• Sonuç bulunamadı

METİN ŞERHİ SU KASİDESİ 28. BEYİT ŞERH ÇALIŞMASI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "METİN ŞERHİ SU KASİDESİ 28. BEYİT ŞERH ÇALIŞMASI"

Copied!
5
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

AD-SOYAD : Miraç Bayram NUMARA : 19020441

Fuzuli:

Fuzûlî (y. 1480 veya 1494 - 1556, Kerbela ya da Bağdat), Azerbaycan Türkçesinde eser veren Türk divan şâiridir. Asıl adı Mehmed bin Süleyman'dır. Oğuzlar'ın Bayat boyuna mensuptur. Arapça ve Farsça eserleri de bulunmakla birlikte Azerbaycan Türkçesinin en önemli lirik şairi olarak kabul görmüştür. Mehmed Fuzûlî Alevî Müslümanların Yedi Ulu Ozanlarından birisidir.

Ailesi göçebe hayatı bırakıp günümüzdeki Irak bölgesine yerleşmiş olan Oğuzların Bayat

boylarındandır. Fuzûlî; ne kadar kesin bilinmese de 1483 yılında Akkoyunlular zamanında şimdiki Irak'ta Kerbela veya Necef'te veya Kerkük iline bağlı Kale semtinde doğduğu tahmin edilir.

Fuzûlî iyi bir eğitim almak için ilk önce Hillah şehrinde müftü olan babasından ve daha sonra

Rahmetullah adındaki bir öğretmenden eğitim görmüştür. Daha sonraki öğrenimi hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte; eserlerinden İslamî bilimler ve dil alanında çok iyi bir eğitim aldığı

anlaşılmaktadır. Azerice, Arapça ve Farsça divan şiirlerini yazmıştır. Eserlerinde kullandığı dil dönemindeki divan şairlerine göre daha sade, anlaşılır bir Azericedir. Halk deyişlerinden bolca yararlanmıştır.

Bedensel zevklerden ziyade tasavvufî bir aşk, Ehl-i Beyt'e duyulan özlem, ayrılık acısı şiirlerinin konusunu teşkil etmiştir. Duygu ve düşüncelerini çok içten ve lirik bir şekilde ifade etmeyi kolayca başarmıştır. Bu açıdan bakıldığında Türk şiirinde karşılaştırılabileceği tek şair Yunus Emre'dir. "Leylâ ile Mecnun" mesnevîsi aynı konuda yazılmış (Arapça ve Farsça dâhil) en iyi mesnevîlerden biridir.

METİN ŞERHİ SU KASİDESİ 28. BEYİT ŞERH ÇALIŞMASI

ORJİNAL METİN

Çeşme-i hurşîdden her dem zülâl-i feyz iner Hâcet olsa merkadün tecdîd iden mi’mara su

El Yazısı Metin

(2)

MATBU METİN

نيا ضيف للاز مد ره ندديشروخ ەمشچ ٔ وص هرامعم نديا ديدجت كدقرم هسلوا تجاح

TRANSKRİPSİYON HARFLİ METİN

• ٔرنيأضيف للاز مد رهنددٔيشروخ ٔ ەمشچ وصهرامعم نديا ٔديدجت كدقرم ٔەسلواتجٔاح

• Çeşme-i urşīdden her dem zülâl-i feyż iner ḥācet olsa meradüñ tecdīd iden miʿmāra u

SÖZLÜKSEL ANLAM Çeşme : pınar, kaynak, göz

Hûrşîd : güneş

Zülâl: soğuk, güzel, tatlı su Hacet : ihtiyaç

Merkad: türbe, mezar

Tecdîd: yenileme, yenileşme, onarma, tamir etme Çeşme-i Hûrşîd: güneş çeşmesi

Feyz: bereket, bolluk Zûlal-i feyz: bereketli su Her dem: her an

EKLERİN VE KELİMELERİN TAHLİLİ

Hûrşîd ( İsim kökü) + dan (Ayrılma hal eki)

(3)

İn- (Fiil kökü) - er ( geniş zaman kip eki) Merkad (isim kökü) + ün ( ilgi eki) Ol ( Fiil kökü ) - sa ( şart kipi )

Mi’mar ( İsim kökü ) + e ( yönelme hal eki )

Arapça Kelimeler : Zûlal, feyz, Hacet, Merkad, Tecdîd id-, mi’mar Farsça Kelimeler : Hûrşîd, Çeşme

Türkçe kelimeler : Her Dem, in-, ol-, su

Çeşme-i hurşîdden her dem zülâl-i feyz iner

Isim isim zarf isim isim fiil

Hâcet olsa merkadün tecdîd iden mi’mara su

Isim fiil isim fiil isim isim

Çeşme-i hurşîd: belirtisiz isim tamlaması zülâl-i feyz: sıfat tamlaması

ŞERH

Şiirsel anlam: beyitte bahsedilen kabir, mezar peygamber efendimizin kabridir.

Kur`an da islam`a, İslam peygamberine ve mübarek yerlere hizmet edenlerin, bu yerlerin korunmasını, onarılmasını sağlayanların rahmete erişeceğinden bahsedilmiştir. Çeşmeden su akarken, belli bir noktada su açığa çıkar ve gelen ışığın suya yansımasıyla su, parıldamaya başlar. Beyitte geçen güneş çeşmesi tamlaması da bizlere ışığın da güneşten, yani tek bir noktadan yayılarak, bizleri aydınlatması benzetilmesi yapılmış olabilir. Okuyucunun gözünde böyle bir canlandırmaya sebep olur. Yine Zûlal-i feyz tamlaması yani bol, tatlı, bereketli su anlamına gelen bu tamlama, bize güneşten yayılan ışığın dünya üzerinde

(4)

bolluk ve bereket sağladığını anımsatmıştır. Beyitte bahsi geçen peygamber efendimizin kabri, peygamber efendimizin evinin bulunduğu yerdedir.

Peygamber efendimizin vefatı üzerine yatağının bulunduğu yere defnedilmiş ve evinin bulunduğu yer kabre dönüştürülmüştür.

Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh’ın mescidlerini, ancak Allâh’a ve âhiret gününe îmân eden, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından korkmayan kimseler îmâr eder. İşte doğru yola ermişlerden olmaları, umulanlar bunlardır.”

(et-Tevbe, 18) buyrularak Allâh’ın mescidlerini îmâr etmenin, îmânın bir işaret ve alâmeti olduğu bildirilmiş ve Müslümanlar mescidlerle ilgilenmeye teşvik edilmiştir Beyitte bahsi geçen, peygamber efendimizin kabrini onarmak inancımız gereği kutsal bir görevdir. Ve bu görevi yerine getiren kişiye ya da beyitte söylenen şekliyle mimara su lazım olsa, su gerekse güneş çeşmesinden, bol, bereketli, tatlı, soğuk, berrak bir su iner. Oysa güneş ateşten oluşur.

Peygamber efendimizin mezarını onarırken kullanılacak su öyle sıradan bir su olamaz. Öyle ki mezarın bulunduğu yeri, çevreyi, zamanın ve çeşitli unsurların getirdiği, verdiği zararı onarmak, düzeltmek için gönüllü olan, bunu Allah rızası için yapan kişi buraya gittiğinde ve suya ihtiyaç duyduğunda. O ateşler

içerisinde olan, kavurucu güneş bir çeşmeye, bu güneşten yayılan ışıklar da tatlı, soğu berrak bir suya dönüşür. nasıl ki tüm İslam Alemi peygamber

efendimize büyük bir sevgi besliyor, bütün kainatta Allah`ın emrindedir. Onun için bir hayır işlenecekse, bütün kainat bu hayrı işleyenin yardımına hazırdır.

Gerekirse o cehennem ateşi gibi olan güneşte, tatlı, soğuk bir suya dönüşür.

SÖZ SANATLARI

Teşbih: Güneş çeşmeye, ışıklar zülale benzetilmiş.

Tenasüp: Mimar- tecdid – merkad kelimeleri arasında anlam ilgileri vardır.

Tezat: hurşid ve su kelimeleri arasında zıtlık vardır

(5)

KAYNAKÇA

www.lugatim.com TDK Sözlük

Mahmut KAPLAN, SU KASİDESİ VE ŞERHLERİ, İstanbul Fuzûlî - Vikipedi (wikipedia.org)

ÇALIŞKAN, Adem (1992), Fuzûlî’nin Su Kasidesi ve Şerhi, Ankara.

Referanslar

Benzer Belgeler

Buna göre, elektrik fiyatlarının görece düşük olduğu; saat 22:00’dan ertesi gün 14:00’a kadar, 16 saat boyunca depolanan 160,000 kJ’lük soğu; gün içi 08:00’dan 16:00’a

Bu nedenle yazarın dijital emek ağırlıklı eleştirisi ve Demir’in (2014; 2018) YKE eleştirilerine ve yaratıcı emeğe değinen çalışmaları dışında

MIT’den Evelyn Wang liderliğindeki ekibin geliştirdiği çok katmanlı bir damıtma mekanizmasının bulunduğu sis- temde, güneş enerjisiyle ısınan panellerle su

Bu çalışma da, kapasitesi dünya ihtiyacının çok üzerinde olan güneş enerjisinden yararlanılarak, kullanımı çok yaygın olmayan özel “Dimple Plate” (Gamzeli Plaka)

Parmak uçlarından gönderilen hareket etme isteği içerikli kısa mesaj sinirler aracılığıyla beynine ulaşınca bütün vücudu önce bir traktörün çalışırken titremesi

Horizontal göz hareketlerinin düzenlendiği inferior pons tegmentumundaki paramedyan pontin retiküler formasyon, mediyal longitidunal fasikül ve altıncı kraniyal sinir nükleusu

Bunlarda merkezi sinir sistemi, özefagusu çevreleyen bir sinir halkası ve buradan çıkan altta (pedal) ve üstte (palleal) uzanan birer çift sinir şeridi halindedir.

Deniz ekosistemlerinde plantonik canlılardan omurgasızlara, balıklardan dev deniz memelilerine kadar çok büyük canlı çeşitliliği mevcuttur. Tuzluluk, derinlik, su sıcaklığı