EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ ÖĞRETMEN OLMAK

(1)

EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ

ÖĞRETMEN OLMAK

(2)

ÖĞRETMEN OLMAK

• Öğretmenlik, insanlığın en kadim ve en vazgeçilemez meslekleri arasında ve ilk sırada yer almaktadır.

• Toplumun ve kültürün devamı için oynadığı rol, onu diğer meslekler içinde alternatifsiz kılmaktadır.

• NİÇİN?

• Öğretmenlik, insanlığın en kadim ve en vazgeçilemez meslekleri arasında ve ilk sırada yer almaktadır.

• Toplumun ve kültürün devamı için oynadığı rol, onu diğer meslekler içinde alternatifsiz kılmaktadır.

• NİÇİN?

(3)

ÖĞRETMEN OLMAK

• İnsanlara bilgi ve tecrübe aktaran her insan fiilen bir öğretmendir. Ancak

kültür ve uygarlık tarihi boyunca biriktirilen bilgi ve tecrübenin sistematik

bir şekilde, belli yöntem ve tekniklerle verimli bir şekilde aktarımı, bu işin

profesyonel bir bağlamda sürdürülmesi ihtiyacını ortaya koymuştur. İşte bu

profesyonel bağlamın ürettiği mesleğe öğretmenlik denilmektedir.

(4)

ÖĞRETMEN OLMAK

• Modernleşme tarihimiz, öğretmenlik mesleğinin hayli tahrip edildiği, sorunlu bir öğretmen yetiştirme düzeni ve eğitim sistemi üzerinden bir yapı ile karşı karşıya kalındığı örnekleriyle doludur.

• Modernleşme tarihimiz, öğretmenlik

mesleğinin hayli tahrip edildiği, sorunlu bir

öğretmen yetiştirme düzeni ve eğitim sistemi

üzerinden bir yapı ile karşı karşıya kalındığı

örnekleriyle doludur.

(5)

ÖĞRETMEN OLMAK

• Esnek çalışma sisteminin yanlış yorumlanması sonucu; fazlaca yorulmadan ücret alan, zamanının çoğu boş geçen, yaz boyu tatil yapan meslek grubu olarak etiketlenen ve ortaya koyduğu bütün talepler, söz konusu negatif algı üzerinden endişeyle karşılanan öğretmenler, maalesef bugün Türkiye’de bu algıya kilitlenmiş durumdadır.

• Esnek çalışma sisteminin yanlış yorumlanması sonucu; fazlaca

yorulmadan ücret alan, zamanının çoğu boş geçen, yaz boyu tatil

yapan meslek grubu olarak etiketlenen ve ortaya koyduğu bütün

talepler, söz konusu negatif algı üzerinden endişeyle karşılanan

öğretmenler, maalesef bugün Türkiye’de bu algıya kilitlenmiş

durumdadır.

(6)

BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK

•Öğretmenlik, birçok ülkede 19. yüzyıldan itibaren bir meslek olarak nitelenmeye başlanmıştır. Bunun en temel sebebi genel olarak, zorunlu eğitimin yaygınlaşması ve buna bağlı olarak öğretmen ihtiyacının ortaya çıkmasıdır.

•Öğretmenlik, birçok ülkede 19. yüzyıldan itibaren bir

meslek olarak nitelenmeye başlanmıştır. Bunun en temel

sebebi genel olarak, zorunlu eğitimin yaygınlaşması ve

buna bağlı olarak öğretmen ihtiyacının ortaya çıkmasıdır.

(7)

BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK

• 1848 yılında Darülmuallimin adıyla bugünkü manada öğretmen yetiştiren ilk meslek okulu kurulmuştur. 1850 yılında Darülmuallimin başına getirilen Ahmet Cevdet Efendi, Darülmuallimin için bir nizamname kaleme almıştır.

• 1848 yılında Darülmuallimin adıyla bugünkü

manada öğretmen yetiştiren ilk meslek okulu

kurulmuştur. 1850 yılında Darülmuallimin başına

getirilen Ahmet Cevdet Efendi, Darülmuallimin

için bir nizamname kaleme almıştır.

(8)

BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK

• Öğretmenliği meslek olarak değerlendiren Darülmuallimin Nizamnamesi kadar önemli bir diğer yasal düzenleme 1869 yılında çıkarılan Maarif-i Umumi Nizamnamesidir. Bu nizamnamede umumi mekteplere öğretmen olmada öncelik hakkının Darülmuallimin’de eğitim görmüş muallimlere ait olduğu belirtilmiştir.

Nizamnamedeki bu madde öğretmenliği meslekleştirme adına önemli bir diğer adımdır.

• Öğretmenliği meslek olarak değerlendiren Darülmuallimin Nizamnamesi kadar önemli bir diğer yasal düzenleme 1869 yılında çıkarılan Maarif-i Umumi Nizamnamesidir. Bu nizamnamede umumi mekteplere öğretmen olmada öncelik hakkının Darülmuallimin’de eğitim görmüş muallimlere ait olduğu belirtilmiştir.

Nizamnamedeki bu madde öğretmenliği meslekleştirme adına önemli bir diğer

adımdır.

(9)

BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK

• Eğitimciler 20. yüzyıl boyunca, öğretmenliğin

oldukça yüksek beceri ve bilgi gerektiren bir iş

olduğunu ve dolayısıyla hukuk ve tıp gibi diğer

mesleklerle aynı statüyü hak ettiğini iddia

etmişlerdir.

(10)

BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK

• Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşundan itibaren öğretmenlere önemli bir

rol biçmiştir. Hem yeni Cumhuriyetin ideolojisinin aktarılması hem

de modern toplumun inşası için öğretmenler önemli bir değişim

aktörü olarak görülmüştür.

(11)

HESAP VEREBİLİRLİK VE KONTROL

• Eğitimi iyileştirme konusunda atılan adımlarda ve eğitim

sistemine ilişkin eleştirilerde, öğretmenlerin niteliği

meselesi ön plana çıkmaktadır. Bir görüşe göre okullar

kötü yönetilmekte, öğretmenlere yetersiz rehberlik

yapılmakta ve öğretmenlerin çalışmaları

denetlenmemektedir.

(12)

HESAP VEREBİLİRLİK VE KONTROL

• Bazı araştırmalardan elde edilen verilere göre eğitim

sisteminin iyi çalışmamasındaki temel neden, okullarda

öğretmenlerin serbest olması değil, tam tersine bütün

hareketlerinin denetlenmesi/kontrol edilmesidir (Ingersoll,

2012). Gerçekten de eğitime ilişkin en fazla sorumluluğu

olan öğretmenlerin eğitime ilişkin en temel konularda bile

(13)

ÖĞRETMENLİĞİN DÖNÜŞÜMÜ

• UNESCO’nun bir raporunda ifade edildiği üzere öğretmenlerden gittikçe daha fazla şey beklenmektedir; öğretmenler “genç insanların geleceği güvenle karşılaması ve geleceği amaç ve sorumluluk ile inşa etmesi açısından hayati rollere sahiptir” (UNESCO, 1998, 16). Bu değişim ve dönüşüm; demoralizasyon, vasıfsızlaştırma, iş yoğunlaşması, işgücü devri ve mesleği terk ile cinsiyet başlıkları etrafında tartışılmıştır.

• UNESCO’nun bir raporunda ifade edildiği üzere öğretmenlerden gittikçe

daha fazla şey beklenmektedir; öğretmenler “genç insanların geleceği

güvenle karşılaması ve geleceği amaç ve sorumluluk ile inşa etmesi

açısından hayati rollere sahiptir” (UNESCO, 1998, 16). Bu değişim ve

dönüşüm; demoralizasyon, vasıfsızlaştırma, iş yoğunlaşması, işgücü devri

ve mesleği terk ile cinsiyet başlıkları etrafında tartışılmıştır.

(14)

NİTELİKLİ ÖĞRETMEN VE KALİTELİ EĞİTİM

(15)

NİTELİKLİ ÖĞRETMEN VE KALİTELİ EĞİTİM

• TALIS araştırmasında müdürlerin kaliteli öğretmen ihtiyacına ilişkin soruya verdikleri yanıtlardan ortaya çıkan bir diğer önemli bulgu ise PISA ve TIMSS gibi uluslararası araştırmalarda öğrenci başarısının en yüksek olduğu ülkeler arasında bulunan Güney Kore’de bu oranın %18,6 gibi nispeten çok düşük olmasıdır.

• TALIS araştırmasında müdürlerin kaliteli öğretmen

ihtiyacına ilişkin soruya verdikleri yanıtlardan ortaya

çıkan bir diğer önemli bulgu ise PISA ve TIMSS gibi

uluslararası araştırmalarda öğrenci başarısının en

yüksek olduğu ülkeler arasında bulunan Güney Kore’de

bu oranın %18,6 gibi nispeten çok düşük olmasıdır.

(16)

NİTELİKLİ ÖĞRETMEN VE KALİTELİ EĞİTİM

• Bir başka yönüyle bakıldığında öğretmen adaylarının çoğuna göre eğitim fakülteleri, öğretmenlerin gerçek sınıf ortamında karşılaştıkları durumla baş edebilmeleri için gerekli donanımı sağlayamamaktadır. Üniversite eğitiminin tamamlanması bir öğretmenin eğitiminin bittiği anlamına gelmemektedir.

Bununla birlikte öğretmenlere sunulan mesleki eğitim imkânları oldukça sınırlıdır.

• Bir başka yönüyle bakıldığında öğretmen adaylarının çoğuna göre eğitim fakülteleri, öğretmenlerin gerçek sınıf ortamında karşılaştıkları durumla baş edebilmeleri için gerekli donanımı sağlayamamaktadır. Üniversite eğitiminin tamamlanması bir öğretmenin eğitiminin bittiği anlamına gelmemektedir.

Bununla birlikte öğretmenlere sunulan mesleki eğitim imkânları oldukça

sınırlıdır.

(17)

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME

(18)

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME

(19)

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN STATÜSÜ

• Öğretmenlik mesleğinin toplumsal statüsü, hem ülkemizde hem de uluslararası düzeyde öğretmen niteliği bağlamında tartışılan en önemli konulardan birisidir.