• Sonuç bulunamadı

VİTAMİNLER II

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "VİTAMİNLER II"

Copied!
37
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

VİTAMİNLER II

(2)

SUDA ÇÖZÜNEN

VİTAMİNLER

(3)

TİAMİN

(antiberiberi faktör, anörin, B

1

vitamini)

Kimyasal Yapı:

 Bir pirimidin halkası ile bu halkayı tiyazol yapısıyla bağlayan metil köprüsü bulunur.

 Ticari formu tiaminhidroklorat’tır.

 Özellikleri:

 Renksiz ve suda çözünen kristaller halinde bulunur

 Güneş ışınlarına hassastır

 Atmosferdeki oksijene ve sıcaklığa dayanıklıdır

 Asit solüsyonlarda alkalilere göre daha dayanıklıdır

(4)

TİAMİN

(antiberiberi faktör, anörin, B

1

vitamini) Aktivasyonu

Aktif koenzim:

 Tiamin pirofosfat (TPP) (tiamin di fosfat) Aktivasyondan sorumlu enzim:

 ATP’ ye bağımlı tiamin difosfotransferaz (KC, beyinde)

(5)

TİAMİN

(antiberiberi faktör, anörin, B

1

vitamini)

Emilimi

 Ortamdaki konsantrasyonuna bağlı olarak barsaklardan aktif veya pasif olarak emilir.

 Düşük konsantrasyonlarda sodyum iyonuna (Na+) bağlı olarak aktif transportla emilir.

 Emilimin büyük bir kısmı jejenum ve ileumdan olur.

(6)

TİAMİN

(antiberiberi faktör, anörin, B

1

vitamini)

Emilimi

 Diyet dışında supleman olarak ağızdan alınan tiamin hızlı emilir. Yarılanma ömrü 1 saattir.

 Vücutta kısıtlı olan deposu 25-30 mg kadardır

 En fazla bulunduğu organlar kalp, karaciğer, böbrek ve beyindir. Vücutta var olan miktarın yarısı iskelet kaslarında bulunur.

Kanda Transport: Albumine bağlanarak

(7)

TİAMİN

(antiberiberi faktör, anörin, B

1

vitamini)

Atımı

 Yapısındaki metil köprüsü kolay kırılır. Pirimidin ve tiazol serbest kalarak idrarla atılır. Serbest tiamin olarak da idrarla bir miktar atılır.

 Diğer atılan metabolitler;

 Tiamin karboksilik asit, 4-metiltiazol-5-asetikasit, 2-metil-4- amino-5-formil aminopirimidin gibi yapılardır.

(8)

Tiamin Pirofosfatın İşlevleri

 Hücrede enerji üretim olaylarına katkı sağlar

α-keto asitlerin, dallı zincirli aminoasidlerin oksidatif dekarboksilasyonunda koenzim olarak rol oynar

 Sinir hücrelerinin membranlarında bulunur

(9)

Tiamin Yetersizliği

• Alıma ve kullanıma bağlı yetersizlikler

• Diyetle 21-28 gün yetersiz alım – Duygusal hassasiyet

– Depresyon

– İştah azalması, konstipasyon

– Bulantı-kusma bulgularını ortaya çıkarır.

• Uzun süreli yetersizliğinde Beriberi hastalığı görülür

– Kuru beriberi (Wernicke Korsakoff sendromu) sinir sistemi tutulumu)

– Yaş beriberi (kardiyovasküler sistem tutulumu)

(10)

Tiamin Yetersizliği

 Alkoliklerde sıklıkla tiamin yetersizliği gelişir.

 Alkol hem vitaminin gereksimi arttırır hem de emilimini ve aktivitesini bozar.

(11)

Tiamin Yetersizliği

• Yaşlılarda tüketim yetersizliği ve karaciğerde aktif forma dönüşümün azalması

• Çocuklar, beslenme bozukluklarında

• Dispepsi, peptik ülser, ülseratif kolit gibi gastrointestinal hastalık durumlarında

• Atletler, ağır egzersiz

• TPN alan hastalarda, CHO yüklemesi sonucu gereksinim artar

• Açlık, hemodiyaliz, diyabetik asidoz

• Karaciğer işlevlerinin bozulduğu durumlar

(12)

Tiamin Gereksinimi

• ENERJİ VE KARBONHİDRAT İHTİYACINA BAĞLI OLARAK BELİRLENİR.

• 0.4-0.5 mg/1000 kkal

• Toksisite: Toksisitesine rastlanmamaktadır. Yüksek doz alındığında baş ağrısı, uykusuzluk ve dermatit gözlenir.

Gereksinimin arttığı durumlar

• Gebelik, emziklilik

• Büyüme ve gelişme dönemi

• Gastrointestinal hastalıklar

• Çiğ balık tüketiminin yüksek olduğu kültürler

• Saflaştırılmış karbonhidrat grubu besinlerin tek başına tüketildiği kültürler

(13)

Tiamin Kaynakları

• Hem Bitkisel Hem De Hayvansal Kaynaklarda Bulunur.

• Tam tahıllar

• Kurubaklagiller

• Kuru yemişler

• Organ etleri en zengin kaynaklarıdır.

(14)

RİBOFLAVİN

(B

2

vitamini)

Kimyasal yapı:

• Çeşitli kaynaklardan elde edilen flavinler kimyasal olarak benzer yapıdadır.

• Floresan ışık veren flavinler 1937 yılında riboflavin olarak tanımlanmışlardır.

• Ribitole (şeker alkolü) bağlı heterosiklik izoalloksazin halkasından oluşur.

Özellikleri:

 Renkli bir pigmenttir, Suda çözünür,

 Isı ve aside dayanıklı, alkali ve güneş ışığına hassastır

 Gün ışığında kimyasal yapısı bozulur, floresan ışıkta sarı- yeşil renk veren aktivitesini kaybeder.

(15)

Aktif Riboflavin:

• Flavin adenin dinukleotit (FAD)

• Flavin adenin mononukleotit (FMN/riboz içermez, nükleotid değil)

FMN→ Riboflavinin ATP’ye bağımlı fosforilasyonu ile meydana gelir.

FAD → ATP içersinde yer alan AMP’nin FMN’ ye katılımı ile oluşur.

RİBOFLAVİN

(B

2

vitamini)

(16)

Riboflavin (B

2

vitamini) Sentez ve Metabolizması

• Riboflavin bitkilerde ve mikroorganizmalarda sentezlenir.

• Özellikle yapraklı sebzelerde, tüm sıcak kanlı organlarında, balıkta ve sütte bulunur.

(17)

Riboflavin (B

2

vitamini) Emilimi

• Besinlerle aldığımız riboflavin serbest yapıda ise aktif transportla incebarsak hücrelerine geçer.

• Suda çözünür bir vitamin olmakla birlikte safra tuzlarının azalması emilimi olumsuz etkiler.

(18)

Riboflavin (B

2

vitamini) Taşınması

• Plazmada serbest riboflavin ve FMN olarak taşınır. Bu yapıların yarısı proteine (albümin, globulin, fibrinojen) bağlı olarak taşınır.

(19)

Riboflavin (B

2

vitamini) Atımı

• İdrar serbest riboflavin veya α-D-glukosit ve 10-formil metil flavin yapılarında atılır.

(20)

• FMN , FAD→ oksidoredüktazların koenzimi

• FMN, FAD→ redoks reaksiyonları, enerji üretimi, hücresel respirasyona katkı sağlar

• Koenzim olarak FAD ve FMN izoalloksazin halkasında reversibl redüksiyona uğrar → → →→FMNH

2

ve FADH

2

Riboflavin’in İşlevleri

(21)

Riboflavin’in İşlevleri

• Karbonhidrat metabolizmasında:

• Krebs siklusunda süksinat dehidrogenaz sisteminde

• Yağ metabolizmasında: β oksidasyonda açil koenzim A dehidrogenaz basamağında

• Protein metabolizmasında:

α amino asid oksidaz ve dehidrogenaz enzimlerinin çalışması için gereklidir.

• Pürin yıkımında Ksantin Oksidaz

(22)

Riboflavin Eksikliği

Riboflavin Eksikliği Belirtileri

• Ağız ve dudak köşelerinde çatlaklar, angular stomatit

• Dudaklarda şişme, keylozis

• Papillada atrofi, dilde inflamasyonglosit ve magenta dil

• Gözde korneada kanlanma, vaskülerizasyon

• Burun kenarında sarı damlacıklar

• Seboreik deri lezyonları, burunda kulaklarda ve göz kapaklarında

• Anemi, normostik, normokromik

• Nöropati

(23)

Riboflavin Gereksinimi

• Riboflavin gereksinimi alınan enerji ve proteine bağlı olarak değişir.

Önerilen miktarlar ülkelere göre değişmekle birlikte;

– Yetişkinler için 1.3-1.7 mg/gün – Gebelikte 1.8 mg/gün

– Emziklilikte 2.0 mg/gün

• Plazma düzeyi 2-4 μg/100 ml’dir.

• Toksik etkisi belirtilmemektedir.

(24)

Riboflavin Kaynakları

En iyi kaynakları;

• Süt ve ürünleri

• Karaciğer ve böbrek başta olmak üzere organ etleri

• Yumurta

• Maya

• Yeşil yapraklı sebzelerdir.

(25)

Niasin (B3 vitamini)

• Niasin, nikotinik asit ve nikotinamid için kullanılan genel bir isimdir.

• Nikotinik asitin kimyasal yapısı: Pirimidin-3-karboksilik asittir.

(26)

Niasin (B3 vitamini)

Özellikleri:

• Beyaz kristaller halinde bulunur ve kolayca nikotinamide dönüşür.

• Suda ve alkali ortamlarda çözünür, ısıya 120 oC’ye kadar dayanıklıdır.

(27)

Niasin (B3 vitamini)

Aktif formu:

• Nikotinamid adenin dinukleotit (NAD+)

• Nikotinamid adenin dinukleotit fosfat (NADP+)

• . 60 mg triptofandan 1 mg niasin üretilir.

(28)

Niasin (B3 vitamini)

Okside yapıları NAD+ ve NADP+

İndirgenmiş yapıları NADH+H+ ve NADPH+H+ olarak ifade edilir.

(29)

Niasin (B3 vitamini)

Emilimi

• İnce barsaklarda fosfataz enzimiyle nikotinamid, ribonükleotid ve riboza hidrolize olur.

• Nikotinamid mideden ve ince barsaklardan kolayca emilir.

• Düşük konsantrasyonlarda Na+ iyonuna bağlanarak emilir, yüksek konsantrasyonlarda alındığında ise basit difüzyonla emilir.

(30)

Niasin (B3 vitamini)

Taşınması

• Plazmada serbest asit ve amid yapılarında dolaşır.

• Dokulara pasif diffüzyonla girer.

• Eritrositler niasini Na+’a bağlı anyon transport sistemiyle alırlar.

Atımı

• Normal bir beslenme ile 0.5-2 µg/gün nikotinasid ve nikotinamid alınır.

• İdrarla serbest yapıda atılabildiği gibi 1-metil nikotinamid ve 1- metilpridon 3-karbonid metabolitlerine rastlanır.

(31)

Niasin İşlevleri

• NAD, NADP oksidoredüktazların koenzimleridir.

• CHO, lipid, amino asid metabolizmalarında H iyonu transfer ederler.

• C vitamini yardımıyla folik asidin aktif yapısı olan tetrahidrofolik aside dönüşümünde NADPH bağımlı redüktaz enzimlerine gereksinim vardır.

• NAD bağlantılı dehidrogenazlar, oksidatif yolaklardaki oksidoredüksiyon reaksiyonlarını katalizler ( Ör; sitrat döngüsü)

• NADP bağlantılı dehidrogenazlar veya redüktazlar redüktif biyosentezlerle ilgili yollaklarda etkili olur (Ör; Pentoz fosfat yolu)

(32)

Niasin İşlevleri

• CHO Metabolizmasında – Embden Meyerhof – Krebs döngüsü

– Pentoz fosfat yolu – Üronik asit yolu

• Yağ Metabolizmasında – Beta oksidasyon

– Keton cisimcikelrin sentezinde – Yağ biyosentezinde

– Tek karbonlu ünitelerin taşınmasında – Yağ asitlerinin yıkılmasında

– Dihidro ve tetrahidrofolat redüktaz enimlerinin katalize etttiği reaksiyonlarda işlevi vardır.

Protein Metabolizmasında

• Prolin, serin ve glisin aa’lerinin sentezinde NAD kullanılır.

(33)

Niasin Eksikliği

• Niasin yetersizliğinde oluşan hastalık pellegradır.

• Bundan dolayı niasine pellegra prevantif (PP) vitamin de denir.

(34)

Niasin Eksikliği

• Kronik böbrek yetmezliği

• Diyaliz uygulamaları

• Yetersiz protein alımı

• Damardan beslenirken niasin desteği almaya hastalarda Hastalığa bağlı olarak sekonder pellegra gelişir.

• Niasin eksikliği oluşumu için hem niasin hem de triptofanın beraberce eksikliği gerekir. Bu da genellikle mısırla beslenen toplumlarda rastanılan bir durumdur.

• B6 eksikliği niasin yetmezliğini

(triptofandan niasin oluşumunda kofaktör’dür)

(35)

Hartnup Hst

Karsinoid Sendrom

İzoniyazid kullanımı

Lösinden zengin diyet

Niasin Eksikliği

(36)

Niasin Gereksinimi

• Gereksinim günlük enerji alımı ile ilişkilidir, 5.5 mg/1000 kkal

• Yetişkinler için önerilen günlük alım 12-20 mg’dır.

Toksisite

• Güvenilir üst düzey niasin alımı 450 mg/gün, nikotinik asit alımı 150 mg/gün’dür.

(37)

Tedavide Nikotinik Asidin Yararı

• Nikotinik asid

• Plazma kolesterolünü  ( hipokolesterolemik etki)

• Adipoz dokudan serbest yağ asidi açığa çıkışı 

• Kolesterol taşıyıcı lipoproteinlerin oluşumu  ( VLDL, LDL, IDL)

KAYNAKLARI ET

SÜT VE ÜRÜNLERİ YUMURTA

TAHILLAR

Referanslar

Benzer Belgeler

Karcıoğlu ve Özer (2014), dış ticaret dengesi, faiz oranı, para arzı, petrol fiyatları, sanayi üretim endeksi tüketici fiyat endeksi ve yabancı portföy

Akıl konusunda Maturidî'lerden farklı düşünmeyen Kemal Paşazâde, insan aklını, Peygamberimizin "Allah'ın ilk yarattığı şey akıldır" hadisinde haber verilen

6ZET : Modem tanmm vazge~ilmez unsurlanndan olan kimyasallann kullanlml ozellikle son 40 yllda diinyada ve Tiirkiye'de giderek .. Ancak iiretimde artl§ saglayan bu

Şekil 4.1 : Farklı voltaj değerleri için dairesel silindir arkasındaki hız profili .... Farklı frekans değerleri için dairesel silindir arkasındaki hız profilinin gösterimi

Biz de çalışmamızda; primer akciğer hastalığı olma- yan mekanik ventilasyon tedavisi uygulanan yoğun bakım hastalarında uzun süreli (96 saat) değiştirilmeden kullanılan

Bu çalışmada Adıyaman ilinde 2000-2011 yılları arasında Sağlık Müdürlüğü Sıtma Savaş Birimi’nce aktif ve pasif sürveyans çalışmaları ile saptanan sıtma

• Karbonhidratlar hem aktif hem pasif olarak emilir. • Glikozun %80’i aktif olarak en fazla duodenumdan emilir. • Aktif taşımada Na’a bağlı transport görülür. •

Elektrojenik proton pompaları (H++ATPaz, PPiaz) nın lokasyonu ve fonksiyonları, transmembran redoks pompası (NAD(P)oksidaz), iyon kanalları ve katyon ve anyonların plazma membranı