Western / kovboy filmleri
Kaynaklar slaytların sonunda yer almaktadır:
ABD denince ilk akla gelecek türlerden birinden söz ediyoruz. Sinemanın başlamasıyla yaşıt bir tür.
İkonografisi belirli: Çalılar, ağaçlar, dağlar, ovalar, açık alanlar, tüm bunlar el değmemiş bir doğanın fantazisini de barındırır. Ata binen erkekler, silahşörler, kanun kaçakları, iyiler ve kötülerin karşılaşması vardır.
Kahraman beyaz şapka giyer, kanun kaçağı siyah.
İlk western The Great Train Robbery (Porter, 1903)
https://www.youtube.com/watch?v=zuto7qWrplc 1930’larda düşük bütçeli B sınıfı filmler yapıldı.
İlk filmlerde Kızılderililer posta arabalarına,
kalelere, trenlere saldırır. Genelde olumsuz
gösterilirler. Nadir iyi gösterilen filmlerden biri de
1920 tarihli The Last of the Mohicans.
1950’lere ve hatta 60’lara kadar filmlerde Kızılderililerin vahşi gösterildiğine tanıklık ederiz. 50 öncesi Warner Bross ve Republic Pictures’ın westernleri çoğunluktadır. Hiç kuşkusuz ilk akla gelen western ikilisi yönetmen John Ford ve oyuncu John Wayne’dir.
Posta Arabası (Stagecoach, 1939).
https://www.youtube.com/watch?v=yccvdXoHubI
Sinema tarihinde John Wayne’in bu filmde yıldız
Westernler erkek filmleridir ve melodramın antitezidir. Westernde kahramanın kadın olması nadir görülür: The Ballad of Little Jo (Maggie Greenwald, 1993). Eski filmler arasında da bir iki örnek bulunur; Ann Oakley (1935) ve Calamity Jane’in anlatıldığı Plainsman (1936)… Siyahların daha da az olduğunu söyleyebiliriz.
1950’lerde The Searchers (Ford, 1956), Taksi
Şoförü’nde Yıldız Savaşları’na kadar pek çok filmi
etkiledi.
• 1950’lerde McCarthy karşıtı iki önemli filmi anmak gerek, her iki filmde de erkeklerden çok kadınlar güçlü:
Kahraman Şerif (High Noon, Zinneman, 1952) ve Johnny Guitar (Ray, 1954).
• 1960-1970’lerde daha şiddetli westerneler yapılmaya başladı. Ayrıca Clint Eastwood (oyuncu)-Sergio Leone (yönetmen) işbirliğini unutmayalım (spagetti western).
• Western ikonografisiyle dalga geçen filmler de yapıldı.
Tür yapısöküme de uğratıldı.
• Küçük Dev Adam (Little Big Man, Penn, 1970)
Kızılderililerin uygar, beyazların yağmacı olduğunu
İzleyeceğimiz filme bu gözle bakalım. 3:10 Yuma Treni (3:10 to Yuma, James Mangold, 2007)
Kanun kaçağı ile çiftçi arasında karşıtlı kurulurken şapkaların rengine dikkat edelim.
Pek çok sahnede baba-oğul arasında kanun kaçağının görüntülendiğine dikkat edelim. Oğul, kanun kaçağına başından beri hayranlıkla bakarken filmin sonuna doğru bakış babaya yönelir ve nihayet baba-oğul ilişkisi kurulur.
Sonunda baba ölürken «baba» olur, kahraman olur,
«tam»dır.
İzlenecek Film(ler):
