp yöntemleri medya tarafından bilinçsizce yayınlanmaktadır.
Bu durum hastaları ve yakınlarını çaresizlik duygusuna sokmaktadır.
Umutsuz insanlara deneylerden, testlerdengeçmemişmaddeyi ilaçmışgibi sunmak sorumsuzluktur.Bilindiğigibi üzerindearaştırmalarsüren maddeye ilaç denilmez, denebilmesi için tam dört fazlıbir araştırmadangeçmesi
gerekiyor. .
Ulusal sağlığın korunmasında,önemli roller üstlenebilecekmedyanın,
devletin sağlık politikaları doğrultusunda yayın yapması sağlanmalıdır.
Medyadaki kültürprogramlarındakonununuzmanlarınınolurualınmalıdır.
Çeşitli konulardaki paket programlarla, yazılı kaynaklarla medya
desteklenmelidir.
Medyadoğru kullanıldığındayararlıdır.Medya geleneksel kültürüne sahipçıkmalıdır. Bu nedenle ülkenin kültürpolitikalarınazarar vermemesi içinduyarlı olmalıdır. Yasakçı anlayışla,ekranzaptiyeliğiile kültüryozlaşması
önlenemez. Kültürkonularında danışman görüşlerine bağlı kalınmasıbu konudaduyarlı olunması yanlışlarıen aza indirecektir. Temeltıp etiğine aitbağlayıcıbir düzenlemeye gereksinimvardır. Bütün bu sorunları ülke düzeyinde çözümlemek üzere kural koyucu ve denetleyici bir kurulun
oluşturulmasınabüyük bir gereksinim vardır.Alternatiftıp uygulayan hekimlere yasalyaptırımların uygulanması,ticari amaçlarla bilinen ya da gerçekdışısansasyonel tedavi haberlerinin medyada yeralması, tıbbi değeri
olmayan tedavilerin bir umut olarak sunulması,ilaç sanayikuruluşlarının
etkisi ile bazı tedavi sonuçlarının abartılı şekildemedyada verilmesi engellenmelidir.
Alternatiftıbbısavunan bir kısıminsanlar, bu objektif deliller ve sorgulamametotlarıyerine, sadece hastaya olanfaydayıve onundüşüncelerini
ölçü kabul ederler. Fakat bu yaklaşımsuiistimale açıktır. Geçmiştekalan, tamamendeneme-yanılmausulüylegelişmiş,fakat kullanıla kullanıla artık
herkesinbildiği faydalıhalkilaçlarıve değişiktedavi yöntemleri modern
tıbbın ışığındayeniden incelenmelidir.
Kronik hastalıklardakarşılaşılanproblemlerekarşı,modern sağlık
sisteminin bir çözüm üretememesi, modern tedavilerin çokpahalı oluşuve yüksek teknoloji gerektirmesi gibi faktörler deinsanlarıalternatif tedavilere yönlendirmektedir. Eğerbütün bunlar belli ölçülerden geçirilip yeniden
değerlendirilerek,modern tıbbaentegre edilirse muhakkak ki insanlığın yararına olacaktır. Bugün ilaç fabrikalarındaimal edilen birçok ilacın
bitkilere ve minerallere dayalı tarihi kökleri olduğu unutulmamalıdır.
Hangi yayın türü aracılığıyla yapılırsa yapılsın sonuçta bu iş
"habercilik"tir. Amaç haber vermek olunca da, ister hekim ya da sağlık alanındangelen birisi olalım,istersek yayınve iletişim alanından olalım
276 • Adana Halk Kültürü
vardır. çünkü eksik, yanlışvedoğru sunulmamışhaberlerinyaşam,can ve sağlıkderdinde olan insanlaraçısındanbir tür "umuttacirliğine" dönüşeceği gözden uzaktutulmamalıdır.
KAYNAKÇA
Birkalan Hande Gelenek, HalkKahramanları,Popüler Medya Ve
İnek Şaban
Akman,Haşim.I994, "Televizyon" Thema Larausse, MilliyetYay.,İst.
Başgöz, İlhan,1996, "Protesto: FolklorunBeşinci İşlevi(Fonksiyonu),
Prof. Dr. Umay Günay Armağanı,Ankara
Günay, Um ay , 1985, "Fo1klor Mahsullerinin Tabiatı". Beşinci
Milletlerarası Türkoloji Kongresi. Tebliğler C. Il, Istanbul
Günay, Umay, 1996, "Folklor, Reklam ve Tarhana", Milli Folklor, S.3 1-32, FeryalMatbaacılık, Ankara
Meadel, Cecile, 1994,"İ1etişim Araçları",Thema Larausse, Milliyet Yay., Istanbul
Günaydın,Serdar - 12 Ocak 2000, Çarşamba Bilim ve Teknik Dergisi,Mayıs2002 sayıs
YılmazÖzlem, Adana Yöresindeki Çerçiler, Ç.Ü.F.E.F. T.D.E. Bölümü BasılmamışBitirme Tezi, Adana,2002"
"Atakan-Yurtsan, Milliyet Gazetesi, 2003" Kazak, Zeynep, Hürriyet Gazetesi, 2003
