HOŞGELDĐNĐZ
YALIN ÜRETĐMDE KATMA DEĞER VE FOPM ANALĐZĐ
Birol KAYRAK
Üretim Uzmanı / Proje Ofis Sorumlusu – Arçelik Buzdolabı Đşletmesi / Eskişehir
Tel: (222) 213 44 80 birol.kayrak@arcelik.com
Tanımlar
Lead Time : Ürün için hammadde temininden başlayarak müşteriye teslime kadar geçen zaman dilimidir.
Üretim Lead Time : Üretim için ilk hareketin başlangıcından üretimin tamamlanmasına kadar geçen zaman dilimidir.
Hammadde Temini Hammadde Stok Üretim Ürün Stok Müşteriye Teslim
Lead Time
Üretim Lead Time
Zaman
Tanımlar
Katma Değer : Ürünün müşteri tarafından algılanan ve ürünün değerini artıran faaliyetlerdir.
- Đşleme
- Boyama
- Montaj vb.
Tanımlar
Đsraf : Ürüne değer katmayan, müşterinin algılamayacağı ve fazladan bedel ödemeyeceği faaliyetlerdir.
- Stoklar
- Beklemeler - Aşırı üretim
- Gereksiz taşımalar
- Hatalı üretimler ve tamirler
- vb.
Tanımlar
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi :
Üretim süreci boyunca tüm proses adımlarının ; - Katma değerinin sorgulandığı
- Matematiksel boyuta dönüştürüldüğü ve - Đyileştirme faaliyetlerini tetikleyen
bir analiz aracıdır.
Mevcut tekniklerin üzerine Arçelik Buzdolabı Đşletmesi
deneyimleri eklenerek türetilmiştir.
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Üretim sürecinin proses adımları : A – Katma değer yaratan aktiviteler
B – Katma değer yaratmayan ancak kaçınılamaz aktiviteler (Set-up, taşımalar, ölçümler vb.)
C – Katma değer yaratmayan aktiviteler olarak sınıflandırılır.
ÜRETĐM LEAD TĐME (sn)
0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000
A B C
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Her bir proses adımı için - Taşıma mesafesi (varsa) - Manüplasyon sayısı (varsa) - Süre
bilgileri toplanır.
A Katma değer yaratan aktiviteler
B Katma değer yaratmayan ancak kaçınılamaz aktiviteler
C Katma değer yaratmayan aktiviteler No Proses
Katma Değer Analizi
Mesafe (m)
Maniplasyo n (Adet)
Lead Time (sn) 1 Boyanmış ön üst sacın askıdan
alınması B 1 2
2 Görünüş kontrol B 1 2
3 Arabada stoklama B 1 250
4 Çıkış ambarına taşıma C 175 1 60
5 Ambarda bekleme C 5.400
6 Đrsaliye işlemleri C 45
7 Rampaya taşıma C 45 1 30
8 Kamyona yükleme C 1 30
9 YS Transfer C 11.250 1 900
10 Kamyondan indirme C 1 30
11 Prosedürel işlemler C 45
12 Ambarda bekleme C 7.200
13 Montaj sahasına transfer C 125 1 90
14 Görünüş kontrol B 1 5
15 Elektrik Kutusunun Ön Üst Saca
Yerleştirilmesi A 7
16 Hot Melt Sıkılması A 15
17 Hot Melt'in Kuruması A 1 900
18 Işıklı Gösterge Kablolarının
Bağlanması A 1 8
19 Işıklı Göstergenin yerine
Oturtulması A 7
20 Test B 1 12
21 Kablonun toplanması A 1 10
22 Kasaya yerleştirme C 1 4
23 Ambarda bekleme C 10.800
24 Çıkış ambarına taşıma C 55 1 60
25 Đrsaliye işlemleri C 45
26 Çıkış rampasına taşıma C 25 1 30
27 Kamyona yükleme C 1 30
28 Arçelik'e transfer C 11.250 1 900
29 Kamyondan indirme C 1 60
30 Giriş işlemleri C 45
31 GKK B 1 1.200
32 Dağıtım alanında stoklama C 1 1.800
33 Montaj noktasına taşıma B 25 1 25
34 Görünüş kontrol B 1 4
35 Montaj A 1 5
22.950 25 30.056 sn
334 dk
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Aktivite Analizi
Mesafe (m)
Maniplas yon (Adet)
Lead Time (dk)
A Katma değer yaratan aktiviteler 7 0 4 15,9
B Katma değer yaratmayan ancak kaçınılamaz aktiviteler 8 25 8 25,0
C Katma değer yaratmayan aktiviteler 20 22.925 13 460,1
35 22.950 25 500,9
AKTĐVĐTE TÜRÜ
AKTĐVĐTE SAYISI
57%
20%
23%
TAŞIMA
100%
MANUPLASYON SAYISI
52%
16%
32%
LEAD TIME 3,2% 5,0%
91,8%
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Amaç :
-Katma değer yaratan aktivitelerde süre, maliyet gibi unsurları azaltmak
-Kaçınılamayan katma değersiz işleri mümkün olduğunca verimli hale getirerek maliyet ve süre etkisini azaltmak
-Katma değer yaratmayan işlerden kurtulmak ya da etkisini
azaltmaktır
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Her bir proses adımı için ;
- Ne yaparsak operasyonu yok edebiliriz ? - Ne yaparsak mesafeyi kısaltabiliriz ?
- Ne yaparsak süreyi azaltabiliriz ?
Sorularının kök nedenine inebilmek için “Neden-Neden”
analizi yapılır.
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Ambarda bekleme süreleri fazla
Yardımcı sanayiye gidip geliyor
Gruplama YS'de yapılıyor
Neden ? Neden ? Gruplama
süresi bant çevrimine sığmıyor
Hot melt kürlenme süresi uzun
Hızlı kürlenen yapıştırıcı bulunması
Neden ? Neden ?
Çözüm
Gösterge yuvasının bantla yapıştırılması
Bant yüzeyi için pabuçların genişletilmesi
Kablo
bağlantılarının soketli hale getirilmesi
1
Hot melt 2 Önce
Çift taraflı bant Sonra
Hot melt Önce
Çift taraflı bant Sonra
5 mm 5 mm
10 mm
10 mm Önce
Sonra 5 mm 5 mm
10 mm
10 mm Önce
Sonra
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Bulunan faaliyetler:
- PQCD filtresinden geçirilir
- Yapılabilirliği / Uygunluğu sorgulanır - Hayata geçirilir.
P Q C D
KRĐTERLER
Önerilen yeni çözümün üretilebilir
olması gereklidir
Önerilen yeni çözüm en az önceki durum
kalitesini sağlamalıdır.
Önerilen yeni çözüm maliyeti
azaltmalıdır.
Kalite için maliyetten taviz
verilebilir.
Önerilen yeni çözüm çevrim
süresini azaltmalıdır.
Kalite için süreden taviz
verilebilir.
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem
Operasyon Sayısı (Adet)
7 7
3 5
22
0
0 5 10 15 20 25 30 35
önce sonra
C B A
Taşıma Mesafesi (m)
22925
0 5000 10000 15000 20000 25000
önce sonra
C B A
22950
120
Manüplasyon Sayısı (Adet)
4 1
3
5 18
0
0 5 10 15 20 25 30
önce sonra
C B A
25
6
Lead Time (dk)
15,9
0,4 4,6
5,3 90,5
0,0 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0
önce sonra
C B A
110.9
5.6 32
12
FOPM Analizi
- Proseslerin yalınlaştırılması
- Maliyet azaltma potansiyellerinin yakalanması
Çalışmalarında kullanılacak bir araç olarak Arçelik Buzdolabı Đşletmesi tarafından geliştirilmiştir.
Yöntemin esası, kritik sorular sorarak potansiyellerin
belirlenmesi için bir sistematiğin uygulanmasına
dayanmaktadır.
FOPM Analizi
Prosesin kendisi ya da proseste kullanılan parça için fonksiyon, operasyon adımları, üretim yöntemi ve malzemeye yönelik 16 adet soru sorularak yok etme, sadeleştirme ve maliyet azaltma potansiyelleri aranmaktadır
F unction : Parçanın yerine getirdiği işlev, görev
O peration : Operasyonda yapılan işler
P roduction : Parçanın üretim yöntemi
M aterial : Parçanın malzemesi
Cost
Before After
FOPM Analizi
Fonksiyon :
-O fonksiyon gerekli mi, olmasa olur mu?
-O fonksiyonu gören başka parçalar, sistemler var mı?
-Fonksiyonu yerine getirebilmek için boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var mı?
-Yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi?
Operasyon Adımları :
-Otomasyon yapılabilir mi?
-Hızlandırılabilir mi?
-Gereksiz hareketler var mı?
-Operasyonun yeri değiştirilebilir mi?
-Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir mi?
-Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı?
FOPM Analizi
Üretim Yöntemi :
-Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi ?
-Parçanın üretiminde artıklar değerlendirilebilir mi?
-Mühendislik fireleri başka yerlerde değerlendirilebilir mi?
-Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir mi?
Malzeme :
-Başka bir hammadde kullanılabilir mi ?
-Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu?
FOPM Analizi
Filtre :
P : Önerilen yeni çözüm üretilebilir olmalıdır
Q : Önerilen yeni çözümün kalite seviyesi en az önceki durum seviyesinde olmalıdır
C : Önerilen yeni çözüm maliyeti azaltmalıdır D : Önerilen yeni çözüm
işin süresini uzatmamalıdır
Producubility Quality
Cost Delivery
POTENTIALS
KAIZENS
FOPM Analizi
No SORU YANIT Var Yok Potansiyel öneri P Q C D SONUÇ
1 O Fonksiyon Gerekli mi ?
2 O fonksiyonu gören benzer parçalar var mı?
3 Fonksiyon için boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var mı?
4 Fonksiyon için yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi?
5 Otomasyon yapılabilir mi?
6 Hızlandırılabilir mi?
7 Gereksiz hareket var mı?
8 Operasyonun yeri değişebilir mi?
9 Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir mi?
10 Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı?
11 Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi ?
12 Parçanın üretiminde artıklar değerlendirilebilir mi?
13 Mühendislik fireleri başka yerlerde değerlendirilebilir mi?
14 Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir mi?
15 Başka bir hammadde kullanılabilir mi ?
16 Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu?
Potansiyel F Đ LTRE
F O N K S Đ Y O N O P E R A S Y O N Ü R E T Đ M Y Ö N T E M Đ M A L Z E M E
FOPM Analizi
48 Arka duvar delme 50 a Eva hazırlama 50 b Eva takma
52 a Eşanjör boruya sünger geçirme 52 b Đ zolasyon yapma (permagumla) 52 c Kapak takma
5 sn
Machine 48 sn Man
48 50 a 52 a 52 b 52 c
Đstasyon 50 : 24 sn Đstasyon 52 : 24 sn Đstasyon 48 : 5 sn
50 b
5
8
16
17
3
4
FOPM Analizi
Analizi yapan
: Karani ALKAN
Takım : ÜH-1
Đstasyon No :
48
Model : Freezer modeller OPERASYO
N :
Arka Duvar Delme ve eva izolasyonları
Alt
Operasyon : Arka Duvar Delme Malzeme : Punch
Teçhizat : Delme robotu Çevrim
Süresi : 5 sn
Đnceleme No SORU YANIT Var Yok Potansiyel öneri
1 Gerekli mi ? Gerekli X
2 O fonksiyonu gören benzer parçalar var mı?
Var. ATK borusu arka duvarın içinden
geçiyor. X Pü öncesinde arka duvara
boru döşenebilir.
3 Boyutta, şekilde gereksiz
kısımlar var mı? Yok X
4 Yüzey ve görünüm kalitesi
gerekli mi? Gerekli X
5 Otomasyon yapılabilir mi? Zaten otomasyon var X
6 Hızlandırılabilir mi? Dengeleme süresi içinde X
7 Gereksiz hareket var mı? Yok X
8 Operasyonun yeri değişebilir mi? Robot değişemez X
9 Kullanılan aparat, teçhizat
geliştirilebilir mi? Amacımız teçhizatı yok etmek X
10 Ürün üzerinde gitmeyen işçilik
var mı? Yok X
11 Parçanın üretim yöntemi
değişebilir mi ? Parça yok X
12 Parçanın üretiminde artıklar
değerlendirilebilir mi? Hayır X
13 Mühendislik fireleri başka
yerlerde değerlendirilebilir mi? Hayır X
14 Başka bir parça o parçadan
çıkartılabilir mi? Hayır X
15 Başka bir hammadde
kullanılabilir mi ? Hayır X
16 Renk gibi görsel etkiler zorunlu
mu? Hayır X
Potansiyel
FONKSĐYONOPERASYONÜRETĐM YÖNTEMĐMALZEM E
Uygun Araştırılması gerekli Uygulanamaz
P :
PRODUCTION Q : QUALITY C : COST D : DELIVERY ÜRETĐLEBĐLĐR
LĐK KALĐTE MALĐYET SÜRE SONUÇ FAALĐYET 1 FAALĐYET 2
Benzer uygulama var, üretilebilir
Benzer uygulama var,
sorunsuz çalışıyor.
Maliyet
karşılaştırılmalıDengelenebilir ATK borusu ile deneme yapılacak.
Termoform kalıbına tadilat
gerekli
Arka duvar plastiğine tadilat
gerekli Önerilen yeni
çözüm çevrim süresini azaltmalıdır.
Kalite için süreden taviz
verilebilir.
Önerilen yeni çözümün üretilebilir olması
gereklidir
Önerilen yeni çözüm en az önceki durum kalitesini sağlamalıdır.
Önerilen yeni çözüm maliyeti azaltmalıdır.
Kalite için maliyetten taviz verilebilir.
1 2
FOPM Analizi
FOPM Analizi
Analizi yapan : Karani ALKAN
Takım : ÜH-1
Đstasyon No :
52 c
Model : Freezer modeller
OPERASYON : Arka Duvar Delme ve eva izolasyonları
Alt Operasyon : Kapak Takma
Malzeme : Körtücü kapak Teçhizat : El ile Çevrim Süresi : 3 sn
Đnceleme No SORU YANIT Var Yok
1 Gerekli mi ? Gerekli X
2 O fonksiyonu gören benzer parçalar var
mı? Var, bant yapılabilir X
3 Boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var
mı? Yok X
4 Yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi? Değil, kondanser altında kalıyor X
5 Otomasyon yapılabilir mi? Hayır X
6 Hızlandırılabilir mi? Dengeleme süresi içinde X
7 Gereksiz hareket var mı? Yok X
8 Operasyonun yeri değişebilir mi? Dengeleme içinde değişebilir X
9 Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir
mi? El ile takılıyor X
10 Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı? Yok X
11 Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi
? Hayır X
12 Parçanın üretiminde artıklar
değerlendirilebilir mi? Artık çıkmıyor X
13 Mühendislik fireleri başka yerlerde
değerlendirilebilir mi? Fire yok X
14 Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir
mi? Hayır X
15 Başka bir hammadde kullanılabilir mi ? Hayır X
16 Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu? Hayır X
Potansiyel
FONKSĐYONOPERASYONÜRETĐM YÖNTEMĐMALZEME
Uygun
Araştırılması gerekli Uygulanamaz
P :
PRODUCTION Q : QUALITY C : COST D : DELIVERY Potansiyel öneri ÜRETĐLEBĐLĐR
LĐK KALĐTE MALĐYET SÜRE SONUÇ FAALĐYET 1
Kapak yerine mevcut dairesel bant kullanılması
Parça mevcut, operasyon
mümkün
Kirliliği gizliyor Maliyet azalır Etkilenmez Direkt uygulamaya geçilebilir
Kapak yerine bant denemesi yapılacak
Örtü kullanılmaya devam
ederse renksiz temin edilebilir Mümkün Etkilenmez Maliyet azalır Etkilenmez
Örtü kullanılmaya devam ederse renksiz parça istenecek
Renksiz parça kullanılacak Önerilen
yeni çözüm çevrim süresini azaltmalıdır.
Kalite için süreden taviz verilebilir.
Önerilen yeni çözümün üretilebilir olması
gereklidir
Önerilen yeni çözüm en az önceki durum kalitesini sağlamalıdır.
Önerilen yeni çözüm
maliyeti azaltmalıdır.
Kalite için maliyetten taviz verilebilir.
5
6
